Το σουσάμι, ο σπόρος ενός από τα πιο παλαιά φυτά που καλλιεργήθηκαν ποτέ στον κόσμο, αποτελεί μια πολύ ποιοτική θρεπτική πηγή για την υγεία του ανθρώπου. Έχει αντικαρκινική, αντιθρομβωτική και αντιυπερτασική δράση και αποτελεί πολύτιμο σύμμαχο στην πρόληψη του διαβήτη, την ρύθμιση της χοληστερόλης αλλά και την αντιμετώπιση δερματοπαθειών.
Σουσάμι: Ποια είναι η διατροφική του αξία;
Το σουσάμι αποτελεί φυτικής προέλευσης τρόφιμο, που περιέχει υψηλής βιολογικής αξίας φυτικές πρωτεΐνες. Είναι επίσης πλούσιο σε αμινοξέα όπως η μεθειονίνη, η αργινίνη, η λυσίνη κ.α. Έτσι, όταν συνδυασθεί με τρόφιμα που περιέχουν λυσίνη, όπως τα όσπρια και οι ξηροί καρποί, οι πρωτεΐνες που προκύπτουν είναι υψηλής βιολογικής αξίας και διαθεσιμότητας, καθώς πλησιάζουν τη βιολογική αξία ζωικών πρωτεϊνών. Περιέχει φώσφορο, κάλιο, μαγνήσιο, ψευδάργυρο, σελήνιο και λιγνάνες που έχουν σημαντικές αντιοξειδωτικές ιδιότητες.
Η υψηλή θρεπτική αξία του σουσαμιού οφείλεται και στα λιπαρά οξέα που περιέχει. Από αυτά το 45% είναι μονοακόρεστα, το 40% πολυακόρεστα και μόλις το 15% κορεσμένα. Η αυξημένη παρουσία πολυακόρεστων λιπαρών οξέων καθιστά το σουσάμι μια ιδιαιτέρως θρεπτική τροφή, καθώς τα συγκεκριμένα οξέα δεν μπορεί να τα συνθέσει ο ανθρώπινος οργανισμός, γιαυτό και θεωρείται απαραίτητο να προσλαμβάνονται μέσω της διατροφής. Αποδίδει αρκετές θερµίδες, (100 γρ. σουσάµι έχουν 566 θερµίδες), ωστόσο η κατανάλωσή του µε µέτρο κρίνεται απαραίτητη.
Σουσάμι: Ποια είναι τα οφέλη του για τον άνθρωπο;
Ρύθμιση της χοληστερόλης
Στη σύγχρονη διατροφή, κάθε τρόφιμο που συμβάλλει στη μείωση ή τη ρύθμιση της χοληστερόλης, λαμβάνει εξέχουσα θέση. Η κυρίαρχη λιγνάνη που περιέχεται στους σπόρους σουσαμιού, η σησαμίνη, σχετίζεται άμεσα με το μεταβολισμό του λίπους στον ανθρώπινο οργανισμό. Διατροφικά, η σησαμίνη και η επισησαμίνη συμβάλλουν στην αύξηση της παραγωγής συγκεκριμένων ενζύμων που με την σειρά τους ενεργοποιούν την ηπατική δραστηριότητα στην οξείδωση των λιπαρών οξέων. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση του επιπέδου των λιπιδίων στο αίμα. Επιπλέον, η ύπαρξη της α-τοκοφερόλης στο σουσάμι φαίνεται να ενισχύει τη δράση της σησαμίνης στη μείωση της χοληστερόλης αίματος.
Ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης
Η υψηλή περιεκτικότητα του σουσαμιού σε πολυακόρεστα λιπαρά οξέα, σε σησαμίνη και βιταμίνη Ε, μπορεί υπό προϋποθέσεις να συμβάλλει σημαντικά στη μείωση της αρτηριακής πίεσης, ακόμα και όταν συγκρίνεται με φαρμακευτικά σκευάσματα. Συγκεκριμένα, η σησαμίνη φαίνεται να συμβάλλει στη διατήρηση του τοιχώματος των αγγείων και στην αναστολή νεφρικών διαταραχών.
