Σύκα: Πού κάνουν καλό – Πόσες θερμίδες έχουν

Σύκα: Ποια είναι καλύτερα, τα φρέσκα ή τα αποξηραμένα. Πόσες θερμίδες έχουν, ποια είναι η θρεπτική αξία τους. Πως επηρεάζουν το «ζάχαρο» και την υγεία της καρδιάς.

Ήταν ένας από τους σημαντικότερους καρπούς στην αρχαία Ελλάδα και βασικό συστατικό της διατροφής όλων των μεσογειακών λαών της εποχής. Τα σύκα θεωρούνται από τους ειδικούς ένα υγιεινό αλλά υποτιμημένο τρόφιμο, που ωφελεί με πολλούς τρόπους την υγεία.

«Μπορεί να μην είναι η απόλυτη υπερτροφή, αλλά είναι πλούσια σε θρεπτικά συστατικά, έχουν υπέροχη γλυκιά γεύση και εύκολα μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως δεκατιανό ή απογευματινό γεύμα», λέει ο καθηγητής Ιατρικής Dr. Christopher Gardner, από το Πανεπιστήμιο Στάνφορντ, σε δελτίο Τύπου της Αμερικανικής Εταιρείας Καρδιάς (AHA).

O Dr. Gardner είναι διατροφολόγος στο Κέντρο Έρευνας Πρόληψης του πανεπιστημίου. Η πείρα του με τα σύκα, όμως, προέρχεται περισσότερο από τη λατρεία που τους έχει, παρά από τις έρευνές του. Έχει συκιά στον κήπο του, αγοράζει αποξηραμένα σύκα από την λαϊκή αγορά της γειτονιάς του και συνολικά καταναλώνει δύο κιλά τον μήνα.

Όπως εξηγεί, τα φρέσκα σύκα αντέχουν εκτός ψυγείου πέντε έως επτά ημέρες μετά τη συγκομιδή τους. Εντός ψυγείου όμως μπορεί να κρατήσουν έως δύο εβδομάδες.

Σύκα: Η θρεπτική αξία

Φρέσκα ή αποξηραμένα, τα σύκα είναι πλούσια σε θρεπτικά συστατικά. Σύμφωνα με το αμερικανικό Υπουργείο Γεωργίας (USDA), ένα ωμό σύκο παρέχει:

  • Περίπου 37 θερμίδες
  • 2,5% της ημερήσιας συνιστώμενης δόσης καλίου
  • 2% της ημερήσιας συνιστώμενης δόσης μαγνησίου
  • 1% της ημερήσιας συνιστώμενης δόσης σιδήρου
  • 1% της ημερήσιας συνιστώμενης δόσης ασβεστίου

Αντίστοιχα, έξι αποξηραμένα σύκα παρέχουν:

  • 125 θερμίδες
  • 8% της ημερήσιας συνιστώμενης δόσης μαγνησίου
  • 7% της ημερήσιας συνιστώμενης δόσης καλίου
  • 6% της ημερήσιας συνιστώμενης δόσης ασβεστίου
  • 6% της ημερήσιας συνιστώμενης δόσης σιδήρου

Ωστόσο τα σύκα περιέχουν και βιταμίνη Κ, η οποία μπορεί να επηρεάσει την αποτελεσματικότητα του αντιπηκτικού φαρμάκου βαρφαρίνη. Επομένως, όποιος παίρνει αντιπηκτικά ή αιμολυτικά φάρμακα πρέπει να ρωτά τον γιατρό του αν κάνει να τρώει τα φρούτα αυτά.

Σύκα: Η επίδραση στη γλυκόζη

Τα σύκα είναι πολύ γλυκά, επειδή περιέχουν πολλά φυσικά σάκχαρα. Ωστόσο αυτό δεν σημαίνει πως είναι ακατάλληλα για όσους έχουν αυξημένα επίπεδα γλυκόζης (σακχάρου) στο αίμα.

Όπως εξηγεί ο Dr. Gardner, έξι αποξηραμένα σύκα περιέχουν περίπου 24 γραμμάρια φυσικών σακχάρων. Ταυτοχρόνως, όμως, περιέχουν αρκετές φυτικές ίνες. Είναι περίπου 5 γραμμάρια (ή το 17% της ποσότητας που καθημερινά πρέπει να τρώμε).

Οι φυτικές ίνες επιβραδύνουν την απορρόφηση των φυσικών σακχάρων στο αίμα. Έτσι, επηρεάζουν το γλυκαιμικό φορτίο των τροφίμων. Πρακτικά αυτό σημαίνει πως ενώ τα σύκα έχουν γλυκαιμικό δείκτη ίσο με 61, έχουν γλυκαιμικό φορτίο 16. Επομένως, αυξάνουν με μέτριο ρυθμό τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα.

Σύκα: Άλλα οφέλη

Μελέτες έχουν δείξει ότι τα σύκα μπορούν να ασκήσουν υπακτική δράση, καταπολεμώντας τη δυσκοιλιότητα. Επιπλέον, μπορεί να ελαττώνουν την αρτηριακή πίεση, χάρη στην υψηλή περιεκτικότητά τους σε κάλιο. Μπορεί επίσης να συμβάλλουν στην πρόληψη της οστεοπόρωσης, χάρη στο ασβέστιο και το κάλιό τους.

Άλλες μελέτες έχουν δείξει πως μπορεί να αποτελέσουν καλό υποκατάστατο των σνακ με ζάχαρη, ικανοποιώντας την ανάγκη για κάτι γλυκό και μετριάζοντας τον κίνδυνο αύξησης του σακχάρου αίματος.

Ο κυριότερος λόγος για την κατανάλωσή τους όμως είναι τα καρδιαγγειακά οφέλη τους, τονίζει ο Dr. Gardner. Ανέκαθεν αποτελούσαν τμήμα της μεσογειακής διατροφής, η οποία τεκμηριωμένα είναι η πιο ωφέλιμη για την καρδιά. Αλλεπάλληλες μελέτες έχουν δείξει πως όσοι τρώνε περισσότερα φυτικής προελεύσεως τρόφιμα, έχουν μειωμένο κίνδυνο για έμφραγμα και εγκεφαλικό. Και σε αυτά συμπεριλαμβάνονται τα σύκα, τονίζει.

Υπογλυκαιμία: Ήπια, Μέτρια και Βαριά – Συμπτώματα, Αντιμετώπιση και Πρόληψη

Υπογλυκαιμία χαρακτηρίζεται η κατάσταση κατά την οποία ο οργανισμός δεν έχει επαρκή ποσότητα γλυκόζης, και το σάκχαρο αίματος μειώνεται κάτω του φυσιολογικού. Ο οργανισμός για την επιβίωσή του και τη σωστή λειτουργία του εγκεφάλου χρησιμοποιεί 70-110 mg/dl γλυκόζης στο αίμα.  Υπογλυκαιμία συνήθως προκαλεί η πρόσληψη ανεπαρκούς ποσότητας υδατανθράκων στα κύρια ή ενδιάμεσα γεύματα, η έντονη σωματική άσκηση, η υπερδοσολογία ινσουλίνης ή αντιδιαβητικών δισκίων και η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ.

Υπογλυκαιμία: Ποια είναι τα συμπτώματα;

Τα αρχικά συμπτώματα της υπογλυκαιμίας, που συνήθως εμφανίζονται όταν τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα πέσουν κάτω από 60 mg/dl, μπορεί να είναι ένα ή περισσότερα από τα ακόλουθα:

  • Ταχυκαρδία
  • Εφίδρωση
  • Έντονο αίσθημα πείνας
  • Ζαλάδα
  • Τρέμουλο
  • Αδυναμία και κούραση
  • Μούδιασμα γύρω από το στόμα
  • Πόνος στην κοιλιά
  • Πονοκέφαλος
  • Άσχημη διάθεση
  • Αδυναμία συγκέντρωσης

Ωστόσο, η αντίληψη των συμπτωμάτων της υπογλυκαιμίας διαφέρει από άτομο σε άτομο. Ακόμη και στο ίδιο άτομο μπορεί να είναι διαφορετική ανάλογα με το πόσο έχει μειωθεί η γλυκόζη στο αίμα ή αν το άτομο αυτό έχει πολλά χρόνια διαβήτη. Εάν συνυπάρχει και διαβητική νευροπάθεια, η αντίληψη των συμπτωμάτων μπορεί να απουσιάζει εντελώς. Υπογλυκαιμία χωρίς συμπτώματα μπορεί επίσης να συμβεί τη νύχτα και χαρακτηρίζεται από πονοκέφαλο το πρωί. Σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να δείτε τον γιατρό σας, γιατί ίσως χρειαστεί μείωση της δόσης της ινσουλίνης ή των αντιδιαβητικών δισκίων.

Υπογλυκαιμία: Συμβουλές για την πρόληψη

Η υπογλυκαιμία προλαμβάνεται:

  • Με τη λήψη της σωστής δόσης ινσουλίνης ή αντιδιαβητικών δισκίων και πιθανή αναπροσαρμογή της δοσολογίας ύστερα από οξείες καταστάσεις, όπως λοίμωξη ή χειρουργική επέμβαση.
  • Με τη σωστή κατανομή των γευμάτων στο 24ωρο χωρίς να παραλείπετε κανένα κύριο ή ενδιάμεσο γεύμα.
  • Αποφεύγοντας την υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ.
  • Μειώνοντας τη δόση της ινσουλίνης ή των αντιδιαβητικών δισκίων ή και τρώγοντας ένα μικρό γεύμα πριν από έντονη σωματική άσκηση ή δραστηριότητα που δεν αποτελεί μέρος ενός καθημερινού προγράμματος.
  • Έχοντας πάντα μαζί σας μερικούς κύβους ζάχαρη, ταμπλέτες γλυκόζης ή καραμέλες.

Υπογλυκαιμία: Ποιος είναι ο τρόπος αντιμετώπισης;

Ελαφρά υπογλυκαιμία

Αυτή είναι η πιο συνηθισμένη μορφή υπογλυκαιμίας. Μπορεί να αντιμετωπιστεί εύκολα, πίνοντας έναν χυμό φρούτου, τρώγοντας ένα-δυο κουταλάκια του γλυκού ζάχαρη ή ένα φρούτο. Μετρήστε τη γλυκόζη του αίματός σας για να δείτε πόσο ακριβώς έχει πέσει. Καθήστε κάπου και περιμένετε. Αν τα συμπτώματα επιμένουν, επαναλάβετε σε 10 λεπτά.

Μέτρια υπογλυκαιμία

Εάν τα αρχικά συμπτώματα δεν αντιμετωπιστούν έγκαιρα, ο εγκέφαλος δεν παίρνει την απαραίτητη ποσότητα γλυκόζης και θα προστεθούν και άλλα πιο έντονα συμπτώματα, τα οποία θα είναι αντιληπτά στους γύρω σας αλλά όχι απαραίτητα σε σας. Τα συμπτώματα αυτά περιλαμβάνουν σύγχυση, έντονη υπνηλία, εκνευρισμό, επιθετικότητα και γενικά παράξενη συμπεριφορά. Συγγενείς και φίλοι μπορούν εύκολα να μάθουν να αναγνωρίζουν τα συμπτώματα αυτά και να ενεργούν αμέσως. Πρέπει να είναι ενημερωμένοι ότι πιθανόν να χρειαστεί να σας πιέσουν να φάτε ή να πιείτε κάτι που περιέχει ζάχαρη ακόμη κι αν εσείς αρνείστε και δεν παραδέχεστε ότι έχετε υπογλυκαιμία. Συνήθως είναι πιο εύκολο και γρήγορο σε αυτό το στάδιο να σας δώσουν να πιείτε π.χ. έναν χυμό φρούτων. Αφού συνέλθετε, μετρήστε τη γλυκόζη του αίματος για να βεβαιωθείτε ότι έχετε επανέλθει στα φυσιολογικά επίπεδα.

Βαριά υπογλυκαιμία

Είναι σπάνια περίπτωση. Αν αγνοηθούν τα αρχικά προειδοποιητικά συμπτώματα είναι πιθανόν να υπάρξει απώλεια των αισθήσεων που ίσως συνοδεύεται ακόμα και από σπασμούς, γιατί ο εγκέφαλος δεν έχει αρκετή γλυκόζη. Χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή γιατί η κατάσταση αυτή μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε κώμα. Στην περίπτωση αυτή είναι απαραίτητη η βοήθεια από συγγενείς ή φίλους χωρίς όμως να χορηγήσουν οτιδήποτε από το στόμα γιατί είναι επικίνδυνο.

Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος βοήθειας πριν από την παροχή ιατρικής βοήθειας ή τη μεταφορά σε νοσοκομείο είναι μια ένεση γλυκαγόνης (Glucagen via 1 mg) υποδορίως ή ενδομυϊκά.

Η γλυκαγόνη είναι φυσιολογική ουσία (ορμόνη) του οργανισμού που έχει την ιδιότητα να αυξάνει γρήγορα τη γλυκόζη του αίματος. Η ένεση γλυκαγόνης είναι τελείως ακίνδυνη και μπορεί να γίνει από οποιονδήποτε χωρίς να χρειάζονται ειδικές γνώσεις. Γι’ αυτό κάθε άτομο με διαβήτη πρέπει να έχει οπωσδήποτε μία συσκευασία γλυκαγόνης στο σπίτι ή στον χώρο εργασίας του. Η διάρκεια δράσης της γλυκαγόνης είναι περίπου μισή ώρα και χρειάζονται περίπου 10 λεπτά για να δράσει.

Εάν με την πρώτη ένεση δεν υπάρξει ανταπόκριση μέσα σε 10 λεπτά, πρέπει να γίνει και δεύτερη. Δεν υπάρχει κανένας κίνδυνος από υπερβολική δόση. Όταν ανακτήσετε τις αισθήσεις σας κάποιος πρέπει να σας βοηθήσει να πιείτε αμέσως κάτι που να περιέχει ζάχαρη, όπως π.χ. έναν χυμό, για να επανέλθετε πλήρως και να αποφύγετε την υποτροπή.