Δημοσιεύσεις στον επιστημονικό τύπο αναφέρουν βελτίωση της ποιότητας ζωής στους ασθενείς που υποβάλλονται σε ολική αφαίρεση θυρεοειδή (θυρεοειδεκτομή), ανεξαρτήτως του λόγου που τους οδηγεί στο χειρουργείο.
Ο φόβος της χειρουργικής επέμβασης κατά την προεγχειρητική περίοδο και οι ανεπαρκείς πληροφορίες σχετικά με την ασθένεια φαίνεται να υποχωρούν. Η απουσία επιπλοκών και η επάνοδος στην καθημερινότητα αλλάζει την ψυχολογία των ασθενών και τους επιτρέπει να απολαύσουν μια ζωή απαλλαγμένη από την αμφιβολία και το άγχος για την εξέλιξη της νόσου.
Ο δικαιολογημένος φόβος για διάγνωση κακοήθειας
Οι παθήσεις του θυρεοειδούς που αφορούν το μορφολογικό σχήμα του αδένα είναι ένα συχνό πρόβλημα, που αρχικά αναστατώνει τους ασθενείς. Εκτιμάται ότι ο επιπολασμός των οζιδίων που μπορούν να ψηλαφηθούν είναι 3% – 7% στον γενικό πληθυσμό. Ωστόσο, ο κίνδυνος κακοήθειας στα οζίδια του θυρεοειδούς είναι πολύ μικρός, μόλις 5%. Είτε πρόκειται, πάντως, για διάγνωση καλοήθους παθήσεως, είτε για διάγνωση κακοήθειας, και τα δύο δημιουργούν φόβο στους ασθενείς για την πορεία της υγείας τους και για το μέλλον.
Πολύ καλή η πρόγνωση εφόσον γίνει έγκαιρα η διάγνωση
Πρέπει, εντούτοις, να επισημάνουμε, ότι ακόμη και σε περίπτωση διάγνωσης κακοήθειας, το 90% των ασθενών με καλά διαφοροποιημένους καρκίνους του θυρεοειδούς έχουν προσδόκιμο ζωής άνω των 20 ετών, εφόσον αντιμετωπιστούν σωστά και εγκαίρως. Γίνεται, λοιπόν, κατανοητό ότι έχει ιδιαίτερη βαρύτητα η βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών μετά τη θεραπεία, η οποία είναι συνήθως χειρουργική.
Πώς βελτιώνεται η ποιότητα ζωής μετά τη θυρεοειδεκτομή
Οι μελέτες που έχουν πραγματοποιηθεί για να διερευνήσουν πώς επηρεάζεται η ποιότητα ζωής των ασθενών έχουν διαπιστώσει ότι αυτή βελτιώνεται μετά από ολική θυρεοειδεκτομή. Μια από αυτές πραγματοποιήθηκε σε 101 ασθενείς, ηλικίας 18-70 ετών, στο Τμήμα Γενικής Χειρουργικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Κωνσταντινούπολης. Σύμφωνα με τα ερωτηματολόγια που συμπλήρωσαν οι συμμετέχοντες, οι ενοχλήσεις που βίωναν πριν από την εγχείρηση περιλάμβαναν πρήξιμο στο λαιμό (15,8%), βραχνάδα (4%), δύσπνοια (4%) και νευρικότητα (2%). Το 70,2% των ασθενών υποβλήθηκε σε χειρουργική επέμβαση για καλοήθη πάθηση και το 29,8% για καρκίνο του θυρεοειδούς.
Τα ευρήματα έδειξαν ότι:
- η ποιότητα ζωής των ασθενών είχε βελτιωθεί αισθητά στη δεύτερη αξιολόγηση της μετεγχειρητικής περιόδου (4-6 μήνες μετά την εγχείρηση).
- Ο αριθμός των ασθενών που είχαν θετικές σχέσεις με τις/τους συζύγους και τα παιδιά τους αυξήθηκε σημαντικά κατά τη μετεγχειρητική περίοδο, συγκριτικά με την προεγχειρητική περίοδο.
