Ανοιξιάτικες αλλεργίες: Συμπτώματα, διάγνωση και αντιμετώπιση

Η Άνοιξη μας φέρνει λίγο πιο κοντά στο καλοκαίρι και την ξεγνοιασιά, όμως μας φέρνει αντιμέτωπους και με τις αλλεργίες, που αυτή την περίοδο βρίσκονται σε έξαρση.

Και αυτό γιατί αυτή την περίοδο ανθίζουν τα περισσότερα φυτά και κόκκοι γύρης εξαπλώνονται με την βοήθεια του αέρα σε μεγάλη ακτίνα.

Η αλλεργιολόγος Μυρτώ Πότικα εξηγεί όλα όσα πρέπει να ξέρεις σχετικά με τις ανοιξιάτικες αλλεργίες.

Ανοιξιάτικες αλλεργίες: Ποιες είναι

Οι εαρινές αλλεργίες αφορούν κατά κύριο λόγο παιδιά και νεαρούς ενήλικες αλλά μπορούν να εκδηλωθούν και σε μεγαλύτερες ηλικίες ενώ συνήθως υπάρχει κληρονομική προδιάθεση.

Οι κύριες αλλεργίες της άνοιξης είναι η αλλεργική ρινίτιδα και η αλλεργική επιπεφυκίτιδα.

Η πρώτη εκδηλώνεται με συμφόρηση (μπούκωμα), φτέρνισμα, καταρροή και φαγούρα στη μύτη και τα αυτιά, εύκολη κόπωση, πονοκέφαλο, και η δεύτερη ανάλογα με τη βαρύτητα της με κνησμό, κοκκίνισμα των ματιών, δακρύρροια και φωτοφοβία. Η μη αντιμετώπιση των παραπάνω συμπτωμάτων μπορεί να οδηγήσει σε μια σειρά άλλων επιπλοκών, όπως παραρρινοκολπίτιδα (ιγμορίτιδα), μέση ωτίτιδα, κερατόκωνο, και αλλεργικό άσθμα. Το αλλεργικό άσθμα εμφανίζεται με έντονο, παροξυσμικό βήχα, συριγμό στην αναπνοή, δύσπνοια, βάρος στο στήθος, συμπτώματα που χειροτερεύουν με τη σωματική άσκηση, μπορεί να ξυπνάνε τον ασθενή από το ύπνο και επιβαρύνουν σημαντικά την ποιότητα ζωής του.

Την άνοιξη μπορεί να εμφανιστούν και εκδηλώσεις από το δέρμα όπως κνίδωση εξ επαφής μετά από επαφή με χόρτα ή με κάμπιες αλλά και έκζεμα. Οι δερματοπάθειες αυτές χαρακτηρίζονται από έντονο και ενοχλητικό κνησμό. Τα συμπτώματα αυτά εμφανίζονται ή αν προϋπήρχαν χειροτερεύουν κάθε χρόνο την ίδια εποχή.

Τέλος, την άνοιξη είναι πιο συχνές οι αλλεργικές αντιδράσεις μετά από τσίμπημα μέλισσας ή σφήκας.  Στα άτομα που έχουν αλλεργία στο δηλητήριο αυτών των εντόμων μπορεί να εκδηλωθεί έντονη και μεγάλη αντίδραση στο σημείο του τσιμπήματος αλλά και εξανθήματα, δύσπνοια, ζάλη, ταχυκαρδία, λιποθυμία. Τα επεισόδια αυτά θα πρέπει να αντιμετωπιστούν άμεσα καθώς μπορεί να είναι επικίνδυνα για τη ζωή .

Ανοιξιάτικες αλλεργίες: Διάγνωση

Τα συχνότερα αλλεργιογόνα την άνοιξη στην Ελλάδα είναι η γύρη των γρασιδιών και τα δημητριακών, η γύρη αγριόχορτων όπως το περδικάκι και η αρτεμισία και η γύρη δέντρων όπως της ελιάς, του κυπαρισσιού κα. Ακόμη και τα ολοετή αλλεργιογόνα όπως οι μύκητες της υγρασίας και τα ακάρεα της οικιακής σκόνης πολλαπλασιάζονται γρηγορότερα λόγω της αυξημένης υγρασίας, θερμοκρασίας και βλάστησης που επικρατούν αυτή την εποχή καθιστώντας την άνοιξη την πιο βασανιστική εποχή για τους αλλεργικούς ασθενείς.

