ΨΥΧΙΚΗ ΥΓΕΙΑ

Κρίση πανικού: Γιατί μου συμβαίνει ?

16 Απριλίου 2020
Newshealth.gr

Ξαφνικός φόβος …. Χωρίς προφανής αιτία είναι η  κρίση πανικού , και εμφανίζει στο προσκήνιο έντονες σωματικές και ψυχικές αντιδράσεις .

Αίσθηση πλήρους απώλειας ελέγχου ή έντονο σφίξιμο στο στήθος σαν ένα έμφραγμα περιγράφετε στους ειδικούς από ανθρώπους που το έχουν βιώσει.Ο πανικός είναι ουσιαστικά το συναίσθημα  υπερβολικού άγχους ή φόβου. Η κρίση πανικού, λοιπόν, αποτελεί ένα ξαφνικό επεισόδιο έντονου φόβου το οποίο αναπτύσσεται δίχως εμφανή λόγο και που συνδυάζει μια σειρά από σωματικά και συναισθηματικά συμπτώματα.

Κρίση πανικού: Συμπτώματα

Οι πιο συνηθισμένες αλλαγές στη σωματική και ψυχική κατάσταση του ατόμου συνήθως είναι:

  • ταχυπαλμία
  • δύσπνοια
  • εφίδρωση
  • αίσθημα ασφυξίας
  • ζαλάδα
  • πόνος στο στήθος
  • ναυτία
  • εξάψεις ή ρίγη
  • τρέμουλο
  • μούδιασμα
  • αποπροσανατολισμός
  • αίσθημα αποκοπής από την πραγματικότητα

Ταυτόχρονα, το άτομο κατακλύζεται από μια σειρά καταστροφολογικών σκέψεων. Έτσι, το κάθε σωματικό σύμπτωμα παρερμηνεύεται αρνητικά. Η ταχυπαλμία, παραδείγματος χάριν, μπορεί να θεωρηθεί σύμπτωμα καρδιακής προσβολής. Η ζαλάδα ή ο στιγμιαίος αποπροσανατολισμός, από την άλλη πλευρά, είναι πιθανόν να παρερμηνευτούν ως ένδειξη τρέλας και ανικανότητας ελέγχου του μυαλού. Το άτομο, κυριεύεται από τον φόβο του θανάτου ή από άγχος μην τυχόν και ρεζιλευτεί στους γύρω του. Μάλιστα, από τη στιγμή που κάποιος θα βιώσει έστω και μία κρίση πανικού στη ζωή του, ανησυχεί διαρκώς πως ανά πάσα στιγμή μπορεί να του συμβεί κάτι αντίστοιχο.

Η κρίση πανικού μπορεί να εμφανιστεί μόνο μία ή δύο φορές κατά τη διάρκεια της ζωής του ατόμου, συνήθως λόγω κάποιου στρεσογόνου γεγονότος. Εάν οι κρίσεις πανικού είναι συχνές, προκαλώντας στο άτομο φόβο και ανησυχίες πότε θα έρθει η επόμενη, τότε ίσως πρόκειται για διαταραχή πανικού και όχι για μεμονωμένη κρίση πανικού.

Το άτομο που βιώνει κρίσεις πανικού, συνήθως αναπτύσσει μια σειρά αρνητικών σκέψεων, οι οποίες με τη σειρά τους το επηρεάζουν σε συναισθηματικό, σωματικό και συμπεριφορικό επίπεδο. Εάν, για παράδειγμα, κατά την κρίση πανικού το άτομο παρατηρήσει πως η καρδιά του χτυπάει δυνατά και σκεφτεί πως είναι επόμενο εκείνη τη στιγμή να παθαίνει καρδιακή προσβολή, τότε η σκέψη του αυτή θα οδηγήσει σε αύξηση του φόβου και του άγχους του. Άμεση απόρροια αυτού αποτελεί η έκκριση αδρεναλίνης στον οργανισμό, η οποία έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση του ρυθμού των καρδιακών παλμών. Το άτομο, παρατηρώντας την αλλαγή αυτή στο σώμα του, θα φοβηθεί ακόμα πιο πολύ, επιβεβαιώνοντας την αρχική του υπόθεση ότι παθαίνει καρδιακή προσβολή. Τελικά, προκειμένου να ανακουφιστεί από το άγχος και τον φόβο, θα αρχίσει να αποφεύγει καθετί που σχετίζεται με πιθανή πρόκληση κρίσης πανικού ή θα φροντίσει να μη μένει ποτέ μόνο του, έτσι ώστε να μπορέσει να λάβει την απαιτούμενη βοήθεια σε περίπτωση που νιώσει δυσφορία.

Κρίση πανικού: 10 συμβουλές για να την αντιμετωπίσετε

Η Therese Borchard, ιδρύτρια του Project Beyond Blue, μιας διαδικτυακής κοινότητας για άτομα με χρόνια κατάθλιψη και άγχος, παρουσιάζει 10 τρόπους να σταματήσετε μια κρίση πανικού εν τη γενέσει της.

