Το σαφράν θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τη μείωση του στρες και του άγχους, σύμφωνα με μελέτη.

Η κατάθλιψη επηρεάζει πάνω από 300 εκατομμύρια ανθρώπους κάθε χρόνο. Ο κρόκος, ένα μπαχαρικό που προέρχεται από το άνθος του Crocus sativus είναι γνωστός για την πληθώρα των βιοδραστικών του ενώσεων όπως η κροκίνη (σ.σ. Οι κροκίνες είναι γλυκοζίτες της κροκετίνης και θεωρούνται υπεύθυνες για τις πλούσιες φαρμακευτικές ιδιότητες του σαφράν).

Η κροκετίνη και το safranal (σ.σ. οργανική ένωση που απομονώνεται από το σαφράν), έχουν χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία φλεγμονωδών καταστάσεων, καθώς και για την κατάθλιψη.

Συνολικά στοιχεία που συγκεντρώθηκαν σε μια σειρά κλινικών δοκιμών αναφέρουν ότι το σαφράν (σε δόση 30 mg/ημέρα) αποδίδει σε συγκρίσιμο επίπεδο σε σχέση με τα κύρια αντικαταθλιπτικά φάρμακα όπως η φλουοξετίνη και η ιμιπραμίνη σε ασθενείς με μείζονα καταθλιπτική διαταραχή.

Ο κρόκος συμβάλει στη ρύθμιση του υποθαλάμου της υπόφυσης του νεφρικού άξονα (HPA), με βάση την ικανότητά του να μειώνει τα επίπεδα κορτικοστερόνης στο πλάσμα ως απόκριση στο στρες.

Για το σκοπό αυτό, μια πρόσφατη μελέτη στο Frontiers in Nutrition (2021) εξέτασε τα αποτελέσματα του συμπληρώματος του σαφράν σε άτομα με συμπτώματα κατάθλιψης και άγχους.

Η μελέτη

Μια τυχαιοποιημένη διπλή-τυφλή δοκιμή πραγματοποιήθηκε σε συνολικά 56 συμμετέχοντες (ηλικίας 18-54 ετών) που ανέφεραν συμπτώματα πεσμένης διάθεσης και άγχους. Τα εν λόγω άτομα έλαβαν 30 mg τυποποιημένου εκχυλίσματος σαφράν ή αντίστοιχο εικονικό φάρμακο μία φορά την ημέρα για 8 εβδομάδες. Συμπλήρωσαν επίσης μια σειρά ερωτηματολογίων που σχεδιάστηκαν για την αξιολόγηση της διάθεσής τους.

Σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο, τα άτομα που κατανάλωσαν σαφράν φάνηκε να παρουσιάζουν μεγαλύτερη μείωση της καταθλιπτικής διάθεσής τους από την έναρξη έως το τέλος της μελέτης.

Τα ευρήματα δείχνουν ότι το εκχύλισμα σαφράν προσφέρει σημαντικά οφέλη για τη συναισθηματική ευεξία σε άτομα που βιώνουν χαμηλή διάθεση ή/και οξύ στρες.

Τα οφέλη του σαφράν

Η κατανάλωση σαφράν για 8 εβδομάδες αποδείχθηκε ότι βελτιώνει την πεσμένη διάθεση, ενισχύοντας παράλληλα την ποιότητα ζωής και την κοινωνική συμπεριφορά. Η κατανάλωση του σαφράν μείωσε το HRV που προκαλείται από το άγχος κατά την έκθεση σε ψυχοκοινωνικό στρεσογόνο παράγοντα. Αν και οι ακριβείς μηχανισμοί που εμπλέκονται στις επιδράσεις ρύθμισης της διάθεσης του σαφράν απαιτούν περαιτέρω μελέτη, είναι σαφές ότι αυτό το μπαχαρικό διαθέτει σημαντικά αντικαταθλιπτικά και αντι-αγχολυτικά οφέλη που είναι εμφανή στο υποκλινικό επίπεδο, με βάση τόσο ψυχολογικές όσο και φυσιολογικές παραμέτρους.

Αξιοσημείωτοι περιορισμοί της παρούσας μελέτης αφορούν το σχετικά μικρό μέγεθος του δείγματος και η περιορισμένη εγκυρότητά του. Κατά συνέπεια η αποτελεσματικότητα του σαφράν σε σχέση με το χρόνιο άγχος θα πρέπει επίσης να διερευνηθεί περαιτέρω στο μέλλον.

Πηγή:naturalhealthresearch.org

Κρόκος: Εκτοξεύει τη λίμπιντο…

Ένα από τα πιο γνωστά καλλιεργούμενα αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά της Ελλάδας είναι ο κρόκος.

