Η πρώτη γραμμή άμυνας του οργανισμού μας ως μέρος του ανοσοποιητικού μας συστήματος είναι οι αμυγδαλές. Οι αμυγδαλές είναι αδένες που παίζουν ρόλο στην άμυνα του οργανισμού.

Τα δύο πιο συχνά προβλήματα των αμυγδαλών είναι:

• η σημαντική διόγκωση των αμυγδαλών – υπερτροφία που προκαλεί απόφραξη της αναπνοής και
• οι επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις των αμυγδαλών (συχνές αμυγδαλίτιδες).

Αμυγδαλές: Συμπτώματα

Εάν οι αμυγδαλές είναι μεγάλες (υπερτροφικές) τότε συνοδεύονται από:

• Ροχαλητό τη νύχτα,
• Θορυβώδη αναπνοή κατά τη διάρκεια της ημέρας,
• Άπνοιες κατά τη διάρκεια του ύπνου (παύσεις στην αναπνοή για μερικά δευτερόλεπτα το βράδυ),
• Ανησυχία στη διάρκεια του ύπνου,
• Δυσκολία στην κατάποση του φαγητού.

Τα συμπτώματα της αμυγδαλίτιδας είναι:

• Διόγκωση των αμυγδαλών,
• Ερυθρότητα των αμυγδαλών (κόκκινος λαιμός),
• Λευκό ή κίτρινο επίχρισμα στις αμυγδαλές,
• Μικρή αλλαγή της φωνής λόγω οιδήματος των αμυγδαλών,
• Πονόλαιμος που μερικές φορές συνοδεύεται από πόνο και στο αυτί,
• Επώδυνη κατάποση,
• Πρησμένοι λεμφαδένες (αδένες) στο λαιμό,
• Πυρετός,
• Κακή και δύσοσμη αναπνοή.

Πότε πρέπει να χειρουργούνται τα προβλήματα των αμυγδαλών,

Αμυγδαλές: Θεραπεία

Οι αμυγδαλές αφαιρούνται για δύο κυρίως λόγους:

• Ο πρώτος και πιο συχνός είναι όταν οι αμυγδαλές μεγαλώσουν τόσο σε μέγεθος ώστε να προκαλούν συμπτώματα απόφραξης, οδηγώντας σε δυσκολία στην αναπνοή και επομένως ροχαλητό.
• Ο δεύτερος λόγος είναι οι επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις των αμυγδαλών. Τις περισσότερες φορές το μέγεθος των αμυγδαλών δε σχετίζεται με το αν αυτές παθαίνουν συχνές αμυγδαλίτιδες. Δηλαδή, μπορεί να έχουμε δύο μεγάλες αμυγδαλές οι οποίες δεν αρρωσταίνουν ποτέ και να χρειάζονται αφαίρεση λόγω του μεγέθους τους ή να έχουμε δύο μικρές αμυγδαλές, οι οποίες δεν προκαλούν φαινόμενα απόφραξης αλλά να πάσχουν συχνά από αμυγδαλίτιδα και επομένως να χρειάζονται αφαίρεση.

Γενικά, προσπαθούμε να διατηρήσουμε τις αμυγδαλές μας και να μην τις αφαιρέσουμε (αμυγδαλεκτομή) μέχρι αυτές να μας δημιουργούν περισσότερα προβλήματα από τον προστατευτικό ρόλο που έχουν.

Δεν υπάρχει κατάλληλη και ακατάλληλη χρονική περίοδος για την πραγματοποίηση της αμυγδαλεκτομής. Δηλαδή, η επέμβαση αφαίρεσης των αμυγδαλών μπορεί να πραγματοποιηθεί όλες τις εποχές του χρόνου τόσο το χειμώνα, όσο και το καλοκαίρι.