  1. Πάρτε βαθιές αναπνοές: Κάθε τεχνική χαλάρωσης που μετριάζει την αντίδραση του οργανισμού στο στρες βασίζεται στη σωστή αναπνοή και ιδιαίτερα στις βαθιές εισπνοές.
  2. Ρίξτε νερό στο πρόσωπό σας: Έρευνες δείχνουν ότι το κρύο νερό ενεργοποιεί το παρασυμπαθητικό σύστημα, πυροδοτώντας βιολογικές μεταβολές που μειώνουν τους παλμούς της καρδιάς, ενεργοποιούν το πεπτικό και το ανοσοποιητικό σύστημα και προωθούν τη χαλάρωση.
  3. Κάντε ένα μπάνιο με άλατα Epsom: Η εμβύθιση του σώματος στο νερό καταπραΰνει την αντίδραση του οργανισμού στο στρες. Όταν διαλύονται σε ζεστό νερό, τα άλατα απελευθερώνουν μαγνήσιο, το οποίο στη συνέχεια απορροφάται από το δέρμα και βοηθά να επέλθει η χαλάρωση.
  4. 4. Κάντε μασάζ στο κεφάλι: Είναι γνωστό πως το μασάζ είναι απολαυστικά χαλαρωτικό. Έχει αποδειχθεί στο πλαίσιο επιστημονικών μελετών ότι μεταβάλλει τη βιολογική σύσταση του ίδιου του σώματος ώστε να υποχωρήσει η επίδραση της κορτιζόλης (ορμόνη του στρες). Το μασάζ στο κεφάλι συγκεκριμένα διευκολύνει την αιμάτωση του εγκεφάλου και απομακρύνει την ένταση από τους μύες του αυχένα.
  5. Κουνηθείτε: Ακολουθήστε το παράδειγμα των ζώων. Όταν ένα πιθανό θήραμα καταφέρνει να ξεφύγει από τα δόντια του σαρκοφάγου, αρχίζει να κινείται ασταμάτητα. Πρόκειται για μια απλή αλλά εξαιρετικά αποτελεσματική τεχνική αποβολής του φόβου.
  6. Προσευχηθείτε: Δεν χρειάζεται να έχετε βαθιά θρησκευτική πίστη για να το κάνετε. Επαναλάβετε λέξεις ή φράσεις που σας δίνουν κουράγιο, ακόμη και κάτι πολύ απλό, όπως η λέξη «γαλήνη». Η διαδικασία αυτή ηρεμεί το παρασυμπαθητικό σύστημα και προωθεί τη χαλάρωση.
  7. Κάντε τη στάση του κουνελιού (γιόγκα): Όλες οι μορφές άσκησης, αλλά κυρίως η γιόγκα και το πιλάτες, έχουν αποδεδειγμένη δράση ενάντια στο στρες και τα αρνητικά συναισθήματα. Η στάση του κουνελιού απελευθερώνει τη συσσωρευμένη ένταση από τον αυχένα, τους ώμους και την πλάτη. Επίσης, βοηθά να διοχετευθεί περισσότερο αίμα στον εγκέφαλο.
  8. Ακούστε ήχους της φύσης: Οι ήχοι της φύσης, όπως το θρόισμα των φύλλων, το κελάηδισμα των πουλιών και ο ήχος των κυμάτων, χαρίζουν αβίαστα την ηρεμία που τόσο χρειάζεστε.
  9. Ζεστάνετε τα χέρια σας: Όταν έχουμε στρες, η θερμοκρασία των χεριών μειώνεται ελαφρώς επειδή διοχετεύεται περισσότερο αίμα σε σημεία του σώματος όπου υπάρχει ένταση, όπως οι ώμοι και οι γοφοί. Τρίβοντας τα χέρια σας, πλησιάζοντας το τζάκι ή ακόμη και τυλίγοντας τα δάχτυλά σας γύρω από μια ζεστή κούπα καφέ, πυροδοτείται η χαλάρωση από το παρασυμπαθητικό σύστημα.
  10. Φάτε μαύρη σοκολάτα: Δεν υπάρχει τίποτα που να μην «διορθώνεται» με λίγη μαύρη σοκολάτα! Φροντίστε η περιεκτικότητα της σοκολάτας σε κακάο να είναι τουλάχιστον 85%. Η μαύρη σοκολάτα είναι πλούσια σε μαγνήσιο, το οποίο επιδρά χαλαρωτικά στον οργανισμό.

