Η λήψη της θυροξίνης πρέπει να γίνεται υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις και με βάση κανόνες, ώστε να έχει αποτέλεσμα.
Έτσι όσοι παίρνετε Τ4 για να ελέγξετε τον θυρεοειδή σας ή επειδή τον έχετε αφαιρέσει, θα πρέπει να ακολουθήσετε τις παρακάτω οδηγίες.
Η διαδικασία αυτή ξεκινάει από τη στιγμή που θα προμηθευτείτε το φάρμακο από το φαρμακείο, όπου θα πρέπει να ελέγξετε ότι είναι σωστό, και συνεχίζεται στην καθημερινή σας ρουτίνα, από το πότε λαμβάνετε το χάπι μέχρι το πώς το λαμβάνετε και με τι το συνδυάζετε.
Αναλυτικές οδηγίες λήψης του Τ4
- Η καθημερινή δόση της θυροξίνης θα πρέπει να λαμβάνεται με άδειο στομάχι, συνήθως 20’ με 30’ πριν το πρωινό γεύμα διότι έτσι διευκολύνεται η απορρόφησή της.
- Μην λαμβάνετε την ίδια στιγμή και άλλα φάρμακα γιατί μπορεί να δρουν ανασταλτικά για την απορρόφηση της θυροξίνης, όπως σίδηρος, βιταμίνες, ασβέστιο, ιχνοστοιχεία ή και άλλα φάρμακα. Λήψη σιδήρου επιτρέπεται μόνο τουλάχιστον 4ώρες μετά την λήψη της θυροξίνης.
- Λαμβάνετε συνήθως την καθημερινή δόση θυροξίνης μόλις ξυπνήσετε το πρωί. Εάν μία δόση ξεχαστεί, τότε μπορεί να προστεθεί κατά την διάρκεια της ημέρας, πάλι με άδειο στομάχι ή να προστεθεί στην επόμενη μέρα παίρνοντας το πρωί διπλή δόση.
- Οι λειτουργίες του θυρεοειδούς και η δόση της θυροξίνης, ανάλογα με το υποκείμενο πρόβλημα, θα πρέπει να ελέγχονται κάθε 6 μήνες με 1 χρόνο, επειδή οι ανάγκες του οργανισμού σε θυρεοειδικές ορμόνες αλλάζουν με τον χρόνο, το βάρος, την λήψη άλλων φαρμάκων και από διάφορους άλλους παράγοντες.
- Εάν υπάρξει εγκυμοσύνη, θα πρέπει να ελέγχεται ο θυρεοειδής από την αρχή της. Ο έλεγχος θα πρέπει να είναι συχνός γιατί ενδείκνυται να χρειαστεί αύξηση της δόσης κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης, λόγω των ορμονικών μεταβολών της εγκυμοσύνης. Μετά το τέλος της εγκυμοσύνης η δόση θα πρέπει πάλι να επιστρέψει συνήθως στην αρχική, αυτή της προ της εγκυμοσύνης.
- Η χορήγηση θεραπείας με φάρμακα για την υψηλή χοληστερίνη, αντιεπιληπτικά, αντιφυματικά, καρδιολογικά, άλλες ορμόνες, κορτιζόνη, οιστρογόνα ή άλλα φάρμακα στην κλιμακτήριο και η χρήση αντισυλληπτικών δισκίων, χρειάζεται παρακολούθηση για την ρύθμιση της δόσης της θυροξίνης για μερικούς μήνες.
- Λήψη αίματος για τον προσδιορισμό των επιπέδων θυρεοειδικών ορμονών πρέπει να γίνεται ή πρωί, προ της λήψεως της καθημερινής δόσης, ή τουλάχιστον 4 ώρες μετά την λήψη θυροξίνης.
- Απαγορεύεται η αλλαγή της δόσης ή η διακοπή της θεραπείας χωρίς προηγούμενη συνεννόηση με τον γιατρό.
