Χωρίς τη βιταμίνη Κ δεν μπορεί να πήξει το αίμα του ανθρώπου.

Τα μεγαλύτερα παιδιά και οι ενήλικες παίρνουν το μεγαλύτερο μέρος της βιταμίνης Κ από βακτήρια του εντέρου και κάποια από τη διατροφή τους.

Χωρίς αρκετή βιταμίνη Κ, τα μικρά κοψίματα μπορεί να συνεχίσουν να αιμορραγούν για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα και μεγάλοι μώλωπες μπορεί να προκύψουν από μικρούς τραυματισμούς. Αιμορραγία μπορεί επίσης να εμφανιστεί σε άλλα μέρη του σώματος, όπως στον εγκέφαλο.

Γιατί παίρνουν βιταμίνη Κ τα μωρά

Τα μωρά έχουν πολύ λίγη βιταμίνη Κ στο σώμα τους κατά τη γέννηση. Η βιταμίνη Κ δεν διασχίζει τον πλακούντα στο αναπτυσσόμενο μωρό και το έντερο δεν έχει βακτήρια για να παράγει βιταμίνη Κ πριν από τη γέννηση.

Μετά τη γέννηση, υπάρχει λίγη βιταμίνη Κ στο μητρικό γάλα και τα μωρά που θηλάζουν μπορεί να έχουν χαμηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη Κ για αρκετές εβδομάδες έως ότου τα φυσιολογικά βακτήρια του εντέρου αρχίσουν να την παράγουν.

Το βρεφικό γάλα έχει βιταμίνη Κ, αλλά ακόμη και τα μωρά που τρέφονται με γάλα έχουν πολύ χαμηλά επίπεδα βιταμίνης Κ για αρκετές ημέρες.

Τι είναι η βιταμίνη Κ;

Η βιταμίνη Κ είναι μια απαραίτητη βιταμίνη και παίζει σημαντικό ρόλο στη διατήρηση της καλής υγείας βοηθώντας το αίμα να πήξει. Η βιταμίνη Κ βοηθά στην πρόληψη σοβαρής αιμορραγίας.

Η βιταμίνη Κ βοηθά στην πήξη του αίματος του μωρού σας και αποτρέπει τη σοβαρή αιμορραγία. Τα μωρά δεν λαμβάνουν αρκετή βιταμίνη Κ φυσικά από τη μητέρα τους κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Το μητρικό γάλα επίσης δεν παρέχει στα μωρά αρκετά επίπεδα βιταμίνης Κ. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ανεπάρκεια βιταμίνης Κ στα νεογέννητα.

Εάν το μωρό σας έχει ανεπάρκεια βιταμίνης Κ, κινδυνεύει να αναπτύξει μια ασθένεια που ονομάζεται αιμορραγία από ανεπάρκεια βιταμίνης Κ ή VKDB. Αν και το VKDB είναι σπάνιο, μπορεί να είναι πολύ σοβαρό καθώς μπορεί να προκαλέσει υπερβολική αιμορραγία στα μωρά και μπορεί να προκαλέσει αιμορραγία στον εγκέφαλό τους. Αυτή η κατάσταση μπορεί να οδηγήσει σε εγκεφαλική βλάβη ή ακόμη και θάνατο.

Ποια μωρά κινδυνεύουν περισσότερο να αναπτύξουν VKDB;

Όλα τα νεογέννητα μωρά έχουν χαμηλά επίπεδα βιταμίνης Κ και έτσι κινδυνεύουν από VKDB. Το VKDB είναι σπάνιο και η πιθανότητα να το αναπτύξουν τα μωρά είναι μικρή, ακόμα κι αν δεν έχουν λάβει επιπλέον βιταμίνη Κ. Αλλά, εάν τα μωρά αναπτύξουν VKDB, μπορεί να προκαλέσει εσωτερική αιμορραγία που οδηγεί σε θάνατο ή μόνιμη βλάβη στον εγκέφαλο και σε άλλα όργανα.

Τα μωρά που διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο VKDB περιλαμβάνουν:

• Μωρά που γεννιούνται από μητέρες που λαμβάνουν ορισμένα φάρμακα, π.χ. ορισμένα φάρμακα για την επιληψία και τη φυματίωση, και αντιπηκτικά
• Πρόωρα μωρά
• Μωρά που δεν έχουν λάβει βιταμίνη Κ κατά τη γέννηση.
• Μωρά που θηλάζουν αποκλειστικά και δεν πήραν βιταμίνη Κ κατά τη γέννηση.

