Το 14% του πληθυσμού στη ΓΗ έχει χτυπήσει η νόσος Lyme ή βορρελίωση  σύμφωνα με μια νέα διεθνή επιστημονική μελέτη, που βάσισε τις εκτιμήσεις της στην παρουσία αντισωμάτων στο αίμα.

Η Κεντρική και Δυτική Ευρώπη, καθώς και η Ανατολική Ασία είναι οι περιοχές με τη μεγαλύτερη εξάπλωση της νόσου, η οποία πλήττει κυρίως άνδρες άνω των 50 ετών σε μη αστικές περιοχές.

Οι ερευνητές, οι οποίοι έκαναν τη δημοσίευση (συστηματική ανασκόπηση και μετα-ανάλυση) στο βρετανικό ιατρικό περιοδικό «BMJ Global Health», ανέλυσαν στοιχεία από 137 έρευνες έως το 2021, οι οποίες αφορούσαν συνολικά 158.287 ανθρώπους. Η παρουσία αντισωμάτων κατά της νόσου στο αίμα εκτιμήθηκε στο 14,5%, ένα ποσοστό υψηλότερο του αναμενόμενου.

Νόσος Lyme: Τα συμπτώματα

Η λοίμωξη από το βακτήριο Borrelia, γνωστότερη ως νόσος Lyme, είναι η συχνότερη μορφή νόσου μεταδιδόμενης από τα τσιμπούρια. Βασικά συμπτώματα είναι το πρήξιμο και η ερυθρότητα στο σημείο του τσιμπήματος από το τσιμπούρι, ενώ η μόλυνση μπορεί στη συνέχεια να επεκταθεί σε άλλους ιστούς και όργανα του ανθρώπινου σώματος, επηρεάζοντας το νευρικό σύστημα, τις αρθρώσεις, την καρδιά και το δέρμα.

Η νόσος συνεχίζει να εξαπλώνεται διεθνώς, αλλά δεν υπήρχε έως τώρα συμφωνία των επιστημόνων σχετικά με το πόσο συχνή είναι παγκοσμίως ή ποιοι είναι οι βασικοί παράγοντες κινδύνου (όποιος πάντως έχει τσιμπηθεί από τσιμπούρι στη ζωή του, ανήκει σε ομάδα υψηλού κινδύνου).

Νόσος Lyme: Οι περιοχές με μεγάλη εξάπλωση – Γιατί έχει ξεσπάσει

Η νέα μελέτη δείχνει ότι οι περιοχές μεγαλύτερης εξάπλωσης είναι η Κεντρική Ευρώπη (21% του πληθυσμού), η Ανατολική Ασία (16%) και η Δυτική Ευρώπη (13,5%), ενώ η μικρότερη εξάπλωση καταγράφεται στην Καραϊβική (2%), στη Νότια Ασία (3%) και στην Ωκεανία (5,5%).

Η εξάπλωση της νόσου – με βάση την παρουσία των αντισωμάτων στον πληθυσμό – ήταν μεγαλύτερη κατά την τελευταία δεκαετία 2010-2021 από ό,τι την προηγούμενη 2001-2010. Πιθανές εξηγήσεις γι’ αυτό είναι τα μακρύτερα και πιο ζεστά καλοκαίρια, οι λιγότερες βροχοπτώσεις, οι ολοένα συχνότερες μεταναστεύσεις των ζώων, η ολοένα πιο κατατμημένη καλλιεργήσιμη γη και ο περισσότερος χρόνος επαφής των ανθρώπων με τα όλο και περισσότερα κατοικίδια ζώα.

Το συμπέρασμα των ερευνητών είναι ότι «η παγκόσμια εξάπλωση της νόσου είναι σχετικά μεγάλη, αλλά η Lyme δεν έχει τύχει της δέουσας προσοχής παγκοσμίως».

Τι πρέπει να κάνετε αν σας τσιμπήσει τσιμπούρι

Τα τσιμπούρια (κρότωνες) είναι μικρά παρασιτικά αρθρόποδα που τρέφονται με το αίμα των θηλαστικών. Υπάρχουν περισσότερα από 800 διαφορετικά είδη, όμως μόνο δύο είναι γνωστό ότι μεταδίδουν ασθένειες στους ανθρώπους, όπως η Νόσος του Lyme (βορρελίωση).

