Οι συχνές ζαλάδες και το αίσθημα του ιλίγγου μπορεί να είναι η αιτία που θα σε κάνουν να απέχεις από πολλές αγαπημένες δραστηριότητες. Μάλιστα, οι ζαλάδες είναι από τις πιο συχνές αιτίες που θα σε οδηγήσουν στον γιατρό.

Ζάλη

Η ζάλη είναι ένας όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει τα πάντα, από αίσθημα λιποθυμίας ή λιποθυμία έως και αίσθημα αδυναμίας ή αστάθειας.

Ίλιγγος

Ζάλη που δημιουργεί την αίσθηση ότι εσείς ή το περιβάλλον σας περιστρέφονται ή κινούνται ονομάζεται ίλιγγος.

Ζάλη: Τα αίτια που την προκαλούν

Η ζάλη μπορεί συνήθως να περιγραφεί πιο συγκεκριμένα ως ένα από τα ακόλουθα:

• Η ψεύτικη αίσθηση της κίνησης ή περιστροφής (ίλιγγος)
• Ζαλάδα ή αίσθηση της λιποθυμίας
• Απώλεια της ισορροπίας ή αστάθεια (ανισορροπία)
• Αίσθημα «βάρκας» ή «σβήσιμου»

Μια σειρά από σοβαρές καταστάσεις υγείας μπορεί να προκαλέσει αυτά τα προβλήματα. Μερικές από αυτές τις συνθήκες μπορεί να διακόπτουν ή να συγχέουν τα σήματα του εγκεφάλου που λαμβάνει από ένα ή περισσότερα των αισθητηριακών συστημάτων σας, συμπεριλαμβανομένων:

• Μάτια, τα οποία θα σας βοηθήσουν να προσδιοριστεί ο τόπος όπου το σώμα σας είναι στο χώρο και το πώς κινείται
• Αισθητήρια νεύρα, τα οποία στέλνουν μηνύματα στον εγκέφαλό σας για τις κινήσεις του σώματος και τις θέσεις (ιδιοδεκτικό σύστημα)
• Εσωτερικό αυτί, το οποίο στεγάζει αισθητήρες που βοηθούν  στον εντοπισμό της βαρύτητας και την κίνηση πίσω και εμπρός και κατά γωνία

 Ζάλη: Πότε πρέπει να δείτε γιατρό

Συμβουλευτείτε το γιατρό σας εάν έχετε κάποια ανεξήγητη, επαναλαμβανόμενη ή σοβαρή ζάλη.

 Καλέστε το 166  ή ζητήστε επείγουσα ιατρική βοήθεια ή να πάτε στο τμήμα επειγόντων περιστατικών αν παρουσιάσετε νέα, σοβαρή ζάλη ή ίλιγγο μαζί με οποιοδήποτε από τα ακόλουθα:

•  Σημαντικό τραύμα στο κεφάλι
• Μια νέα, διαφορετική ή σοβαρή κεφαλαλγία
• δυσκαμψία του αυχένα
• θολή όραση
• Αιφνίδια απώλεια ακοής
• δυσκολία στην ομιλία
• Στο πόδι ή στο χέρι αδυναμία
• Απώλεια συνείδησης
• Πτώση ή δυσκολία στο βάδισμα
• Πόνο στο στήθος ή η ταχεία επιβράδυνση του καρδιακού ρυθμού

Ο τρόπος που η ζάλη σε κάνει να νιώθεις – όπως η αίσθηση του ιλίγγου, αίσθημα λιποθυμίας ή σαν να έχετε χάσει την ισορροπία σας – παρέχει ενδείξεις για τις πιθανές αιτίες. Ειδικά καταστάσεις, όπως ορισμένες δραστηριότητες ή θέσεις, μπορεί να δώσουν ενδείξεις ως προς την υποκείμενη αιτία της ζάλης σας. Η διάρκεια των τυχόν επεισοδίων ζάλης και τυχόν πρόσθετα συμπτώματα που αισθάνεστε μπορεί επίσης να βοηθήσουν να εντοπίσουμε την ακριβή αιτία.