Φυτεύεται κάθε καλοκαίρι και το φθινόπωρο. Στη συνέχεια αφαιρούνται με το χέρι τα πολύτιμα στίγματα του λουλουδιού και αποξηραίνονται για να γίνουν τα βαθυκόκκινα λεπτά νήματα. Χρειάζονται περίπου 50.000 στίγματα για να προκύψουν μόλις 100 γραμμάρια κόκκινου κρόκου, γι’ αυτό και είναι από τα ακριβότερα μπαχαρικά στον κόσμο αλλά και το καλύτερο ποιοτικά.

Ο κρόκος κατέχει ιδιαίτερη θέση στην ιστορία της φαρμακευτικής, καθώς έχει χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία πολλών ασθενειών, κυρίως του καρδιαγγειακού συστήματος, γυναικολογικών και οφθαλμιατρικών παθήσεων

Τα κύρια θεραπευτικά συστατικά του είναι η πικροκροκίνη και η κροκίνη. Περιέχει επίσης βιταμίνη Β12, λυκοπίνη, ζεαξανθίνη, α-β καροτένιο καθώς και βιταμίνη C, σίδηρο, κάλιο και μαγνήσιο.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των τελευταίων ερευνών σχετικά με τις φαρμακευτικές ιδιότητες του, βοηθά στην καταπολέμηση του άγχους, την ενίσχυση της μνήμης αλλά και νευροεκφυλιστικών παθήσεων (άνοια, νόσος Αλτσχάιμερ και Πάρκινσον) και ψυχιατρικών παθήσεων (κατάθλιψη).

Οι επιστήμονες έχουν επισημάνει ότι ο κρόκος Κοζάνης:

• Μειώνει την αρτηριακή πίεση.
• Ανακουφίζει από τον στομαχόπονο.
• Καταπραΰνει τους πόνους των νεφρών.
• Διεγείρει την όρεξη και διευκολύνει την πέψη.
• Βελτιώνει το δέρμα από την ακμή με εξωτερική χρήση του.
• Ενισχύει την εγκεφαλική λειτουργία και τη μνήμη.
• Έχει αντικαταθλιπτικές, αντιοξειδωτικές, αντιγηραντικές και αντικαρκινικές ιδιότητες.
• Μειώνει τη χοληστερίνη και εμφανίζει αντιθρομβωτική δράση.
• Έχει ευεργετική δράση σε άτομα που πάσχουν από άνοια ή Αλτσχάιμερ.
• Βοηθά σε κρίσεις άσθματος, στο προεμμηνορρυσιακό σύνδρομο, στη ναυτία, στις πεπτικές διαταραχές και στις ενοχλήσεις κατά την οδοντοφυΐα.
• Έχει αφροδισιακές ιδιότητες. Είναι γνωστό από την αρχαιότητα ότι συνδέεται με τον έρωτα και τη γονιμότητα.

Κρόκος Κοζάνης: Τα οφέλη του για την υγεία του ανθρώπου

Σύμφωνα με τους ειδικούς, το ελληνικό σαφράν εκτός από τη νοστιμιά που χαρίζει στο φαγητό, έχει πολλές φαρμακευτικές ιδιότητες, χάρη σε δύο συστατικά, την πικροκροκίνη και την κροκίνη. Επίσης, περιέχει βιταμίνη Β12, λυκοπίνη, ζεαξανθίνη, α-β καροτένιο καθώς και βιταμίνη C, σίδηρο, κάλιο και μαγνήσιο.

Έχουν πραγματοποιηθεί πολλές μελέτες που καταδεικνύουν τις αντιγηραντικές, αντιοξειδωτικές και αντικαρκινικές του δράσεις. Σύμφωνα, μάλιστα, με μελέτη του εργαστηρίου Γενικής Χημείας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών σε συνεργασία με το γαλλικό Laboratoire de Spectroscopie Biomoléculaire, U.F.R de Pharmacie, οι κροκίνες που περιέχονται στα στίγματα του κρόκου είναι ασυνήθιστα υδατοδιαλυτά καροτενοειδή, τα οποία βρέθηκε ότι μπορούν να αναστείλουν τον πολλαπλασιασμό των λευχαιμικών κυττάρων.

Τέλος, ο κρόκος έχει διαπιστωθεί πως δρα ενάντια σε ορισμένους τύπους καρκίνου συμπεριλαμβανομένων του νευροβλαστώματος, του καρκίνου του μαστού και του αδενοκαρκινώματος του παχέος εντέρου. Αναλυτικότερα, οι ευεργετικές του ιδιότητες για τον άνθρωπο είναι οι παρακάτω:

Εγκέφαλος

Η περιεκτικότητά του σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β συμβάλλει στη βελτίωση της εγκεφαλικής λειτουργίας και στην ενίσχυση της μνήμης. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι το κοκτέιλ βιταμινών και αντιοξειδωτικών ουσιών που περιέχει ο κρόκος Κοζάνης μπορεί να προστατέψει και από τη γεροντική άνοια, αλλά και από την εκφυλιστική νόσο του Alzheimer.

