Σύμφωνα με τους ειδικούς, το ελληνικό σαφράν εκτός από τη νοστιμιά που χαρίζει στο φαγητό, έχει πολλές φαρμακευτικές ιδιότητες, χάρη σε δύο συστατικά, την πικροκροκίνη και την κροκίνη. Επίσης, περιέχει βιταμίνη Β12, λυκοπίνη, ζεαξανθίνη, α-β καροτένιο καθώς και βιταμίνη C, σίδηρο, κάλιο και μαγνήσιο.
Έχουν πραγματοποιηθεί πολλές μελέτες που καταδεικνύουν τις αντιγηραντικές, αντιοξειδωτικές και αντικαρκινικές του δράσεις. Σύμφωνα, μάλιστα, με μελέτη του εργαστηρίου Γενικής Χημείας του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών σε συνεργασία με το γαλλικό Laboratoire de Spectroscopie Biomoléculaire, U.F.R de Pharmacie, οι κροκίνες που περιέχονται στα στίγματα του κρόκου είναι ασυνήθιστα υδατοδιαλυτά καροτενοειδή, τα οποία βρέθηκε ότι μπορούν να αναστείλουν τον πολλαπλασιασμό των λευχαιμικών κυττάρων.
Τέλος, ο κρόκος έχει διαπιστωθεί πως δρα ενάντια σε ορισμένους τύπους καρκίνου συμπεριλαμβανομένων του νευροβλαστώματος, του καρκίνου του μαστού και του αδενοκαρκινώματος του παχέος εντέρου. Αναλυτικότερα, οι ευεργετικές του ιδιότητες για τον άνθρωπο είναι οι παρακάτω:
Εγκέφαλος
Η περιεκτικότητά του σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β συμβάλλει στη βελτίωση της εγκεφαλικής λειτουργίας και στην ενίσχυση της μνήμης. Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι το κοκτέιλ βιταμινών και αντιοξειδωτικών ουσιών που περιέχει ο κρόκος Κοζάνης μπορεί να προστατέψει και από τη γεροντική άνοια, αλλά και από την εκφυλιστική νόσο του Alzheimer.
Καρδιά
Ο κρόκος μπορεί να λειτουργήσει ως ασπίδα για την καρδιά, καθώς έρευνες σε πειραματόζωα έχουν δείξει ότι συμβάλλει στη μείωση των επιπέδων χοληστερίνης και τριγλυκεριδίων, αποτρέποντας έτσι τη δημιουργία αθηρωματικής πλάκας. Στην ιδιότητα αυτή μάλιστα αποδίδεται η μειωμένη συχνότητα καρδιαγγειακών επεισοδίων στη Βαλένθια της Ισπανίας, όπου η κατανάλωση κρόκου είναι μεγάλη.
Στομάχι
Παραδοσιακά χρησιμοποιείται για την ανακούφιση του στομαχόπονου και των πεπτικών διαταραχών, δεδομένου ότι ενισχύει τη διαδικασία της πέψης.
Πνεύμονες
Το αφέψημα του κρόκου θεωρείται ιδιαίτερα αποτελεσματικό για τη θεραπεία ασθενειών του αναπνευστικού συστήματος, όπως το άσθμα.
Δέρμα
Θεωρείται φυσικό φάρμακο για την επιδερμίδα και ειδικά για τη θεραπεία της ακμής λόγω των αντιβακτηριδιακών του ιδιοτήτων. Επιπλέον, οι αντιοξειδωτικές ουσίες του κρόκου παρέχουν προστασία ενάντια στις ελεύθερες ρίζες, οι οποίες, μεταξύ άλλων, προκαλούν πρόωρη γήρανση.
Διάθεση
Έχει ηρεμιστικές ιδιότητες, γι’ αυτό και χρησιμοποιείται για την καταπολέμηση του άγχους και του εκνευρισμού. Επιπλέον, προσφέρει στον οργανισμό ευεξία, πνευματική διαύγεια και τόνωση. Ορισμένες έρευνες, μάλιστα, έχουν δείξει ότι ο κρόκος έχει ευεργετική επίδραση στις περιπτώσεις ήπιας κατάθλιψης, καθώς φαίνεται να έχει παρόμοια αποτελέσματα με αυτά των αντικαταθλιπτικών φαρμάκων.
Γονιμότητα
Από την αρχαιότητα ο κρόκος είχε συνδεθεί με τον έρωτα και τη γονιμότητα. Σήμερα θεωρείται ισχυρό «όπλο» για την ενίσχυση της ανδρικής γονιμότητας. Έρευνες σε πειραματόζωα έδειξαν ότι οι αντιοξειδωτικές του ουσίες βελτιώνουν την κινητικότητα των σπερματοζωαρίων. Στις γυναίκες η χρήση του σε μικρές ποσότητες φαίνεται πως μπορεί να ρυθμίσει την περίοδο.
Αντικαρκινική δράση
Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η δράση αυτή οφείλεται στην αντιοξειδωτική ουσία κροκετίνη, η οποία φαίνεται ότι μπορεί να αποτρέψει την ανάπτυξη και τον πολλαπλασιασμό των καρκινικών κυττάρων.
Κρόκος Κοζάνης: Στην αγορά και στην κουζίνα
Στο εμπόριο ως καρύκευμα κυκλοφορεί σε 2 μορφές, σε νηματίδια ή σε σκόνη, η οποία προκύπτει από το άλεσμα των στιγμάτων. Επίσης, κυκλοφορεί και σε διάφορα φαρμακευτικά σκευάσματα, π.χ. συμπληρώματα διατροφής.
Μικρή ποσότητα κρόκου είναι αρκετή για να χαρίσει στα φαγητά κίτρινο χρώμα, δυνατό άρωμα και πικάντικη γεύση. Ταιριάζει ιδανικά με το ρύζι, τα ζυμαρικά, τις πατάτες, τα λευκά κρέατα, τα ψάρια, τις σούπες και τις σάλτσες, ενώ συνδυάζεται αρμονικά με άλλα μπαχαρικά. Χρησιμοποιείται όμως και στη ζαχαροπλαστική, στην παρασκευή κέικ, τσουρεκιών και παγωτών. Αν θέλουμε, μπορούμε να απολαύσουμε τη γεύση του και στα ροφήματά μας (στο τσάι, τον καφέ, το γάλα κ.α.). Σε κάθε περίπτωση, η χρήση του πρέπει να γίνεται με μέτρο, καθώς η μεγάλη ποσότητα μπορεί να αλλοιώσει τη γεύση του φαγητού.
Κρόκος Κοζάνης: Παρενέργειες
Πρόσληψη μέχρι 1,5 gr ημερησίως θεωρείται ασφαλής, ωστόσο σε δόσεις πάνω από 5 gr την ημέρα ο κρόκος θεωρείται τοξικός για τον οργανισμό. Αντενδείκνυται σε άτομα με ηπατική ή νεφρική νόσο, ενώ η υπερβολική κατανάλωσή του θα πρέπει να αποφεύγεται από έγκυες ή θηλάζουσες γυναίκες.