Αρκεί μόνο μία γρατσουνιά στην επιφάνεια ενός αντικολλητικού τηγανιού για να διαρρεύσουν εκατομμύρια μικροπλαστικά στα τρόφιμα και τα σπίτια, σύμφωνα με νέα έρευνα.
Αυστραλιανή μελέτη, η οποία χρησιμοποίησε κύματα φωτός για να μετρήσει τα μικροσκοπικά σωματίδια, διαπίστωσε ότι μόνο μια ρωγμή σε ένα τηγάνι επικαλυμμένο με τεφλόν προκάλεσε έκρηξη μικροσκοπικών τοξινών.
Οι υπερφθοριωμένες αλκυλιωμένες ουσίες (PFAS), γνωστές και ως παντοτινά χημικά, είναι σωματίδια ανθεκτικά στη θερμότητα που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή εκατομμυρίων ειδών κουζίνας στις ΗΠΑ.
Τα τελευταία χρόνια έχουν συνδεθεί με μια σειρά προβλημάτων υγείας, συμπεριλαμβανομένων πολλών τύπων καρκίνου, αυτισμού και υπογονιμότητας.
Βρίσκονται δε σε τόσο υψηλά επίπεδα, που μια μελέτη του 2020 διαπίστωσε ότι στο 99% των Αμερικανών υπάρχουν σε ανιχνεύσιμα επίπεδα στην κυκλοφορία του αίματός τους.
Έρευνα που πραγματοποιήθηκε τον περασμένο μήνα, διαπίστωσε ότι 57.000 γειτονιές στις ΗΠΑ είναι μολυσμένες από παντοτινά χημικά.
Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι μία γρατσουνιά μόλις πέντε εκατοστών στα τηγάνια με τεφλόν, π.χ. από σπάτουλα ή κουτάλι, απελευθέρωσε έως και 2,3 εκατομμύρια μικροπλαστικά.
Συνολικά, περισσότερα από 9.000 πλαστικά σωματίδια διασκορπίστηκαν μέσα στο τηγάνι.
Παρά τους κινδύνους, δεν υπάρχουν ομοσπονδιακοί κανονισμοί στις ΗΠΑ σχετικά με την ποσότητα των υπερφθοριωμένων αλκυλιωμένων ουσιών που επιτρέπεται να υπάρχουν στην επιφάνεια των βιομηχανικών προϊόντων.
«Δεδομένου ότι τα παντοτινά χημικά προκαλούν μεγάλη ανησυχία, αυτά τα μικροσωματίδια τεφλόν στα τρόφιμα μπορεί να αποτελούν κίνδυνο για την υγεία, επομένως χρειάζεται διερεύνηση επειδή δεν γνωρίζουμε πολλά για αυτούς τους αναδυόμενους ρύπους», δήλωσε ο Δρ. Cheng Fang, ανώτερος ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Νιούκαστλ στην Αυστραλία.
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν τη μέθοδο της φασματοσκοπίας Raman για να μελετήσουν τον επιπολασμό των σωματιδίων που βγαίνουν από τα τηγάνια.
Η τεχνική περιλαμβάνει τη χρήση κυμάτων φωτός για την παρακολούθηση του τρόπου με τον οποίο τα σωματίδια διασπείρονται και αλληλεπιδρούν μεταξύ τους σε ένα συγκεκριμένο χώρο.
Μέσω της χρήσης μικροσκοπικών απεικονίσεων, τα κύματα φωτός μπορούν να παρακολουθήσουν πόσα σωματίδια υπάρχουν και πώς κινούνται.
Εκατομμύρια από αυτά τα σωματίδια διεσπάρησαν σε όλο το τηγάνι, επιτρέποντάς τους να εισχωρήσουν στο φαγητό που μαγειρεύτηκε.
Όταν κάποιος τρώει τροφή μολυσμένη με υπερφθοριωμένες αλκυλιωμένες ουσίες, παραμένουν στο σώμα του για μεγάλα χρονικά διαστήματα, καθώς αποβάλλονται πολύ αργά μέσω των ούρων.
Ο λόγος άλλωστε που αποκαλούνται «παντοτινά χημικά», επειδή χρειάζονται σχεδόν μια δεκαετία για να διασπαστούν στο σώμα, ενώ δεν διασπώνται ποτέ στο περιβάλλον.
Ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) δεν έχει θέσει ανώτατο όριο ως προς τη μέγιστη ποσότητα αυτών των χημικών ουσιών που είναι ασφαλής για κατανάλωση στα τρόφιμα.
Οι ερευνητές συνιστούν όμως στους ανθρώπους να είναι περισσότερο προσεκτικοί με τους τύπους προϊόντων που επιλέγουν να χρησιμοποιήσουν και συγκεκριμένα να μην χρησιμοποιούν αντικολλητικά τηγάνια, ειδικά αυτά που περιέχουν τεφλόν (πολυτετραφθοροαιθυλένιο).
Δεν υπάρχουν στοιχεία που να δείχνουν εάν το συγκεκριμένο υλικό είναι περισσότερο ή λιγότερο επικίνδυνο από άλλες υπερφθοριωμένες αλκυλιωμένες ουσίες.
Οι ειδικοί ανησυχούν ότι η επικράτηση αυτών των χημικών ουσιών σε πιάτα, συσκευασίες τροφίμων και άλλα προϊόντα, εκθέτει τους ανθρώπους σε αυτές τις επικίνδυνες χημικές ουσίες.
Οι ερευνητές προειδοποιούν ότι η έκθεση των παιδιών στα παντοτινά χημικά μπορεί να επηρεάσει την κοινωνική και σωματική τους ανάπτυξη, αλλά και τη συμπεριφορά τους καθώς μεγαλώνουν.
Περυσινή μελέτη του Πανεπιστημίου του Τέξας διαπίστωσε ότι τα παιδιά που εκτέθηκαν σε παντοτινά χημικά στη μήτρα, είχαν περισσότερες πιθανότητες να αναπτύξουν αυτισμό.
Η μακροχρόνια έκθεση σε αυτές τις ουσίες, μπορεί επίσης να αυξήσει τον κίνδυνο για καρκίνο των νεφρών, των όρχεων, των ωοθηκών, του προστάτη, του θυρεοειδούς και του μυελού των οστών.
Η Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος (EPA) συνέστησε σε οδηγία που εξέδωσε τον Ιούλιο τα επίπεδα των ουσιών να μην υπερβαίνουν τα 0,004 μέρη ανά τρισεκατομμύριο (ppt) στο πόσιμο νερό.
Αρκετές πολιτείες έχουν ξεκινήσει τις διαδικασίες απαγόρευσης της χρήσης τέτοιων ουσιών σε προϊόντα, όπως είναι τα ρούχα και τα κλινοσκεπάσματα.
Τα νέα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό έντυπο Science of The Total Environment.