- Η εικόνα του σώματος των ασθενών και οι κοινωνικές σχέσεις επηρεάστηκαν θετικά
- και η σεξουαλική τους ζωή βελτιώθηκε.
Τι αλλάζει με τις σύγχρονες τεχνικές αφαίρεσης του αδένα
Είναι φυσιολογικό οι περισσότεροι ασθενείς να φοβούνται ακόμα και την ίδια την εγχείρηση. Τη βλέπουν ως μια διαδικασία που θα τους ταλαιπωρήσει. Αυτό, όμως, συμβαίνει γιατί δεν έχουν καθαρή εικόνα για τις σύγχρονες τεχνικές αφαίρεσης του αδένα. Η ελάχιστα επεμβατική θυρεοειδεκτομή ΜΙΝΕΤ (minimally invasive non-endoscopic surgery), που πρώτος εφάρμοσα και καθιέρωσα διεθνώς, προσφέρει μεγαλύτερη ασφάλεια και καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα συγκριτικά με άλλες τεχνικές. Η τομή μέσω της οποίας πραγματοποιείται η επέμβαση, γίνεται ψηλότερα από ότι στο παρελθόν και το μέγεθός της είναι πολύ μικρό. Γι’ αυτό και το σημάδι που αφήνει είναι δυσδιάκριτο. Ο ασθενής βγαίνει από το νοσοκομείο την επόμενη ημέρα και ο πόνος που νιώθει είναι ελάχιστος.
Οδηγίες για τις πρώτες μέρες μετά την επέμβαση θυρεοειδεκτομής
Μετά την επιστροφή στο σπίτι, ο ασθενής μπορεί να συνεχίσει αμέσως την κανονική του ρουτίνα, αποφεύγοντας τις έντονες ή επίπονες δραστηριότητες, για 10-14 ημέρες. Η διατροφή του είναι όπως και πριν. Η παρουσία οιδήματος γύρω από την ουλή είναι φυσιολογική και θα αρχίσει να υποχωρεί σταδιακά. Μέσα σε λίγες μέρες ο ασθενής είναι σε θέση να οδηγήσει και να γυμναστεί. Η πιθανότητα μετεγχειρητικών επιπλοκών όπως διαταραχή στη φωνή, εμφάνιση μουδιάσματος από χαμηλά επίπεδα ασβεστίου, υπάρχει, αλλά είναι πολύ μικρή όταν η επέμβαση πραγματοποιείται από έμπειρους χειρουργούς ενδοκρινών αδένων.
Αναγκαία η λήψη θυροξίνης δια βίου, μετά την επέμβαση
Μετά τη θυρεοειδεκτομή οι ασθενείς παίρνουν φάρμακο αντικατάστασης των θυρεοειδικών ορμονών (θυροξίνη) για το υπόλοιπο της ζωής τους. Το φάρμακο αυτό έχει δύο καλά. Πρώτον, είναι αυτή καθεαυτή η ορμόνη που αναγνωρίζει ο οργανισμός, η θυροξίνη, απλώς είναι παρασκευασμένη τεχνητά. Το δεύτερο καλό είναι ότι έχει «χρόνο υποδιπλασιασμού» δύο εβδομάδες, κάτι που πρακτικά σημαίνει ότι ακόμη και να ξεχάσει να πάρει ο ασθενής το χάπι αυτό για 1 ή 2 ημέρες… δεν χάθηκε κι ο κόσμος.
Χάπι θυρεοειδή: Πώς το παίρνω σωστά – Οδηγίες
Η λήψη της θυροξίνης πρέπει να γίνεται υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις και με βάση κανόνες, ώστε να έχει αποτέλεσμα.
Έτσι όσοι παίρνετε Τ4 για να ελέγξετε τον θυρεοειδή σας ή επειδή τον έχετε αφαιρέσει, θα πρέπει να ακολουθήσετε τις παρακάτω οδηγίες.
Η διαδικασία αυτή ξεκινάει από τη στιγμή που θα προμηθευτείτε το φάρμακο από το φαρμακείο, όπου θα πρέπει να ελέγξετε ότι είναι σωστό, και συνεχίζεται στην καθημερινή σας ρουτίνα, από το πότε λαμβάνετε το χάπι μέχρι το πώς το λαμβάνετε και με τι το συνδυάζετε.