Κρίση πανικού: Πιθανά αίτια

Κοινός παρονομαστής στα άτομα που εμφανίζουν κρίσεις πανικού είναι το συσσωρευμένο άγχος από άλυτα προβλήματα και επαναλαμβανόμενες δύσκολες καταστάσεις με πολύ άγχος στην ζωή των ατόμων .Καταστάσεις που μπορεί να επιβαρύνουν είναι

  1. Συγκρούσεις στην συντροφική σχέση
  2. Φόρτος εργασίας
  3. Οικονομικά προβλήματα
  4. Εσωτερικές συγκρούσεις
  5. Παράλληλοι ρολοι που πρεπει να αντεπεξέλθει το άτομο
  6. Συναισθηματική εξάρτηση γονιού – παιδιού

Οι κρίσεις πανικού δεν οφείλονται, όπως λανθασμένα πιστεύεται, σε αδυναμία του ατόμου να ελέγξει τον εαυτό του ή σε έλλειψη θέλησης. Αντιθέτως, πρόκειται συνήθως για άτομα αρκετά δυνατά αφού καταφέρνουν και λειτουργούν υπό τις πιο δύσκολες συνθήκες. Οι κρίσεις πανικού οφείλονται στην πλειονότητα των περιπτώσεων σε βαθύτερες ενδοψυχικές συγκρούσεις οι οποίες δημιουργούν στο άτομο έντονη ψυχολογική πίεση, αμφιταλάντευση, ανασφάλεια αλλά και αρκετό θυμό για τη δυσμενή κατάσταση στην οποία έχει επέλθει. Πράγματι, σε πολλές περιπτώσεις, κατά την ψυχοθεραπεία, το άτομο ανακαλύπτει σταδιακά ότι ήταν ιδιαίτερα πιεσμένο όταν συνέβη η κρίση και ότι ήταν «διχασμένο» ανάμεσα σε αντικρουόμενες επιλογές, ανάμεσα σε αυτό που «θέλει» και σε αυτό που «πρέπει» να κάνει, σε αρχές και αξίες που συγκρούονται μέσα του.

Κρίση πανικού: Θεραπεία

Οι διαθέσιμες θεραπευτικές προσεγγίσεις μπορούν να μειώσουν τη συχνότητα και την ένταση των κρίσεων και να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής του πάσχοντα.

Οι δύο βασικές θεραπευτικές επιλογές είναι η ψυχοθεραπεία (π.χ. γνωστική συμπεριφορική θεραπεία) και η φαρμακευτική αγωγή (π.χ. SSRIs, SNRIs). Μπορεί να επιλεγεί μία από τις δύο θεραπείες ή συνδυασμός αυτών, ανάλογα με τις προτιμήσεις του πάσχοντα, το ατομικό ιστορικό, τη σοβαρότητα των κρίσεων αλλά και τις δυνατότητες πρόσβασης σε καθεμία από αυτές

Κρίσης πανικού η Διαταραχή πανικού ?

Η διαταραχή πανικού είναι μια κατάσταση  διαφορετική από τον συνηθισμένο φόβο ή τις αγχώδεις αντιδράσεις σε στρεσογόνα γεγονότα . Είναι μια σοβαρή ψυχική νόσος που χτυπά χωρίς λόγο ή προειδοποίηση. Τα συμπτώματα της διαταραχής πανικού περιλαμβάνουν ξαφνικές επιθέσεις  φόβου και έντονης νευρικότητας, καθώς επίσης τα σωματικά συμπτώματα περιλαμβάνουν εφίδρωση και ταχυκαρδία. Κατά τη διάρκεια μιας επίθεσης πανικού, η αντίδραση στην απειλή είναι δυσανάλογη προς την κατάσταση, η οποία συνήθως δεν ειναι απειλητική. Με την πάροδο του χρόνου, το άτομο που πάσχει από διαταραχή πανικού αναπτύσσει έναν συνεχή φόβο ότι θα πάθει ακόμη μία προσβολή πανικού, το οποίο σταδιακά  θα επηρεάσει την καθημερινή του λειτουργικότητα και δραστηριότητες, μειώνοντας σημαντικά την γενική ποιότητα της ζωής του. Πολλές φορές ασθενείς με την διαταραχή μένουν κλεισμένοι στο σπίτι φοβούμενοι την επόμενη κρίση πανικού.

Δεν είναι ταμπού !!!  Μπορεί να συμβεί στον καθένα. Στην περίπτωση όμως που η συχνότητα των κρίσεων, όπως και η ένταση δυσκολεύουν τη ζωή μας, πρέπει να απευθυνθούμε σε κάποιον ειδικό ψυχολόγο, ή ψυχίατρο. Η ψυχοθεραπεία, ή ακόμα και η χορήγηση φαρμάκων (αντικαταθλιπτικών, ή ηρεμιστικών), μπορεί να βοηθήσει σε συνδυασμό με συνεδρίες, οι οποίες θα σας κάνουν να κατανοήσετε σε βάθος από πού πηγάζει το όλο άγχος και κλιμακώνεται σε κρίσεις. Έτσι, θα βοηθήσετε τον εαυτό σας να ξεπεράσει σταδιακά τα αρνητικά συναισθήματα και μέσω των τεχνικών χαλάρωσης να αποδυναμώσετε τον πυρήνα του πανικού.