Οι ιώσεις και οι λοιμώξεις σαρώνουν τον πληθυσμό, με την ιογενή γαστρεντερίτιδα να είναι μία από τις πιο συχνές αιτίες που κρατούν τους ασθενείς στο κρεβάτι.

Η ιογενής γαστρεντερίτιδα είναι μια εντερική λοίμωξη που χαρακτηρίζεται από υδαρή διάρροια, κοιλιακές κράμπες, ναυτία ή έμετο και μερικές φορές πυρετό.

Ο πιο συνηθισμένος τρόπος για την ανάπτυξη ιογενούς γαστρεντερίτιδας – που συχνά ονομάζεται γαστρεντερική διαταραχή – είναι η επαφή με μολυσμένο άτομο ή η κατάποση μολυσμένων τροφίμων ή νερού. Εάν είστε κατά τα άλλα υγιείς, πιθανότατα θα ανακάμψετε χωρίς επιπλοκές. Αλλά για τα βρέφη, τους ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας και τους ανθρώπους με αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα, η ιογενής γαστρεντερίτιδα μπορεί να είναι θανατηφόρα.

Δεν υπάρχει αποτελεσματική θεραπεία για τη ιογενή γαστρεντερίτιδα, οπότε η πρόληψη είναι καθοριστική. Εκτός από την αποφυγή των τροφίμων και των υδάτων που ενδέχεται να μολυνθούν, οι λεπτομερείς και συχνές πλύσεις στα χέρια είναι η καλύτερη άμυνά σας.

Ιογενής γαστρεντερίτιδα: Συμπτώματα

 Η γαστρεντερίτιδα προσβάλλει το έντερό σας, προκαλώντας σημεία και συμπτώματα, όπως:

• Υδαρή, συνήθως μη αιματηρή διάρροια – αιματηρή διάρροια συνήθως σημαίνει ότι έχετε μια διαφορετική, πιο σοβαρή λοίμωξη
• Κοιλιακές κράμπες και πόνο
• Ναυτία, έμετο ή και τα δύο
• Περιστασιακά πόνο στους μύες ή πονοκέφαλο
• Χαμηλό πυρετός

Ανάλογα με την αιτία, τα συμπτώματα της ιογενούς γαστρεντερίτιδας μπορεί να εμφανιστούν εντός μιας έως τριών ημερών μετά τη μόλυνση και μπορεί να κυμαίνονται από ήπια μέχρι σοβαρή. Τα συμπτώματα συνήθως διαρκούν μόνο μια μέρα ή δύο, αλλά περιστασιακά μπορεί να παραμείνουν για 10 ημέρες.

Επειδή τα συμπτώματα είναι παρόμοια, είναι εύκολο να συγχέεται η ιογενή διάρροια με διάρροια που προκαλείται από βακτήρια, όπως Clostridium difficile, σαλμονέλα και Ε. Coli, ή παράσιτα, όπως η giardia.

Γαστρεντερίτιδα: Πότε για να δείτε έναν γιατρό

Εάν είστε ενήλικας, καλέστε το γιατρό σας εάν:

• Έχετε εμετό για περισσότερο από δύο ημέρες
• Έχετε εμετό με αίμα
• Είστε αφυδατωμένοι – τα σημεία αφυδάτωσης περιλαμβάνουν υπερβολική δίψα, ξηροστομία, βαθιά κίτρινα ούρα ή λίγα ή καθόλου ούρα και σοβαρή αδυναμία ή ζάλη
• Παρατηρείτε το αίμα στις κενώσεις του εντέρου
• Έχετε πυρετό πάνω από 40 C

Για βρέφη και παιδιά

Επισκεφθείτε αμέσως το γιατρό σας αν το παιδί σας:

• Έχει πυρετό 38.9 C ή υψηλότερο
• Είναι σε λήθαργο ή είναι πολύ ευερέθιστο
• Είναι  πολύ ανήσυχο ή πονά
• Έχει αιματηρή διάρροια
• Φαίνεται αφυδατωμένο – προσέξτε για σημάδια αφυδάτωσης σε άρρωστα βρέφη και παιδιά, συγκρίνοντας πόσο πίνουν και ουρούν σε σύγκριση με το πόσο είναι φυσιολογικό για αυτά

Εάν έχετε ένα βρέφος, να θυμάστε ότι ενώ το φτύσιμο μπορεί να είναι ένα καθημερινό περιστατικό για το μωρό σας, ο εμετός δεν είναι. Τα μωρά κάνουν εμετό για διάφορους λόγους, πολλοί από τους οποίους μπορεί να απαιτούν ιατρική φροντίδα.

