Η βιταμίνη Α ή αλλιώς ρετινόλη ανήκει στις λιποδιαλύτες βιταμίνες, που είναι ιδιαίτερα σημαντικές για την υγεία. Συνιστάται στους άντρες να λαμβάνουν ημερησίως 900 mcg βιταμίνης Α, στις γυναίκες 700 mcg και στα παιδιά και τους εφήβους 300-600 mcg.
Μεταξύ άλλων, η βιταμίνη Α συμβάλλει στη διατήρηση της υγιούς όρασης, της φυσιολογικής λειτουργίας του ανοσοποιητικού συστήματος και των διαφόρων οργάνων και στην ενίσχυση τα σωστής ανάπτυξης των εμβρύων στη μήτρα για τις εγκυμονούσες.
Βιταμίνη Α: Σε ποια τρόφιμα βρίσκεται;
- Συκώτι
- Μουρουνέλαιο
- Κρόκος αυγού
- Βούτυρο
- Εμπλουτισμένη μαργαρίνη
- Λιπαρά ψάρια
- Γαλακτοκομικά προϊόντα
- Γλυκοπατάτες
- Καρότα
- Κολοκύθα
- Πράσινα φυλλώδη λαχανικά
- Γλυκιά κόκκινη πιπεριά
- Μάνγκο
- Πεπόνι
Βιταμίνη Α: Ποια είναι τα οφέλη της για τον άνθρωπο;
Προστατεύτει τα μάτια σας
Προστατεύει τα μάτια σας από τη νυχτερινή τύφλωση και τη φθορά που σχετίζεται με την ηλικία. Η βιταμίνη Α είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της καλής όρασης. Η βιταμίνη είναι απαραίτητη για να μετατρέψει το φως που χτυπά το μάτι σε ένα ηλεκτρικό σήμα που μπορεί να σταλεί στον εγκέφαλο.
Στην πραγματικότητα, ένα από τα πρώτα συμπτώματα της ανεπάρκειας βιταμίνης Α μπορεί να είναι η νυχτερινή τύφλωση, γνωστή ως νυκταλωπία. Η νυχτερινή τύφλωση εμφανίζεται σε άτομα με ανεπάρκεια βιταμίνης Α, καθώς η βιταμίνη αποτελεί μείζον συστατικό της χρωστικής ροδοψίνης. Η ροδοψίνη βρίσκεται στον αμφιβληστροειδή χιτώνα του οφθαλμού και είναι εξαιρετικά ευαίσθητη στο φως. Τα άτομα με αυτή την πάθηση μπορούν ακόμα να βλέπουν κανονικά κατά τη διάρκεια της ημέρας, αλλά έχουν μειωμένη όραση στο σκοτάδι, καθώς τα μάτια τους δυσκολεύονται να προσαρμοστούν στο λιγοστό φως.
Μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου
Μελέτες έχουν δείξει ότι η κατανάλωση υψηλότερων ποσοτήτων βιταμίνης Α (με τη μορφή βήτα-καροτίνης) συνδέεται με μειωμένο κίνδυνο ορισμένων τύπων καρκίνου, συμπεριλαμβανομένου του λεμφώματος Hodgkin, καθώς και του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας, του πνεύμονα και της ουροδόχου κύστης.
Ωστόσο, αν και η υψηλή πρόσληψη βιταμίνης Α από φυτικές τροφές έχει συσχετιστεί με μειωμένο κίνδυνο καρκίνου, οι ζωικές τροφές που περιέχουν τη βιταμίνη Α σε ενεργή μορφή δεν έχουν τα ίδια οφέλη. Ομοίως, τα συμπληρώματα βιταμίνης Α δεν έχουν τα ίδια ευεργετικά αποτελέσματα ενάντια στον καρκίνο.
Διατηρεί τη φυσική άμυνα του οργανισμού
Η βιταμίνη Α διαδραματίζει ζωτικό ρόλο στη διατήρηση της φυσικής άμυνας του οργανισμού. Προστατεύει τον βλεννογόνο των ματιών, των πνευμόνων, του εντέρου και των γεννητικών οργάνων, ο οποίος λειτουργεί σαν φραγμός ενάντια σε παθογόνους μικροοργανισμούς.
Συμμετέχει επίσης στην παραγωγή και τη λειτουργία των λευκών αιμοσφαιρίων, τα οποία βοηθούν στην εξουδετέρωση των βακτηρίων και άλλων παθογόνων μικροοργανισμών και την απομάκρυνσή τους από το αίμα. Αυτό σημαίνει ότι μια ανεπάρκεια βιταμίνης Α μπορεί να αυξήσει την ευαισθησία σας σε λοιμώξεις και να καθυστερήσει την ανάρρωσή σας όταν αρρωστήσετε.
Βοηθά στην καταπολέμηση της ακμής
Η ακμή είναι μια χρόνια φλεγμονώδης δερματική πάθηση. Τα άτομα με ακμή τείνουν να εμφανίζουν σπυράκια σε διάφορα σημεία του σώματος και κυρίως στο πρόσωπο, στην πλάτη και στο στήθος.
Τα σπυράκια εμφανίζονται όταν οι σμηγματογόνοι αδένες φράζουν από νεκρά δερματικά κύτταρα και λιπαρότητα. Αυτοί οι αδένες βρίσκονται στους θύλακες της τρίχας και παράγουν σμήγμα, μια λιπαρή κηρώδη ουσία που διατηρεί το δέρμα λιπαρό και αδιάβροχο. Φάρμακα που περιέχουν βιταμίνη Α χρησιμοποιούνται συχνά για τη θεραπεία σοβαρής ακμής.
Βοηθά στην καλή υγεία των οστών
Τα βασικά θρεπτικά συστατικά που απαιτούνται για τη διατήρηση της σκελετικής υγείας καθώς μεγαλώνουμε είναι οι πρωτεΐνες, το ασβέστιο και η βιταμίνη D. Ωστόσο, η κατανάλωση επαρκούς ποσότητας βιταμίνης Α είναι επίσης απαραίτητη για τη σωστή ανάπτυξη των οστών και η ανεπάρκεια αυτής της βιταμίνης έχει συνδεθεί με την κακή υγεία των οστών.
Στην πραγματικότητα, τα άτομα με χαμηλότερα επίπεδα βιταμίνης Α στο αίμα τους διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο καταγμάτων απ’ ό,τι τα άτομα με υγιή επίπεδα.
Προάγει την υγιή ανάπτυξη και αναπαραγωγή
Η βιταμίνη Α είναι απαραίτητη για τη διατήρηση ενός υγιούς αναπαραγωγικού συστήματος τόσο στους άνδρες όσο και στις γυναίκες, καθώς και στην εξασφάλιση της φυσιολογικής ανάπτυξης των εμβρύων κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Μελέτες σε αρσενικά ποντίκια έχουν υποδείξει ότι μια ανεπάρκεια στη βιταμίνη Α εμποδίζει την ανάπτυξη των σπερματοζωαρίων, προκαλώντας στειρότητα. Παρομοίως, οι μελέτες σε θηλυκά ζώα έχουν δείξει ότι η ανεπάρκεια βιταμίνης Α μπορεί να επηρεάσει την αναπαραγωγή, επηρεάζοντας την εμφύτευση των ωαρίων στη μήτρα.
Βιταμίνη Α: Πώς εμφανίζεται η ανεπάρκεια;
Πηγές: Γαλακτοκομικά, ψάρι, συκώτι, κρόκος αυγού – Καροτενοειδή: πράσινα φυλ. λαχανικά, κίτρινα ή πορτοκαλί λαχανικά (κολοκύθα, καρότα) και φρούτα (βερίκοκα)
Η ανεπάρκεια βιταμίνης Α είναι σπάνια στις δυτικές χώρες, αλλά μπορεί να εμφανιστεί. Καταστάσεις που παρεμποδίζουν την κανονική πέψη μπορεί να οδηγήσουν σε δυσαπορρόφηση της βιταμίνης Α, όπως η κοιλιοκάκη, η νόσος του Crohn, η κίρρωση, ο αλκοολισμός και η κυστική ίνωση. Επίσης κινδυνεύουν οι ενήλικες και τα παιδιά που τρώνε μια πολύ περιορισμένη διατροφή. Ήπια ανεπάρκεια βιταμίνης Α μπορεί να προκαλέσει κόπωση, ευαισθησία σε λοιμώξεις και στειρότητα. Σοβαρή ανεπάρκεια μπορεί να οδηγήσει σε ξηροφθαλμία, νυκταλωπία (νυχτερινή τύφλωση), ξηρό δέρμα ή μαλλιά και ασθενή ανοσία.