Καρδιά

Ο κρόκος μπορεί να λειτουργήσει ως ασπίδα για την καρδιά, καθώς έρευνες σε πειραματόζωα έχουν δείξει ότι συμβάλλει στη μείωση των επιπέδων χοληστερίνης και τριγλυκεριδίων, αποτρέποντας έτσι τη δημιουργία αθηρωματικής πλάκας. Στην ιδιότητα αυτή μάλιστα αποδίδεται η μειωμένη συχνότητα καρδιαγγειακών επεισοδίων στη Βαλένθια της Ισπανίας, όπου η κατανάλωση κρόκου είναι μεγάλη.

Στομάχι

Παραδοσιακά χρησιμοποιείται για την ανακούφιση του στομαχόπονου και των πεπτικών διαταραχών, δεδομένου ότι ενισχύει τη διαδικασία της πέψης.

Πνεύμονες

Το αφέψημα του κρόκου θεωρείται ιδιαίτερα αποτελεσματικό για τη θεραπεία ασθενειών του αναπνευστικού συστήματος, όπως το άσθμα.

Δέρμα

Θεωρείται φυσικό φάρμακο για την επιδερμίδα και ειδικά για τη θεραπεία της ακμής λόγω των αντιβακτηριδιακών του ιδιοτήτων. Επιπλέον, οι αντιοξειδωτικές ουσίες του κρόκου παρέχουν προστασία ενάντια στις ελεύθερες ρίζες, οι οποίες, μεταξύ άλλων, προκαλούν πρόωρη γήρανση.

Διάθεση

Έχει ηρεμιστικές ιδιότητες, γι’ αυτό και χρησιμοποιείται για την καταπολέμηση του άγχους και του εκνευρισμού. Επιπλέον, προσφέρει στον οργανισμό ευεξία, πνευματική διαύγεια και τόνωση. Ορισμένες έρευνες, μάλιστα, έχουν δείξει ότι ο κρόκος έχει ευεργετική επίδραση στις περιπτώσεις ήπιας κατάθλιψης, καθώς φαίνεται να έχει παρόμοια αποτελέσματα με αυτά των αντικαταθλιπτικών φαρμάκων.

Γονιμότητα

Από την αρχαιότητα ο κρόκος είχε συνδεθεί με τον έρωτα και τη γονιμότητα. Σήμερα θεωρείται ισχυρό «όπλο» για την ενίσχυση της ανδρικής γονιμότητας. Έρευνες σε πειραματόζωα έδειξαν ότι οι αντιοξειδωτικές του ουσίες βελτιώνουν την κινητικότητα των σπερματοζωαρίων. Στις γυναίκες η χρήση του σε μικρές ποσότητες φαίνεται πως μπορεί να ρυθμίσει την περίοδο.

Αντικαρκινική δράση

Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η δράση αυτή οφείλεται στην αντιοξειδωτική ουσία κροκετίνη, η οποία φαίνεται ότι μπορεί να αποτρέψει την ανάπτυξη και τον πολλαπλασιασμό των καρκινικών κυττάρων.

Κρόκος Κοζάνης: Στην αγορά και στην κουζίνα

Στο εμπόριο ως καρύκευμα κυκλοφορεί σε 2 μορφές, σε νηματίδια ή σε σκόνη, η οποία προκύπτει από το άλεσμα των στιγμάτων. Επίσης, κυκλοφορεί και σε διάφορα φαρμακευτικά σκευάσματα, π.χ. συμπληρώματα διατροφής.

Μικρή ποσότητα κρόκου είναι αρκετή για να χαρίσει στα φαγητά κίτρινο χρώμα, δυνατό άρωμα και πικάντικη γεύση. Ταιριάζει ιδανικά με το ρύζι, τα ζυμαρικά, τις πατάτες, τα λευκά κρέατα, τα ψάρια, τις σούπες και τις σάλτσες, ενώ συνδυάζεται αρμονικά με άλλα μπαχαρικά. Χρησιμοποιείται όμως και στη ζαχαροπλαστική, στην παρασκευή κέικ, τσουρεκιών και παγωτών. Αν θέλουμε, μπορούμε να απολαύσουμε τη γεύση του και στα ροφήματά μας (στο τσάι, τον καφέ, το γάλα κ.α.). Σε κάθε περίπτωση, η χρήση του πρέπει να γίνεται με μέτρο, καθώς η μεγάλη ποσότητα μπορεί να αλλοιώσει τη γεύση του φαγητού.

Κρόκος Κοζάνης: Παρενέργειες

Πρόσληψη μέχρι 1,5 gr ημερησίως θεωρείται ασφαλής, ωστόσο σε δόσεις πάνω από 5 gr την ημέρα ο κρόκος θεωρείται τοξικός για τον οργανισμό. Αντενδείκνυται σε άτομα με ηπατική ή νεφρική νόσο, ενώ η υπερβολική κατανάλωσή του θα πρέπει να αποφεύγεται από έγκυες ή θηλάζουσες γυναίκες.