Η διάγνωση των αλλεργιών της άνοιξης περιλαμβάνει το ιστορικό, την κλινική εξέταση καθώς τα αλλεργικά τεστ.

Αυτά γίνονται από τον ειδικό Αλλεργιολόγο γρήγορα και αξιόπιστα για τον προσδιορισμό της ενοχοποιούμενης ουσίας ενώ σε κάποιες περιπτώσεις στην διάγνωση συμβάλλουν και ο προσδιορισμός των IgE αντισωμάτων στο αίμα και η σπιρομέτρηση για τον έλεγχο της αναπνευστικής λειτουργίας.

Ανοιξιάτικες αλλεργίες: Αντιμετώπιση

Η αντιμετώπιση των αλλεργικών νοσημάτων έχει στόχο την αποφυγή των αλλεργιογόνων, την ανακούφιση από τα συμπτώματα, και την οριστική τους θεραπεία.

Η πλήρης αποφυγή των αλλεργιογόνων που προκαλούν αναπνευστικές αλλεργίες είναι πρακτικά αδύνατη αφού όσον αφορά τις γύρεις αυτές ταξιδεύουν με τον αέρα χιλιόμετρα μακριά από το σημείο που απελευθερώνονται. Όμως η ελαχιστοποίηση της έκθεσης είναι εν μέρει εφικτή ακολουθώντας τις παρακάτω οδηγίες:

  • Κλείσε τα παράθυρα του σπιτιού κατά τη διάρκεια της ημέρας και αέρισε το σπίτι τις βραδινές ώρες.
  • Κλείσε τα παράθυρα του αυτοκίνητου όταν οδηγείς, άνοιξε το κλιματιστικό και την εσωτερική ανακύκλωση του αέρα.
  • Ενημερώσου για τα επίπεδα γύρης στην ατμόσφαιρα στην περιοχή που βρίσκεσαι. Τις ζεστές, ξηρές και με δυνατούς ανέμους ημέρες που η γύρη είναι στα υψηλότερα επίπεδα, περιόρισε τις μετακινήσεις.
  • Φόρα γυαλιά ηλίου για την προστασία των ματιών σου. Οι μοτοσικλετιστές πρέπει να χρησιμοποιούν κράνος.
  • Ξέπλυνε το δέρμα και τα μαλλιά στο μπάνιο μετά από πολύωρη παραμονή σε εξωτερικούς χώρους για να απομακρυνθεί η γύρη που έχει επικαθίσει πάνω σου.

Ευτυχώς υπάρχουν ασφαλή και αποτελεσματικά φάρμακα για την ανακούφιση των αλλεργικών συμπτωμάτων.

Η φαρμακευτική αγωγή για τις αλλεργίες της Άνοιξης περιλαμβάνει κατηγορίες φαρμάκων όπως τα αντιισταμινικά, αντιφλεγμονώδη, βρογχοδιασταλτικά που βελτιώνουν σημαντικά την ποιότητας ζωής του αλλεργικού ατόμου, και του επιτρέπουν να έχει ένα πολύ καλό επίπεδο καθημερινών δραστηριοτήτων.

Η πλέον αποτελεσματική από πλευράς εκρίζωσης των συμπτωμάτων θεραπεία είναι η ανοσοθεραπεία που αποτελεί τη μόνη αιτιολογική θεραπεία των αλλεργικών νοσημάτων και ένα ποσοστό καλά επιλεγμένων ασθενών μπορούν να ωφεληθούν σημαντικά. Βασίζεται στη χορήγηση σταδιακά αυξανόμενων δόσεων των υπεύθυνων αλλεργιογόνων, είτε με τη μορφή εμβολίων στο Αλλεργιολογικό Ιατρείο, είτε με τη μορφή υπογλώσσιων σταγόνων στο σπίτι.