Καλέστε αμέσως το γιατρό του μωρού σας εάν το μωρό σας:

• Έχει έμετο που διαρκεί αρκετές ώρες
• Δεν έχει υγρή πάνα για έξι ώρες
• Έχει αιματηρά κόπρανα ή σοβαρή διάρροια
• Έχει ξηροστομία ή κλαίει χωρίς δάκρυα
• Έχει ασυνήθιστη υπνηλία, υπνηλία ή δεν ανταποκρίνεται

Αιτίες

Είναι πιθανότερο να εκδηλώσετε ιογενή γαστρεντερίτιδα όταν τρώτε ή πίνετε μολυσμένα τρόφιμα ή νερό ή εάν μοιράζεστε σκεύη, πετσέτες ή φαγητό με κάποιον που έχει μολυνθεί.

Ένας αριθμός ιών μπορεί να προκαλέσει γαστρεντερίτιδα, συμπεριλαμβανομένων:

Νοροϊοί. Τόσο τα παιδιά όσο και οι ενήλικες επηρεάζονται από νοροϊούς, τη συνηθέστερη αιτία διατροφικής νόσου παγκοσμίως. Η μόλυνση από νοροϊούς μπορεί να σαρώνει τις οικογένειες και τις κοινότητες. Είναι ιδιαίτερα πιθανό να εξαπλωθεί στους ανθρώπους σε περιορισμένους χώρους. Στις περισσότερες περιπτώσεις, παραλαμβάνετε τον ιό από μολυσμένα τρόφιμα ή νερό, αν και είναι δυνατή η μετάδοση από άτομο σε άνθρωπο.

Ροταϊός. Σε παγκόσμιο επίπεδο, αυτή είναι η πιο συνηθισμένη αιτία γαστρεντερίτιδας από ιούς σε παιδιά, τα οποία συνήθως μολύνονται όταν τοποθετούν τα δάχτυλά τους ή άλλα αντικείμενα μολυσμένα με τον ιό στο στόμα τους. Η μόλυνση είναι πιο σοβαρή σε βρέφη και μικρά παιδιά. Οι ενήλικες που έχουν προσβληθεί από ροταϊό μπορεί να μην έχουν συμπτώματα, αλλά μπορούν ακόμη να διαδώσουν την ασθένεια – που προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία στα θεσμικά πλαίσια, επειδή οι μολυσμένοι ενήλικες, χωρίς να γνωρίζουν, μπορούν να περάσουν τον ιό σε άλλους. Ένα εμβόλιο κατά της ιογενούς γαστρεντερίτιδας είναι διαθέσιμο σε ορισμένες χώρες, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών, και φαίνεται να είναι αποτελεσματικό στην πρόληψη της λοίμωξης.

Ορισμένα οστρακόδερμα, ειδικά ωμά ή μαγειρεμένα στρείδια, μπορεί επίσης να σας κάνουν να αρρωστήσετε. Αν και το μολυσμένο πόσιμο νερό είναι αιτία ιογενούς διάρροιας, σε πολλές περιπτώσεις ο ιός περνάει από τη διαδρομή του κοπράνου – δηλαδή, κάποιος με ιό χειρίζεται τα τρόφιμα που τρώτε χωρίς να πλένει τα χέρια του μετά τη χρήση της τουαλέτας.

Παράγοντες κινδύνου

Η γαστρεντερίτιδα εμφανίζεται σε όλο τον κόσμο, επηρεάζοντας τους ανθρώπους κάθε ηλικίας, φυλής και ιστορικού.

Τα άτομα που μπορεί να είναι πιο ευάλωτα στη γαστρεντερίτιδα περιλαμβάνουν:

Νέα παιδιά. Τα παιδιά σε κέντρα παιδικής φροντίδας ή σε δημοτικά σχολεία μπορεί να είναι ιδιαίτερα ευάλωτα, επειδή χρειάζονται χρόνο για να ωριμάσει το ανοσοποιητικό σύστημα ενός παιδιού.

Μεγαλύτεροι ενήλικες. Τα ανοσοποιητικά συστήματα ενηλίκων τείνουν να γίνονται λιγότερο αποτελεσματικά αργότερα στη ζωή. Οι ηλικιωμένοι σε γηροκομεία, ειδικότερα, είναι ευάλωτοι επειδή το ανοσοποιητικό τους σύστημα εξασθενεί και ζουν σε στενή επαφή με άλλους που μπορούν να περάσουν κατά μήκος των μικροβίων.

Σχολεία, εκκλησίες ή κάτοικοι κοιτώνων. Οπουδήποτε οι ομάδες ανθρώπων συναντιούνται σε κοντινή απόσταση μπορεί να είναι ένα περιβάλλον για μια εντερική λοίμωξη για να μεταδωθεί.