Ίλιγγος: Αίτια

Ίλιγγος προκύπτει συνήθως από μια ξαφνική ή προσωρινή μεταβολή στη δραστηριότητα των δομών ισορροπίας στο εσωτερικό αυτί σας (αιθουσαίο σύστημα) ή στις συνδέσεις των δομών ισορροπίας στον εγκέφαλο. Αυτές οι συνδέσεις αισθάνονται την κίνηση και τις μεταβολές στη θέση της κεφαλής σας. Η όρθια θέση ή κίνηση μπορεί να κάνουν τα πράγματα χειρότερα. Μερικές φορές, ο ίλιγγος είναι αρκετά σοβαρός ώστε να προκαλέσει ναυτία, εμετό και προβλήματα ισορροπίας. Όμως, τα καλά νέα σχετικά με τον ίλιγγο είναι ότι γενικά δεν θα διαρκέσει πολύ. Μέσα σε δύο εβδομάδες, το σώμα προσαρμόζεται συνήθως σε ό, τι προκαλεί ιλίγγους.

Καλοήθης παροξυσμικός ίλιγγος θέσης (BPPV)

Ο BPPV προκαλεί έντονα, σύντομα επεισόδια ιλίγγου αμέσως μετά την αλλαγή στη θέση του κεφαλιού σας, συχνά όταν γυρίζετε πάνω στο κρεβάτι ή όταν σηκωνόμαστε το πρωί. Ο BPPV είναι η πιο κοινή αιτία του ιλίγγου.

Φλεγμονή στο εσωτερικό αυτί

Τα σημεία και συμπτώματα φλεγμονής του εσωτερικού αυτιού σας (οξεία αιθουσαία νευρίτιδα) περιλαμβάνουν ξαφνική εμφάνιση έντονου, σταθερού Ιλίγγου που μπορεί να διαρκέσει για αρκετές ημέρες, μαζί με ναυτία, έμετο και προβλήματα με την ισορροπία. Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να είναι τόσο σοβαρά που θα πρέπει να μείνετε στο κρεβάτι. Όταν συνδυάζεται με την ξαφνική απώλεια ακοής, αυτή η κατάσταση ονομάζεται λαβυρινθίτιδα. Ευτυχώς, η αιθουσαία νευρίτιδα υποχωρεί και ηρεμεί από μόνη της. Όμως, η έγκαιρη ιατρική περίθαλψη και θεραπεία αποκατάστασης της αιθούσης μπορεί να είναι χρήσιμη για την ταχύτερη ανάρρωση.

Νόσος του Meniere

Αυτή η ασθένεια περιλαμβάνει την υπερβολική συσσώρευση υγρού στο εσωτερικό αυτί σας. Χαρακτηρίζεται από αιφνίδια επεισόδια ιλίγγου που διαρκούν αρκετές ώρες, συνοδεύεται από απώλεια ακοής με διακυμάνσεις, εμβοές στα αυτιά και ένα αίσθημα πληρότητας στο αυτί.

Η αιθουσαία ημικρανία

Ημικρανία είναι περισσότερο από μια διαταραχή κεφαλαλγίας. Ακριβώς όπως μερικοί άνθρωποι βιώνουν μια οπτική «αύρα» με τις ημικρανίες τους, άλλοι μπορεί να έχουν επεισόδια ιλίγγου και άλλα είδη ζάλης λόγω ημικρανίας, ακόμη και όταν δεν έχουν μια σοβαρή κεφαλαλγία. Τέτοια επεισόδια ιλίγγου μπορεί να διαρκέσουν ώρες ή ημέρες και μπορεί να σχετίζονται με πονοκέφαλο, καθώς και ευαισθησία  στο φως και το θόρυβο.

Ακουστικό νευρίνωμα

Ένα ακουστικό νευρίνωμα είναι ένα καλοήθης όγκος του αιθουσαίου νεύρου, το οποίο συνδέει το εσωτερικό αυτί με τον εγκέφαλό σας. Τα συμπτώματα ενός ακουστικού νευρώματος περιλαμβάνουν γενικά προοδευτική απώλεια της ακοής και εμβοές στη μία πλευρά συνοδεύεται από ζάλη ή ανισορροπία.

Άλλες αιτίες

Σπάνια, ίλιγγος μπορεί να είναι σύμπτωμα ενός πιο σοβαρού νευρολογικού προβλήματος, όπως ένα εγκεφαλικό επεισόδιο, εγκεφαλική αιμορραγία ή σκλήρυνση κατά πλάκας. Σε τέτοιες περιπτώσεις, άλλα νευρολογικά συμπτώματα είναι συνήθως παρόντα, όπως διπλωπία, διαταραχές ομιλίας, αδυναμία ή μούδιασμα του προσώπου, του συντονισμού των άκρων, ή σοβαρά προβλήματα ισορροπίας.

