Η βιταμίνη Α, γνωστή και ως ρετινόλη, είναι μια λιποδιαλυτή βιταμίνη και αποτελεί απαραίτητο θρεπτικό συστατικό για τον άνθρωπο.

Προσλαμβάνεται αμιγώς ως βιταμίνη Α από τρόφιμα ζωικής προέλευσης αλλά και ως προβιταμίνη Α (β-καροτένιο ή άλλα καροτενοειδή) από φυτικής προελεύσεως τρόφιμα. Η βιταμίνη Α εκφράζεται σε ισοδύναμα ρετινόλης (RΕ):

1 ισοδύναμο ρετινόλης (RE) αντιστοιχεί σε 1μg ρετινόλης ή 6μg β-καροτένιου ή 12μg άλλων καροτενοειδών

Η βιταμίνη Α παίζει πρωτεύοντα ρόλο στη διατήρηση υγιούς όρασης αλλά και στην ανάπτυξη-ακεραιότητα των κυττάρων στους διάφορους ιστούς του σώματος.

Βιταμίνη Α: Πηγές

Σημαντικές πηγές βιταμίνης Α είναι το συκώτι, το μουρουνέλαιο, ο κρόκος του αυγού, το βούτυρο, η εμπλουτισμένη μαργαρίνη, τα λιπαρά ψάρια, τα γαλακτοκομικά προϊόντα.

Σημαντικές πηγές β-καροτένιου είναι φρούτα και λαχανικά όπως οι γλυκοπατάτες, τα καρότα, η κολοκύθα, τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, η γλυκιά κόκκινη πιπεριά, το μάνγκο και το πεπόνι.

Βιταμίνη Α: Συστάσεις

Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA), οι τιμές αναφοράς πρόσληψης του πληθυσμού σχετικά με τη βιταμίνη Α διαφοροποιούνται ανάλογα με την ομάδα πληθυσμού ως εξής:

– Βρέφη (7-11 μηνών) και παιδιά: 250-750 μg RE ανά ημέρα

– Ενήλικες: 750 μg RE ανά ημέρα για τους άνδρες και 650 μg RE ανά ημέρα για τις γυναίκες

– Έγκυοι & θηλάζουσες: 700 και 1300 μg RE ανά ημέρα αντίστοιχα

Ενδεικτικά, μία ολόκληρη γλυκοπατάτα παρέχει 1.403 μg RE, μερίδα 90 γρ. μοσχαρίσιο συκώτι 6.582 μg RE, μισό φλιτζάνι σπανάκι 573 μg RE και μισό φλιτζάνι καρότα 459 μg RE.

Βιταμίνη Α: 6 ύπουλα συμπτώματα που μαρτυρούν έλλειψη

Η βιταμίνη Α είναι απαραίτητη για τον ανθρώπινο οργανισμό, αφού βελτιώνει την όρασή μας, ενισχύει το ανοσοποιητικό, τη γονιμότητα και το μεταβολισμό μας, ενώ είναι επίσης υπεύθυνη για την καλύτερη λειτουργία της καρδιάς, των πνευμόνων, του ήπατος και του εγκεφάλου. Διαθέτει επίσης αντιοξειδωτικές ιδιότητες που βοηθούν στην προστασία των κυττάρων από τις καταστροφές που προκαλούν οι ελεύθερες ρίζες.

Βασικές πηγές βιταμίνης Α είναι τροφές όπως ο σολομός, το σπανάκι και άλλα φυλλώδη λαχανικά, το γάλα, το τυρί, ο κρόκος του αβγού, το μοσχαρίσιο συκώτι, το μπρόκολο, η κολοκύθα, το καρότο, το μάνγκο και το βερίκοκο. Επιπλέον, ορισμένα δημητριακά είναι επίσης καλές πηγές βιταμίνης Α.