Αναλυτικές οδηγίες λήψης του Τ4
- Η καθημερινή δόση της θυροξίνης θα πρέπει να λαμβάνεται με άδειο στομάχι, συνήθως 20’ με 30’ πριν το πρωινό γεύμα διότι έτσι διευκολύνεται η απορρόφησή της.
- Μην λαμβάνετε την ίδια στιγμή και άλλα φάρμακα γιατί μπορεί να δρουν ανασταλτικά για την απορρόφηση της θυροξίνης, όπως σίδηρος, βιταμίνες, ασβέστιο, ιχνοστοιχεία ή και άλλα φάρμακα. Λήψη σιδήρου επιτρέπεται μόνο τουλάχιστον 4ώρες μετά την λήψη της θυροξίνης.
- Λαμβάνετε συνήθως την καθημερινή δόση θυροξίνης μόλις ξυπνήσετε το πρωί. Εάν μία δόση ξεχαστεί, τότε μπορεί να προστεθεί κατά την διάρκεια της ημέρας, πάλι με άδειο στομάχι ή να προστεθεί στην επόμενη μέρα παίρνοντας το πρωί διπλή δόση.
- Οι λειτουργίες του θυρεοειδούς και η δόση της θυροξίνης, ανάλογα με το υποκείμενο πρόβλημα, θα πρέπει να ελέγχονται κάθε 6 μήνες με 1 χρόνο, επειδή οι ανάγκες του οργανισμού σε θυρεοειδικές ορμόνες αλλάζουν με τον χρόνο, το βάρος, την λήψη άλλων φαρμάκων και από διάφορους άλλους παράγοντες.
- Εάν υπάρξει εγκυμοσύνη, θα πρέπει να ελέγχεται ο θυρεοειδής από την αρχή της. Ο έλεγχος θα πρέπει να είναι συχνός γιατί ενδείκνυται να χρειαστεί αύξηση της δόσης κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης, λόγω των ορμονικών μεταβολών της εγκυμοσύνης. Μετά το τέλος της εγκυμοσύνης η δόση θα πρέπει πάλι να επιστρέψει συνήθως στην αρχική, αυτή της προ της εγκυμοσύνης.
- Η χορήγηση θεραπείας με φάρμακα για την υψηλή χοληστερίνη, αντιεπιληπτικά, αντιφυματικά, καρδιολογικά, άλλες ορμόνες, κορτιζόνη, οιστρογόνα ή άλλα φάρμακα στην κλιμακτήριο και η χρήση αντισυλληπτικών δισκίων, χρειάζεται παρακολούθηση για την ρύθμιση της δόσης της θυροξίνης για μερικούς μήνες.
- Λήψη αίματος για τον προσδιορισμό των επιπέδων θυρεοειδικών ορμονών πρέπει να γίνεται ή πρωί, προ της λήψεως της καθημερινής δόσης, ή τουλάχιστον 4 ώρες μετά την λήψη θυροξίνης.
- Απαγορεύεται η αλλαγή της δόσης ή η διακοπή της θεραπείας χωρίς προηγούμενη συνεννόηση με τον γιατρό.
- Η θυροξίνη πρέπει να φυλάσσεται σε ξηρό και σκοτεινό περιβάλλον και σε θερμοκρασία δωματίου. Σε περίπτωση λήξης του φαρμάκου είναι απαραίτητη η αντικατάστασή του.
Θυρεοειδής: Τα πιο συχνά συμπτώματα
Ο θυρεοειδής, αν και έχει μικρό μέγεθος, παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην υγεία, αφού ελέγχει πολλές βιολογικές διεργασίες, από τη διαθεσιμότητα ενέργειας και τη θερμοκρασία του σώματος μέχρι την όρεξη.
Τα πιο συχνά συμπτώματα του θυρεοειδή
- ο δέρμα γίνεται σκληρό ή πολύ λεπτό
Στον υπερθυρεοειδισμό το δέρμα ανανεώνεται ταχύτερα, με αποτέλεσμα να είναι πιο λεπτό και λείο από το φυσιολογικό, ενώ στον υποθυρεοειδισμό ανανεώνονται πιο αργά τα δερματικά κύτταρα και το δέρμα γίνεται σκληρό και τραχύ.
