Ο καρκίνος του στόματος εμφανίζεται όταν τα κύτταρα του σώματος πολλαπλασιάζονται ανεξέλεγκτα και με ταχείς ρυθμούς. Τα κύτταρα του σώματος διαιρούνται για να παράξουν άλλα νέα μόνο όταν χρειάζεται, για να διατηρηθεί το σώμα σε υγιή κατάσταση. Αν η διαίρεση γίνεται χωρίς λόγο, υπάρχουν πλεονάζοντα κύτταρα, με αποτέλεσμα να σχηματίζουν όγκο.
Ο καρκίνος του στόματος μπορεί να προκαλέσει μετάσταση μέσω του λεμφικού συστήματος. Το 70% των καρκίνων του στόματος, του φάρυγγα και του οισοφάγου επηρεάζεται από το κάπνισμα ή το αλκοόλ. Η νόσος απαντάται συνήθως σε άτομα άνω των 40 ετών, ωστόσο τα τελευταία χρόνια ολοένα και μικραίνει η ηλικιακή ομάδα των ατόμων που νοσούν. Πλέον, αναφέρεται σχετικά συχνά και σε άτομα γύρω στα 30.
Οι παράγοντες κινδύνου που επηρεάζουν και έχουν ενοχοποιηθεί για πρόκληση καρκίνου του στόματος είναι:
- Η κατάχρηση αλκοόλ
- Το κάπνισμα
- Το αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα
- Η HPV λοίμωξη (κονδυλώματα στόματος)
- Η υπερβολική έκθεση των χειλιών στον ήλιο
Καρκίνος του στόματος: Συμπτώματα και αίτια της ασθένειας
Ο καρκίνος του στόματος εξελίσσεται σταδιακά. Τα πρώτα συμπτώματα που μπορεί να αναφερθούν είναι:
- Πληγές στο στόμα που δεν κλείνουν (σαν σπυράκια)
- Πρήξιμο στην παρειά και στα χείλη
- Δυσκινησία στη γλώσσα ή στην κάτω γνάθο
- Μούδιασμα γλώσσας
- Δυσκαταποσία (δυσκολία στη μάσηση)
- Πόνος στο φάρυγγα
- Πληγή που αιμορραγεί
- Αλλαγή στην οδοντοστοιχία (διόγκωση που επηρεάζει τη στοίχιση των δοντιών)
- Λευκοπλακία (λευκά σημάδια στα ούλα, στην παρειά ή στο βλεννογόνο του στόματος)
- Ερυθροπλακία (κόκκινα σημάδια στο στόμα)
- Πόνος στη γλώσσα
Τα παραπάνω συμπτώματα μπορεί να αποτελούν ένδειξη καρκίνου μπορεί και όχι. Γι’ αυτό, αν επιμένουν για πολλές μέρες, καλό θα ήταν να επισκεφθείς ένα γιατρό για να διαπιστώσεις τι είναι.
Καρκίνος του στόματος: Πού οφείλεται η εμφάνιση του;
Δεν έχει αποσαφηνιστεί πλήρως το ακριβές αίτιο πρόκλησης του καρκίνου του στόματος. Ωστόσο, υπάρχουν κάποιες αιτίες που φαίνονται να είναι καθοριστικές για την εμφάνιση, αλλά και για την εξέλιξή του. Ο καρκίνος του στόματος δεν είναι μεταδοτικός. Μερικές από τις πιο γνωστές αιτίες πρόκλησής του είναι το κάπνισμα, το αλκοόλ και η λοίμωξη από HPV. Για την πλειοψηφία των περιστατικών ευθύνεται το κάπνισμα. Ειδικά όταν γίνεται και σε συνδυασμό με αλκοόλ, ο κίνδυνος αυξάνεται κατακόρυφα. Τα άτομα που είναι χρόνιοι αλκοολικοί έχουν αυξημένο κίνδυνο να νοσήσουν, είτε είναι είτε δεν είναι καπνιστές. Επιπλέον, για τον καρκίνο στα χείλη έχει ενοχοποιηθεί η υπερέκθεση στον ήλιο χωρίς αντηλιακή προστασία. Άτομα που παρουσιάζουν λευκοπλακία ή ερυθροπλακία πρέπει να προσέχουν ιδιαιτέρως, καθώς μπορεί να εξελιχθεί σε καρκίνος του στόματος.
Καρκίνος του στόματος: Πώς πραγματοποιείται η διάγνωση;
Η διάγνωση του καρκίνου του στόματος γίνεται με κλινική εξέταση από τον αρμόδιο γιατρό και βιοψία. Αν ο γιατρός ανιχνεύσει κάτι, τότε ο ασθενής παραπέμπεται σε περαιτέρω κλινικό και εργαστηριακό έλεγχο που περιλαμβάνει ιστολογική εξέταση και βιοψία.