Η προτεινόμενη δόση βιταμίνης Α για τις ενήλικες γυναίκες συνίσταται σε 700 μικρογραμμάρια την ημέρα, ενώ για τους άνδρες διαμορφώνεται στα 900 μικρογραμμάρια. Η έλλειψή της στον ανθρώπινο οργανισμό είναι εξαιρετικά σπάνια, μιας που εντοπίζεται σε πολλές τροφές, όμως αυτό δεν σημαίνει πως είναι και απίθανη. Αν λοιπόν τα παρακάτω συμπτώματα σας φαίνονται γνώριμα, καλό θα ήταν να σκεφτείτε τη διενέργεια ενός checkup που θα σας δώσει το απαραίτητο feedback σχετικά με τα επίπεδα βιταμίνης Α στον οργανισμό σας. Και μην ξεχνάτε: η βιταμίνη Α αποτελεί μια βιταμίνη από την οποία ο ανθρώπινος οργανισμός δύναται να πάθει overdose. Γι’ αυτό ποτέ μην καταναλώνετε συμπληρώματα χωρίς τη σύσταση γιατρού.

Ξηρά Μάτια

Τα ξηρά μάτια μπορούν να είναι η πρώτη ένδειξη έλλειψης βιταμίνης Α στον ανθρώπινο οργανισμό. Σε περίπτωση που στις γωνίες των ματιών σας εντοπίζετε ταυτόχρονα με την ξηροφθαλμία μικρές, αφρώδεις αλλοιώσεις, αναζητήστε τη γνώμη ενός οφθαλμίατρου.

Περιορισμός της νυχτερινής όρασης

Ο περιορισμός της νυχτερινής όρασης είναι μια ακόμη ένδειξη ότι ίσως πάσχετε από έλλειψη βιταμίνης Α. Η βιταμίνη Α αποτελεί κρίσιμο τμήμα της ροδοψίνης, μιας πρωτεΐνης που απορροφά το φως του αμφιβληστροειδούς. Χωρίς αυτή, η ανθρώπινη όραση δυσχεραίνεται κατά πολύ κατά τη διάρκεια της νύχτας.

Πληγές που καθυστερούν να αποκατασταθούν

Η βιταμίνη Α βοηθά στην αποκατάσταση των σωματικών πληγών. Κι αυτό καθώς η βιταμίνη Α παίζει σημαντικό ρόλο στον συντονισμό της αντιφλεγμονώδους δράσης του οργανισμού. Σε περίπτωση που αυτή δεν επαρκεί, το ανθρώπινο σώμα θα δυσκολευτεί να επουλώσει τυχόν πληγές στην επιφάνειά του.

Αύξηση των λοιμώξεων στο στήθος, το λαιμό και το αναπνευστικό

Η έλλειψη βιταμίνης Α συνδέεται άμεσα με την εμφάνιση λοιμώξεων στο λαιμό, το αναπνευστικό σύστημα και το στήθος. Σε περίπτωση που υποφέρετε συχνά από αυτές, απευθυνθείτε αμέσως σε γιατρό.

Ξηρό Δέρμα

Η έλλειψη βιταμίνης Α σε καμία περίπτωση δεν είναι ο μοναδικός λόγος για την ύπαρξη ξηροδερμίας και άλλων δερματικών παθήσεων όπως το έκζεμα, ωστόσο μπορεί να παίζει ως ένα βαθμό ρόλο στην επιδείνωσή τους. Αυτός είναι και ο λόγος που πολλά προϊόντα για το πρόσωπο και το σώμα περιέχουν ρετινόλη, μια ουσία που προέρχεται από τη βιταμίνη Α και βοηθά στην ανανέωση των κυττάρων, τη μείωση των ρυτίδων και στη λείανση του δέρματος. Σε περίπτωση λοιπόν που νιώθετε το δέρμα σας πιο ξηρό από ό,τι συνήθως, αναζητείστε καλλυντικά προϊόντα με παράγωγα βιταμίνης Α όπως η ρετινόλη.

Προβλήματα γονιμότητας

Κλινικές μελέτες που πραγματοποιήθηκαν σε ζώα υποδεικνύουν πως η έλλειψη βιταμίνης Α συνδέεται άμεσα με ζητήματα γονιμότητας, χωρίς ωστόσο να γνωρίζουμε αν αυτό ισχύει τόσο για τους άνδρες όσο και για τις γυναίκες. Η έλλειψη βιταμίνης Α είναι σπάνια, όμως αν η δίαιτά σας είναι περιορισμένη ως προς την κατανάλωση συγκεκριμένων τροφών που την εμπεριέχουν, τότε καλό θα ήταν να λάβετε τη γνώμη γιατρού και να διενεργήσετε αιματολογικές εξετάσεις στην περίπτωση που είστε στη διαδικασία προσπάθειας σύλληψης.