Αλλεργίες: Τα 10 βασικότερα αλλεργιογόνα

Αλλεργίες: Η πρόκληση αλλεργιών είναι δυνατόν να πραγματοποιηθεί μέσω δεκάδων αλλεργιογόνων, τα οποία πολλές φορές είναι δύσκολο να εντοπιστούν, καθώς ζούμε σε μια εποχή που περιτριγυριζόμαστε από πρόσθετα τροφίμων, ρύπανση, προϊόντα οικιακής χρήσης και άλλες αλλεργιογόνες ουσίες.

Το πρώτο βήμα για να αντιμετωπιστεί ή ακόμη καλύτερα να αποφευχθεί μια αλλεργία, είναι να εντοπιστεί η πηγή που την προκάλεσε. Για τον λόγο αυτό, σας παραθέτουμε εδώ τα 10 βασικότερα αλλεργιογόνα.

Αλλεργίες: Στην πρώτη θέση η γύρη

Οι κόκκοι γύρης είναι μικροσκοπικές πρωτεϊνικές δομές που απελευθερώνονται από φυτά και δέντρα σε διάφορες χρονικές περιόδους του έτους.

Ένα δερματικό τεστ δια νυγμού θα προσδιορίσει τον τύπο γύρης που σας προκαλεί αλλεργία. Οι πιο κοινοί υπαίτιοι; Εξαρτάται από την περιοχή, αλλά το χόρτο Timothy και η οξιά είναι δύο από τους κυριότερους αλλεργιογόνους τύπους γύρης.

Η αλλεργία στη γύρη προκαλεί προβλήματα όπως επιπεφυκίτιδα, αλλεργική ρινίτιδα και αλλεργικό άσθμα.

Γνωρίζατε όμως ότι η γύρη διαταράσσει επίσης τον προστατευτικό φραγμό του δέρματος, δρώντας έτσι ως άμεσο ερεθιστικό και αλλεργιογόνο για το δέρμα;

Ο γιατρός σας μπορεί να σας συστήσει την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή, όπως αντιισταμινικά, οφθαλμικές σταγόνες και εισπνεόμενα φάρμακα, που θα συμβάλουν στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων.

Για το ευαίσθητο δέρμα, επιλέξτε μια εξειδικευμένη κρέμα με τα απολύτως ελάχιστα συστατικά, για ενίσχυση του δερματικού φραγμού.

Αλλεργίες: Τι γνωρίζετε για τα πρόσθετα καλλυντικών;

Κάποια καλλυντικά περιέχουν πρόσθετα, όπως πάραμπεν, λανολίνη και ορισμένες χρωστικές, που μπορεί να πυροδοτήσουν αλλεργικές αντιδράσεις.

Άλλος ένας συχνός υπαίτιος είναι το νικέλιο, το οποίο πολλοί άνθρωποι δεν φαντάζονται ότι μπορεί να εμπεριέχεται σε καλλυντικά προϊόντα. Αν έχετε αλλεργία στο νικέλιο, να ελέγχετε πάντοτε αν υπάρχει η σήμανση «ελεγμένο για νικέλιο» στη συσκευασία των προϊόντων.

Επισκεφθείτε τον αλλεργιολόγο σας για ένα τεστ με επίθεμα –έτσι, θα βρείτε τους παράγοντες που ευθύνονται για τις αλλεργίες σας.

Υπάρχουν διάφοροι τύποι δερματικών αλλεργικών αντιδράσεων. Τα βασικά συμπτώματα, ωστόσο, είναι ο κνησμός και η αίσθηση καύσου. Δεν χρειάζεται να πετάξετε μονομιάς όλα σας τα προϊόντα.

Όμως, αν έχετε αλλεργικό δέρμα, μια επίσκεψη στο φαρμακείο θα σας φανεί πολύ χρήσιμη, αφού τα δερμοκαλλυντικά είναι η ιδανική περιποίηση για εσάς.