Τα τσιμπούρια δεν πηδούν ούτε πετούν. Χρησιμοποιώντας τα πολλά τους πόδια (6 οι προνύμφες και 8 τα ενήλικα) «σκαρφαλώνουν» επάνω στον ξενιστή τους, άνθρωπο ή ζώο, και τον τσιμπούν. Ένα ενήλικο τσιμπούρι κυμαίνεται σε μέγεθος από μισό εκατοστό έως 0,65 εκατοστά.

Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, ένα τσίμπημα από τσιμπούρι δεν οδηγεί σε μετάδοση κάποιας ασθένειας.

Πού βρίσκονται τα τσιμπούρια

Τα τσιμπούρια συνήθως ζουν σε περιοχές με πυκνή, ψηλή βλάστηση και σε δάση. Όπως είναι λογικό, τα τσιμπήματα από τσιμπούρια είναι συχνότερα τους μήνες της άνοιξης και του καλοκαιριού, καθώς η χλωρίδα παρουσιάζει τις περιόδους αυτές μεγαλύτερη ανάπτυξη και ταυτόχρονα οι εξορμήσεις στην εξοχή είναι συχνότερες.

Συμπτώματα που προκαλεί το τσίμπημα από τσιμπούρι

Τη στιγμή που τσιμπά το τσιμπούρι δεν εκδηλώνεται πόνος. Αργότερα, στο σημείο του τσιμπήματος μπορεί να εκδηλωθεί φαγούρα, κοκκίνισμα και αίσθημα καψίματος. Σε άτομα που έχουν ευαισθησία ή αλλεργία στα τσιμπούρια μπορεί επίσης να εκδηλωθεί δερματικό εξάνθημα, δύσπνοια, πρήξιμο ή μούδιασμα.

Αν αμέσως μετά το σύμπτωμα εκδηλωθεί πυρετός, δύσπνοια, γενικευμένη αδυναμία, τάση προς έμετο, πρήξιμο τοπικά στο σημείο του τσιμπήματος και/ή στους λεμφαδένες, πονοκέφαλος, πνευματική σύγχυση ή ταχυπαλμία επιβάλλεται η άμεση επίσκεψη στον γιατρό, αν και αυτές οι περιπτώσεις είναι εξαιρετικά σπάνιες.

Σε περίπτωση που στο σημείο του τσιμπήματος εμφανιστούν έντονο κοκκίνισμα, πρήξιμο και κόκκινες γραμμές είναι πιθανό το σημείο να έχει μολυνθεί.

Πώς αντιμετωπίζεται το τσίμπημα

Χρειάζεται αρχικά καλός καθαρισμός του σημείου με άφθονο νερό και σαπούνι ή με κάποιο ήπιο απολυμαντικό και μπορεί επίσης να χρησιμοποιηθεί αντιβιοτική κρέμα. Αν στο σημείο εκδηλώνεται φαγούρα συστήνεται η χρήση διφαινυδραμίνης.

Σε περίπτωση λοίμωξης από παθογόνο μικροοργανισμό λόγω του τσιμπήματος, η αντιμετώπιση εξαρτάται από τον τύπο του μικροοργανισμού.

Αν το τσιμπούρι παραμένει προσκολλημένο επάνω στο δέρμα, είναι δυνατό να απομακρυνθεί με τσιμπιδάκι ή λαβίδα. Ωστόσο, η αφαίρεσή του στο σπίτι ενέχει κίνδυνο να μην απομακρυνθούν όλα τα μέρη του παρασίτου (π.χ. να μείνει κάποιο από τα πόδια μέσα στο δέρμα). Συνιστάται λοιπόν η επίσκεψη στον γιατρό ώστε το τσιμπούρι να αφαιρεθεί πλήρως και με τον σωστό τρόπο.

Μετά την περιποίηση του τσιμπήματος χρειάζεται παρακολούθηση για μερικές μέρες ώστε να διαπιστωθεί έγκαιρα αν εκδηλώνονται σημάδια αντίδρασης (όπως εξανθήματα ή ενδείξεις λοίμωξης).