Το σύνδρομο της νυχτερινής υπερφαγίας είναι μια διατροφική διαταραχή, η οποία χαρακτηρίζεται από την υπερκατανάλωση φαγητού κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Η συγκεκριμένη διαταραχή επηρεάζει το 1,5% του παγκόσμιου πληθυσμού και είναι εξίσου κοινό τόσο στους άντρες όσο και τις γυναίκες (κυρίως σε γυναίκες ηλικίας μεταξύ 28 και 40 ετών).
Εμφανίζεται, συνήθως, σε άτομα που ταλαιπωρούνται από διάφορες διαταραχές ύπνου (αϋπνίες) και παρατηρείται συχνότερα σε υπέρβαρα και παχύσαρκα άτομα (στο 25% του παγκόσμιου πληθυσμού), τα οποία καταναλώνουν περισσότερες από τις μισές θερμίδες της ημέρας μετά το βραδινό γεύμα.
Συμπτώματα της συγκεκριμένης διαταραχής
Στους ασθενείς που πάσχουν από το σύνδρομο της νυχτερινής υπερφαγίας παρατηρούνται ορισμένα χαρακτηριστικά, που θα μπορούσαν να συνθέσουν τα συμπτώματά της. Τα χαρακτηριστικά αυτά σχετίζονται τόσο με τις νυχτερινές και τις γενικότερες διατροφικές τους συνήθειες, όσο και με τη διάθεση και την ψυχολογία τους.
Η νυχτερινή υπερφαγία μπορεί να εκδηλωθεί με κάποιο ή κάποια από τα παρακάτω συμπτώματα:
- έντονη επιθυμία κατανάλωσης φαγητού μεταξύ βραδινού φαγητού και ύπνου
- υπερκατανάλωση φαγητού κατά τη διάρκεια του δείπνου ή μετά από αυτό
- δυσκολία στον ύπνο, αϋπνίες ή διακοπή ύπνου, που συνοδεύονται από ΄΄επιδρομές στο ψυγείο΄΄
- πρωινή ανορεξία και καθυστέρηση πρώτου γεύματος της ημέρας
- υπερφαγία με σαφή προτίμηση σε τροφές πλούσιες σε ζάχαρη και λιπαρά (ψωμί, πίτσες, πατάτες, μπισκότα, σοκολάτα, σάλτσες, τυριά), η οποία δικαιολογείται από την ενεργοποίηση της σεροτονίνης και της ενδορφίνης που βελτιώνουν την ψυχική διάθεση και προκαλούν την ευχαρίστηση
- κακή διάθεση καθώς βραδιάζει
- μεγάλο άγχος
- τύψεις, ενοχές και αναστάτωση γενικότερα κατά τη διάρκεια του φαγητού
Αιτίες που ενδεχομένως προκαλούν το σύνδρομο της νυχτερινής υπερφαγίας
Οι αιτίες όλων των διατροφικών διαταραχών είναι ένας συνδυασμός ψυχολογίας και βιολογίας, ενώ πάντα παίζει ρόλο και το ευρύτερο κοινωνικό περιβάλλον.
Όσον αφορά συγκεκριμένα τη νυχτερινή υπερφαγία, ως αίτιά της καταγράφονται τα εξής:
- κληρονομικότητα
- κατάθλιψη
- στρες και κόπωση
- ανία
- αφαγία εξαιτίας της πολύωρης δουλειάς
- στερητικές και εξαντλητικές δίαιτες, που ασκούν μεγάλη ψυχολογική πίεση
- διαταραχές ύπνου
- διαταραχές διάθεσης
- χαμηλή αυτοπεποίθηση και απογοήτευση σχετικά με την εικόνα του σώματος
Να σημειωθεί πως η συγκεκριμένη διαταραχή δεν σχετίζεται με κατάχρηση ουσιών, φαρμακευτική αγωγή, κάποια ιατρική πάθηση ή ψυχιατρική ασθένεια.
Επιπτώσεις
Οι επιπτώσεις στο σώμα και την υγεία ενός ασθενή που πάσχει από το σύνδρομο της νυχτερινής υπερφαγίας είναι πολλές και η σοβαρότητά τους εξαρτάται από το στάδιο της διαταραχής, το οποίο διανύει ο εκάστοτε ασθενής.
Οι συνέπειές της μπορούν να συμπυκνωθούν στα εξής:
- παχυσαρκία ή αδυναμία διατήρησης φυσιολογικού βάρους
- παλινδρόμηση οξέων
- διαβήτης τύπου 2
- υπέρταση
- καρδιακές παθήσεις
- άσθμα
- έντονη κόπωση
- έλλειψη συγκέντρωσης
- διάσπαση κιρκάδιου ρυθμού
- συνεχές άγχος και αίσθημα ντροπής και ενοχής
- διαταραχές διάθεσης και κατάθλιψη
- συναισθηματικές μεταπτώσεις
- χαμηλή αυτοεκτίμηση
Νυχτερινή βουλιμία: Αντιμετώπιση και θεραπεία
Η νυχτερινή βουλιμία, όπως και κάθε διαταραχή που σχετίζεται με τη διατροφή, μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά μέσα από μία συνδυαστική θεραπεία.
Η αντιμετώπισή της βασίζεται σε ένα ισορροπημένο πρόγραμμα διατροφής, μέσα από το οποίο θα γίνει επαναφορά της φυσιολογικής όρεξης και επιπέδων κορεσμού, καθώς και στη βοήθεια ενός ειδικού ψυχολόγου.
Συστήνεται η αποφυγή οποιασδήποτε δίαιτας, που δεν θα έχει σχεδιαστεί και διαμορφωθεί σύμφωνα με τις εξατομικευμένες ανάγκες κάθε ασθενή.
Κάθε περίπτωση ανθρώπου που ταλαιπωρείται από τη νυχτερινή βουλιμία είναι ξεχωριστή για τον ειδικό διαιτολόγο και ψυχολόγο, καθώς χωρίς τη βοήθειά τους ο ασθενής καταλήγει πάντα στα αντίθετα από τα επιθυμητά αποτελέσματα.
Πηγή: Διαιτολόγος-διατροφολόγος Αθανάσιος Τσιούδας,