Τηγανητό ρύζι: Το ένοχο βακτήριο που προκαλεί ασθένειες

Μία από τις πιο κοινές αιτίες δηλητηρίασης είναι το bacillus cereus, ένα βακτήριο που παράγει τοξίνες και είναι γνωστή ως σύνδρομο τηγανητού ρυζιού.

Πολλοί παθαίνουν δηλητηρίαση από ξαναζεσταμένο ρύζι, ωστόσο η συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων δεν αναφέρονται, γιατί τα συμπτώματα είναι γενικά ήπια και υποχωρούν από μόνα τους με ξεκούραση και ενυδάτωση.

Το περισσευούμενο τηγανητό ρύζι είναι ο κύριος ένοχος, είπε ο Philip Tierno, μικροβιολόγος και καθηγητής στο πανεπιστήμιο Langone Health της Νέας Υόρκης. Αφού ψηθεί το ρύζι, συχνά αφήνεται σε θερμοκρασία δωματίου για περισσότερες από δύο ώρες να κρυώσει πριν τηγανιστεί με άλλα υλικά. Η ψύξη του ρυζιού διασφαλίζει ότι το τελικό τηγανισμένο ρύζι δεν θα γίνει σβώλους ή θα μουσκέψει. Αλλά η αναθέρμανση του δεν απομακρύνει τις τοξίνες που έχουν ήδη παράγει τα βακτήρια.

Σύνδρομο τηγανητού ρυζιού: Συμπτώματα δηλητηρίασης

Τα βακτήρια B. cereus απελευθερώνουν δύο τύπους τοξινών που ο καθένας προκαλεί διαφορετική ασθένεια: η μία τοξίνη προκαλεί διάρροια ενώ η άλλη εμετό, σύμφωνα με τον αμερικανικό Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA).

  1. Ο πρώτος τύπος τοξίνης απελευθερώνεται στο λεπτό έντερο μετά την κατάποση των βακτηρίων και προκαλεί διάρροια, κράμπες και περιστασιακά ναυτία αλλά σπάνια έμετο. Τα συμπτώματα συνήθως ξεκινούν 6-15 ώρες μετά την κατανάλωση μολυσμένων τροφίμων, τα οποία μπορεί να είναι διάφορα κρέατα, γάλα, λαχανικά ή ψάρια. Τα συμπτώματα συνήθως υποχωρούν μετά από περίπου μία ημέρα.
  2. Ο δεύτερος τύπος τοξίνης απελευθερώνεται από τα βακτήρια στο φαγητό πριν αυτό καταναλωθεί. Τα αμυλούχα τρόφιμα, όπως το ρύζι, είναι οι πιο κοινές πηγές τροφίμων που επηρεάζονται από αυτό. Η τοξίνη προκαλεί εμετό και ναυτία εντός 30 λεπτών έως 6 ωρών μετά την κατανάλωση της μολυσμένης τροφής. Τα συμπτώματα υποχωρούν μετά από περίπου 24 ώρες.

Σύνδρομο τηγανητού ρυζιού: Διάγνωση, θεραπεία και επιπλοκές

Ο καθένας είναι επιρρεπής σε ασθένειες που προκαλούνται από τα βακτήρια. Οι γιατροί διαγιγνώσκουν τροφική δηλητηρίαση από B. cereus με αναλύσεις στον εμετό ή τα κόπρανα του ασθενούς για να εντοπίσουν το βακτήριο και, στη συνέχεια, αντιστοιχούν τα όποια στελέχη βακτηρίων βρουν με μια γνωστή μολυσμένη πηγή τροφής ή με στελέχη που είναι γνωστό ότι προκαλούν ασθένεια.

Για τους περισσότερους που προσβάλλονται από το βακτήριο B. cereus, η ξεκούραση και η καλή ενυδάτωση αρκούν για να επιτρέψουν στο σώμα να απαλλαγεί από την λοίμωξη μόνο του, συνήθως μέσα σε μια ημέρα. Σοβαρές επιπλοκές, συμπεριλαμβανομένης της μηνιγγίτιδας, της γάγγραινας και της κυτταρίτιδας, εμφανίζονται συνήθως μόνο σε άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα, σε άτομα που έχουν χειρουργικές πληγές ή σε άτομα που χρησιμοποιούν ενδοφλέβια φάρμακα.

Εάν απαιτείται ιατρική θεραπεία, οι γιατροί εστιάζουν στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων, όπως με τη χορήγηση ενδοφλέβιας υγρών για αφυδάτωση. Περιστασιακά, αντιβιοτικά συνταγογραφούνται για σοβαρές περιπτώσεις, όταν τα βακτήρια παραμένουν στον πεπτικό σωλήνα για πάρα πολύ καιρό.

Σύνδρομο τηγανητού ρυζιού: Πρόληψη

Η διατήρηση των ζεστών φαγητών σε πάνω από 60 βαθμούς Κελσίου και των κρύων σε κάτω από 4 βαθμούς Κελσίου είναι ζωτικής σημασίας για την μείωση του κινδύνου προσβολής από δηλητηρίαση λόγω B. Cereus.

ΠΡΟΣΟΧΗ: Το ξαναζέσταμα ή η κατάψυξη οποιωνδήποτε τροφίμων έχουν μείνει έξω για περισσότερες από 2 ώρες δεν μπορεί να αποτρέψει την ασθένεια.

“Το Bacillus cereus αποικεί με φυσικό τρόπο στους άψητους κόκκους ρυζιού”, είπε ο καθηγητής Tierno. Τα μικροσκοπικά σπόρια που παράγονται από τα βακτήρια “επιβιώνουν εύκολα στη διαδικασία μαγειρέματος και αναπτύσσονται καλύτερα σε θερμοκρασία δωματίου”.

Η αναθέρμανση των τροφίμων σε θερμοκρασίες πάνω από 74 βαθμούς Κελσίου για περισσότερο από 15 δευτερόλεπτα θα σκοτώσει τα κύτταρα, αλλά όχι τις τοξίνες, εάν αυτές έχουν ήδη σχηματιστεί.

Εάν υπάρχει υποψία ότι κάποιο τρόφιμο είναι μολυσμένο, θα πρέπει να πεταχτεί άμεσα.