Ζάλη και Αίσθημα λιποθυμίας

Η ζάλη μπορεί να σας κάνει να αισθανθείτε λιποθυμία με ή χωρίς απώλεια συνείδησης. Μερικές φορές η ναυτία και το χλωμό δέρμα συνοδεύουν ένα αίσθημα λιποθυμίας.

Αιτίες αυτού του τύπου της ζάλης περιλαμβάνουν:

• Πτώση της αρτηριακής πίεσης (ορθοστατική υπόταση). Μια δραματική πτώση στη συστολική πίεση του αίματος σας – ο υψηλότερος αριθμός στην ανάγνωση της αρτηριακής σας πίεσης – μπορεί να οδηγήσει σε ζαλάδα ή αίσθημα λιποθυμίας. Αυτό μπορεί να συμβεί όταν σηκωνόμαστε πάρα πολύ γρήγορα.
• Ανεπαρκής έξοδος του αίματος από την καρδιά. Ορισμένες προϋποθέσεις, όπως οποιαδήποτε από τις διάφορες παθήσεις του καρδιακού μυός (μυοκαρδιοπάθεια), ένα μη φυσιολογικό καρδιακό ρυθμό (αρρυθμία) ή μείωση του όγκου του αίματος μπορεί να προκαλέσει ανεπαρκή ροή του αίματος από την καρδιά σας.

Ζάλη και Απώλεια της ισορροπίας

Ανισορροπία είναι η απώλεια της ισορροπίας ή η αίσθηση της αστάθειας όταν περπατάτε.

Οι αιτίες αυτού του τύπου της ζάλης περιλαμβάνουν:

• Προβλήματα στο εσωτερικό αυτί (αιθουσαίο σύστημα). Ανωμαλίες στο εσωτερικό αυτί σας μπορεί να σας κάνουν να νιώθετε σαν να είστε ασταθής ενώ περπατάτε, ειδικά στο σκοτάδι.
• Αισθητηριακές διαταραχές. Η αποτυχία της όρασης και η βλάβη των νεύρων στα πόδια σας (περιφερική νευροπάθεια) είναι κοινά σε ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας και μπορεί να οδηγήσει σε δυσκολία στην διατήρηση της ισορροπίας σας.
• Προβλήματα αρθρώσεων και των μυών. Μυϊκή αδυναμία και η οστεοαρθρίτιδα – το είδος της αρθρίτιδας που περιλαμβάνει φθορά των αρθρώσεων – μπορεί να συμβάλει στην απώλεια της ισορροπίας όταν πρόκειται για τις αρθρώσεις που κρατούν το βάρος σας.
• Νευρολογικές παθήσεις. Διάφορες νευρολογικές διαταραχές μπορεί να οδηγήσουν σε προοδευτική απώλεια της ισορροπίας, όπως είναι η νόσος του Parkinson και η παρεγκεφαλιδική αταξία.
• Φάρμακα. Απώλεια της ισορροπίας μπορεί να είναι μια παρενέργεια ορισμένων φαρμάκων, όπως οι ναρκωτικές ουσίες,τα καταπραϋντικά και ηρεμιστικά.

Άλλες αισθήσεις ζάλης όπως αίσθηση ότι αιωρούμαστε, ότι κολυμπάμε κτλ

Ο γιατρός σας μπορεί να αναφέρεται σε αυτό ως μη ειδικό αίσθημα ζάλης.

Οι αιτίες αυτού του τύπου της ζάλης περιλαμβάνουν:

• Φάρμακα. Τα φάρμακα για την πίεση μπορεί να προκαλέσουν αίσθημα λιποθυμίας, αν μειώσουν την αρτηριακή σας πίεση πάρα πολύ. Πολλά άλλα φάρμακα μπορεί να προκαλέσουν μη ειδικά αισθήματα της ζάλης που επιλύονται όταν σταματήσει η φαρμακευτική αγωγή.
• Διαταραχές στο εσωτερικό αυτί. Μερικές παθήσεις του εσωτερικού ωτός μπορεί να προκαλέσουν επίμονη ζάλη.
• Οι αγχώδεις διαταραχές. Ορισμένες αγχώδεις διαταραχές, όπως κρίσεις πανικού και φόβου πχ σε ανοιχτούς χώρους (αγοραφοβία), μπορεί να προκαλέσουν ζάλη. Μερικές φορές, μια αιτία – όπως μια διαταραχή του αιθουσαίου συστήματος – ενδέχεται να προκαλέσει συμπτώματα, αλλά στη συνέχεια το άγχος προκαλεί ζαλάδες ακόμα και μετά από την επίλυση του εσωτερικού προβλήματος του αυτιού.
• Τα χαμηλά επίπεδα σιδήρου (αναιμία). Άλλα σημεία και συμπτώματα που μπορεί να εμφανιστούν μαζί με ζάλη, αν έχετε αναιμία, περιλαμβάνουν κόπωση, αδυναμία και χλωμό δέρμα.
• Χαμηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα (υπογλυκαιμία). Αυτή η κατάσταση εμφανίζεται συνήθως σε άτομα με διαβήτη που χρησιμοποιούν ινσουλίνη. Η ζάλη μπορεί να συνοδεύεται από εφίδρωση και σύγχυση.
• Οι μολύνσεις των αυτιών. Μερικές φορές, λοιμώξεις του αυτιού μπορεί να προκαλέσουν ζάλη. Αυτό το είδος της ζάλης θα φύγει, όταν η μόλυνση έχει περάσει.
• Υπερθέρμανση και αφυδάτωση. Αν κινείστε  σε ζεστό καιρό, ή αν δεν πίνετε αρκετά υγρά, μπορεί να αισθανθείτε ζάλη από την υπερθέρμανση (υπερθερμία) ή από την αφυδάτωση. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα αν παίρνετε ορισμένα φάρμακα για την καρδιά. Η ανάπαυση σε ένα δροσερό μέρος και το πόσιμο νερό ή κάποιο ποτό (Gatorade, Powerade, κ.ά.) θα βοηθήσει συνήθως και θα διευκολύνει την αίσθηση ζάλης.
• Χρόνια υποκειμενική ζάλη. Αυτό είναι ένα ειδικό κλινικό σύνδρομο που χαρακτηρίζεται από επίμονη μη ειδική ζάλη που δεν έχει προφανή ιατρική αιτία. Η χρόνια υποκειμενική ζάλη σχετίζεται με υπερευαισθησία στην κίνηση κάποιου. Αυτό το είδος της ζάλης επιδεινώνεται από πολύπλοκα οπτικά περιβάλλοντα (όπως το μπακάλικο), οπτικής κίνησης (όπως μια ταινία), και οπτικά μοτίβα.

Παράγοντες που μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης ζάλης περιλαμβάνουν:

• Ηλικία. Οι άνθρωποι ηλικίας άνω των 65 ετών είναι πιο πιθανό να υφίστανται ιατρικές καταστάσεις που προκαλούν ζάλη. Είναι επίσης πιο πιθανό να λαμβάνουν φάρμακα που μπορεί να προκαλέσουν ζάλη.
• Η λήψη ορισμένων φαρμάκων. Ορισμένα φάρμακα, όπως για την μείωση της πίεσης του αίματος, η αντιεπιληπτική φαρμακευτική αγωγή, καταπραϋντικά και ηρεμιστικά μπορεί να προκαλέσουν ζάλη.
• Ένα παρελθοντικό επεισόδιο ζάλης. Εάν έχετε υποστεί πριν επεισόδιο ζάλης, έχετε περισσότερες πιθανότητες να επανεμφανίσετε στο μέλλον.

Η ζάλη μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο να πέσετε και να τραυματίσετε τον εαυτό σας. Νιώθοντας ζάλη κατά την οδήγηση αυτοκινήτου ή το χειρισμό βαρέων μηχανημάτων μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα ενός ατυχήματος. Ενδέχεται επίσης να αντιμετωπίσετε τις μακροπρόθεσμες συνέπειες αν η υπάρχουσα κατάσταση της υγείας που μπορεί να προκαλέσει ζάλη σας μένει αθεράπευτη.

Συνήθως, για τα συμπτώματα αυτά, πρέπει να απευθυνθείτε σε ειδικό, όπως ένα εξειδικευμένο ΩΡΛ ή νευρολόγο.

Ζάλη – Ίλιγγος: Θεραπεία

Ο γιατρός σας μπορεί να περιορίσει τα πιθανά αίτια της ζάλης μετά τον καθορισμό του τύπου της ζάλης που αντιμετωπίζετε, επανεξετάζοντας το ιατρικό ιστορικό σας και την τρέχουσα φαρμακευτική αγωγή, τη διεξαγωγή μιας φυσικής εξέτασης, και την παραγγελία περαιτέρω δοκιμών με βάση τα σημεία και τα συμπτώματα σας.