Πότε μπορεί να συμβεί το VKDB;

Το VKDB μπορεί να συμβεί την πρώτη μέρα της ζωής ενός μωρού, αλλά αυτό είναι σπάνιο – συνήθως συμβαίνει σε μωρά μητέρων που λαμβάνουν ορισμένα φάρμακα.

Το VKDB συμβαίνει συχνότερα τις πρώτες 1-7 ημέρες της ζωής ενός μωρού. Μπορεί να συμβεί μέχρι την ηλικία των 6 μηνών περίπου σε μωρά με προβλήματα στο συκώτι ή στο έντερο ή σε μωρά που θηλάζουν αποκλειστικά και δεν πήραν βιταμίνη Κ κατά τη γέννηση.

Πώς χορηγείται η βιταμίνη Κ στο μωρό;

Ο πιο αξιόπιστος τρόπος για να χορηγήσετε στα μωρά βιταμίνη Κ είναι με μια ένεση στον μυ του ποδιού (ενδομυϊκή ένεση). Μία ένεση που δίνεται αμέσως μετά τη γέννηση θα προστατεύσει το μωρό σας για πολλούς μήνες.

Είναι δυνατό να χορηγηθεί στα μωρά βιταμίνη Κ από το στόμα. Ωστόσο, αυτό δεν συνιστάται επειδή:

• Η βιταμίνη Κ δεν απορροφάται το ίδιο καλά όταν χορηγείται από το στόμα Η προστασία δεν διαρκεί τόσο πολύ και έτσι απαιτούνται 3 δόσεις (κατά τη γέννηση, στις 5 έως τις 7 ημέρες και στις 6 εβδομάδες)
• Μπορεί να υπάρχει αμφιβολία ως προς το εάν η δόση έχει καταποθεί
• Υπάρχει κίνδυνος να ξεχαστεί η μεταγενέστερη δόση
• Ορισμένα μωρά μπορεί να έχουν καταστάσεις που εμποδίζουν την απορρόφηση της βιταμίνης Καπό το έντερο.

Οι ενέσεις βιταμίνης Κ προτιμώνται από τις στοματικές σταγόνες για όλα τα μωρά. Ορισμένα μωρά δεν μπορούν να λάβουν από του στόματος βιταμίνη Κ, όπως εάν η μητέρα έπαιρνε ορισμέναφάρμακα ενώ ήταν έγκυος ή εάν το μωρό είναι πρόωρο, παίρνει αντιβιοτικά ή έχει διάρροια.

Μπορούν όλα τα μωρά να πάρουν βιταμίνη Κ;

Ναι, όλα τα μωρά μπορούν να πάρουν βιταμίνη Κ. Εάν το μωρό σας είναι πρόωρο ή πολύ μικρό, μπορεί να χρειαστεί μικρότερη δόση βιταμίνης Κ. Μπορείτε να το συζητήσετε με το γιατρό σας.

Πότε να ζητήσετε βοήθεια

Εάν αποφασίσετε να μην έχει το μωρό σας βιταμίνη Κ, πρέπει να παρακολουθείτε πολύ προσεκτικά για συμπτώματα VKDB (αιμορραγία λόγω ανεπάρκειας βιταμίνης Κ). Θα πρέπει πάντα να επισκέπτεστε τον γιατρό σας επειγόντως εάν το μωρό σας έχει οποιοδήποτε από τα ακόλουθα προειδοποιητικά σημάδια:

• Γρήγορη αύξηση του μώλωπα.
• Μώλωπες γύρω από το κεφάλι και το πρόσωπό τους.
• Αιμορραγία από τη μύτη, το έντερο ή τον ομφάλιο λώρο (η αιμορραγία και οι μώλωπες δεν είναι φυσιολογικά τους πρώτους μήνες της ζωής).
• Ευερεθιστότητα, έμετος, πιο χλωμό από το συνηθισμένο δέρμα ή (για μωρά με σκουρόχρωμο δέρμα) ωχρά ούλα που μπορεί να οφείλονται σε εσωτερική αιμορραγία.
• Το μωρό σας είναι άνω των 3 εβδομάδων και υπάρχουν σημάδια επιδείνωσης του ίκτερου.
• Εάν το μωρό σας έχει προβλήματα με το συκώτι, μπορεί να διατρέχει υψηλότερο κίνδυνο αιμορραγίας, ακόμα κι αν έχει λάβει τη συνιστώμενη δόση βιταμίνης Κ.

Αγγελική Ρέβελα
Γενικός-Οικογενειακός Ιατρός ΜD,MSc,PhD