- Η θυροξίνη πρέπει να φυλάσσεται σε ξηρό και σκοτεινό περιβάλλον και σε θερμοκρασία δωματίου. Σε περίπτωση λήξης του φαρμάκου είναι απαραίτητη η αντικατάστασή του.
Θυρεοειδής: Τα πιο συχνά συμπτώματα
Ο θυρεοειδής, αν και έχει μικρό μέγεθος, παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην υγεία, αφού ελέγχει πολλές βιολογικές διεργασίες, από τη διαθεσιμότητα ενέργειας και τη θερμοκρασία του σώματος μέχρι την όρεξη.
Τα πιο συχνά συμπτώματα του θυρεοειδή
- ο δέρμα γίνεται σκληρό ή πολύ λεπτό
Στον υπερθυρεοειδισμό το δέρμα ανανεώνεται ταχύτερα, με αποτέλεσμα να είναι πιο λεπτό και λείο από το φυσιολογικό, ενώ στον υποθυρεοειδισμό ανανεώνονται πιο αργά τα δερματικά κύτταρα και το δέρμα γίνεται σκληρό και τραχύ.
Άλλα δερματικά συμπτώματα που συνδέονται με τις δυσλειτουργίες του θυρεοειδούς είναι το ζεστό ή υγρό δέρμα, καθώς και το αυξημένο κοκκίνισμα στο πρόσωπο και στα χέρια (υπερθυρεοειδισμός).
- Αλλάζει το σωματικό βάρος
Στην περίπτωση του υποθυρεοειδισμού παρατηρείται μία μέση αύξηση βάρους 3-5 κιλά, λόγω πρηξίματος και κατακράτησης νερού και αλατιού. Όσον αφορά στον υπερθυρεοειδισμό, η μείωση βάρους είναι ιδιαίτερα απότομη σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα (ακόμη και μήνα).
- Αλλάζει η αντίληψη της θερμοκρασίας του περιβάλλοντος
Στον υπερθυρεοειδισμό είναι αυξημένες οι καύσεις και κατ’ επέκταση η παραγωγή θερμότητας, επομένως εκδηλώνεται συχνά έντονη εφίδρωση και ταχυπαλμία, ακόμη κι όταν οι θερμοκρασίες δεν είναι πολύ υψηλές. Από την άλλη, ο υποθυρεοειδισμός χαρακτηρίζεται από ένα μόνιμο αίσθημα κρύου.
- Επικρατεί συναισθηματική σύγχυση
Ο υπερθυρεοειδισμός είναι στενά συνυφασμένος με το αίσθημα του άγχους, την ευερεθιστότητα ή ακόμη και την ψύχωση, ενώ ο υποθυρεοειδισμός συνδέεται περισσότερο με τη θλίψη και την κοινωνική απόσυρση. Ο υποθυρεοειδισμός μπορεί επίσης να οδηγήσει σε προβλήματα με τη μνήμη και τη συγκέντρωση.
- Επηρεάζονται τα επίπεδα ενέργειας
Όταν ο οργανισμός καίει θερμίδες με αυξημένο ρυθμό, όπως συμβαίνει στον υπερθυρεοειδισμό, αυτό σημαίνει ότι ανεβαίνει η διαθεσιμότητα ενέργειας και παρατηρείται ένα αίσθημα υπερβολικής ενεργητικότητας. Αντίθετα, η μειωμένη διαθεσιμότητα ενέργειας που χαρακτηρίζει τον υποθυρεοειδισμό συνεπάγεται ένα γενικότερο αίσθημα νωθρότητας και μόνιμης κόπωσης.
- Αποσυντονίζεται το γαστρεντερικό σύστημα
Η επιτάχυνση και η επιβράδυνση των μεταβολικών διεργασιών που παρατηρούνται στον υπερθυρεοειδισμό και τον υποθυρεοειδισμό αντίστοιχα οδηγεί σε επεισόδια διάρροιας και δυσκοιλιότητας.