Όποιος έχει εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα. Εάν η αντοχή σας σε λοίμωξη είναι χαμηλή – για παράδειγμα, αν το ανοσοποιητικό σας σύστημα εξασθενεί από HIV / AIDS, χημειοθεραπεία ή άλλη ιατρική κατάσταση – μπορεί να είστε ιδιαίτερα εκτεθειμένοι σε κίνδυνο.

Κάθε γαστρεντερικός ιός έχει μια περίοδο όταν είναι πιο ενεργός. Εάν ζείτε στο Βόρειο Ημισφαίριο, για παράδειγμα, έχετε περισσότερες πιθανότητες να έχετε λοίμωξη από ροταϊό ή νοροϊό από τον Οκτώβριο μέχρι τον Απρίλιο.

Επιπλοκές

Η κύρια επιπλοκή της ιογενούς γαστρεντερίτιδας είναι η αφυδάτωση – μια σοβαρή απώλεια νερού και βασικών αλάτων και ιχνοστοιχείων. Εάν είστε υγιείς και πίνετε αρκετά για να αντικαταστήσετε τα υγρά που χάνετε από τον εμετό και τη διάρροια, η αφυδάτωση δεν θσ αποτελέσει πρόβλημα.

Τα βρέφη, οι ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας και τα άτομα με κατασταλμένο ανοσοποιητικό σύστημα ενδέχεται να υποστούν σοβαρή αφυδάτωση όταν χάσουν περισσότερα υγρά από αυτά που μπορούν να αντικαταστήσουν. Μπορεί να χρειαστεί νοσηλεία, έτσι ώστε τα χαμένα υγρά να μπορούν να αντικατασταθούν ενδοφλέβια. Η αφυδάτωση μπορεί να είναι θανατηφόρα, αλλά σπάνια.

Πρόληψη

Ο καλύτερος τρόπος να αποτραπεί η εξάπλωση των εντερικών λοιμώξεων είναι να ακολουθήσετε αυτές τις προφυλάξεις:

Εμβολιάστε το παιδί σας. Ένα εμβόλιο κατά της γαστρεντερίτιδας που προκαλείται από τον ροταϊό είναι διαθέσιμο σε ορισμένες χώρες, συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών. Τα παιδιά που εμβολιάζονται κατά το πρώτο έτος της ζωής τους, φαίνεται το εμβόλιο να είναι αποτελεσματικό στην πρόληψη σοβαρών συμπτωμάτων αυτής της ασθένειας.

Πλένετε καλά τα χέρια σας. Και βεβαιωθείτε ότι τα παιδιά σας το κάνουν επίσης. Εάν τα παιδιά σας είναι μεγαλύτερα, διδάξτε τους να πλένουν τα χέρια τους, ειδικά μετά τη χρήση της τουαλέτας. Είναι καλύτερο να χρησιμοποιείτε ζεστό νερό και σαπούνι και να τρίβετε δυνατά τα χέρια για τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα, θυμίζοντας να πλένετε γύρω από τις επιδερμίδες, κάτω από τα νύχια και στις πτυχές των χεριών. Κατόπιν ξεπλύνετε προσεκτικά. Χρησιμοποιείστε ρούχα και απολυμαντικά χεριών για στιγμές που δεν υπάρχουν σαπούνια και νερό.

Χρησιμοποιήστε ξεχωριστά προσωπικά αντικείμενα έξω από το σπίτι σας. Αποφύγετε να μοιράζεστε φαγητά, γυαλιά και πιάτα. Χρησιμοποιήστε ξεχωριστές πετσέτες στο μπάνιο.

Κράτα την απόσταση σου. Αποφύγετε τη στενή επαφή με οποιονδήποτε έχει τον ιό, αν είναι δυνατόν.

Απολυμάνετε σκληρές επιφάνειες. Εάν κάποιος στο σπίτι σας έχει ιογενή γαστρεντερίτιδα, απολυμάνετε σκληρές επιφάνειες, όπως μετρητές, βρύσες και πόμολα, με ένα μείγμα δύο φλιτζανιών λευκαντικού σε ένα λίτρο νερό.

Ελέγξτε το κέντρο φροντίδας των παιδιών σας. Βεβαιωθείτε ότι το κέντρο έχει ξεχωριστούς χώρους για την αλλαγή στις πάνες και προετοιμασία ή σερβίρισμα φαγητού. Το δωμάτιο με το τραπέζι που αλλάζει την πάνα θα πρέπει να έχει νεροχύτη καθώς και έναν υγιεινό τρόπο για να πετάξετε τις πάνες.