Αν ανιχνευθεί καρκίνος, ο ασθενής ελέγχεται περαιτέρω για πιθανότητα μετάστασης και σε άλλα σημεία του σώματος. Συνήθως προτείνεται ακτινογραφία, υπέρηχος και ψηλάφηση λεμφαδένων.
Καρκίνος του στόματος: Ποια είναι η κατάλληλη θεραπεία;
Η αντιμετώπιση και θεραπεία του καρκίνου του στόματος εξαρτάται από το σημείο εντόπισης, από το στάδιό του, από το αν έχει γίνει μετάσταση σε άλλα όργανα και από το μέγεθος του όγκου. Σημαντικό ρόλο παίζει, επίσης, και η ηλικία του ασθενή. Σε γενικές γραμμές, η θεραπεία περιλαμβάνει χειρουργική επέμβαση, ακτινοθεραπεία ή χημειοθεραπεία. Μπορεί να γίνει και συνδυασμός των παραπάνω θεραπειών.
Πριν προχωρήσεις σε θεραπεία, πρέπει να έχεις πραγματοποιήσει έναν πλήρη οδοντιατρικό έλεγχο.
Επειδή η καλύτερη θεραπεία για μία ασθένεια είναι η πρόληψη, προσπάθησε να μειώσεις τους παράγοντες κινδύνου, ώστε να μην κινδυνεύσεις να νοσήσεις. Υιοθέτησε πιο υγιεινές διατροφικές συνήθειες με φρούτα και λαχανικά που είναι πλούσια σε βιταμίνες και αντιοξειδωτικά, μην αφήνεις τα χείλη σου να εκτίθενται πολύ στον ήλιο (βάλε αντηλιακό ή φόρα καπέλο), μην αμελείς τον τακτικό προληπτικό οδοντιατρικό σου έλεγχο, περιόρισε το αλκοόλ και διάκοψε το κάπνισμα.
Καρκίνος του στόματος: Υπάρχει σωστή διατροφή;
Οι ασθενείς που πάσχουν από καρκίνο και κάνουν χημειοθεραπείες ή ακτινοθεραπείες θα πρέπει να ακολουθούν πολύ συγκεκριμένη διατροφή για τον καρκίνο στόματος. Η διατροφή αυτή έχει σκοπό να ενισχύσει την άμυνα του οργανισμού και να βελτιώσει την ποιότητα ζωής.
Η διατροφή που συνιστούν οι διαιτολόγοι έχει σκοπό να αντιμετωπίσει την απώλεια του σωματικού βάρους που συχνά συναντάται στους καρκινοπαθείς και τις παρενέργειες από τις θεραπείες. Επίσης, σε περιπτώσεις που ασθενείς έχουν πάρει βάρος κατά τη διάρκεια των χημειοθεραπειών λόγω ορμονοεξαρτώμενου καρκίνου, όπως ο καρκίνος του μαστού, συνιστώνται διατροφή για ενίσχυση του ανοσοποιητικού και απώλεια βάρους.
Τροφές που απαγορεύονται:
- Ζάχαρη
- Αλκοόλ
- Επεξεργασμένα τρόφιμα
- Σούσι
- Ροκφόρ
Τροφές που βοηθούν:
- Αβοκάντο
- Ξηροί καρποί
- Ελαιόλαδο
- Λιναρόσπορος
- Κουρκουμάς
Καρκίνος του στόματος: Προληπτικά μέτρα
- Να επισκέπτεστε τακτικά τον οδοντίατρό σας, ακόμη κι αν φοράτε οδοντοστοιχίες, ιδίως αν καπνίζετε ή πίνετε αλκοολούχα ποτά (πάνω από 3 ποτήρια την ημέρα).
- Όταν βουρτσίζετε τα δόντια σας να εξετάζετε το στόμα σας. Αν δείτε άσπρες ή κόκκινες πλάκες, πληγές ή κάποια άλλη αλλαγή στο στόμα σας που δεν υποχωρεί μέσα σε δύο εβδομάδες, ζητήστε την συμβουλή του οδοντιάτρου σας.
- Να φτιάχνετε τα χαλασμένα δόντια και να αλλάζετε κακές προσθετικές εργασίες.
- Όταν εκτίθεστε συχνά και πολύ στον ήλιο να φοράτε καπέλο και να βάζετε ειδική αντηλιακή κρέμα στα χείλη σας.
- Η διατροφή σας θα πρέπει να είναι πλούσια σε βιταμίνες Α, C και E που θωρακίζουν τον οργανισμό από τον καρκίνο του στόματος.