Παθήσεις Αμυγδαλών: Αμυγδαλίτιδα

Ένα από τα συχνότερα προβλήματα (παθήσεις αμυγδαλών) που παρουσιάζουν οι αμυγδαλές είναι η αμυγδαλίτιδα βακτηριακής ή ιογενούς αιτιολογίας. Όταν ο ασθενής παρουσιάζει οξεία αμυγδαλίτιδα έχει δυσκολία στην κατάποση, συνοδό πυρετό συνηθέστερα ενώ η αναπνοή μυρίζει άσχημα, οι αμυγδαλές  διογκώνονται, κοκκινίζουν και μπορεί στην επιφάνειά τους να εμφανίσουν ένα λευκό – υπόλευκο επίχρισμα .

Η βακτηριακή αμυγδαλίτιδα πρέπει να αντιμετωπίζεται με αντιβιοτικά ενώ για την ιογενή αμυγδαλίτιδα αρκούν τα απλά παυσίπονα, η λήψη υγρών και οι γαργάρες. Η χειρουργική αντιμετώπιση με αμυγδαλεκτομή έχει θέση μόνο όταν πληρούνται συγκεκριμένα κριτήρια, τόσο στα παιδιά όσο και σε ενήλικες.

Παθήσεις Αμυγδαλών: Περιαμυγδαλικό απόστημα

Μία από τις επιπλοκές της οξείας αμυγδαλίτιδας είναι το περιαμυγδαλικό απόστημα, κατά το οποίο συσσωρεύεται πύον πάνω και πίσω από τις αμυγδαλές. Ο ασθενής σε αυτή την περίπτωση δυσκολεύεται πάρα πολύ να καταπιεί, δεν μπορεί να ανοίξει κανονικά το στόμα του, εμφανίζει υψηλό πυρετό και  αυξημένη ροή σάλιου.

Το περιαμυγδαλικό απόστημα αποτελεί επείγουσα κατάσταση και θα πρέπει να αντιμετωπίζεται άμεσα με διάνοιξη και παροχέτευση αυτού. Ταυτόχρονα χορηγούνται τα κατάλληλα αντιβιοτικά στον ασθενή και παρακολουθείται στενά η κλινική του κατάσταση για τις πρώτες ημέρες.

Η μη έγκαιρη αντιμετώπιση του περιαμυγδαλικού αποστήματος μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρότατες επιπλοκές (πλαγιοφαρυγγικό απόστημα, μεσοθωρακίτιδα, θρομβοφλεβίτιδα, πνευμονία ), επομένως επί υποψίας αυτού ο ασθενής θα πρέπει επειγόντως να εκτιμάται από Ωτορινολαρυγγολόγο.

Παθήσεις Αμυγδαλών:  Αμυγδαλολιθίαση

Μια άλλη πάθηση των παρίσθμιων αμυγδαλών, που συχνά θεωρείται εσφαλμένα από τους ασθενείς ως οξεία αμυγδαλίτιδα, είναι η αμυγδαλολιθίαση, η οποία οφείλεται στην στερεοποίηση υπολειμμάτων τροφών στις αμυγδαλές σχηματίζοντας λίθους. Συνήθως είναι ασυμπτωματική κατάσταση, όμως όταν οι λίθοι είναι μεγάλοι μπορεί να προκαλέσουν δυσκολία στην κατάποση, κακοσμία, ήπιο πονόλαιμο.

Παθήσεις Αμυγδαλών: Νεόπλασμα

Η νεοπλασματική νόσος αποτελεί επίσης πάθηση που μπορεί να εντοπιστεί στην περιοχή των παρίσθμιων αμυγδαλών. Η συχνότητά της είναι υψηλότερη σε ηλικίες 50- 70 ετών (ιδίως σε άνδρες οι οποίοι καπνίζουν και καταναλώνουν καθημερινά αλκοόλ). Για το λόγο αυτό, χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή και έλεγχος από ΩΡΛ σε περιπτώσεις όπου εκδηλώνεται πόνος στο λαιμό και στο αυτί, διόγκωση και σκληρία των παρίσθμιων αμυγδαλών. Τα συμπτώματα αυτά πιθανά να σχετίζονται με  νεόπλασμα των αμυγδαλών. Η έγκαιρη διάγνωση σε πρώιμο στάδιο έχει ιδιαίτερη σημασία για άμεση αντιμετώπιση και καλύτερη πρόγνωση της νόσου.