- Απορρυθμίζεται ο κύκλος της περιόδου
Τόσο ο υπερθυρεοειδισμός όσο και ο υποθυρεοειδισμός μπορεί να οδηγήσουν σε αλλαγές στη διάρκεια του κύκλου και σε μεγαλύτερη ή μικρότερη αιμορραγία κατά τις ημέρες της περιόδου.
- Πέφτουν τα μαλλιά
Στον υπερθυρεοειδισμό παρατηρείται γενικευμένη αποδυνάμωση των μαλλιών αλλά και μείωση της τριχοφυΐας στο σώμα, ενώ στον υποθυρεοειδισμό είναι πιο σύνηθες να παρατηρείται αραίωση των φρυδιών.
- Πρήζονται τα μάτια
Είναι πολύ χαρακτηριστικό στα άτομα με νόσο του Graves, μια μορφή υπερθυρεοειδισμού, τα μάτια να είναι πρησμένα και να μοιάζουν σαν να πετάγονται μέσα από τις κόγχες. Το σύμπτωμα αυτό οφείλεται στη συσσώρευση επιπλέον ιστού πίσω από τα μάτια.
Χαμηλή TSH: Ποια συμπτώματα προκαλεί
Αν οι εξετάσεις του θυρεοειδή που κάνατε έδειξαν πως η TSH σας είναι χαμηλή, τότε θα πρέπει σίγουρα να συμβουλευτείτε τον ενδοκρινολόγο σας.
Αν η TSH βρίσκεται κάτω από το φυσιολογικό όριο του εργαστηρίου και οι τιμές των ελεύθερων ορμονών του θυρεοειδούς (fT3, fT4) είναι υψηλές, τότε πιθανότατα έχεις υπερθυρεοειδισμό.
Με τον όρο «υπερθυρεοειδισμός» εννοούμε ότι ο θυρεοειδής αδένας παράγει περισσότερες ορμόνες από το κανονικό, δηλαδή ότι υπερλειτουργεί.
Μπορεί βέβαια κάποιες φορές να έχουμε μειωμένη TSH αλλά φυσιολογικές τιμές στις ελεύθερες ορμόνες του θυρεοειδούς, Τ3 και Τ4. Αυτό συμβαίνει συχνά στα αρχικά στάδια του υπερθυρεοειδισμού και η κατάσταση αυτή περιγράφεται ως υποκλινικός υπερθυρεοειδισμός.
Τι είναι η TSH
Η TSH (Thyroid-stimulating hormone), γνωστή στα ελληνικά ως θυρεοειδοτρόπος ορμόνη ή θυρεοτροπίνη, είναι μια ορμόνη που παράγεται από την υπόφυση, έναν αδένα με μέγεθος μπιζελιού που βρίσκεται στη βάση του κρανίου.
H TSH ρυθμίζει την ενδοκρινή λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα δίνοντάς του το ερέθισμα για την παραγωγή των θυροειδικών ορμονών: της θυροξίνης (Τ4) και στη συνέχεια της τριϊωδοθυρονίνης (Τ3). Αυτές είναι οι ορμόνες που ρυθμίζουν τον μεταβολισμό του σώματος.
Σε περίπτωση υπερδραστηριότητας του θυρεοειδούς αδένα, δηλαδή υπερπαραγωγής Τ3 και Τ4, ο οργανισμός φυσιολογικά περιορίζει την παραγωγή της TSH.
Αρκεί η χαμηλή TSH για να πεις ότι έχεις υπερθυρεοειδισμό;
Πρέπει σίγουρα να υπολογιστούν και οι ορμόνες του θυρεοειδούς Τ3 και Τ4 –και μάλιστα οι ελεύθερες τιμές τους.
Θα πρέπει να πούμε ότι το εύρος των φυσιολογικών τιμών για την TSH ποικίλλει από εργαστήριο σε εργαστήριο.
Συνήθως πρέπει να γίνουν και εξετάσεις για να ανιχνευτούν ενδεχομένως τα αντισώματα που στρέφονται εναντίον του θυρεοειδικού ιστού (για παράδειγμα στη νόσο του Graves) και να γίνει ένα υπερηχογράφημα του θυρεοειδούς από έναν ενδοκρινολόγο για να προσδιοριστεί η αιτία του υπερθυρεοειδισμού.
Παίρνω θυροξίνη και έχω πολύ χαμηλή TSH – Τι να κάνω;
Αν παίρνεις θυροξίνη για τη θεραπεία υποθυρεοειδισμού, το πιο πιθανό είναι η δόση της θυροξίνης που παίρνεις μέχρι τώρα να είναι μεγαλύτερη απ’ όσο χρειάζεσαι.
Πρέπει οπωσδήποτε να υπολογιστούν και οι ελεύθερες τιμές των Τ3 και Τ4 και να ρυθμιστεί η δόση, πάντοτε με συνεκτίμηση των κλινικών συμπτωμάτων.
Χαμηλή TSH μετά από θυρεοειδεκτομή
Σε κάποιες περιπτώσεις μεταστατικού καρκίνου του θυρεοειδούς συστήνεται μετά τη θυρεοειδεκτομή η καταστολή της TSH για ορισμένο διάστημα.
Σε αυτή την περίπτωση πρέπει η χαμηλή τιμή της TSH να γίνει ανεκτή από τον ασθενή για το διάστημα αυτό και συνήθως επιλέγεται η δόση θυροξίνης με την οποία η TSH είναι κατεσταλμένη (<0,1 mU/l) και οι ορμόνες του θυρεοειδούς (Τ3 και Τ4) στα φυσιολογικά όρια.
Η υψηλή δόση θυροξίνης στην περίπτωση αυτή επιλέγεται συνειδητά ώστε να κατασταλεί η TSH, με σκοπό να μη φτάνουν ερεθίσματα στον τυχόν εναπομείναντα καρκινικό θυρεοειδικό ιστό.
Σε ποιες άλλες περιπτώσεις είναι χαμηλή η TSH
Μια δυσλειτουργία της υπόφυσης ή του υποθαλάμου, ο οποίος ελέγχει τη λειτουργία της υπόφυσης, μπορεί επίσης να επηρεάσει την παραγωγή της TSH.
Αυτή η κατάσταση είναι πολύ σπάνια και προκαλείται συνήθως μετά από εμφάνιση όγκων στην περιοχή της υπόφυσης, μετά από τραύμα, επέμβαση ή ακτινοθεραπεία. Στην περίπτωση αυτή έχουμε χαμηλή TSH, μιας και αυτή δεν παράγεται κατάλληλα από την υπόφυση και ταυτόχρονα, σε αντίθεση με τον υπερθυρεοειδισμό, χαμηλές τιμές Τ3 και Τ4 γιατί ο θυρεοειδής δεν παίρνει το ερέθισμα που πρέπει για να τις παράγει.
Η θεραπευτική χορήγηση στεροειδών (κορτιζόνη) μπορεί επίσης να φέρει μια μείωση στην τιμή της TSH.
Χαμηλή TSH και συμπτώματα
Τα συμπτώματα μιας χαμηλής τιμής της TSH, σε περίπτωση υπερθυρεοειδισμού (υψηλές Τ3 και Τ4), είναι συνήθως τα παρακάτω:
– Δυσανεξία στη ζέστη
– Υπερβολική εφίδρωση
– Αυξημένος μεταβολισμός
– Αυξημένη κινητικότητα του εντέρου
– Ταχυκαρδία, αίσθημα παλμών
– Νευρικότητα και τρέμουλο
– Ευερεθιστότητα, κυκλοθυμία, εναλλαγές στη διάθεση
– Αυξημένη όρεξη
– Απώλεια βάρους παρά την αυξημένη όρεξη
– Μειωμένη συγκέντρωση
– Πόνοι στις αρθρώσεις
– Αϋπνίες
– Διαταραχές περιόδου ή αμηνόρροια
– Οστεοπόρωση, χαμηλή οστική πυκνότηταΣ