Η ακράτεια ούρων θεωρείται ακόμα και σήμερα θέμα ταμπού παρά το γεγονός πως μετά τα 60 το ένα τρίτο του πληθυσμού αντιμετωπίζει προβλήματα με τη διαρροή ούρων.

Το πρόβλημα είναι ότι εξαιτίας της αμηχανίας οι περισσότεροι άνθρωποι δεν αναζητούν θεραπεία με αποτέλεσμα να βρίσκουν λύσεις σε πάνες ενώ σταδιακά αποτραβιούνται κοινωνικά. 

Οι γυναίκες έχουν τριπλάσιες πιθανότητες να εμφανίσουν ακράτεια συγκριτικά με τους άντρες. Επίσης, η πιθανότητα να εμφανιστεί ακράτεια αυξάνεται σημαντικά με την πάροδο της ηλικίας. Υπολογίζεται ότι τουλάχιστον 1 στις 10 γυναίκες 40-65 ετών και 3 στις 10 γυναίκες άνω των 65 ετών αντιμετωπίζουν το πρόβλημα αυτό το οποίο μειώνει την αυτοπεποίθηση και σταδιακά απομονώνει τον άνθρωπο από ό,τι μέχρι στιγμής τον γέμιζε χαρά στην καθημερινότητά του.

Η πιο εξειδικευμένη εξέταση για την ακράτεια είναι ο ουροδυναμικός έλεγχος.

Ακολουθεί η κλινική εξέταση που περιλαμβάνει τη γυναικολογική εξέταση στις γυναίκες και η δακτυλική εξέταση του προστάτη στους άντρες.

Μετά την εξέταση, ο γιατρός θα ζητήσει γενική και καλλιέργεια ούρων, και πιθανά κάποιες εξετάσεις αίματος.

Συχνά, ο ιατρικός έλεγχος συμπληρώνεται με υπερηχογράφημα των νεφρών, της ουροδόχου κύστης και των γεννητικών οργάνων. Πιθανά να ζητηθεί μία ενδοσκοπική εξέταση, η κυστεοσκόπηση όπου με ειδικό εργαλείο και την αρωγή μιας μικρής κάμερας στην άκρη, οι γιατροί βλέπουν τι συμβαίνει μέσα την ουρήθρα και την κύστη. Τέλος, σε ειδικές περιπτώσεις χρησιμοποιείται και ακτινολογικός έλεγχος, όπως η κυστεο-ουρηθρογραφία και η αξονική τομογραφία.

Γιατί η ακράτεια ούρων είναι τόσο ντροπιαστική;

Ορισμένα ιατρικά προβλήματα μπορούν να κάνουν τους ανθρώπους να αισθάνονται αμήχανα με αποτέλεσμα να διστάζουν να ζητήσουν ιατρική βοήθεια. Στην κορυφή αυτής της λίστας βρίσκεται η ακράτεια ούρων, σύμφωνα με τον Δρ. Yariv Stebholtz, ειδικό στη λειτουργική ουρολογία και την ανακατασκευή του πυελικού εδάφους στο νοσοκομείο Ichilov στο Τελ Αβίβ.

Ο γιατρός εξήγησε ότι η ακράτεια ούρων προκαλεί συχνά μεγάλη αμηχανία και ντροπή σε πολλούς ασθενείς, οι οποίοι μπορεί να προτιμούν να πληρώσουν το βαρύ τίμημα του να μην μιλούν γι’ αυτό από το να αναζητήσουν δραστική θεραπεία.

Ο Δρ. Stebholtz, εξήγησε ότι οι ασθενείς θα πρέπει να ενθαρρύνονται να μιλήσουν σε έναν οικογενειακό γιατρό και ουρολόγο αν αντιμετωπίζουν ακράτεια ούρων καθώς επηρεάζει την ποιότητα της ζωής τους.

Ποια είναι η πρόληψη της ακράτειας ούρων;

Μπορεί να μην γίνεται να αποτραπούν ορισμένοι τύποι ακράτειας ούρων, καθώς η κατάσταση προκαλείται συχνά από κάτι άλλο, όπως μια εγκυμοσύνη. Στον αντίποδα μπορεί να μειωθεί ο κίνδυνος ακράτειας των ούρων αποφεύγοντας τις λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος και αποφεύγοντας κοινές αιτίες ακράτειας.

Να θυμάστε πως στην πρόληψη της ακράτειας συμβάλλουν:

• H διατήρηση υγιούς σωματικού βάρους
• Οι ασκήσεις Kegel
• Η αποφυγή τροφών και ποτών που προκαλούν συχνουρία άρα και ακράτεια ούρων (καφεΐνη, σοκολάτα, πικάντικα και όξινα τρόφιμα)
• Η άμεση διακοπή του καπνίσματος
• Η τακτική ιατρική παρακολούθηση
• Η αναζήτηση θεραπείας για λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος όπως η δυσκοιλιότητα

Α. Γυναικεία ακράτεια ούρων

Η ακράτεια στη γυναίκα μπορεί να παρουσιάζεται με μία από τις παρακάτω μορφές:

Ακράτεια επιτακτικού τύπου: Σε αυτόν τον τύπο ακράτειας η ασθενής νιώθει ξαφνικά έντονη επιθυμία για ούρηση, την οποία δεν μπορεί να αναστείλει.