Παθήσεις Αμυγδαλών: Υπερτροφία παρίσθμιων αμυγδαλών

Όπως υποδηλώνει και το όνομά της ως υπερτροφία αμυγδαλών ορίζεται η κατάσταση, κατά την οποία παρατηρείται διόγκωση – αύξηση του μεγέθους των παρίσθμιων αμυγδαλών.

Οι υπερτροφικές αμυγδαλές είναι συνήθως ασυμπτωτική κατάσταση, παρόλα αυτά αν η διόγκωση που παρατηρείται είναι σημαντικού βαθμού, υπάρχει η πιθανότητα να παρεμποδίζουν την κατάποση αλλά και τη φυσιολογική διέλευση του αέρα προς το λαιμό, επηρεάζοντας έτσι την αναπνοή.

Στα παιδιά, τις περισσότερες φορές οι υπερτροφικές αμυγδαλές συνυπάρχουν με υπερτροφία των αδενοειδών εκβλαστήσεων (κρεατάκια). Αυτή είναι και η συχνότερη αιτία ροχαλητού και υπνικής άπνοιας στα παιδιά. Σε αυτές τις περιπτώσεις η επέμβαση εκλογής είναι ο συνδυασμός αμυγδαλεκτομής και αδενοειδεκτομης προκειμένου να εξασφαλίσουμε στους μικρούς μας φίλους έναν ποιοτικό ύπνο που με τη σειρά του θα εξασφαλίσει τη σωστή και ανεμπόδιστη ανάπτυξή τους.

Παθήσεις Αμυγδαλών: Λοιμώδης Μονοπυρήνωση

Η λοιμώδης μονοπυρήνωση είναι γνωστή ως «νόσος του φιλιού» και αυτό επειδή η μετάδοση της ασθένειας γίνεται αποκλειστικά μέσω του σάλιου. Χαρακτηρίζεται από έντονο πονόλαιμο, υψηλό πυρετό (συνήθως) , διόγκωση των τραχηλικών λεμφαδένων και κακουχία.

Παιδιά, έφηβοι και νεαροί ενήλικες αποτελούν ευπαθείς ομάδες. Δεν εκδηλώνουν όμως όλοι πάντα τα ίδια συμπτώματα.  Συνήθως τα παιδιά δεν εμφανίζουν όλα τα συμπτώματα της λοιμώδους μονοπυρήνωσης , ή τα συμπτώματα που εκδηλώνουν είναι πολύ μικρότερης βαρύτητας. Υπεύθυνος για τη λοιμώδη μονοπυρήνωση είναι ο ιός Epstein barr ο οποίος μπορεί να εντοπισθεί μέσω αιματολογικού ελέγχου.

Ο θεράπων ιατρός χορηγεί την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή και παρακολουθεί τον ασθενή του κλινικά αλλά και με τον κατάλληλο εργαστηριακό έλεγχο προκειμένου να αποφευχθούν πιθανές επιπλοκές.

Πότε πρέπει να αφαιρούνται οι αμυγδαλές;

Οι αμυγδαλές αφαιρούνται σε μία από τις παρακάτω περιπτώσεις:

• Τουλάχιστον 7 επεισόδια οξείας αμυγδαλίτιδας κατά τη διάρκεια του ίδιου έτους
• 5 ή περισσότερα επεισόδια οξείας αμυγδαλίτιδας το χρόνο, για τα δύο τελευταία χρόνια
• 3 ή περισσότερα επεισόδια οξείας αμυγδαλίτιδας το χρόνο, για τα τρία τελευταία χρόνια
• 1 ή περισσότερα επεισόδια οξείας αμυγδαλίτιδας ανά έτος για τα τελευταία 5 έτη
• Έστω και ένα επεισόδιο περιαμυγδαλικού αποστήματος
• Υπνική Άπνοια !! σε παιδιά και ενήλικες
• Χαλίτωση (κακοσμία στόματος) που στερεί την άνεση στην κοινωνική ζωή του ασθενή

Απόλυτη ένδειξη χειρουργικής αφαίρεσης των παρίσθμιων αμυγδαλών (αμυγδαλεκτομή) φυσικά αποτελεί η υποψία κακοήθειας.