Η ψώρα είναι μια μεταδοτική δερματική πάθηση, που δύναται να εμφανιστεί σε όλες τις ηλικιακές ομάδες και ανεξαρτήτως φύλου. Προκαλείται από το άκαρι Sarcoptes Scabiei var. hominis. Τα μικροσκοπικά ακάρεα διανοίγουν σήραγγες στην επιδερμίδα, όπου ζουν και εναποθέτουν τα αυγά τους. Το χαρακτηριστικό σύμπτωμα είναι ο έντονος και επίμονος κνησμός, ιδιαίτερα κατά τις νυχτερινές ώρες. Οι δερματικές βλάβες είναι συνήθως ερυθηματώδεις βλατίδες.
Ψώρα: Μετάδοση
Η μετάδοση της ψώρας από το δέρμα του μολυσμένου ανθρώπου στο δέρμα του υγιούς γίνεται εύκολα με άμεση επαφή. Όσο πιο στενή και παρατεταμένη είναι αυτή η επαφή, τόσο πιο μεγάλη είναι η πιθανότητα μόλυνσης. Αντίθετα, κατά την στιγμιαία επαφή, όπως για παράδειγμα με την χειραψία, είναι εξαιρετικά απίθανη η μετάδοση. Επίσης όσο μεγαλύτερος είναι ο αριθμός των παρασίτων πάνω στο δέρμα, τόσο μεγαλύτερη είναι και η πιθανότητα μετάδοσης της νόσου.
Το ενδεχόμενο μετάδοσης της ψώρας έμμεσα, δηλαδή από κλινοσκεπάσματα και γενικά από είδη ρουχισμού, όπως επίσης από καλύμματα των επίπλων, μοκέτες, χαλιά, υφίσταται, είναι όμως σπανιότερη λόγω βραχέως χρόνου επιβίωσης του ακάρεος μακριά από την ανθρώπινη επιδερμίδα.
Ψώρα: Εκδήλωση
Το άκαρι της ψώρας προτιμά τα σημεία όπου το δέρμα είναι λεπτό και άτριχο. Αντίθετα, αποφεύγει περιοχές με υψηλή πυκνότητα τριχών, πιθανότατα, επειδή παρεμποδίζουν την άνετη πορεία του στην επιδερμίδα κατά τη διάνοιξη της σήραγγας.
Σε άτομα, όπου η μετάδοση δεν έγινε με τη σεξουαλική επαφή, το άκαρι εντοπίζεται και αναζητείται στις πλάγιες επιφάνειες των χειρών και ποδών, στην καμπτική επιφάνεια των καρπών, στην περιομφαλική χώρα, στην πρόσθια επιφάνεια των μασχαλών, στην εκτατική επιφάνεια των αγκώνων και στην περιοχή της μέσης.
Σε άτομα, όπου η μετάδοση έγινε με τη σεξουαλική επαφή, το άκαρι εντοπίζεται πιο συχνά στη γεννητική περιοχή, την κατώτερη κοιλία ή και τους μηρούς. Έτσι στον άνδρα εντοπίζεται στο πέος και το όσχεο, ενώ στις γυναίκες, στη θηλαία άλω και γενικά στην περιοχή που καλύπτεται από τον στηθόδεσμο. Στις περιπτώσεις αυτές η νόσος μπορεί να συνυπάρχει και με άλλα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα. Το τριχωτό της κεφαλής δεν προσβάλλεται κατά κανόνα από την ψώρα.
Ψώρα: Αντιμετώπιση
Ο ασθενής θα πρέπει να είναι ιδιαιτέρως σχολαστικός στην εφαρμογή των οδηγιών. Μαζί με τον ασθενή θα πρέπει να υποβάλλονται σε θεραπεία και όλα τα μέλη της οικογένειάς του, καθώς και άτομα που μοιράστηκαν το ίδιο κρεβάτι ή είχαν σεξουαλική ή παρατεταμένη σωματική επαφή με τον ασθενή, έως και 40 ημέρες πριν την εμφάνιση του εξανθήματος, ακόμη και αν δεν παρουσιάζουν σημειολογία ψώρας. Δεν χρειάζεται να υποβληθούν σε θεραπεία άτομα, που είχαν οποιαδήποτε τυχαία επαφή με τον ασθενή, όπως χειραψία. Για μεγαλύτερη ασφάλεια πρέπει τα κλινοσκεπάσματα, εσώρουχα και είδη ρουχισμού, που χρησιμοποιήθηκαν από τον ασθενή και το περιβάλλον του κατά την τελευταία εβδομάδα, πριν την έναρξη της θεραπείας, να πλυθούν σε πλυντήριο ή να υποστούν στεγνό καθάρισμα σε υψηλή θερμοκρασία. Αντιστοίχως, πατώματα και έπιπλα θα πρέπει να καθαρίζονται με ηλεκτρική σκούπα, ώστε να απομακρύνεται από αυτά η μολυσμένη με το άκαρι οικιακή σκόνη.
Από την έναρξη των συμπτωμάτων της ψώρας και μέχρι την διάγνωσή της, συχνά μεσολαβεί ένα χρονικό διάστημα με έντονο κνησμό. Ο ασθενής δε θα πρέπει να χρησιμοποιεί σκληρά σφουγγάρια και βούρτσες, κατά τη διάρκεια του μπάνιου. Ο ασθενής ανακουφίζεται από τα συμπτώματα της ψώρας εντός 3 ημερών από την έναρξη της αγωγής, ενώ παύει να μεταδίδει την νόσο περίπου 24 ώρες μετά την θεραπεία με ένα αποτελεσματικό αντιψωρικό παράγοντα.