Αλλεργίες: Ακάρεα σκόνης σπιτιού

Κι εδώ είναι που τα πράγματα αρχίζουν να γίνονται λιγάκι αηδιαστικά. Το άκαρι της σκόνης ή Dermatophagoides είναι ένα μικροσκοπικό αραχνοειδές που απαντάται συνήθως στα κλινοσκεπάσματα και τα χαλιά και τρέφεται με κύτταρα δέρματος.

Τα περιττώματα και ο εξωσκελετός (η «πανοπλία» των εντομοειδών) των ακάρεων αυτών μπορεί να προκαλέσουν αλλεργικές αντιδράσεις. Προκαλεί παθήσεις όπως αλλεργική ρινίτιδα, άσθμα και έκζεμα.

Οι δερματικές αντιδράσεις είναι επίσης ένα μεγάλο ζήτημα, καθώς τα ακάρεα σκόνης απελευθερώνουν ουσίες που διασπούν τον δερματικό φραγμό καθιστώντας τον πιο επιρρεπή στις αντιδράσεις.

 Υπάρχουν πολλές πρακτικές συμβουλές που αξίζει τον κόπο να δοκιμάσετε αν εσείς ή κάποιο μέλος της οικογένειάς σας έχετε αλλεργία στα ακάρεα:

  • Χρησιμοποιήστε κλινοσκεπάσματα κατά των ακάρεων.
  • Πλένετε τα κλινοσκεπάσματα κάθε εβδομάδα και τις πετσέτες και τα χαλάκια του μπάνιου μετά από 2-3 χρήσεις. Πλύνετε στους 60°C για να σκοτώσετε τα ακάρεα, και πάντοτε να τα στεγνώνετε καλά.
  • Επενδύστε σε έναν αφυγραντήρα.
  • Να αερίζετε το υπνοδωμάτιό σας για 30 λεπτά κάθε μέρα, ιδίως όταν ο καιρός είναι κρύος και ξηρός.
  • Κρατήστε το σπίτι σας δροσερό: περιορίστε τη θέρμανση στους 18-19°C.
  • Ελαχιστοποιήστε τη σκόνη ξεσκονίζοντας και σκουπίζοντας τακτικά.
  • Επιλέξτε σκληρά υλικά για την επίστρωση των δαπέδων αντί για χαλιά.
  • Ενισχύστε τον δερματικό φραγμό σας με υποαλλεργικά δερμοκαλλυντικά.

Αλλεργίες: Τροφική αλλεργία και αντιμετώπιση

Οι πρωτεΐνες ορισμένων τροφίμων πυροδοτούν μια ανοσοαπόκριση στο στόμα ή στο έντερο, η οποία μπορεί δυνητικώς να επηρεάσει όλον τον οργανισμό. Οκτώ μόνο τύποι τροφών προκαλούν το 90% περίπου των τροφικών αλλεργικών αντιδράσεων:

  • Γάλα
  • Αυγά
  • Φιστίκια
  • Ξηροί καρποί, όπως καρύδια, αμύγδαλα, κουκουνάρια, καρύδια Βραζιλίας και καρύδια πεκάν
  • Σόγια
  • Σιτάρι και άλλα σιτηρά με γλουτένη, όπως κριθάρι, σίκαλη και βρώμη
  • Ψάρια
  • Οστρακοειδή

Οι τροφικές αλλεργίες μπορούν να προκαλέσουν ποικίλα συμπτώματα, από ελαφρύ κνησμό στο στόμα και δερματικά εξανθήματα μέχρι σοβαρό αναφυλακτικό σοκ. Δεδομένου ότι πρόκειται για μια δυνητικώς επικίνδυνη μορφή αλλεργίας, η επίσκεψη σε αλλεργιολόγο είναι επιτακτική.

Ο αλλεργιολόγος σας θα χρησιμοποιήσει ειδικά τεστ προκειμένου να προσδιορίσει τα αίτια της αλλεργίας σας, αλλά και για να σας δώσει συμβουλές σχετικά με το πώς να τα εξαλείψετε από τη διατροφή σας και με το κατά πόσον χρειάζεται να έχετε μαζί σας EpiPen.

Προσέξτε για «καμουφλαρισμένες» πηγές αλλεργιογόνων: τα αρτοσκευάσματα περιέχουν συχνά αυγά και ξηρούς καρπούς, ενώ ο τόνος σε κονσέρβα και τα χοτ ντογκ μπορεί να περιέχουν πρωτεΐνες γάλακτος!