Ακράτεια μετά από προσπάθεια: Σε αυτόν τον τύπο ακράτειας, όταν η πίεση μέσα στην κύστη ξεπερνά κάποιο όριο, π.χ. σε βήχα, φτάρνισμα, γέλιο κ.λπ. υπάρχει ως αποτέλεσμα απώλεια ούρων.

Αναζητήστε ιατρική βοήθεια εφόσον παρατηρείτε για μεγάλο διάστημα τα εξής συμπτώματα:

– Έχετε μικρή απώλεια ούρων όταν: γελάτε, βήχετε, ασκείστε ή ακόμη και μιας απότομης κίνησης.

– Αισθάνεστε εντελώς ξαφνικά επιτακτική ανάγκη για ούρηση

– Έχετε συχνουρία (πηγαίνετε στην τουαλέτα πάνω από 6 έως 8 φορές μέσα στην ημέρα φτάνοντας ακόμη και τις 20)

– Νιώθετε πόνο κατά την ούρηση

– Δυσκολεύεστε να ουρήσετε

– Υποφέρετε από ουρολοιμώξεις

– Εντοπίζετε απώλεια ούρων μετά από μια χειρουργική επέμβαση

– Νιώθετε αίσθημα πίεσης στον κόλπο

Η αιτιολογία της γυναικείας ακράτειας ούρων

Η ακράτεια ούρων οφείλεται σε μία από τις παρακάτω αιτίες:

• Σε χαλάρωση του πυελικού εδάφους (τοκετοί, γήρανση, παχυσαρκία, χρόνιος βήχας)
• Σε ιδιοπαθή υπερλειτουργική κύστη
• Σε επίκτητες νευρολογικές παθήσεις όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας
• Σε συγγενείς παθήσεις που βλάπτουν τη νεύρωση της κύστεως και της ουρήθρας (π.χ. μυελομηνιγγοκήλη) ή προκαλούν ανατομικές ανωμαλίες (π.χ. εκστροφή της κύστεως)
• Νευρολογικές παθήσεις (π.χ. σκλήρυνση κατά πλάκας ή αγγειακό εγκεφαλικό)
• Κάπνισμα
• Δυσκοιλιότητα
• Χρόνιες παθήσεις ουροποιητικού (φλεγμονές, καρκίνος)
• Φάρμακα (ηρεμιστικά, υπνωτικά, νευρολογικά, αντιυπερτασικά)

Η θεραπευτική αντιμετώπιση

Η θεραπευτική αντιμετώπιση για ήπιες περιπτώσεις γίνεται μη χειρουργικά. Ωστόσο απαιτείται ενδελεχής έλεγχος ώστε ο ουρολόγος να συστήσει την κατάλληλη λύση για την περίπτωσή σας.

Έτσι, υπάρχουν οι εξής λύσεις:

• Συντηρητική-φαρμακευτική για ιδιοπαθής ή νευρογενούς αιτιολογίας: (αντιμουσκαρινικά φάρμακα, χρήση της μιραβεγρόνης, Botox).
• Ταινία Ελεύθερη Τάσης (Tension free vaginal tape) για τη θεραπεία της ακράτειας που προέρχεται από προσπάθεια.
• Θεραπεία σφιγκτηριακής ανεπάρκειας: Υλοποιείται χειρουργικά με την τοποθέτηση ταινιών (slings) υποουρηθρικά ή με την τοποθέτηση τεχνητού σφιγκτήρα. Ο πόνος είναι ανεκτός και τα αποτελέσματα είναι εξαιρετικά.

Β. Η ανδρική ακράτεια ούρων

Ορισμένες νευρολογικές παθήσεις όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας, τα εγκεφαλικά επεισόδια, οι κακώσεις του νωτιαίου μυελού μπορούν να διαταράξουν τη φυσιολογική λειτουργία του σφιγκτήρα.

Ωστόσο οι 3 κυριότεροι λόγοι που ευθύνονται για την ανδρική ακράτεια ούρων είναι:

• Η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη
• Μετά από επεμβάσεις θεραπείας καρκίνου του προστάτη
• Ακτινοβολίες

Για τους άνδρες οι θεραπευτικές επιλογές είναι οι εξής:

• Συσκευές εξωτερικής πίεσης
• Διογκωτικοί παράγοντες σε άνδρες
• Fixed male sling
• Adjustable male sling
• Τεχνητός σφιγκτήρας

Ο Stebholtz συνέστησε να δείτε έναν ειδικό για οποιαδήποτε μορφή θεραπείας, καθώς οι μικρές αλλαγές στην καθημερινότητα μπορούν να αλλάξουν εντελώς τον τρόπο ζωής ενός ανθρώπου.

Εν κατακλείδι, ο Stebholtz δήλωσε ότι πιστεύει ότι «οι άνθρωποι ανησυχούν όλο και περισσότερο, και δικαίως, για την ποιότητα ζωής και τον τρόπο ζωής τους. Ωστόσο επειδή το ζητούμενο είναι η ποιότητα ζωής καλό είναι οι πάσχοντες να μην αισθάνονται άβολα και να αναζητούν έγκαιρα θεραπεία.