Προστασία έναντι θρομβώσεων
Οι θρομβώσεις προκαλούνται από την συγκόλληση αιμοπεταλίων. Σύμφωνα με μελέτες, οι σπόροι σουσαμιού, χάρη στη σύστασή τους, αναστέλλουν την αιμοπεταλιακή συγκόλληση. Η ιδιότητα αυτή δεν επηρεάζεται από την αποφλοίωση και το ψήσιμο των σπόρων σουσαμιού. Μπορούμε, λοιπόν, να καταλήξουμε στο συμπέρασμα ότι και το ταχίνι έχει ανάλογη δράση, όπως επίσης ότι το σουσάμι και τα παράγωγα προϊόντα μπορούν συνολικά να συμβάλλουν στην πρόληψη των καρδιαγγειακών ασθενειών.
Προστασία έναντι των συμπτωμάτων της οστεοαρθρίτιδας γονάτου
Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό «International Journal of Rheumatic Diseases» με τίτλο «Effects of Sesame Seeds Supplementation on Clinical Signs and Symptoms in patients with knee osteoarthritis», η καθημερινή κατανάλωση σουσαμιού μπορεί να μειώσει τα συμπτώματα και κυρίως τον πόνο σε άτομα που πάσχουν από οστεοαρθρίτιδα γονάτου, σε μεγαλύτερο βαθμό συγκριτικά με φαρμακευτική αγωγή με παυσίπονα.
Αντιοξειδωτικές ιδιότητες
Οι αντιοξειδωτικές ουσίες που βρίσκονται στους σπόρους σουσαμιού προστατεύουν τον οργανισμό από την LDL, την κακή χοληστερόλη, η οποία όταν οξειδώνεται προκαλεί την δημιουργία αθηρωματικής πλάκας. Επιπλέον, φαίνεται να έχουν ένα ανοσορυθμιστικό ρόλο.
Δερματολογικές χρήσεις
Οι ακτίνες UV προκαλούν την παραγωγή ελεύθερων ριζών οξυγόνου στην επιδερμίδα, οι οποίες με τη σειρά τους ευθύνονται για αρκετές καταστροφές όπως τα εγκαύματα από τον ήλιο, τις ρυτίδες και τον καρκίνο του δέρματος. Οι αντιοξειδωτικές ουσίες που περιέχονται στους σπόρους σουσαμιού συμβάλλουν στην εξουδετέρωση των ελευθέρων ριζών. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με μελέτες, η χορήγηση α-τοκοφερόλης μειώνει την φώτο-καρκινογένεση που προκαλείται από την έκθεση σε ακτίνες UVB.
Άλλες χρήσεις
- Οι πρωτεΐνες του σουσαμιού παρουσιάζουν έντονη αντιβακτηριδιακή δράση ενώ το ίδιο το σουσάμι χρησιμοποιείται και ως συστατικό άλλων τροφίμων για την καλύτερη συντήρηση τους.
- Αντικαρκινική δράση: η σησαμόλη που περιέχει αναστέλλει την βλαβερή δράση των ελεύθερων ριζών.
- Αντιγηραντικές ιδιότητες: λόγω της μεγάλης του περιεκτικότητας σε βιταμίνη Ε και της δράσης των λιγνανών, δηλαδή της σησαμινόλης και της σησαμίνης.
- Στοματική υγεία: Αποτρέπει τη φθορά των δοντιών, την κακή αναπνοή, την αιμορραγία των ούλων, την ξηρότητα του φάρυγγα και μειώνει την οδοντική πλάκα.
- Υγεία του δέρματος: Ο ψευδάργυρος στο σησαμέλαιο θα απαλύνει τους ερεθισμούς του δέρματος, θα θεραπεύσει την ακμή, τα σπυράκια και τα μαύρα στίγματα. Βοηθά στην επούλωση των πληγών και θεραπεύει τις ατέλειες της επιδερμίδας και λόγω των πρωτεϊνών παρουσιάζει έντονη αντιβακτηριδιακή δράση.