Οι ιώσεις έχουν μπει για τα καλά στις ζωές μας μετά την καραντίνα και τον Covid-19, με τις λοιμώξεις ειδικά του αναπνευστικού να βρίσκονται σε έξαρση αυτό το Φθινόπωρο.

Η καραντίνα και η απομόνωση ωστόσο φαίνεται πως μας έχει κάνει να ξεχάσουμε κάποια βασικά σχετικά με τις ιώσεις που κυκλοφορούν. Ένα από αυτά είναι ο χρόνος μετάδοσης της εκάστοτε ίωσης.

Και καθώς οι ιογενείς λοιμώξεις αποτελούν τη πλειονότητα των λοιμώξεων της κοινότητας, τόσο το καλοκαίρι όσο και το χειμώνα. Ταυτόχρονα είναι και οι ευκολότερα μεταδιδόμενες λοιμώξεις. Συνεπώς είναι χρήσιμο να γνωρίζουμε πώς μεταδίδονται, ώστε όταν είμαστε οι ίδιοι ασθενείς, να γνωρίζουμε πώς να προφυλάξουμε τους γύρω μας.

Ιώσεις του αναπνευστικού

• Πρόκειται για το κοινό κρυολόγημα που οφείλεται συνήθως σε ρινοϊούς, corona-ιούς, αναπνευστικό συγκυτιακό ιό κ.ά. Στις περιπτώσεις αυτές μεταδίδουμε τον ιό για όσο έχουμε δέκατα, φτάρνισμα, βήχα, δηλαδή συνήθως για 2-3 ημέρες. Το διάστημα αυτό πρέπει να καλύπτουμε τη μύτη και το στόμα όταν πταρνιζόμαστε ή βήχουμε και να σαπουνίζουμε τα χέρια μας. Όταν περάσει ο πυρετός και η καταρροή δεν είμαστε πια μεταδοτικοί.

• Η γρίπη είναι μάλλον η σοβαρότερη ίωση του αναπνευστικού γιατί μπορεί να συνοδεύεται από επιπλοκές. Εδώ το διάστημα μεταδοτικότητας διαφέρει: αρχίζει μία ημέρα πριν την έναρξη των συμπτωμάτων και διαρκεί 5-6 ημέρες συνολικά. Τα συμπτώματα της γρίπης αρχίζουν 1-2 ημέρες αφού εκτεθούμε στον ιό· έτσι αν έρθουμε σε επαφή με άνθρωπο που βήχει θα πρέπει να προσέχουμε για 1-2 ημέρες ειδικά αν φροντίζουμε μικρά παιδιά ή ενήλικες με προβλήματα υγείας. Και της γρίπης η μετάδοση γίνεται με το βήχα, το φτάρνισμα, αλλά και τη χειραψία και την επαφή με άψυχες επιφάνειες όπου ο ιός επιζεί. Πρέπει απαραίτητα να καλύπτουμε τη μύτη και το στόμα με το χέρι μας όταν πταρνιζόμαστε ή βήχουμε και να σαπουνίζουμε συχνά τα χέρια μας. Παύουμε να μεταδίδουμε τον ιό 5-6 ημέρες μετά την έναρξη των συμπτωμάτων. 

Ιώσεις του Γαστρεντερικού

Οι ιογενείς γαστρεντερίτιδες μεταδίδονται το καλοκαίρι (rota ιός) αλλά και το χειμώνα (noro ιός). Μεταδίδονται από άνθρωπο σε άνθρωπο με την απλή επαφή όταν αυτός που πάσχει δεν έχει σαπουνίσει τα χέρια του μετά από επίσκεψη στη τουαλέτα. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να σαπουνίζουμε τα χέρια μας αν είμαστε άρρωστοι με διάρροια όταν μαγειρεύουμε.

Τον norovirus τον μεταδίδουμε από την έναρξη των συμπτωμάτων (εμετοί, διάρροιες) και για δέκα ημέρες. Τον rota virus τον μεταδίδουμε για όσο έχουμε συμπτώματα (διάρροια, έμετοι).

Άτομα που πάσχουν από οξεία ηπατίτιδα Α, που εκδηλώνεται συχνά ως γαστρεντερίτιδα, επίσης μεταδίδουν τον ιό για 1-2 εβδομάδες.

Άλλες ιώσεις

Υπάρχουν συχνές λοιμώξεις που μεταδίδουμε ενώ δεν έχουμε συμπτώματα. Τέτοιες είναι ο κυτταρομεγαλοϊός (CMV) που βρίσκεται στις ρινικές εκκρίσεις παιδιών προσχολικής ηλικίας χωρίς αυτά να είναι άρρωστα, ο ιός Epstein-Barr της λοιμώδους μονοπυρήνωσης που μεταδίδεται με το σάλιο και το φιλί, αλλά και οι εντεροϊοί όπως οι Coxsackie που μεταδίδονται λόγω της κακής υγιεινής των χεριών συχνά μεταξύ των παιδιών. Έτσι το λιγότερο που μπορούμε να κάνουμε αν δεν έχουμε κανένα σύμπτωμα είναι να σαπουνίζουμε καλά τα χέρια μας όταν πηγαίνουμε στη τουαλέτα.