Αλλεργίες: Δυσανεξία στη γλουτένη

Η γλουτένη είναι μια ομάδα πρωτεϊνών που απαντώνται σε σιτηρά όπως το σιτάρι, το κριθάρι, η σίκαλη και η βρώμη.

Χρησιμοποιείται επίσης σε διάφορα προϊόντα για να τους δώσει πιο ελαστική ή «μαστιχωτή» υφή, όπως στις ζύμες (ή ακόμα και στις πλαστελίνες).

Σε άτομα με προδιάθεση, η γλουτένη μπορεί να προκαλέσει διάφορες παθήσεις που, στην πραγματικότητα, δεν αποτελούν αλλεργίες. Αυτές περιλαμβάνουν την κοιλιοκάκη και τη μη-κοιλιακή δυσανεξία στη γλουτένη. Σε κάποιες σπάνιες περιπτώσεις, είναι επίσης πιθανό να υπάρξει πραγματική αλλεργία στη γλουτένη.

Ο γιατρός σας θα σας συμβουλεύσει για το πώς μπορείτε να προσαρμόσετε τη διατροφή σας ανάλογα με το αν πάσχετε από κοιλιοκάκη, δυσανεξία στη γλουτένη ή αλλεργία στη γλουτένη.

Στην αγορά κυκλοφορούν πλέον πολλά εύχρηστα υποκατάστατα προϊόντα που μπορούν να κάνουν πιο εύκολη τη ζωή χωρίς γλουτένη.

Αλλεργίες: Αλλεργικές αντιδράσεις σε φάρμακα

Πρόκειται για αλλεργική αντίδραση σε φάρμακα που σας συνταγογράφησε ο γιατρός σας ή που αγοράσατε μόνοι σας στο φαρμακείο.

Μολονότι οι αλλεργίες αυτές μπορεί να προκληθούν από οποιοδήποτε φάρμακο, ορισμένα είναι συνηθέστεροι υπαίτιοι:

  • Πενικιλλίνη και συναφή αντιβιοτικά
  • Σουλφοναμίδες
  • Αντιεπιληπτικά φάρμακα
  • Ασπιρίνη, ιβουπροφαίνη και άλλα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ)
  • Χημειοθεραπευτικά φάρμακα

Όπως και οι τροφικές αλλεργίες, οι αλλεργικές αντιδράσεις σε φάρμακα μπορεί να είναι από ήπιες έως σοβαρές. Μπορεί να εμφανιστεί δερματικό εξάνθημα ή κνίδωση, κνησμός σε όλο το σώμα, προβλήματα αναπνοής όπως συριγμός, οίδημα ή ακόμα και απειλητική για τη ζωή αναφυλαξία.

Αν έχετε αλλεργία σε κάποιο φάρμακο, θα πρέπει να ζητήσετε τη συμβουλή αλλεργιολόγου. Είναι επίσης σημαντικό να ενημερώνετε κάθε γιατρό που επισκέπτεστε σχετικά με την αλλεργία σας στο συγκεκριμένο φάρμακο.

Ένα ιατρικό βραχιόλι ειδοποίησης είναι επίσης μια καλή ιδέα, ώστε οι επαγγελματίες υγείας να ενημερώνονται έγκαιρα για την αλλεργία σας, ακόμη και αν δεν μπορείτε να τους πείτε.

Αλλεργίες: Απορρυπαντικά πλυντηρίου

 Όλοι γνωρίζουμε τι είναι τα απορρυπαντικά, αλλά τι γίνεται με τα αλλεργιογόνα που εμπεριέχουν;

Ουσιαστικά, πρόκειται για αρώματα (το άρωμα φρεσκάδας δεν είναι πάντα ο καλύτερός σας φίλος!), ένζυμα και ερεθιστικές ουσίες όπως λαυρυλοθειικό νάτριο.

Η αλλεργία σε απορρυπαντικά πλυντηρίου μπορεί να προκαλέσει δερματικές αλλεργικές αντιδράσεις όπως έκζεμα, εξ επαφής δερματίτιδα, και κνίδωση. Μπορεί επίσης να προκαλέσει κνησμό στα μάτια και δυσκολία στην αναπνοή.

 

Αλλεργίες: Τρίχωμα από τα αγαπημένα μας κατοικίδια 

 Το τρίχωμα, τα κύτταρα του δέρματος, και το σάλιο των τετράποδων φίλων μας περιέχουν πρωτεΐνες που μπορεί να πυροδοτήσουν αλλεργικές αντιδράσεις.

Τα αλλεργιογόνα αυτά μπορούν να προκαλέσουν ποικίλα συμπτώματα, όπως αλλεργική ρινίτιδα, επιπεφυκίτιδα, άσθμα και έκζεμα. Επισκεφθείτε έναν αλλεργιολόγο για να επιβεβαιώσετε την αιτία της αλλεργίας σας.

Εκείνος θα σας συμβουλεύσει κατά πόσον μπορείτε να κάνετε κάποια θεραπεία αποευαισθητοποίησης –το λεγόμενο «εμβόλιο αλλεργίας».

Μπορεί επίσης να είναι δυνατή η αντιμετώπιση των συμπτωμάτων σας με φάρμακα όπως τα αντιισταμινικά. Ωστόσο, αν έχετε σοβαρή αλλεργία, ίσως να πρέπει να μείνετε μακριά από τους χνουδωτούς φίλους.

Αλλεργίες: Η μούχλα

 Η μούχλα είναι μύκητας που αναπτύσσεται σε υγρούς χώρους στο σπίτι ή στη δουλειά. Μέσω της απελευθέρωσης χιλιάδων μικροσκοπικών σπορίων, μπορεί να πυροδοτήσει αλλεργικές αντιδράσεις.

Δεδομένου ότι τα σπόρια μεταφέρονται με τον αέρα, προκαλούν συμπτώματα παρόμοια με την αλλεργία στη γύρη: κνησμό στα μάτια, φτέρνισμα και συριγμό στο στήθος, αλλά και ξηρότητα και αποφολίδωση στο δέρμα.

Είναι σημαντικό να επισκεφθείτε έναν αλλεργιολόγο, για να επιβεβαιώσετε ότι η μούχλα είναι πράγματι η αιτία των συμπτωμάτων σας.

Αν ισχύει κάτι τέτοιο, ακολουθήστε τις κατευθυντήριες οδηγίες του Οργανισμού Περιβαλλοντικής Προστασίας. Συνοπτικά, όλα έχουν να κάνουν με την ελαχιστοποίηση της υγρασίας.

Αλλεργίες: Φρου φρου και αρώματα

 Πάνω από 2.500 αρωματικά συστατικά χρησιμοποιούνται στα αρώματα και σε άλλα προϊόντα προσωπικής περιποίησης ή οικιακής χρήσης.

Τα συστατικά αυτά μπορούν, μερικές φορές, να προκαλέσουν ερεθισμούς ή αλλεργικές αντιδράσεις στο δέρμα. Συνήθεις υπαίτιοι για αλλεργίες είναι η κινναμάλη, η γερανιόλη και η ευγενόλη.

Τα αρώματα προκαλούν αντιδράσεις χαρακτηριστικές των αερομεταφερόμενων αλλεργιογόνων όπως κνησμό στα μάτια, φτέρνισμα και επιδείνωση του άσθματος.

Μπορεί επίσης να προκαλέσουν μια σειρά δερματικών αλλεργικών αντιδράσεων, καθώς και πονοκεφάλους σε μερικούς ανθρώπους.

Είναι δύσκολο να αποφύγει κανείς τα αρώματα λόγω της ευρείας χρήσης τους, αλλά πρακτικά μέτρα όπως ο καλός εξαερισμός μπορούν να βοηθήσουν.

Σε ό,τι αφορά την περιποίηση του δέρματος, το κλειδί είναι να επιλέξετε προϊόντα ασφαλή για το αλλεργικό δέρμα –άρα προϊόντα που δεν περιέχουν καθόλου άρωμα.