Κατά περιόδους της ζωής μας η εξάντληση που νιώθουμε μπορεί να είναι μεγαλύτερη. Σχεδόν τις περισσότερες φορές θα την αποδώσουμε στη δουλειά και στο άγχος. Όμως, καμία φορά παίζουν ρόλο κι άλλες αιτίες, οργανικές κυρίως.

Η κόπωση είναι η χρόνια έντονη κούραση και μπορεί να συνοδεύεται από πονοκεφάλους, ζάλη, μυϊκούς πόνους, ευερεθιστότητα, πνευματική σύγχυση.

Εάν νιώθετε μονίμως κουρασμένοι, πρέπει να συζητήσετε το πρόβλημα με τον γιατρό σας. Σίγουρα δεν πρέπει να το αγνοήσετε, καθώς μπορεί να συνδέεται με πολλά προβλήματα υγείας, ψυχικά και σωματικά.

Βασικές αιτίες κούρασης

• Είστε σε περίοδο έξαρσης της αλλεργίας σας.
• Το παρακάνετε με την καθιστική ζωή.
• Τρώτε υπερβολική ζάχαρη και επεξεργασμένους υδατάνθρακες.
• Είστε πολύ στρεσαρισμένοι
• Δεν κοιμάστε καλά
• Έχετε κατάθλιψη.
• Αντιμετωπίζετε πρόβλημα με τον θυρεοειδή σας
• Αναρρώνετε από κάποια λοίμωξη
• Έχετε αναιμία
• Έχετε δυσανεξία στη γλουτένη.
• Πίνετε πολύ καφέ
• Δεν λαμβάνετε επαρκή ποσότητα θρεπτικών συστατικών από τη διατροφή σας.
• Έχετε long covid.

Νιώθεις συνέχεια κουρασμένος; Δες πού μπορεί να οφείλεται και πως να το αντιμετωπίσεις

Κούραση: Εκτός από την έλλειψη ύπνου και το άγχος της δουλειάς η παρατεταμένη κούραση, ίσως έχει βαθύτερες αιτίες που επηρεάζουν την υγεία σας.

Κούραση: Μήπως έχεις αναιμία

Μια ανεπάρκεια στον αριθμό ή στην ποιότητα των ερυθρών αιμοσφαιρίων στο αίμα σου. Τα ερυθρά αιμοσφαίρια μεταφέρουν οξυγόνο στα συστήματά σου και μια ανεπάρκεια μπορεί να οδηγήσει σε μειωμένη ενεργητικότητα.

Υπάρχουν δύο διαφορετικές μορφές αναιμίας: η κακοήθης αναιμία που προκαλείται από την ανεπάρκεια της βιταμίνης Β12 και η αναιμία από ανεπάρκεια σιδήρου,

που προκαλείται από χαμηλά επίπεδα σιδήρου. Θεωρείται πως έως και το 30% των ενήλικων γυναικών και το 40% των εφήβων έχουν ανεπάρκεια σιδήρου. Ένας λόγος γι’ αυτό είναι η απώλεια σιδήρου κατά την έμμηνο ρύση.

Κόπωση, μυϊκή αδυναμία, δυσκολία συγκέντρωσης, χλομό δέρμα, αίσθηση παλμών και δύσπνοια.

Εάν έχεις κακοήθη αναιμία και είσαι χορτοφάγος, θα πρέπει να προσπαθήσεις να τρως περισσότερες πηγές βιταμίνης Β12, όπως αβγό και γαλακτοκομικά. Αν έχεις αναιμία από ανεπάρκεια σιδήρου, θα πρέπει να επιλέγεις άφθονες πλούσιες σε σίδηρο τροφές. Ο αιμικός σίδηρος, η πιο εύκολη στην απορρόφηση μορφή, βρίσκεται στο κρέας και τα οστρακοειδή, ενώ ο μη αιμικός σίδηρος (που απορροφάται λιγότερο) βρίσκεται στα λαχανικά, το αβγό και τα γαλακτοκομικά.

Κούραση: Μήπως έχεις υποθυρεοειδισμό

Ο θυρεοειδής είναι ένας μικροσκοπικός αδένας στη βάση του λαιμού σου που δρα σαν θερμοστάτης του σώματος και ελέγχει το πόσο «γρήγορα» συμβαίνουν οι φυσικές διαδικασίες του. Εάν έχεις υποθυρεοειδισμό, ο θερμοστάτης σου είναι ρυθμισμένος στο «κρύο» και όλο σου το σώμα επιβραδύνει τις διαδικασίες του, κάνοντάς σε να νιώθεις κουρασμένη.

Η δυσλειτουργία του θυρεοειδούς (πρωταρχικός υποθυρεοειδισμός) είναι η συνηθισμένη αιτία, αν και μπορεί να φταίει η αδυναμία του υποθαλάμου να απελευθερώσει τις ορμόνες που διεγείρουν αυτό τον αδένα (δευτερεύων υποθυρεοειδισμός). Η αυτοάνοση νόσος Hashimoto μπορεί να οδηγήσει σε υπολειτουργικό θυρεοειδή. Άλλες πιθανές αιτίες είναι η μεγάλη πρόσληψη ιωδίου, η θεραπεία με ακτινοβολία και φάρμακα όπως το λίθιο.