Πνευμονιόκοκκος: Τα συμπτώματα που προκαλεί

Τα βακτήρια του πνευμονιόκοκκου ζουν συνήθως στην ανθρώπινη αναπνευστική οδό. Μεταξύ 5% και 90% των ανθρώπων μπορεί να είναι φορείς, ανάλογα με την ηλικία και το περιβάλλον. Τα παιδιά τείνουν να μεταφέρουν τα βακτήρια περισσότερο από τους ενήλικες.

Παρά τον επιπολασμό του, μόνο ένας μικρός αριθμός πνευμονιόκοκκων οδηγεί σε σχετικές λοιμώξεις. Όπως και άλλες ασθένειες του αναπνευστικού, οι λοιμώξεις από πνευμονιόκοκκο μπορούν να εξαπλωθούν μέσω του βήχα και του φτερνίσματος.

Πνευμονιόκοκκος: Ποιος κινδυνεύει περισσότερο από πνευμονιοκοκκική νόσο

Οι μεγαλύτεροι ενήλικες και τα μικρά παιδιά μπορεί να διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο να αναπτύξουν πνευμονιοκοκκική νόσο. Άλλοι παράγοντες κινδύνου περιλαμβάνουν υποκείμενες καταστάσεις υγείας που μπορεί να επηρεάσουν το ανοσοποιητικό σας σύστημα.

Αυτοί περιλαμβάνουν:

• χρόνιες πνευμονικές παθήσεις, όπως η ΧΑΠ και το άσθμα
• σακχαρώδης διαβήτης
• ιός HIV (AIDS)
• δρεπανοκυτταρική αναιμία
• διαρροές εγκεφαλονωτιαίου υγρού
• χρόνιες παθήσεις της καρδιάς, του ήπατος ή των νεφρών
• λήψη ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων για αυτοάνοσα νοσήματα ή άλλες καταστάσεις
• κάπνισμα τσιγάρων
• υπερβολική χρήση αλκοόλ

Τι είδους λοιμώξεις μπορεί να προκαλέσει ο πνευμονιόκοκκος

Ο πνευμονιόκοκκος μπορεί να προκαλέσει διάφορες λοιμώξεις που επηρεάζουν τους πνεύμονες, τον εγκέφαλο και άλλα μέρη του σώματος. Τα συμπτώματα μπορεί επίσης να διαφέρουν ανάλογα με το μέρος του σώματος που επηρεάζεται.

Πνευμονία

Η πνευμονιοκοκκική πνευμονία είναι ένας τύπος λοίμωξης των πνευμόνων.

Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:

• βήχας
• αναπνευστικές δυσκολίες
• γρήγορη αναπνοή
• πόνος στο στήθος
• σύγχυση
• πυρετός ή ρίγη

Αυτός ο τύπος πνευμονίας μπορεί επίσης να οδηγήσει σε απειλητικές για τη ζωή επιπλοκές, όπως:

• λοίμωξη που εξαπλώνεται από τους πνεύμονες στην κοιλότητα του θώρακα (εμπύημα)
• απόφραξη του αέρα στους πνεύμονες (ενδοβρογχική απόφραξη)
• συσσώρευση πύου (πνευμονικό απόστημα)
• πνευμονική κατάρρευση (ατελεκτασία)
• φλεγμονή της εξωτερικής επένδυσης της καρδιάς (περικαρδίτιδα)

Μηνιγγίτιδα

Η μηνιγγίτιδα περιγράφει μια σοβαρή και δυνητικά θανατηφόρα λοίμωξη του εγκεφάλου και του νωτιαίου μυελού. Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν:

• πονοκέφαλο
• δυσκαμψία του αυχένα
• πυρετός
• σύγχυση
• κακή διατροφή και έμετος (σε μωρά)
• ευαισθησία στο φως (φωτοφοβία)

Βακτηριαιμία

Η πνευμονιοκοκκική βακτηριαιμία περιγράφει μια μόλυνση του αίματος. Αυτή η μόλυνση μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές, ακόμα και θάνατο!

Τα συμπτώματα αυτής της μόλυνσης του αίματος περιλαμβάνουν πυρετό, ρίγη και μειωμένη εγρήγορση.

Σήψη

Η σήψη περιγράφει τη συνολική απόκριση του σώματος σε μια μόλυνση. Η πνευμονιοκοκκική νόσος μπορεί επίσης να προκαλέσει σήψη.

