Αλλεργία: Η αλλεργία ταλαιπωρεί ένα πολύ μεγάλο ποσοστό ανθρώπων, είτε προκαλείται από αλλεργιογόνα την περίοδο της άνοιξης, είτε είναι αλλεργία σε τρόφιμα ή κάποιον άλλον παράγοντα.
Η αλλεργία είναι μία μη φυσιολογική αντίδραση του οργανισμού σε ουσίες, που κανονικά δεν είναι επικίνδυνες για αυτόν. Οι ουσίες αυτές λέγονται αλλεργιογόνες και μπορούν να προκαλέσουν διάφορα συμπτώματα στον ασθενή, τα οποία μπορεί να οδηγήσουν ακόμη και σε επικίνδυνες επιπλοκές.
Οι αλλεργιογόνες ουσίες μπορούν να εισέλθουν στον οργανισμό μέσω της επαφής με το δέρμα, μέσω του στόματος ή μέσω της όσφρησης. Τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί ραγδαία αύξηση των αλλεργιών.
Αλλεργία: Ποια είδη υπάρχουν;
- Tροφική αλλεργία: είναι αποτέλεσμα κατανάλωσης μιας συγκεκριμένης τροφής από παιδιά ή ενήλικες και έχει συμπτώματα από ένα ή περισσότερα συστήματα.
- Αναπνευστική αλλεργία: εκδηλώνεται ως αλλεργική ρινίτιδα, αλλεργική επιπεφυκίτιδα και αλλεργικό βρογχικό άσθμα.
- Δερματικές αλλεργίες: αφορούν την εκδήλωση συμπτωμάτων αλλεργίας στο δέρμα.
- Αλλεργία σε υμενόπτερα: δηλαδή μέλισσα και σφήκα.
- Αλλεργία σε φάρμακα: τα συχνότερα ενοχοποιούμενα είναι τα αντιβιοτικά και τα αναλγητικά.
- Αλλεργικό σοκ: μια γρήγορα εξελισσόμενη και δυνητικά απειλητική για τη ζωή πολυσυστηματική αλλεργία, που συχνότερα οφείλεται σε τροφή, φάρμακο ή τσίμπημα μέλισσας ή σφήκας.
Αλλεργία: Τι συμπτώματα προκαλεί;
Η αλλεργία τείνει να εκδηλώνεται μέσα σε λίγη ώρα από τη στιγμή που ο ασθενής θα έρθει σε επαφή με το αλλεργιογόνο που την προκάλεσε. Μερικά από τα συμπτώματα που συχνότερα αναφέρουν οι ασθενείς ότι εκδηλώνουν είναι:
- Φαγούρα
- Εξανθήματα
- Οίδημα
- Κνίδωση
- Έκζεμα
- Σπυράκια
- Ερυθρότητα στο σημείο επαφής ή εκτεταμένη σε όλο το σώμα
- Άσθμα
- Ρινίτιδα
- Δερματίτιδα
- Βήχας
- Δυσκολία στην αναπνοή
- Κόκκινα μάτια
- Ναυτία / Εμετός
- Διάρροια
- Επιπεφυκίτιδα
- Ζάλη / Απώλεια συνείδησης
Σε σοβαρότερες καταστάσεις μπορεί να προκληθεί ακόμη και αλλεργικό σοκ και αναφυλαξία.
Αλλεργία: Ποια είναι τα συχνότερα αλλεργιογόνα;
Στην πρώτη θέση η γύρη
Οι κόκκοι γύρης είναι μικροσκοπικές πρωτεϊνικές δομές που απελευθερώνονται από φυτά και δέντρα σε διάφορες χρονικές περιόδους του έτους.
Ένα δερματικό τεστ δια νυγμού θα προσδιορίσει τον τύπο γύρης που σας προκαλεί αλλεργία. Οι πιο κοινοί υπαίτιοι; Εξαρτάται από την περιοχή, αλλά το χόρτο Timothy και η οξιά είναι δύο από τους κυριότερους αλλεργιογόνους τύπους γύρης.
Η αλλεργία στη γύρη προκαλεί προβλήματα όπως επιπεφυκίτιδα, αλλεργική ρινίτιδα και αλλεργικό άσθμα.
Γνωρίζατε όμως ότι η γύρη διαταράσσει επίσης τον προστατευτικό φραγμό του δέρματος, δρώντας έτσι ως άμεσο ερεθιστικό και αλλεργιογόνο για το δέρμα;
Ο γιατρός σας μπορεί να σας συστήσει την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή, όπως αντιισταμινικά, οφθαλμικές σταγόνες και εισπνεόμενα φάρμακα, που θα συμβάλουν στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων.
Για το ευαίσθητο δέρμα, επιλέξτε μια εξειδικευμένη κρέμα με τα απολύτως ελάχιστα συστατικά, για ενίσχυση του δερματικού φραγμού.
Τα πρόσθετα καλλυντικών
Κάποια καλλυντικά περιέχουν πρόσθετα, όπως πάραμπεν, λανολίνη και ορισμένες χρωστικές, που μπορεί να πυροδοτήσουν αλλεργικές αντιδράσεις.
Άλλος ένας συχνός υπαίτιος είναι το νικέλιο, το οποίο πολλοί άνθρωποι δεν φαντάζονται ότι μπορεί να εμπεριέχεται σε καλλυντικά προϊόντα. Αν έχετε αλλεργία στο νικέλιο, να ελέγχετε πάντοτε αν υπάρχει η σήμανση «ελεγμένο για νικέλιο» στη συσκευασία των προϊόντων.
Επισκεφθείτε τον αλλεργιολόγο σας για ένα τεστ με επίθεμα –έτσι, θα βρείτε τους παράγοντες που ευθύνονται για τις αλλεργίες σας.
Υπάρχουν διάφοροι τύποι δερματικών αλλεργικών αντιδράσεων. Τα βασικά συμπτώματα, ωστόσο, είναι ο κνησμός και η αίσθηση καύσου. Δεν χρειάζεται να πετάξετε μονομιάς όλα σας τα προϊόντα.
Όμως, αν έχετε αλλεργικό δέρμα, μια επίσκεψη στο φαρμακείο θα σας φανεί πολύ χρήσιμη, αφού τα δερμοκαλλυντικά είναι η ιδανική περιποίηση για εσάς.
Ακάρεα σκόνης σπιτιού
Κι εδώ είναι που τα πράγματα αρχίζουν να γίνονται λιγάκι αηδιαστικά. Το άκαρι της σκόνης ή Dermatophagoides είναι ένα μικροσκοπικό αραχνοειδές που απαντάται συνήθως στα κλινοσκεπάσματα και τα χαλιά και τρέφεται με κύτταρα δέρματος.
Τα περιττώματα και ο εξωσκελετός (η «πανοπλία» των εντομοειδών) των ακάρεων αυτών μπορεί να προκαλέσουν αλλεργικές αντιδράσεις. Προκαλεί παθήσεις όπως αλλεργική ρινίτιδα, άσθμα και έκζεμα.
Οι δερματικές αντιδράσεις είναι επίσης ένα μεγάλο ζήτημα, καθώς τα ακάρεα σκόνης απελευθερώνουν ουσίες που διασπούν τον δερματικό φραγμό καθιστώντας τον πιο επιρρεπή στις αντιδράσεις.
Υπάρχουν πολλές πρακτικές συμβουλές που αξίζει τον κόπο να δοκιμάσετε αν εσείς ή κάποιο μέλος της οικογένειάς σας έχετε αλλεργία στα ακάρεα:
- Χρησιμοποιήστε κλινοσκεπάσματα κατά των ακάρεων.
- Πλένετε τα κλινοσκεπάσματα κάθε εβδομάδα και τις πετσέτες και τα χαλάκια του μπάνιου μετά από 2-3 χρήσεις. Πλύνετε στους 60°C για να σκοτώσετε τα ακάρεα, και πάντοτε να τα στεγνώνετε καλά.
- Επενδύστε σε έναν αφυγραντήρα.
- Να αερίζετε το υπνοδωμάτιό σας για 30 λεπτά κάθε μέρα, ιδίως όταν ο καιρός είναι κρύος και ξηρός.
- Κρατήστε το σπίτι σας δροσερό: περιορίστε τη θέρμανση στους 18-19°C.
- Ελαχιστοποιήστε τη σκόνη ξεσκονίζοντας και σκουπίζοντας τακτικά.
- Επιλέξτε σκληρά υλικά για την επίστρωση των δαπέδων αντί για χαλιά.
- Ενισχύστε τον δερματικό φραγμό σας με υποαλλεργικά δερμοκαλλυντικά.
Τροφική αλλεργία
Οι πρωτεΐνες ορισμένων τροφίμων πυροδοτούν μια ανοσοαπόκριση στο στόμα ή στο έντερο, η οποία μπορεί δυνητικώς να επηρεάσει όλον τον οργανισμό. Οκτώ μόνο τύποι τροφών προκαλούν το 90% περίπου των τροφικών αλλεργικών αντιδράσεων:
- Γάλα
- Αυγά
- Φιστίκια
- Ξηροί καρποί, όπως καρύδια, αμύγδαλα, κουκουνάρια, καρύδια Βραζιλίας και καρύδια πεκάν
- Σόγια
- Σιτάρι και άλλα σιτηρά με γλουτένη, όπως κριθάρι, σίκαλη και βρώμη
- Ψάρια
- Οστρακοειδή
Οι τροφικές αλλεργίες μπορούν να προκαλέσουν ποικίλα συμπτώματα, από ελαφρύ κνησμό στο στόμα και δερματικά εξανθήματα μέχρι σοβαρό αναφυλακτικό σοκ. Δεδομένου ότι πρόκειται για μια δυνητικώς επικίνδυνη μορφή αλλεργίας, η επίσκεψη σε αλλεργιολόγο είναι επιτακτική.
Ο αλλεργιολόγος σας θα χρησιμοποιήσει ειδικά τεστ προκειμένου να προσδιορίσει τα αίτια της αλλεργίας σας, αλλά και για να σας δώσει συμβουλές σχετικά με το πώς να τα εξαλείψετε από τη διατροφή σας και με το κατά πόσον χρειάζεται να έχετε μαζί σας EpiPen.
Προσέξτε για «καμουφλαρισμένες» πηγές αλλεργιογόνων: τα αρτοσκευάσματα περιέχουν συχνά αυγά και ξηρούς καρπούς, ενώ ο τόνος σε κονσέρβα και τα χοτ ντογκ μπορεί να περιέχουν πρωτεΐνες γάλακτος!
Γλουτένη
Η γλουτένη είναι μια ομάδα πρωτεϊνών που απαντώνται σε σιτηρά όπως το σιτάρι, το κριθάρι, η σίκαλη και η βρώμη.
Χρησιμοποιείται επίσης σε διάφορα προϊόντα για να τους δώσει πιο ελαστική ή «μαστιχωτή» υφή, όπως στις ζύμες (ή ακόμα και στις πλαστελίνες).
Σε άτομα με προδιάθεση, η γλουτένη μπορεί να προκαλέσει διάφορες παθήσεις που, στην πραγματικότητα, δεν αποτελούν αλλεργίες. Αυτές περιλαμβάνουν την κοιλιοκάκη και τη μη-κοιλιακή δυσανεξία στη γλουτένη. Σε κάποιες σπάνιες περιπτώσεις, είναι επίσης πιθανό να υπάρξει πραγματική αλλεργία στη γλουτένη.
Ο γιατρός σας θα σας συμβουλεύσει για το πώς μπορείτε να προσαρμόσετε τη διατροφή σας ανάλογα με το αν πάσχετε από κοιλιοκάκη, δυσανεξία στη γλουτένη ή αλλεργία στη γλουτένη.
Στην αγορά κυκλοφορούν πλέον πολλά εύχρηστα υποκατάστατα προϊόντα που μπορούν να κάνουν πιο εύκολη τη ζωή χωρίς γλουτένη.
Ορισμένα φάρμακα
Πρόκειται για αλλεργική αντίδραση σε φάρμακα που σας συνταγογράφησε ο γιατρός σας ή που αγοράσατε μόνοι σας στο φαρμακείο.
Μολονότι οι αλλεργίες αυτές μπορεί να προκληθούν από οποιοδήποτε φάρμακο, ορισμένα είναι συνηθέστεροι υπαίτιοι:
- Πενικιλλίνη και συναφή αντιβιοτικά
- Σουλφοναμίδες
- Αντιεπιληπτικά φάρμακα
- Ασπιρίνη, ιβουπροφαίνη και άλλα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα (ΜΣΑΦ)
- Χημειοθεραπευτικά φάρμακα
Όπως και οι τροφικές αλλεργίες, οι αλλεργικές αντιδράσεις σε φάρμακα μπορεί να είναι από ήπιες έως σοβαρές. Μπορεί να εμφανιστεί δερματικό εξάνθημα ή κνίδωση, κνησμός σε όλο το σώμα, προβλήματα αναπνοής όπως συριγμός, οίδημα ή ακόμα και απειλητική για τη ζωή αναφυλαξία.
Αν έχετε αλλεργία σε κάποιο φάρμακο, θα πρέπει να ζητήσετε τη συμβουλή αλλεργιολόγου. Είναι επίσης σημαντικό να ενημερώνετε κάθε γιατρό που επισκέπτεστε σχετικά με την αλλεργία σας στο συγκεκριμένο φάρμακο.
Ένα ιατρικό βραχιόλι ειδοποίησης είναι επίσης μια καλή ιδέα, ώστε οι επαγγελματίες υγείας να ενημερώνονται έγκαιρα για την αλλεργία σας, ακόμη και αν δεν μπορείτε να τους πείτε.
Απορρυπαντικά πλυντηρίου
Όλοι γνωρίζουμε τι είναι τα απορρυπαντικά, αλλά τι γίνεται με τα αλλεργιογόνα που εμπεριέχουν;
Ουσιαστικά, πρόκειται για αρώματα (το άρωμα φρεσκάδας δεν είναι πάντα ο καλύτερός σας φίλος!), ένζυμα και ερεθιστικές ουσίες όπως λαυρυλοθειικό νάτριο.
Η αλλεργία σε απορρυπαντικά πλυντηρίου μπορεί να προκαλέσει δερματικές αλλεργικές αντιδράσεις όπως έκζεμα, εξ επαφής δερματίτιδα, και κνίδωση. Μπορεί επίσης να προκαλέσει κνησμό στα μάτια και δυσκολία στην αναπνοή.
Τρίχωμα από τα αγαπημένα μας κατοικίδια
Το τρίχωμα, τα κύτταρα του δέρματος, και το σάλιο των τετράποδων φίλων μας περιέχουν πρωτεΐνες που μπορεί να πυροδοτήσουν αλλεργικές αντιδράσεις.
Τα αλλεργιογόνα αυτά μπορούν να προκαλέσουν ποικίλα συμπτώματα, όπως αλλεργική ρινίτιδα, επιπεφυκίτιδα, άσθμα και έκζεμα. Επισκεφθείτε έναν αλλεργιολόγο για να επιβεβαιώσετε την αιτία της αλλεργίας σας.
Εκείνος θα σας συμβουλεύσει κατά πόσον μπορείτε να κάνετε κάποια θεραπεία αποευαισθητοποίησης –το λεγόμενο «εμβόλιο αλλεργίας».
Μπορεί επίσης να είναι δυνατή η αντιμετώπιση των συμπτωμάτων σας με φάρμακα όπως τα αντιισταμινικά. Ωστόσο, αν έχετε σοβαρή αλλεργία, ίσως να πρέπει να μείνετε μακριά από τους χνουδωτούς φίλους.
Η μούχλα
Η μούχλα είναι μύκητας που αναπτύσσεται σε υγρούς χώρους στο σπίτι ή στη δουλειά. Μέσω της απελευθέρωσης χιλιάδων μικροσκοπικών σπορίων, μπορεί να πυροδοτήσει αλλεργικές αντιδράσεις.
Δεδομένου ότι τα σπόρια μεταφέρονται με τον αέρα, προκαλούν συμπτώματα παρόμοια με την αλλεργία στη γύρη: κνησμό στα μάτια, φτέρνισμα και συριγμό στο στήθος, αλλά και ξηρότητα και αποφολίδωση στο δέρμα.
Είναι σημαντικό να επισκεφθείτε έναν αλλεργιολόγο, για να επιβεβαιώσετε ότι η μούχλα είναι πράγματι η αιτία των συμπτωμάτων σας.
Αν ισχύει κάτι τέτοιο, ακολουθήστε τις κατευθυντήριες οδηγίες του Οργανισμού Περιβαλλοντικής Προστασίας. Συνοπτικά, όλα έχουν να κάνουν με την ελαχιστοποίηση της υγρασίας.
Φρου φρου και αρώματα
Πάνω από 2.500 αρωματικά συστατικά χρησιμοποιούνται στα αρώματα και σε άλλα προϊόντα προσωπικής περιποίησης ή οικιακής χρήσης.
Τα συστατικά αυτά μπορούν, μερικές φορές, να προκαλέσουν ερεθισμούς ή αλλεργικές αντιδράσεις στο δέρμα. Συνήθεις υπαίτιοι για αλλεργίες είναι η κινναμάλη, η γερανιόλη και η ευγενόλη.
Τα αρώματα προκαλούν αντιδράσεις χαρακτηριστικές των αερομεταφερόμενων αλλεργιογόνων όπως κνησμό στα μάτια, φτέρνισμα και επιδείνωση του άσθματος.
Μπορεί επίσης να προκαλέσουν μια σειρά δερματικών αλλεργικών αντιδράσεων, καθώς και πονοκεφάλους σε μερικούς ανθρώπους.
Είναι δύσκολο να αποφύγει κανείς τα αρώματα λόγω της ευρείας χρήσης τους, αλλά πρακτικά μέτρα όπως ο καλός εξαερισμός μπορούν να βοηθήσουν.
Σε ό,τι αφορά την περιποίηση του δέρματος, το κλειδί είναι να επιλέξετε προϊόντα ασφαλή για το αλλεργικό δέρμα –άρα προϊόντα που δεν περιέχουν καθόλου άρωμα.
Αλλεργία: Φυσική αντιμετώπιση και άμυνα απέναντι στην αλλεργία
Στο οπλοστάσιο της φύσης έχουν εντοπιστεί και χρησιμοποιηθεί πολλές φυσικές ουσίες που μέσω της αποκρυπτογράφησης των μηχανισμών δράσης τους έχουν βοηθήσει σημαντικά στη μείωση των προβλημάτων που απορρέουν από τίς αλλεργικές επιδράσεις των αντιγόνων.
Eνα ευρύ φάσμα βιοδραστικών ενώσεων όπως τα αλκαλοειδή, τα φλαβονοειδή, τα τερπενοειδή, οι πολυφαινόλες, διάφορες φλαβονοειδείς ενώσεις όπως η ρουτίνη και η κερσετίνη έχουν θετικές επιδράσεις εξαιτίας αρχικά της αντιοξειδωτικής τους ιδιότητας.
Aκόμη διάφορες φαινόλες όπως η υδροξυτυροσόλη και η ελεοευρωπαΐνη, αναστέλλουν την ενεργοποίηση των μαστοκυττάρων που επάγεται από ανοσολογικές και μη-ανοσολογικές οδούς.
Ακόμη μπορεί να αναστέλλουν διεργασίες αποκοκκοποίησης που προκαλούνται από αλλεργιογόνα σε μαστοκύτταρα και βασεόφιλα με ενίσχυση της σταθεροποίησης της κυτταρικής μεμβράνης και τελικά οδηγεί σε σημαντική μείωση της απελευθέρωσης ισταμίνης και φλεγμονωδών μεσολαβητών.
Οι πολυφαινόλες είναι παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν πολλαπλές βιολογικές οδούς και λειτουργίες των ανοσοκυττάρων στην αλλεργική ανοσοαπόκριση. Έχουν εμφανίσει ισχυρές επιδράσεις στις κυτταρικές και χημικές ανοσολογικές λειτουργίες σε προ κλινικές έρευνες.
Η αλληλεπίδραση των πολυφαινολών με πρωτεΐνες μπορεί να διαμορφώσει τη διαδικασία της αλλεργικής ευαισθητοποίησης και η άμεση επίδρασή τους στα αλλεργικά κύτταρα-τελεστές όπως τα μαστοκύτταρα αναστέλλουν την απελευθέρωση του μεσολαβητή, με αποτέλεσμα την ανακούφιση των συμπτωμάτων.
Οι πολυφαινόλες αναστέλλουν την απελευθέρωση ισταμίνης από ανθρώπινα βασεόφιλα και μαστοκύτταρα.
Η πρόσληψη πολυφαινολών όπως φλαβόνες, κατεχίνες, ανθοκυανιδίνες, φλαβανόνες, προκυανιδίνες μπορεί να βελτιώσουν την διαταραγμένη ισορροπία των βοηθητικών κυττάρων Τ, (Th) τύπου 1 και 2 (Th1 / Th2) Ανάλυση IgE (ανοσοσφαιρίνης Ε).
- Τα φλαβονοειδή είναι γνωστό ότι αναστέλλουν την απελευθέρωση ισταμίνης από ανθρώπινα βασεόφιλα και μαστοκύτταρα.
- Τα φλαβονοειδή αναστέλλουν την απελευθέρωση των χημικών μεσολαβητών, καταστέλλουν περαιτέρω τη σύνθεση της ιντερλευκίνης IL-4 και της IL-13 (κυτοκινών τύπου Th2) με κύτταρα που εκφράζουν υποδοχείς που διεγείρονται με αλλεργιογόνο ή αντί-ΙGΕ αντίσωμα (π.χ., βασεόφιλα περιφερικού αίματος ή μαστοκύτταρα).
- Η ανασταλτική δραστικότητα των φλαβονοειδών στην έκφραση του συνδέτη IL-4 και CD40 πιθανώς σχετίζεται με την ανασταλτική δράση τους στην ενεργοποίηση των πυρηνικών παραγόντων, ενεργοποιημένων Τ κυττάρων και της ΑΡ-1 (πρωτεΐνη ενεργοποιητή-1).