Επιπλέον, η ηλικία και το άγχος μπορεί να αποτελέσουν παράγοντες επιβάρυνσης. Όσο μεγαλώνεις, τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες για υποθυρεοειδισμό και, αν έχεις συνεχώς πολύ άγχος, το σώμα σου μπορεί να παράγει σε μεγάλη ποσότητα την ορμόνη κορτιζόλη, η οποία εμποδίζει τη σωστή λειτουργία του θυρεοειδούς.

Είναι πιο πιθανό να έχεις υποθυρεοειδισμό αν είσαι γυναίκα, πάνω των 40 και χορτοφάγος, ακολουθείς ωμοφαγική διατροφή ή με υψηλή περιεκτικότητα σε σόγια. Στα συμπτώματα συμπεριλαμβάνονται κόπωση, δυσκοιλιότητα, κρύες παλάμες και πέλματα, ξηρό δέρμα, αύξηση βάρους, πρήξιμο στο πρόσωπο, αραίωση των μαλλιών, κατάθλιψη, μυϊκοί πόνοι, υψηλή χοληστερίνη και κακή μνήμη.

Παρότι ο γιατρός σου είναι ο πρώτος που θα πρέπει να συμβουλευτείς σχετικά με θεραπεία, υπάρχουν μερικές εύκολες αλλαγές στη διατροφή και στον τρόπο ζωής που μπορείς να υιοθετήσεις συμπληρωματικά. Δώσε «τροφή» στο θυρεοειδή σου επιλέγοντας τροφές που περιέχουν άφθονο ιώδιο, όπως φύκια, θαλασσινά ή ιωδιούχο αλάτι. Το σώμα σου χρειάζεται, επίσης, ορισμένα ιχνοστοιχεία που έχουν συμπληρωματική δράση στην παραγωγή της θυρεοειδικής ορμόνης. Σ’ αυτά συμπεριλαμβάνονται το σελήνιο (τα βραζιλιάνικα καρύδια είναι μια εξαιρετική πηγή του), ο ψευδάργυρος, που μπορείς να πάρεις από τα οστρακοειδή, και ο σίδηρος από κόκκινο κρέας ή αποξηραμένα φρούτα.

Κούραση: Ανισορροπία βακτηρίων

Τα «φιλικά» βακτήρια που υπάρχουν φυσικά στον οργανισμό σου μετατρέπουν μέσω ζύμωσης τις φυτικές ίνες στο φαγητό σε λιπαρά οξέα κοντής αλύσου. Αυτά είναι ζωτικής σημασίας για την τροφοδότηση των κυττάρων μας και μπορούν να παράγουν έως και 500 θερμίδες ενέργειας τη μέρα, έτσι, αν δε διαθέτεις αρκετά από αυτά, μπορεί να νιώθεις εξαντλημένη. Κάποια είδη φιλικών βακτηρίων βοηθούν, επίσης, το σώμα να παρασκευάσει βιταμίνες του συμπλέγματος Β, που μας βοηθούν να πάρουμε την ενέργεια από τις τροφές.

Η λήψη αντιβιοτικών μπορεί να διαταράξει την ισορροπία των βακτηρίων του εντέρου. Τα αντιβιοτικά είναι σχεδιασμένα να σκοτώνουν τα παθογόνα βακτήρια, τείνουν όμως να «καθαρίζουν» και τα καλά βακτήρια κι αυτό σε αφήνει εκτεθειμένη σε ιούς.

Μια διατροφή χαμηλή σε πρεβιοτικά και προβιοτικά μπορεί επίσης να παίξει ρόλο. Τα συμπτώματα: Εάν έχεις πάρει αντιβίωση τα προηγούμενα δύο χρόνια και έχεις υποφέρει από επίπονες λοιμώξεις στα αφτιά, στη μύτη και στο λαιμό ή του γαστρεντερικού σωλήνα, ή έχεις πάθει μυκητίαση ή κυστίτιδα, θα μπορούσες να έχεις ανισορροπία στα βακτήρια του εντέρου.

Άλλες ενδείξεις είναι η δυσκοιλιότητα ή η διάρροια, το φούσκωμα, το σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου, δερματικά προβλήματα όπως η ακμή ή ροδόχρους ακμή, πεσμένο ανοσοποιητικό, διατροφικές αλλεργίες ή δυσανεξίες, ρινίτιδα και επίμονο συνάχι. Κάνε επανεκκίνηση:

Πρόσθεσε στραγγιστό γιαούρτι στα σνακ σου ή πάρε ένα συμπλήρωμα προβιοτικών. Βάλε επίσης προβιοτικά στο πιάτο σου, με πολλά λαχανικά και όσπρια πλούσια σε φυτικές ίνες και τροφές που περιέχουν ανθεκτικό άμυλο, όπως βρασμένες πατάτες, μανιτάρια, σέλερι, σκόρδο, πράσινη μπανάνα και πίτουρο. Απόφυγε τη ζάχαρη και τους επεξεργασμένους υδατάνθρακες.

Κούραση: Κόπωση των επινεφριδίων ή σύνδρομο χρόνιας κόπωσης

Τα  επινεφρίδια είναι ένα ζευγάρι αδένων που βρίσκονται πάνω από τα νεφρά και εκκρίνουν αδρεναλίνη 93 και κορτιζόλη. Αν όμως τα… χρησιμοποιείς υπερβολικά για μεγάλη περίοδο (αν, π.χ., έχεις άγχος ή το παρακάνεις με την άσκηση), μπορεί να μειωθεί η λειτουργία τους.

Υπάρχουν τρία στάδια της κόπωσης των επινεφριδίων. Στο πρώτο αυξάνονται τα επίπεδα της ορμόνης του άγχους, της κορτιζόλης. Πιθανότατα θα νιώθεις γεμάτη ενέργεια, επειδή το σώμα σου βρίσκεται σε έντονη εγρήγορση. Ωστόσο, αν η απειλή συνεχιστεί, η κορτιζόλη αρχίζει να πέφτει κι εσύ νιώθεις γεμάτη εγρήγορση αλλά και εξάντληση. Τελικά, τα επινεφρίδιά σου αρχίζουν να εξαντλούνται και μπορεί να παρουσιάσεις χρόνια κόπωση.

Έντονη κόπωση, ειδικά αργά το απόγευμα, που πιθανόν ακολουθείται από μια δεύτερη δόση μεγάλης ενεργητικότητας γύρω στις 10 το βράδυ, που σημαίνει ότι μένεις μέχρι αργά ξύπνια.

Μπορεί, επίσης, να βασίζεσαι πολύ σε γλυκά ή σε διεγερτικά, όπως το τσάι (συμπεριλαμβανομένου του πράσινου τσαγιού), ο καφές, τα αναψυκτικά διαίτης ή η μαύρη σοκολάτα, και να κολλάς συχνά ελαφριές ιώσεις ή να μην μπορείς να «καθαρίσεις» από μια μυκητίαση ή κυστίτιδα.

Η εξέταση CFS (χρόνιο σύνδρομο κόπωσης Neurostress) θα σου δώσει απαντήσεις, αλλά προσπάθησε να διαχειριστείς το άγχος και να θρέψεις τα επινεφρίδια με άπαχη πρωτεΐνη και υγιεινά λιπαρά. Βραχυπρόθεσμα ενίσχυσε τη λήψη βιταμίνης C από εσπεριδοειδή, καθώς η μεγαλύτερη συγκέντρωσή της γίνεται στα επινεφρίδια. Απόφυγε τα διεγερτικά ποτά όπως τσάι και καφέ και υιοθέτησε μια διατροφή χαμηλού γλυκαιμικού δείκτη για να εξισορροπήσεις το σάκχαρο στο αίμα. Ενίσχυσε την παραγωγή του χαλαρωτικού νευροδιαβιβαστή GABA με τροφές που περιέχουν L-γλουταμίνη, όπως βρόμη και αμύγδαλα.

Κούραση: Πού αλλού μπορεί να οφείλεται;

Σου λείπουν μέταλλα και βιταμίνες: Εκτός από το σίδηρο, άλλοι πιθανοί ένοχοι είναι η έλλειψη βιταμίνης Dή B12, αλλά και μαγνησίου, ψευδαργύρου και φολικού οξέος.

Αυξομειώσεις στα επίπεδα σακχάρου στο αίμα: Αν είσαι διαρκώς κουρασμένη, κατά πάσα πιθανότητα έχει κάποια σχέση με το σάκχαρο. Οι ανισορροπίες στα επίπεδα σακχάρου με τον καιρό μπορεί να οδηγήσουν σε σοβαρές ασθένειες, όπως διαβήτης τύπου 2.

Αφυδάτωση: Μπορεί να συμβεί αν αποβάλλεις πολλά υγρά, ειδικά νερό και ηλεκτρολύτες, ή αν δεν πίνεις πολύ νερό. Όταν διψάς, το σώμα σου έχει ήδη αφυδατωθεί.

Έχεις υποχλωρυδρία: Η μη επαρκής παραγωγή στομαχικών οξέων μπορεί να μειώσει την απορρόφηση βασικών συστατικών που ενισχύουν την ενεργητικότητά σου, όπως ασβέστιο, μαγνήσιο, ψευδάργυρος, χαλκός, σελήνιο και σίδηρος. Στα συμπτώματα, εκτός από την κόπωση, συμπεριλαμβάνονται καούρες και παλινδρόμηση γαστρικών υγρών. Ζήτησε από το γιατρό σου να κάνεις εξέταση για ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού.