Στυτική δυσλειτουργία: Μπορεί να υπάρχουν πολύ δυνατά φάρμακα ενάντια στην στυτική δυσλειτουργία, όμως αυτό που πολλοί αγνοούν είναι πως υπάρχουν και φυσικές θεραπείες, πιο φιλικές προς τον οργανισμό.
Στυτική Δυσλειτουργία: Τι είναι;
Η στυτική δυσλειτουργία (ΣΔ) είναι η αδυναμία επίτευξης, ή διατήρησης μιας στύσης ικανοποιητικά σκληρής, ώστε να επιτρέπει την διεισδυση, και κατά συνέπεια την συνουσία.
Η ΣΔ μπορεί να συνίσταται είτε στην ολοκληρωτική αδυναμία επίτευξης στύσης, είτε σε μια ασυνεπή, μη προβλέψιμη ικανότητα επίτευξης ικανοποιητικής στύσης, ή ακόμα και μια τάση διατήρησης στύσεων με σύντομη χρονική διάρκεια.
Υπολογίζεται ότι περίπου το 20% του συνολικού πληθυσμού των ανδρών σε κάποιο στάδιο της ζωής του θα εμφανίσει πρόβλημα με την στυτική του λειτουργία. Είναι ξεκάθαρο ότι σε μεγαλύτερες ηλικιακά ομάδες, τα ποσοστά της ΣΔ είναι μεγαλύτερα.
Στους άνδρες ηλικίας 50 ετών το ποσοστό που εμφανίζει ολική αδυναμία επίτευξης στύσης είναι 4%, στους άνδρες ηλικίας 60 ετών το ποσοστό ανεβαίνει στο 17%, ενώ η συχνότητα εμφάνισης της ΣΔ απογειώνεται για τους άνδρες άνω των 75 ετών στο 47%.
Παρόλα αυτά η στυτική δυσλειτουργία δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως ένα ακόμα σύμπτωμα της προχωρημένης ηλικίας καθώς είναι θεραπεύσιμη σε κάθε ηλικία.
Στυτική Δυσλειτουργία: Κατηγοριοποίηση των αιτιών
Σε δύο μεγάλες κατηγορίες διακρίνονται τα αίτια της στυτικής δυσλειτουργίας. Η πρώτη κατηγορία είναι τα ψυχογενή και η δεύτερη τα οργανικά.
Ο διαχωρισμός είναι δύσκολος, καθώς συνήθως μπορεί να εμπλέκονται. H ψυχογενής στυτική δυσλειτουργία αρχίζει αιφνίδια και είναι δυνατό να συνδυάζεται με κάποια συγκεκριμένη περίπτωση.
Ο άνδρας διατηρεί φυσιολογικές πρωινές στύσεις και ερωτική επιθυμία. Είναι συχνή όταν υπάρχουν προβλήματα στη σχέση με τη σύντροφο του.
Αντίθετα, η οργανική Σ.Δ. παρουσιάζει μια προοδευτική εξέλιξη, παρατηρείται μόνιμα και κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες. Οι πάσχοντες άνδρες έχουν σχεδόν παντελή έλλειψη πρωινών στύσεων.
Στυτική Δυσλειτουργία: Οργανικά αίτια της διαταραχής
Ενδείξεις οργανικής αιτιολογίας στυτικής διαταραχής είναι:
- η προοδευτική έναρξη και εγκατάσταση της δυσλειτουργίας,
- η αιφνίδια έναρξη που οφείλεται σε κάποιο εμφανές οργανικό αίτιο,
- η απουσία νυχτερινών και πρωινών στύσεων,
- η όψιμη ηλικία έναρξης (άνω των 50 ετών) και
- η παρουσία άλλων οργανικών παραγόντων όπως για παράδειγμα σακχαρώδης διαβήτης.
Αγγειακά αίτια
- Καρδιαγγειακές νόσοι (υπέρταση, στεφανιαία νόσος, περιφερική αγγειοπάθεια κ.α.)
- Σακχαρώδης Διαβήτης
- Υπερλιπιδαιμία
- Κάπνισμα
- Μείζονες επεμβάσεις πυέλου (ριζική προστατεκτομή) ή ακτινοθεραπεία
Νευρογενή αίτια: Κεντρικό Νευρικό Σύστημα
- Εκφυλιστικές διαταραχές (Πολλαπλή Σκλήρυνση, ν. Parkinson, πολλαπλή ατροφία, κ.α.)
- Κάκωση ή ασθένειες νωτιαίου μυελού
- Αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο
- Όγκοι του κεντρικού νευρικού συστήματος
Νευρογενή αίτια: Περιφερικό Νευρικό Σύστημα
- Σακχαρώδης διαβήτης τύπου Ι, ΙΙ
- Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
- Πολυνευροπάθεια
- Χειρουργική επέμβαση (μείζον χειρουργείο πυέλου, οπισθοπεριτοναίου, ριζική προστ/μή, επέμβαση παχέος εντέρου, κ.α.)
- Χειρουργική επέμβαση ουρήθρας
Ανατομικά αίτια
- Υποσπαδίας, Επισπαδίας
- Μικροπενία
- Νόσος Peyronie
Ορμονικά αίτια
- Υπογοναδισμός
- Υπερπρολακτιναιμία
- Υπερ και υποθυρεοειδισμός
- Υπερ και υποκορτιζολαιμία (Νόσος του Cushing, κ.α.)
- Πολλαπλή ανεπάρκεια υπόφυσης και πολλαπλές ενδοκρινικές διαταραχές
Φαρμακευτικά αίτια
- Αντιυπερτασικά (θειαζιδικά διουρητικά, κ.α.)
- Αντικαταθλιπτικά
- Αντιψυχωτικά
- Αντι-ανδρογόνα (GnRH αγωνιστές και ανταγωνιστές)
- Ψυχαγωγικά ναρκωτικά (αλκοόλ, ηρωίνη, κοκαΐνη, μαριχουάνα, μεθαδόνη, συνθετικά ναρκωτικά, αναβολικά στεροειδή κ.α.)
Κακώσεις – τραυματισμοί
- Κάταγμα πέους
- Κατάγματα πυέλου
Στυτική Δυσλειτουργία: Ψυχογενή αίτια της διαταραχής
- Γενικευμένες διαταραχές (π.χ. έλλειψη σεξουαλικής διέγερσης και διαταραχές στη σεξουαλική/συναισθηματική εγγύτητα)
- Περιστασιακές διαταραχές (π.χ. σχετικές με τη σύντροφο, την επίδοση ή κατάθλιψη)
Συνήθως, στους νέους άνδρες το πρόβλημα παρουσιάζεται στο ξεκίνημα της σεξουαλικής ζωής ή σε μία καινούργια γνωριμία ή ακόμη λόγω της χρήσης του προφυλακτικού.
Μια ευκαιριακή αποτυχία, κάποια στιγμή, πιθανότατα θα φέρει άγχος για την επόμενη φορά, και μια δεύτερη αποτυχία θα οδηγήσει σε μία σειρά αποτυχημένων προσπαθειών.
Στις ψυχογενούς αιτιολογίας διαταραχές, η έναρξη της διαταραχής είναι αιφνίδια, η στυτική δυσλειτουργία εμφανίζεται περιστασιακά ή σε συγκεκριμένες μόνο καταστάσεις, το άτομο εμφανίζει φυσιολογικές νυχτερινές και πρωινές στύσεις ή αυνανίζεται χωρίς πρόβλημα, συνυπάρχουν προβλήματα διαφυλικών σχέσεων, η έναρξη της διαταραχής τοποθετείται νωρίς στη ζωή του ατόμου και υπάρχει απουσία οργανικών παραγόντων.
Παράγοντες όπως η ύπαρξη σοβαρών προβλημάτων στο πλαίσιο της σχέσης, η προηγούμενη αρνητική ή τραυματική σεξουαλική εμπειρία, υπερβολικές προσδοκίες ή κάποια βιολογική παράμετρος είναι σε θέση να πυροδοτήσουν διαταραχή στη στυτική λειτουργικότητα.
Τέτοιου είδους παράγοντες συνήθως επηρεάζουν την εικόνα του ατόμου για τον εαυτό του και παρεμβαίνουν στην ομαλή σεξουαλική ζωή και λειτουργία.
Η ύπαρξη προβλημάτων στη διαπροσωπική σχέση, το άγχος επίδοσης, η ανεπαρκής σεξουαλική πληροφόρηση, η ελλιπής σεξουαλική διέγερση, η απώλεια του σεξουαλικού ενδιαφέροντος μεταξύ των συντρόφων, ο φόβος για την συναισθηματική εγγύτητα, η χαμηλή αυτοεκτίμηση, τα περιορισμένα προκαταρκτικά και η φτωχή επικοινωνία του ζευγαριού μπορεί να διαιωνίζουν την διαταραχή.
Περιβαλλοντικοί παράγοντες όπως οι απαιτήσεις της καθημερινότητας, η ύπαρξη σοβαρών οικονομικών δυσκολιών, η ανεργία, οι δυσκολίες της ανατροφής των παιδιών, η έλλειψη ιδιωτικότητας καθώς και τα απαιτητικά ωράρια εργασίας μπορεί να συντηρούν μια αρνητική κατάσταση και να διαιωνίζουν το πρόβλημα.
Στην περίπτωση που αποκλειστούν οργανικοί παράγοντες και η στυτική δυσλειτουργία οφείλεται κυρίως σε ψυχογενείς παράγοντες προτείνεται ψυχοθεραπευτική αντιμετώπιση.
Στυτική Δυσλειτουργία: Πώς πραγματοποιείται η διάγνωση;
Η λήψη του ιατρικού και σεξουαλικού ιστορικού ενός άνδρα μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά στον καθορισμό των αιτίων και της σοβαρότητας της στυτικής δυσλειτουργίας.
Πιο συγκεκριμένα ένα λεπτομερές ιατρικό ιστορικό μπορεί να μας αποκαλύψει υποκείμενα νοσήματα που μπορούν να προκαλέσουν στυτική δυσλειτουργία, ενώ ακόμα και μια απλή περιγραφή της σεξουαλικής ζωής του ασθενούς μπορεί να βοηθήσει τον ιατρό να εντοπίσει προβλημάτα σχετικά με την επιθυμία, τη στύση, την εκσπερμάτιση, ή τον οργασμό.
Παράλληλα, η χορήγηση διάφορων φαρμακευτικών αγωγών είναι γνωστό ότι μπορεί να έχει σαν παρενέργεια την επιδείνωση της στυσης.
Η φυσική εξέταση από τον ιατρό μπορεί να προσφέρει χρήσιμες ενδείξεις σχετικά με διάφορα οργανικά προβλήματα.
Για παράδειγμα, εάν το πέος δεν παρουσιάζει ευαισθησία στην φυσική επαφή, είναι μια ένδειξη ότι ότι η στυτική δυσλειτουργία μπορεί να έχει αιτία κάποιο πρόβλημα του νευρικού συστήματος.
Τα μη φυσιολογικά δευτερεύοντα χαρακτηριστικά φύλου, όπως η ασυνήθιστη τριχοφυία, ή η μεγέθυνση του μαστού σε έναν άνδρα, κατευθύνουν τον ιατρό να αναζητήσει πιθανά ορμονικά προβλήματα, συνεπώς το αίτιο της στυτικής δυσλειτουργίας ίσως να είναι κάποιο ενδοκρινικό πρόβλημα.
Ο ιατρός επίσης, μπορεί να βρει πρόβλημα στο κυκλοφορικό σύστημα του ασθενούς, εάν για παράδειγμα οι σφυγμοί στους καρπούς ή τους αστραγάλους παρουσιάζονται μειωμένοι.
Άλλη μια αιτία μπορούν επίσης να είναι κάποια χαρακτηριστικά του πέους όπως για παράδειγμα η κάμψη του κατά την διάρκεια της στύσης, μια κάμψη που αρκετές φορές είναι σύμπτωμα της νόσου Peyronie.
Στυτική Δυσλειτουργία: Περαιτέρω εργαλεία διάγνωσης
Παράλληλα με την φυσική εξέταση, μια ψυχολογική εκτίμηση, με την χρήση συνέντευξης και εξειδικευμένων ερωτηματολογίων, μπορεί να βοηθήσει τον ιατρό να εντοπίσει τους ψυχολογικούς παράγοντες που δυσχεραίνουν την επίτευξη στύσης.
Πολλές φορές πολύτιμη αποδεικνύεται και η συνέντευξη του/της συντρόφου και μπορεί να αναδείξει αλλά επίσης και συμπεριφορές και εντυπώσεις κατά την συνουσία καθεαυτή.
Πλέον έχουμε στην διάθεσή μας πολλές εργαστηριακές εξετάσεις που συμβάλλουν καταλυτικά στην διάγνωση της στυτικής δυσλειτουργίας.
Οι εξετάσεις για τα συστημικά νοσήματα περιλαμβάνουν εξετάσεις αίματος, αναλύσεις ούρων, λιπιδαιμικές μετρήσεις, μετρήσεις κρεατινίνης και ηπατικών ενζύμων.
Τα επίπεδα τεστοστερόνης στο αίμα μπορούν να μας δώσουν ενδείξεις σχετικά με ενδοκρινικά θέματα και να εξηγήσουν τον λόγο για τον οποίο ένας άνδρας έχει μειωμένη σεξουαλική επιθυμία.
Ένα ακόμα εργαλείο που βοηθά στην διάγνωση είναι η καταγραφή των νυχτερινών στύσεων του ασθενούς και μπορεί να βοηθήσει στον αποκλεισμό κάποιων ψυχολογικών αιτίων για την εμφάνιση της στυτικής δυσλειτουργίας.
Κάθε υγιής άνδρας παρουσιάζει ακούσιες στύσεις κατά την διάρκεια του ύπνου. Εάν δεν εντοπιστούν νυχτερινές ακούσιες στύσεις, είναι πιο πιθανό η στυτική δυσλειτουργία να έχει οργανικά και όχι ψυχογενή αίτια. Η καταγραφή όμως των αυθόρμητων νυχτερινών στύσεων δεν είναι εντελώς αξιόπιστη.
Στυτική Δυσλειτουργία: Θεραπευτικές προσεγγίσεις
Πολλά συμπληρώματα διατροφής, φυτικά παρασκευάσματα και άλλες τροφές έχουν “φαρμακευτικές” ιδιότητες κατά της στυτικής δυσλειτουργίας.
Μερικές από τις πιο γνωστές εναλλακτικές θεραπείες, οι οποίες έχουν δείξει θετικά αποτελέσματα σε μικρές μελέτες και γενικά θεωρούνται ασφαλείς, περιλαμβάνουν:
- DHEA: Η δεϋδροεπιανδροστερόνη (DHEA) είναι μια ορμόνη που προέρχεται από τα επινεφρίδια, αλλά παράγεται με φυσικό τρόπο και στον εγκέφαλο. Η DHEA οδηγεί στην παραγωγή των ανδρογόνων και των οιστρογόνων (αρσενικές και θηλυκές ορμόνες).
- Τζινσένγκ (ginseng): Ονομάζεται και «φυτικό Viagra», το Panax ginseng (“κόκκινο τζινσένγκ) έχει μεγάλη επιστημονική υποστήριξη με έρευνες. Μετα-μελέτη επάνω σε 7 επιμέρους έρευνες το 2008 έδειξε ότι με δόσεις που κυμαίνονταν από 600 έως 1.000 mg, τρεις φορές την ημέρα,. Οι συμμετέχοντες είχαν ενδείξεις μείωσης της.
- L-αργινίνη: Έχει μελετηθεί εκτενώς ως πιθανή θεραπεία για την στυτική δυσλειτουργία και όχι μόνο. Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι ως συμπλήρωμα, αν και είναι γενικά ασφαλές και καλά αποδεκτό από τους περισσότερους άνδρες, δεν βοηθάει όσο άλλες θεραπείες.
- Προπιονύλ-L-καρνιτίνη: Είναι ένα αμινοξύ που παράγεται φυσιολογικά στο σώμα. Τα αμινοξέα είναι τα δομικά στοιχεία των πρωτεϊνών. Οι άνδρες με προβλήματα σεξουαλικής απόδοσης (στυτική δυσλειτουργία) λόγω διαβήτη, ή κακής κυκλοφορίας του αίματος μερικές φορές χρησιμοποιούν την προπιονυλο-L-καρνιτίνη μαζί με συνταγογραφούμενα φάρμακα.
Στυτική Δυσλειτουργία: Καταπολέμηση με τον τρόπο ζωής
Ορισμένες επιλογές στον τρόπο ζωής μπορούν να συμβάλουν στη στυτική δυσλειτουργία σε ορισμένους άνδρες. Έρευνες δείχνουν ότι η κατάσταση μπορεί να αντιστραφεί με επιτυχία σε ορισμένες περιπτώσεις με την εστίαση σε συγκεκριμένους παράγοντες του τρόπου ζωής.
- Ισορροπημένη διατροφή: Έρευνες δείχνουν ότι η κατανάλωση πλούσιων σε φλαβονοειδή τροφών, όπως βατόμουρα, φράουλες και εσπεριδοειδή, μπορεί να μειώσει τη στυτική δυσλειτουργία σε νέους και μεσήλικες άνδρες.
- Η διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους: Το να είναι ένας άντρας υπέρβαρος ή παχύσαρκος μπορεί να προκαλέσει ή να επιδεινώσει τη στυτική δυσλειτουργία.
- Τακτική σωματική άσκηση: Η σωματική δραστηριότητα μπορεί να ωφελήσει τους άντρες με στυτική δυσλειτουργία με διάφορους τρόπους: Βελτιώνει την κυκλοφορία, μειώνει το στρες και συμβάλλει σε ένα υγιές σωματικό βάρος.
- Διακοπή του καπνίσματος: Έρευνες δείχνουν μια ισχυρή σύνδεση μεταξύ της έντασης του καπνίσματος και του βαθμού στυτικής δυσλειτουργίας.
- Αλκοόλ και ναρκωτικές ουσίες: Η κατάχρηση αλκοόλ μπορεί να επηρεάσει τη σεξουαλική λειτουργία στους άνδρες. Επίσης, το κάπνισμα μαριχουάνας μπορεί να προκαλέσει στυτική δυσλειτουργία.
- Ψυχολογικά ή συναισθηματικά ζητήματα: Η αντιμετώπιση του στρες, του άγχους και της κατάθλιψης μπορεί να βελτιώσει ή να επιλύσει τα συμπτώματα.