Τα συμπτώματα της σήψης περιλαμβάνουν:

• πυρετός
• ακραία ρίγη
• αιμορραγία ή εφίδρωση
• σημαντικός πόνος στους μύες και στις αρθρώσεις
• δυσκολία στην αναπνοή
• αυξημένος καρδιακός ρυθμός
• σύγχυση

Εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία, η σήψη μπορεί να προκαλέσει μόνιμη βλάβη σε:

• εγκέφαλο
• καρδιά
• νεφρά
• πνεύμονες

Ιγμορίτιδα

Αν και υπάρχουν πολλές αιτίες ιγμορίτιδας, ορισμένες λοιμώξεις των κόλπων οφείλονται στον πνευμονιόκοκκο.

Τα συμπτώματα της ιγμορίτιδας μπορεί να είναι:

• συμφόρηση
• καταρροή
• οπισθορινική ενστάλαξη
• απώλεια όσφρησης
• πόνος στο πρόσωπο
• πονοκέφαλος

Αν και σπάνιες, οι επιπλοκές της ιγμορίτιδας περιλαμβάνουν μολύνσεις των οστών και των ματιών, καθώς και επώδυνα αποστήματα.

Βρογχίτιδα

Η βρογχίτιδα αναφέρεται σε φλεγμονή στους αεραγωγούς (βρογχικούς σωλήνες) των πνευμόνων. Αν και συνήθως οφείλονται σε ιογενείς λοιμώξεις, οι βακτηριακές λοιμώξεις -όπως ο πνευμονιόκοκκος- μπορεί επίσης να οδηγήσουν σε βρογχίτιδα.

Τα συμπτώματα είναι:

• παραγωγικός βήχας
• συριγμός
• δυσκολία στην αναπνοή
• πόνος στο στήθος
• χαμηλός πυρετός

Ωτίτιδα

Η μέση πνευμονιοκοκκική ωτίτιδα είναι ένας τύπος λοίμωξης του μέσου αυτιού. Αυτή είναι μια από τις πιο ήπιες και συχνότερες πνευμονιοκοκκικές λοιμώξεις.

Τα συμπτώματα είναι:

• πόνος στο αυτί
• οίδημα και ερυθρότητα του τυμπάνου
• πυρετός
• κούραση

Πνευμονιόκοκκος: Ποια είναι η θεραπεία της πνευμονιοκοκκικής νόσου

Δεδομένου ότι η νόσος προκαλείται από βακτήρια, η κύρια θεραπεία είναι η λήψη αντιβιοτικών από το στόμα. Άλλες θεραπείες μπορεί να περιλαμβάνουν υποστηρικτική φροντίδα ή θεραπεία συγκεκριμένων συμπτωμάτων.

Ανάλογα με τον τύπο της λοίμωξης που έχετε, άλλα μέτρα θεραπείας θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν παυσίπονα χωρίς ιατρική συνταγή, αποσυμφορητικά και κατανάλωση άφθονων υγρών.

Πνευμονιόκοκκος: Πώς μπορώ να αποτρέψω μια λοίμωξη

Αν και το ποσοστό προστασίας δεν είναι 100% εγγυημένο, τα εμβόλια για τον πνευμονιόκοκκο βοηθούν πολύ σημαντικά στην προστασία από τα περισσότερα στελέχη και τις σχετικές λοιμώξεις τόσο σε παιδιά όσο και σε ενήλικες.

Μιλήστε με τον γιατρό σας για να καθορίσετε το εμβόλιο ή τη δοσολογία που είναι καλύτερη για εσάς ή το παιδί σας.

Τα εμβόλια κατά του πνευμονιόκοκκου είναι ασφαλή για τους περισσότερους ανθρώπους. Ωστόσο, μπορεί να εμφανιστούν προσωρινές παρενέργειες, όπως:

• ερυθρότητα, πρήξιμο και πόνος στο σημείο της ένεσης
• μυϊκοί πόνοι
• κρυάδα
• πυρετός
• κούραση
• πονοκέφαλος
• απώλεια της όρεξης

Πνευμονιόκοκκος: Μπορώ να πάρω αντιβιοτικά ως προληπτικό μέτρο;

ΟΧΙ. Θα πρέπει να λαμβάνετε αντιβιοτικά μόνο εάν έχετε επιβεβαιωμένη βακτηριακή λοίμωξη. Τα αντιβιοτικά δεν δρουν ενάντια στις ιογενείς και μυκητιασικές λοιμώξεις και δεν μπορούν να αποτρέψουν την εμφάνιση βακτηριακών λοιμώξεων.

Η λήψη αυτών των φαρμάκων όταν δεν είναι απαραίτητη μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ανάπτυξης αντοχής στα αντιβιοτικά. Αυτό μπορεί να κάνει πιο δύσκολο για το σώμα σας να καταπολεμήσει τις λοιμώξεις στο μέλλον.

Μπορώ να πάθω πνευμονιοκοκκική νόσο περισσότερες από μία φορές;

ΝΑΙ. Για παράδειγμα, τα παιδιά μπορεί να είναι πιο επιρρεπή σε πνευμονιοκοκκική μέση ωτίτιδα, με επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις.