ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΥΓΕΙΑ

Βαρηκοΐα: Τα συμπτώματα και η αντιμετώπιση

10 Απριλίου 2022
Newshealth.gr

Βαρηκοΐα ονομάζεται η κατάσταση, κατά την οποία η δυνατότητα ακοής ενός ατόμου είναι περιορισμένη. Η βαρηκοΐα είτε προκύπτει κατά τη διαρκεία της ζωής κάποιου ή είναι μαζί του εκ γενετής.

Το κτύπημα στο κεφάλι, φλεγμονές του αυτιού, παρατεταμένη έκθεση σε δυνατούς θορύβους, λήψη φαρμάκων κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα ακοής.

Βαρηκοΐα: Ποιες ενδείξεις μας βοηθούν να καταλάβουμε ότι κάποιος πάσχει;

  • Παραπονείται πως πολύς κόσμος μιλάει μπερδεμένα και όχι καθαρά.
  • Έχει πρόβλημα στο να αντιλαμβάνεται κάποιους ήχους.
  • Συχνά ζητά από τους συνομιλητές του να μιλούν πιο δυνατά ή να επαναλαμβάνουν αυτό που είπαν.
  • Του είναι δύσκολο να καταλαβαίνει τους συνομιλητές του όταν μιλούν σε θορυβώδες περιβάλλον.
  • Βάζει τη τηλεόραση δυνατά όταν οι άλλοι μπορούν να την ακούσουν σε πιο χαμηλή ένταση.
  • Οι συνομιλητές του σχολιάζουν την αδυναμία του να ακούει καθαρά.

Βαρηκοΐα: Ποιες κατηγορίες υπάρχουν;

Ανάλογα με την εντόπιση της βλάβης που προκάλεσε τη βαρηκοΐα διακρίνονται τα ακόλουθα είδη βαρηκοΐας:

  1. Βαρηκοΐα Αγωγιμότητας: Όταν η βλάβη εντοπίζεται στο σύστημα αγωγής (μεταβίβασης) του ήχου, από το περιβάλλον προς το ακουστικό νεύρο, δηλαδή στον ακουστικό πόρο, στο τύμπανο και στο χώρο πίσω από αυτό.
  2. Νευροαισθητήρια Βαρηκοΐα: Όταν η βλάβη εντοπίζεται στο ακουστικό νεύρο.
  3. Κεντρική Βαρηκοΐα: Όταν το ηχητικό ερέθισμα φτάνει φυσιολογικά στον εγκέφαλο αλλά η βλάβη εντοπίζεται στο σύστημα επεξεργασίας του, δηλαδή στον ίδιο τον εγκέφαλο.

Βαρηκοΐα: Ποιες είναι μερικές από τις συχνότερες αιτίες;

  • Βλάβη στο έσω αυτί. Η ηλικία και η παρατεταμένη έκθεση σε δυνατό θόρυβο μπορεί να προκαλέσουν βλάβη στα νευρικά κύτταρα του κοχλία. Αποτέλεσμα αυτού είναι τα ηχητικά ερεθίσματα να μην μεταδίδονται επαρκώς. Σε αυτή την περίπτωση η βλάβη δυστυχώς είναι μη αναστρέψιμη οπότε πρέπει ο ωτορινολαρυγγολόγος σας να σας δώσει οδηγίες για το πώς μπορεί να βελτιωθεί η ακοή σας π.χ. με ένα ακουστικό βαρηκοΐας.
  • Υπερβολική συγκέντρωση κυψελίδας (κερί). Αποφράσσει τον έξω ακουστικό πόρο και εμποδίζει την αγωγή των ηχητικών ερεθισμάτων. Η λύση είναι ο καθαρισμός.
  • Ωτοσκλήρυνηση. Πρόκειται για μία πάθηση κατά την οποία τα ακουστικά οστάρια καθηλώνονται με αποτέλεσμα την πρόκληση βαρηκοΐας αγωγιμότητας. Η αντιμετώπιση γίνεται με την επέμβαση της ωτοσκλήρυνσης.
  • Φλεγμονές του αυτιού (ωτίτιδες), όγκοι ή εξογκώματα του κροταφικού οστού. Και σε αυτή την περίπτωση η απόφραξη που προκαλείται εμποδίζει την αγωγή του ερεθίσματος προς το έσω αυτί. Η θεραπεία είναι είτε φαρμακευτική με τοπικές σταγόνες και αντιβιοτικά είτε χειρουργική όπως για παράδειγμα με την εγχείρηση της χρόνιας ωτίτιδας.
  • Ρήξη τυμπάνου. Μπορεί να προκληθεί από δυνατό θόρυβο, τραυματισμό π.χ. από μπατονέτα, ωτίτιδα ή απότομη μεταβολή της ατμοσφαιρικής πίεσης. Η διάτρηση του τυμπανικού υμένα διορθώνεται με την επέμβαση της τυμπανοπλαστικής.

Βαρηκοΐα: Πώς πραγματοποιείται η διάγνωση;

Προκειμένου να καταλήξει στη διάγνωση της βαρηκοΐας ο γιατρός σας θα πραγματοποιήσει τις ακόλουθες εξετάσεις:

  • Κλινική εξέταση. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η ωτομικροσκόπηση, η εξέταση δηλαδή του αυτιού με το οπτικό μικροσκόπιο. Ο γιατρός θα αναζητήσει παθολογικά ευρήματα όπως π.χ. μία ωτίτιδα, κερί ή μία τρύπα στο τύμπανο.
  • Έλεγχο ακοής. Ο έλεγχος ακοής περιλαμβάνει το ακοόγραμμα, το τυμπανόγραμμα και τα ακουστικά αντανακλαστικά. Με αυτόν τον τρόπο ο γιατρός θα καταλήξει στον τύπο και στο βαθμό της βαρηκοΐας και θα προτείνει θεραπευτικές λύσεις.

Βαρηκοΐα: Τι πρέπει να γνωρίζετε για την νευροαισθητήρια βαρηκοΐα;

Η νευροαισθητήρια βαρηκοΐα συνήθως εμφανίζεται αμφοτερόπλευρα (και στις δύο πλευρές). Προκαλείται λόγω βλάβης στον κοχλία του αυτιού ή στο ακουστικό νεύρο το οποίο μεταφέρει τον ήχο στον εγκέφαλο.
Συνέπεια αυτής της βλάβης είναι ο ήχος να φτάνει στο εσωτερικό του αυτιού αλλοιωμένος και ο ασθενής να μη μπορεί να διακρίνει με ευκολία τις λέξεις.
Ο συγκεκριμένος τύπος βαρηκοΐας κάποιες φορές εμφανίζεται στους ανθρώπους από τη γέννησή τους. Η έγκαιρη διάγνωσή της είναι ιδιαίτερης σημασίας, καθώς, σε διαφορετική περίπτωση, το μικρό παιδί θα εμφανίσει διαταραχές στην ανάπτυξη του λόγου του.
Η νευροαισθητήρια βαρηκοΐα προσβάλει επίσης και τους ανθρώπους τρίτης ηλικίας. Στην περίπτωση αυτή το πρόβλημα είναι αποτέλεσμα εκφυλισμού των νευρικών κυττάρων του κοχλία ο οποίος συμβαίνει μέσα στην πορεία των χρόνων.
Άλλη συχνή αιτία της πάθησης ειδικά σε πιο νεαρά άτομα είναι η παρατεταμένη έκθεση σε δυνατούς θορύβους π.χ. στο χώρο εργασίας.
Η βλάβη που αφορά στη νευροαισθητήρια βαρηκοΐα δεν αποκαθίσταται με χειρουργική επέμβαση. Η ενδεδειγμένη αντιμετώπιση είναι η εφαρμογή ειδικών ακουστικών, τα οποία ενισχύουν την ένταση του ήχου. Η τεχνολογική εξέλιξη πλέον έχει αναβαθμίσει πάρα πολύ την ποιότητα τους.
Με τη χρήση ειδικών ηλεκτρονικών υπολογιστών είναι εφικτή η επιλεκτική ενίσχυση του ήχου σε διαφορετικές συχνότητες, ανάλογα με τη μορφή που έχει το ακοόγραμμα του κάθε ασθενή. Για το λόγο αυτό, τα ακουστικά στις μέρες μας είναι πάρα πολύ καλά ανεκτά.

Βαρηκοΐα: Τι είναι η ωτοτοξικότητα;

Είναι το συχνότερο αίτιο μη συγγενούς παιδικής βαρηκοΐας στις αναπτυσσόμενες χώρες. Πολλά φάρμακα έχουν ως πιθανή παρενέργεια τη βαρηκοΐα, η οποία στις περιπτώσεις αυτές είναι νευροαισθητήρια.

Οι πιο χαρακτηριστικές περιπτώσεις ωτοτοξικών φαρμάκων είναι οι αμινογλυκοσίδες, η φουροσεμίδη και κάποια κυτταροστατικά (π.χ. σισπλατίνη).

Η ωτοτοξικότητα μπορεί να αφορά μόνο στην κοχλιακή ή μόνο στην αιθουσαία λειτουργία ή και στις δύο. Στις περισσότερες περιπτώσεις, αν η διακοπή του φαρμάκου γίνει έγκαιρα, μπορεί να σταματήσει ή και να αναστραφεί η επιδείνωση της βαρηκοΐας.

Σημαντικό ρόλο στην παρακολούθηση ασθενούς που λαμβάνει ωτοτοξική θεραπεία μπορούν να παίξουν οι ωτοακουστικές εκπομπές, με τις οποίες μπορεί να ανιχνευθεί η βλάβη πριν γίνει αισθητή από τον ασθενή ή πριν δώσει σαφή αποτελέσματα στον έλεγχο της ακοής.

Βαρηκοΐα: Ποιες είναι οι επιπτώσεις; Γιατί τα ακουστικά είναι σημαντικά;

Οι επιπτώσεις της βαρηκοΐας στη ζωή του πάσχοντα είναι πολύ σοβαρές: αποφεύγει να συμμετέχει σε συζητήσεις σε θορυβώδες περιβάλλον γιατί αδυνατεί να παρακολουθήσει τι διαδραματίζεται.

Επίσης ενοχλεί τους γύρω του βάζοντας τη τηλεόραση ή άλλες ηχητικές πηγές πολύ δυνατά, αλλά και αποξενώνεται από το περιβάλλον του γιατί αντιλαμβάνεται πολύ λιγοτέρα από ό,τι θα έπρεπε για να συμμετέχει ενεργά.

Ένας από τους πιο συνηθισμένους και περισσότερο επιτυχημένους χειρισμούς αντιμετώπισης της πάθησης είναι η εφαρμογή ακουστικών βαρηκοΐας.

Γνωστά και αποδεκτά από δεκαετίες, τα ακουστικά εξελίσσονται συνεχώς με αλματώδη πρόοδο της τεχνολογίας. Οι τύποι και τα μοντέλα διαφέρουν ανάλογα με τη πάθηση αλλά πλέον το αισθητικό αποτέλεσμα είναι εγγυημένο.

Τα ακουστικά βαρηκοΐας πρέπει να επιλέγονται, να τοποθετούνται, να ρυθμίζονται και γενικότερα να εφαρμόζονται από εξειδικευμένους ακοοπροθετιστές.

Η επιτυχία της απόδοσης των ακουστικών εξαρτάται από την ποιότητα της κατασκευής, την εμπειρία και την ικανότητα του ακοοπροθετιστή που τα εφαρμόζει αλλά και τη τεχνική υποστήριξη μετά από την εφαρμογή και την έναρξη της χρήσης τους από τον βαρήκοο.