Ο «βλαισός μέγας δάκτυλος», κοινώς κότσι, είναι μία συχνή ανατομική ανωμαλία του μεγάλου δακτύλου των ποδιών. Το μεγάλο δάκτυλο μετατοπίζεται προς τα έξω με αποτέλεσμα να δημιουργείται εξόστωση στην έσω πλευρά της άρθρωσης. Η εξόστωση τρίβεται στο δέρμα των παπουτσιών και δημιουργεί εξελκώσεις. Συνήθως τα κότσια συνοδεύονται από στροφή του δακτύλου καθώς και από παραμόρφωση με σφυροδακτυλία του δεύτερου δακτύλου, ενώ συχνά συνυπάρχουν και κάλοι πάνω στο ίδιο το κότσι ή στους άλλους δακτύλους του ποδιού.
Κότσι: Γιατί εμφανίζεται στο δάχτυλο του ποδιού μας;
Η αιτιολογία του είναι πολυπαραγοντική. Η συνηθέστερη αιτία σχηματισμού του είναι η παρατεταμένη χρήση στενών και ακατάλληλων υποδημάτων. Ακατάλληλα θεωρούνται συνήθως τα παπούτσια με στενή μύτη και ψηλό τακούνι, που πιέζουν τα δάκτυλα σε αφύσικη θέση. Μελέτες δείχνουν ότι το 88% των γυναικών φορά στενά παπούτσια και από αυτές το 55% έχει κότσια 9 φορές συχνότερα από ότι οι άνδρες.
Η κληρονομικότητα παίζει σημαντικό ρόλο στην εμφάνισή του, καθώς έχει διαπιστωθεί βλαισός μέγας δάκτυλος σε πρωτόγονες αφρικανικές φυλές που δε φόρεσαν ποτέ παπούτσια, ενώ συχνά εμφανίζεται και σε μέλη της ίδιας οικογένειας με πρώτου βαθμού συγγένεια.
Κότσι: Πώς αντιμετωπίζεται;
Στα αρχικά στάδια, όταν η παραμόρφωση δεν είναι μεγάλη, χρησιμοποιούνται ειδικοί νάρθηκες που φοριούνται τη νύχτα και διορθώνουν τη θέση του δακτύλου. Σε περίπτωση όπου η παραμόρφωση δε διορθώνεται, χρειάζεται χειρουργική επέμβαση. Η επέμβαση δε γίνεται για αισθητικούς λόγους, αλλά μόνο για λειτουργικούς. Θα πρέπει να ξεκαθαρίσετε ποιο είναι το κύριο πρόβλημά σας:
- Ο πόνος;
- Η δυσκολία να φοράτε ψηλά τακούνια;
- Η δυσκολία ακόμη και με μαλακές παντόφλες;
Αν ο πόνος περιορίζεται μόνο στο κότσι, τότε ίσως τα επικάλια και τα φαρδιά, μαλακά παπούτσια να σας προστατεύουν. Αν υπάρχει πόνος και στο δεύτερο δάκτυλο, ίσως ο διαχωριστήρας δακτύλων με επικάλια στα μικρά να συμβάλλει στην ανακούφιση. Οι νάρθηκες νυκτός μπορούν να συμβάλλουν στην ανακούφιση ή και στην ελαφρά διόρθωση της παραμόρφωσης του μεγάλου δακτύλου. Στην αισθητική και λειτουργική βελτίωση ουσιαστικά μόνο η χειρουργική διόρθωση θα βοηθήσει. Στη χρήση στενών παπουτσιών το πρόβλημα είναι η οστική προπέτεια προς τα έσω (κότσι) και εκ των πραγμάτων η χειρουργική αφαίρεσή του είναι η λύση.
Η χρήση ψηλών τακουνιών, εκτός του πόνου του μεγάλου δακτύλου, προκαλεί συνήθως και πόνο στις κεφαλές των μεταταρσίων (μεταταρσαλγία), οπότε δοκιμάζονται πέλματα μεταταρσαλγίας. Αν δεν υπάρξει αποτέλεσμα, τότε θα χρειαστεί χειρουργική προσέγγιση εκτός από το μεγάλο δάκτυλο και στα μετατάρσια.
Κότσι: Πώς πραγματοποιείται η χειρουργική διόρθωση;
Πάνω από 120 διαφορετικές τεχνικές υπάρχουν στη χειρουργική πρακτική, που όλες έχουν στόχο να επαναφέρουν τον άξονα της άρθρωσης, να απομακρύνουν την εξόστωση και να ανακουφίσουν από τον πόνο. Θα γίνει κατ’ αρχάς γενική ή περιοχική αναισθησία και θα τοποθετηθεί ίσχαιμη περίδεση για να προληφθεί η αιμορραγία στο χειρουργικό πεδίο. Θα ακολουθήσει χειρουργική αφαίρεση της οστικής εξόστωσης (κότσι) στο ύψος της βάσης του μεγάλου δακτύλου, σε συνδυασμό με διατομή μαλακών μορίων γύρω από την άρθρωση της βάσης του δακτύλου. Συνήθως για να ολοκληρωθεί η διόρθωση απαιτείται συμπλήρωση με οστεοτομία του πρώτου μεταταρσίου.
Κότσι: Υπάρχουν χειρουργικοί κίνδυνοι;
Παρότι θεωρείται από τις επεμβάσεις με πολύ μεγάλα ποσοστά επιτυχίας (αισθητική – λειτουργική), υπάρχουν κάποιες σπάνιες επιπλοκές (άμεσες και απώτερες) όπως:
- Μετεγχειρητική λοίμωξη (περίπου 1,5% – το ποσοστό αυξάνεται όταν συνυπάρχουν γενικότερα προβλήματα, όπως διαβήτης, ρευματοειδής αρθρίτις, νοσήματα του κολλαγόνου).
- Υπερδιόρθωση (το δάκτυλο να έχει κατεύθυνση προς τα μέσα).
- Να μην πωρωθεί η οστεοτομία (ψευδάρθρωση).
- Να μετακινηθεί η βίδα ή η βελόνα.
- Δυσκαμψία των δακτύλων.
Για τους παραπάνω λόγους, θα πρέπει να έχει προηγηθεί εκτενής συζήτηση με τον ιατρό σας ώστε να είστε προετοιμασμένος-η να περιμένετε μέχρι και δύο μήνες πολλές φορές για πλήρη αποκατάσταση. Δεν εμφανίζονται υποτροπές της παραμόρφωσης εφόσον η χειρουργική επέμβαση γίνεται με το σωστό και ενδεδειγμένο τρόπο για κάθε ασθενή. Αν θέλετε την εγχείρηση μόνο για κοσμητικούς λόγους ή προληπτικά, για να μην επιδεινωθεί η εικόνα του ποδιού σας, καλό είναι να την αποφύγετε.