Άλλα δερματικά συμπτώματα που συνδέονται με τις δυσλειτουργίες του θυρεοειδούς είναι το ζεστό ή υγρό δέρμα, καθώς και το αυξημένο κοκκίνισμα στο πρόσωπο και στα χέρια (υπερθυρεοειδισμός).
- Αλλάζει το σωματικό βάρος
Στην περίπτωση του υποθυρεοειδισμού παρατηρείται μία μέση αύξηση βάρους 3-5 κιλά, λόγω πρηξίματος και κατακράτησης νερού και αλατιού. Όσον αφορά στον υπερθυρεοειδισμό, η μείωση βάρους είναι ιδιαίτερα απότομη σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα (ακόμη και μήνα).
- Αλλάζει η αντίληψη της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος
Στον υπερθυρεοειδισμό είναι αυξημένες οι καύσεις και κατ’ επέκταση η παραγωγή θερμότητας, επομένως εκδηλώνεται συχνά έντονη εφίδρωση και ταχυπαλμία, ακόμη κι όταν οι θερμοκρασίες δεν είναι πολύ υψηλές. Από την άλλη, ο υποθυρεοειδισμός χαρακτηρίζεται από ένα μόνιμο αίσθημα κρύου.
- Επικρατεί συναισθηματική σύγχυση
Ο υπερθυρεοειδισμός είναι στενά συνυφασμένος με το αίσθημα του άγχους, την ευερεθιστότητα ή ακόμη και την ψύχωση, ενώ ο υποθυρεοειδισμός συνδέεται περισσότερο με τη θλίψη και την κοινωνική απόσυρση. Ο υποθυρεοειδισμός μπορεί επίσης να οδηγήσει σε προβλήματα με τη μνήμη και τη συγκέντρωση.
- Επηρεάζονται τα επίπεδα ενέργειας
Όταν ο οργανισμός καίει θερμίδες με αυξημένο ρυθμό, όπως συμβαίνει στον υπερθυρεοειδισμό, αυτό σημαίνει ότι ανεβαίνει η διαθεσιμότητα ενέργειας και παρατηρείται ένα αίσθημα υπερβολικής ενεργητικότητας. Αντίθετα, η μειωμένη διαθεσιμότητα ενέργειας που χαρακτηρίζει τον υποθυρεοειδισμό συνεπάγεται ένα γενικότερο αίσθημα νωθρότητας και μόνιμης κόπωσης.
- Αποσυντονίζεται το γαστρεντερικό σύστημα
Η επιτάχυνση και η επιβράδυνση των μεταβολικών διεργασιών που παρατηρούνται στον υπερθυρεοειδισμό και τον υποθυρεοειδισμό αντίστοιχα οδηγεί σε επεισόδια διάρροιας και δυσκοιλιότητας.
- Απορρυθμίζεται ο κύκλος της περιόδου
Τόσο ο υπερθυρεοειδισμός όσο και ο υποθυρεοειδισμός μπορεί να οδηγήσουν σε αλλαγές στη διάρκεια του κύκλου και σε μεγαλύτερη ή μικρότερη αιμορραγία κατά τις ημέρες της περιόδου.
- Πέφτουν τα μαλλιά
Στον υπερθυρεοειδισμό παρατηρείται γενικευμένη αποδυνάμωση των μαλλιών αλλά και μείωση της τριχοφυΐας στο σώμα, ενώ στον υποθυρεοειδισμό είναι πιο σύνηθες να παρατηρείται αραίωση των φρυδιών.
- Πρήζονται τα μάτια
Είναι πολύ χαρακτηριστικό στα άτομα με νόσο του Graves, μια μορφή υπερθυρεοειδισμού, τα μάτια να είναι πρησμένα και να μοιάζουν σαν να πετάγονται μέσα από τις κόγχες. Το σύμπτωμα αυτό οφείλεται στη συσσώρευση επιπλέον ιστού πίσω από τα μάτια.