Πάρτε προφυλάξεις όταν ταξιδεύετε

Όταν ταξιδεύετε σε άλλες χώρες, μπορείτε να νοσήσετε από μολυσμένα τρόφιμα ή νερό. Ίσως να μπορείτε να μειώσετε τον κίνδυνο ακολουθώντας αυτές τις συμβουλές:

• Πίνετε μόνο καλώς σφραγισμένο εμφιαλωμένο ή ανθρακούχο νερό.
• Αποφύγετε κύβους πάγου, επειδή μπορεί να φτιαχτούν από μολυσμένο νερό.
• Χρησιμοποιήστε εμφιαλωμένο νερό για να βουρτσίζετε τα δόντια σας.
• Αποφύγετε την ωμή τροφή – συμπεριλαμβανομένων των αποφλοιωμένων φρούτων, των ωμών λαχανικών και των σαλατών – που έχουν παρασκευαστεί από ανθρώπινα χέρια.
• Αποφύγετε το ψήσιμο κρέατος και ψαριών.

Διάγνωση

Ο γιατρός σας πιθανόν να διαγνώσει γαστρεντερίτιδα με βάση τα συμπτώματα, την κλινική εξέταση και μερικές φορές την παρουσία παρόμοιων περιπτώσεων στην κοινότητά σας. Μια ταχεία εξέταση κοπράνων μπορεί να ανιχνεύσει ροταϊό ή νοροϊό, αλλά δεν υπάρχουν γρήγορες εξετάσεις για άλλους ιούς που προκαλούν γαστρεντερίτιδα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο γιατρός σας μπορεί να σας υποβάλει σε εξέταση κοπράνων για να αποκλείσει πιθανή βακτηριακή ή παρασιτική μόλυνση.

Θεραπεία

Συχνά δεν υπάρχει ειδική ιατρική θεραπεία για την ιογενή γαστρεντερίτιδα. Τα αντιβιοτικά δεν είναι αποτελεσματικά κατά των ιών και η υπερβολική χρήση τους μπορεί να συμβάλει στην ανάπτυξη ανθεκτικών στα αντιβιοτικά στελεχών βακτηρίων. Η θεραπεία αρχικά αποτελείται από μέτρα αυτοεξυπηρέτησης.

Ο τρόπος ζωής και η προσωπική φροντίδα

Για να σας βοηθήσουμε να διατηρήσετε τον εαυτό σας πιο άνετα και να αποφύγετε την αφυδάτωση ενώ ανακτάτε την ίαση, δοκιμάστε τα εξής:

Αφήστε το στομάχι σας να αναπαυθεί. Σταματήστε να τρώτε στερεά τρόφιμα για μερικές ώρες.

Δοκιμάστε να πιείτε παγάκια ή να παίρνετε μικρές γουλιές νερού. Μπορεί επίσης να δοκιμάσετε να πίνετε σόδα, ζωμούς ή μη αρωματισμένα αθλητικά ποτά. Πίνετε άφθονο υγρά κάθε μέρα, λαμβάνοντας μικρές, συχνές γουλιές.

Χαλαρώστε με το φαγητό. Σταδιακά αρχίστε να τρώτε ήπια, εύπεπτα τρόφιμα, όπως σόδα, κράκερς, τοστ, ζελέ, μπανάνες, ρύζι και κοτόπουλο. Σταματήστε να τρώτε εάν επιστρέψει η ναυτία .

Αποφύγετε ορισμένα τρόφιμα και ουσίες μέχρι να αισθάνεστε καλύτερα. Αυτά περιλαμβάνουν τα γαλακτοκομικά προϊόντα, την καφεΐνη, το οινόπνευμα, τη νικοτίνη και τα λιπαρά τρόφιμα ή εξαιρετικά ωριμασμένα.

Να ξεκουραστείτε αρκετά. Η ασθένεια και η αφυδάτωση μπορεί να σας έχουν κάνει αδύναμους και κουρασμένους.

Να είστε προσεκτικοί με τα φάρμακα. Η χρήση αντιφλεγμονωδών φαρμάκων μπορεί να κάνουν το στομάχι σας πιο αναστατωμένο. Χρησιμοποιήστε την ακεταμινοφαίνη προσεκτικά. μερικές φορές μπορεί να προκαλέσει ηπατική τοξικότητα, ειδικά σε παιδιά. Μην χορηγείτε ασπιρίνη σε παιδιά ή εφήβους, λόγω του κινδύνου του συνδρόμου Reye, μιας σπάνιας, αλλά δυνητικά θανατηφόρας νόσου. Πριν από την επιλογή ανακούφισης του πόνου ή του πυρετού, συζητήστε με τον παιδίατρο του παιδιού σας.