Αμυγδαλίτιδα: Ποια είναι τα συμπτώματα – Αίτια, θεραπεία και αντιμετώπιση

Αμυγδαλίτιδα: Μικροί και μεγάλοι, όλοι έχουμε νοσήσει κάποτε στη ζωή μας από αμυγδαλίτιδα και ζήσαμε για να το πούμε. Μολονότι, δεν θεωρείται ιδιαίτερα επικίνδυνη, συχνά μας ταλαιπωρεί και δημιουργεί δυσφορία, όπως και ενοχλητικά συμπτώματα.

Οι αμυγδαλές βρίσκονται στο πίσω μέρος του λαιμού, αποτελούνται από λεμφικό ιστό και βοηθούν στην άμυνα του οργανισμού στις νεαρές ηλικίες. Συνήθως μεγαλώνοντας μειώνονται σε μέγεθος.

Οξεία αμυγδαλίτιδα παθαίνουμε, όταν οι αμυγδαλές μας φλεγμαίνουν, πράγμα που προκαλείται συνήθως από ιούς ή βακτήρια.

Οι αμυγδαλές είναι η “πρώτη γραμμή άμυνας” του ανοσοποιητικού συστήματος ενάντια στα βακτηρίδια και τους ιούς που εισέρχονται στο στόμα.

Αυτή η λειτουργία μπορεί να κάνει τις αμυγδαλές ιδιαίτερα ευάλωτες σε λοιμώξεις και φλεγμονές. Ωστόσο, η σημασία των αμυγδαλών στο ανοσοποιητικό σύστημα μειώνεται μετά την εφηβεία, ένας παράγοντας που μπορεί να ευθύνεται για τις σπάνιες περιπτώσεις αμυγδαλίτιδας σε ενήλικες.

Αμυγδαλίτιδα: Συμπτώματα για παιδιά και ενήλικες

Η αμυγδαλίτιδα επηρεάζει συνήθως τα παιδιά μεταξύ των ηλικιών προσχολικής ηλικίας και μέχρι τα μέσα της εφηβείας.

Τα συμπτώματα της ιογενούς αμυγδαλίτιδας είναι σχετικά ήπια και περιλαμβάνουν:

• Ερεθισμένο λαιμό
• Δυσκολία στην κατάποση
• Καταρροή από τη μύτη
• Διόγκωση των λεμφαδένων (μερικές φορές)
• Λαρυγγίτιδα (μερικές φορές)
• Κακουχία
• Πυρετό

Αντίθετα, τα συμπτώματα της βακτηριακής αμυγδαλίτιδας είναι έντονα και περιλαμβάνουν:

• Υψηλό πυρετό
• Έντονο πονόλαιμο
• Δυσοσμία στόματος
• Βραχνάδα
• Πονοκέφαλο
• Καταβολή
• Διόγκωση τραχηλικών λεμφαδένων
• Σιελόρροια

Σε μικρά παιδιά που δεν είναι σε θέση να περιγράψουν το πώς αισθάνονται, τα σημάδια της αμυγδαλίτιδας μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Να τρέχουν τα σάλια τους από την δύσκολη, ή επώδυνη κατάποση
• Άρνηση να φάει
• Ασυνήθιστη, διαρκής αναστάτωση

Αμυγδαλίτιδα: Τι την προκαλεί;

Η βακτηριακή αμυγδαλίτιδα είναι η πιο σημαντική από τις δύο παθήσεις λόγω του ότι τα συμπτώματα που προκαλεί είναι πιο βαριά ενώ συγχρόνως μπορεί να οδηγήσει και σε σοβαρές επιπλοκές.

Παρουσιάζεται κυρίως σε παιδιά 5-6 ετών. Οι ενήλικες και τα νεογνά κάτω των 2 ετών προσβάλλονται σπανιότερα.

Αμυγδαλίτιδα: Τι πρέπει να γνωρίζετε για την οξεία πυώδη αμυγδαλίτιδα;

Αν και στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες η στρεπτοκοκκική αμυγδαλίτιδα αντιμετωπίζεται με την χορήγηση πενικιλίνης, η κατάχρηση αντιβιοτικών στην χώρα μας έχει οδηγήσει στην ανάπτυξη ανθεκτικών στελεχών και πολλές φορές μας οδηγεί στην χρήση κεφαλοσπορινών.

Εξυπακούεται ότι στις ιογενείς αμυγδαλίτιδες δεν έχουν καμία θέση τα αντιβιοτικά, παρά μόνο υποστηριχτική αγωγή όπως ενυδάτωση και αναλγησία με παρακεταμόλη, ασπιρίνη ή μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη.

H χρόνια πυώδης αμυγδαλίτιδα, που συνήθως ορίζεται ως υποτροπιάζοντα επεισόδια οξέων φλεγμονών των παρίσθμιων αμυγδαλών αντιμετωπίζεται με αμυγδαλεκτομή.

Αμυγδαλεκτομή συνίσταται και στην περίπτωση του περιαμυγδαλικού αποστήματος ειδικά εάν αυτό έχει συμβεί για δεύτερη φορά.

Οι σοβαρές επιπλοκές της οξείας πυώδους αμυγδαλίτιδας, όπως ο ρευματικός πυρετός, η ρευματική καρδιοπάθεια καθώς και η πυελονεφρίτιδα είναι σήμερα σπάνιες χωρίς όμως να είναι ξεκάθαρα αποδεδειγμένο ότι η μείωση της εμφάνισης των επιπλοκών έχει να κάνει με την χρήση των αντιβιώσεων.

Λιγότερο σπάνιες επιπλοκές είναι ο περιαμυγδαλικός φλέγμων, το περιαμυγδαλικό απόστημα, αλλά και η σηψαιμία η φλεγμονή των περιτονιών του τραχήλου, επιπλοκές που έχουν να κάνουν με την επέκταση της φλεγμονής πέρα από τα όρια της αμυγδαλής.

Αμυγδαλίτιδα: Πώς θα την αναγνωρίσετε – Διάγνωση

Για τη διάγνωση της αμυγδαλίτιδας, ο ωτορινολαρυγγολόγος θα πραγματοποιήσει κλινική εξέταση προκειμένου να αξιολογήσει το είδος και την έκταση της φλεγμονής. Συγχρόνως, θα εκτιμήσει το μέγεθος και τη μορφολογία των αμυγδαλών.

Η εξέταση γίνεται μέσα από το στόμα με ειδικό φακό. Συγχρόνως ψηλαφάται ο τράχηλος του ασθενούς προκειμένου να αναδειχτεί η ύπαρξη διογκωμένων τραχηλικών λεμφαδένων.

Ο γιατρός, θα εξετάσει επίσης το εσωτερικό της μύτης και των αυτιών, έτσι ώστε να διαπιστωθεί κάποια πιθανή συνυπάρχουσα λοίμωξη. Τέλος, θα ελέγξει και τη θερμοκρασία του σώματος του ασθενή.

Για την ανάδειξη της αιτίας που προκάλεσε την αμυγδαλίτιδα, ο εξειδικευμένος γιατρός μπορεί να συστήσει ειδικές εξετάσεις αίματος ή τη λήψη φαρυγγικού επιχρίσματος.

Αμυγδαλίτιδα: Πώς θα την αντιμετωπίσετε;

Η αντιμετώπιση της αμυγδαλίτιδας εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την αιτία που την προκάλεσε. Εάν πρόκειται για ιογενή λοίμωξη δεν χρειάζονται αντιβιοτικά. Η νόσος συνήθως περνά από μόνη της σε 3-4 ημέρες. Συστήνεται ανάπαυση, λήψη παυσίπονων και πολλών υγρών.

Η οξεία βακτηριακή αμυγδαλίτιδα είναι συνήθως πιο σοβαρή και για την αντιμετώπισή της συστήνονται τα παρακάτω:

• Λήψη αντιβιοτικής αγωγής για 10 ημέρες
• Κατανάλωση άφθονου νερού και υγρών
• Διατροφή με μαλακές τροφές ώστε το άτομο να μπορεί να καταπιεί ευκολότερα
• Γαργάρες με αλατόνερο ή τοπικά αντισηπτικά
• Λήψη παυσίπονων και αντιπυρετικών
• Ανάπαυση

Σε περιστατικά που η φλεγμονή δεν περνά παρά τη χορήγηση διαφόρων σχημάτων αντιβιοτικής αγωγής ή σε περίπτωση επαναλαμβανόμενων υποτροπών αμυγδαλίτιδας, ο ΩΡΛ θα εξετάσει την πιθανότητα αμυγδαλεκτομής (χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση των αμυγδαλών).

Αμυγδαλίτιδα: Πώς θα βοηθήσετε το παιδί σας;

Η οξεία αμυγδαλίτιδα δεν πρέπει ποτέ να αντιμετωπίζεται επιπόλαια. Κάθε παιδί που έχει πονόλαιμο, δυσκαταποσία και πυρετό πρέπει να εξετάζεται από ειδικό Ωτορινολαρυγγολόγο, διότι, αν η λοίμωξη παραμείνει, μπορεί να έχει βαριές επιπλοκές, όπως περιαμυγδαλικό απόστημα, φλεγμονή των αρθρώσεων, των νεφρών και της καρδιάς.

Σε κάθε περίπτωση, απαιτείται αντιβίωση, ενώ οι γαργάρες δεν έχουν καμία θεραπευτική αξία, μόνο ανακουφιστική ίσως. Τέλος, αυτό που πιάνει κανείς απ’ έξω είναι οι πρησμένοι λεμφαδένες (που μπορούν να πρηστούν από δεκάδες αιτίες), όχι οι αμυγδαλές.

Είτε η αμυγδαλίτιδα οφείλεται σε ιογενή, είτε σε βακτηριακή λοίμωξη, υπάρχουν ορισμένες έξυπνες στρατηγικές φροντίδας και αντιμετώπισης που μπορείτε να κάνετε στο σπίτι.

Μάλιστα, αν η αιτία είναι ένας ιός, τότε αυτές είναι και μόνες απαραίτητες θεραπείες. Ο γιατρός σας δεν θα σας συνταγογραφήσει αντιβιοτικά. Το παιδί σας πιθανότατα θα είναι καλύτερα εντός 7-10 ημερών.

Στο σπίτι

• Ανάπαυση: Ενθαρρύνετε το παιδί σας να κοιμηθεί καλά και πολλές ώρες.
• Ενυδάτωση: Δώστε στο παιδί σας άφθονο νερό για προλάβετε την αφυδάτωση στον λαιμό, η οποία επιδεινώνει τα συμπτώματα.
• Διατροφή: Ζεστά υγρά (όπως σούπες, ροφήματα χωρίς καφεΐνη, ή ζεστό νερό με μέλι) και κρύα σνακ (όπως θρυμματισμένος πάγος) μπορεί να απαλύνουν τον πονόλαιμο.
• Γαργάρες με αλατόνερο: Εάν το παιδί σας μπορεί να κάνει γαργάρες, τότε δώστε του να κάνει γαργάρα με 1 κουταλάκι του γλυκού επιτραπέζιο αλάτι διαλυμένο σε ένα ποτήρι ζεστό νερό. Βεβαιωθείτε φυσικά ότι μετά από κάθε γαργάρα θα φτύνει το νερό!
• Υγρασία ατμόσφαιρας: Χρησιμοποιήστε έναν υγραντήρα για να μειώσετε την ξηρασία στον αέρα, η οποία μπορεί να ερεθίσει περαιτέρω τον λαιμό, ή καθίστε μαζί με το παιδί σας για μερικά λεπτά σε ένα μπάνιο με πολλούς υδρατμούς.
• Παστίλιες για τον λαιμό: Τα παιδιά ηλικίας άνω των 4 ετών επιτρέπεται να πιπιλίζουν παστίλιες για την ανακούφιση του πονόλαιμου.
• Αποφύγετε τα ερεθιστικά του λαιμού: Κρατήστε το σπίτι σας απαλλαγμένο από τον καπνό του τσιγάρου και τις αναθυμιάσεις από τα προϊόντα καθαρισμού, που μπορεί να ερεθίσουν τον λαιμό.
• Φάρμακα για τον πόνο και τον πυρετό: Συζητήστε με το γιατρό σας σχετικά με τη χρήση ιβουπροφαίνης, ή ακεταμινοφαίνης για την ελαχιστοποίηση του πόνου στον λαιμό και του πυρετού.

Αντιβιοτικά

Αν η αμυγδαλίτιδα προκαλείται από βακτηριακή λοίμωξη, ο γιατρός σας θα σας συνταγογραφήσει μια θεραπεία με αντιβιοτικά.

Η πενικιλίνη που λαμβάνονται από το στόμα για 10 ημέρες είναι η πιο συχνή θεραπεία αυτού του τύπου για την αμυγδαλίτιδα, η οποία προκαλείται από το βακτήριο του στρεπτόκοκκου ομάδας Α.

Εάν το παιδί σας είναι αλλεργικό στην πενικιλίνη, ο γιατρός σας θα σας συνταγογραφήσει ένα εναλλακτικό αντιβιοτικό.

Το παιδί σας πρέπει να ολοκληρώσει πλήρως την αντιβίωση, ακόμη και αν τα συμπτώματα υποχωρήσουν εντελώς. Αν δεν το κάνετε αυτό, μπορεί να επιδεινωθεί η μόλυνση, ή να εξαπλωθεί και σε άλλα μέρη του σώματος.

Η πιο σοβαρή επίπτωση είναι ο ρευματικός πυρετός και η σοβαρή φλεγμονή των νεφρών. Συζητήστε με το γιατρό ή το φαρμακοποιό σας σχετικά με το τι πρέπει να κάνετε αν ξεχάσετε να δώσετε στο παιδί σας μια δόση.

Χειρουργική επέμβαση

Η χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση αμυγδαλών (αμυγδαλεκτομή) μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε περιπτώσεις που η αμυγδαλίτιδα αποτελεί συχνό πρόβλημα για το παιδί (χρόνια αμυγδαλίτιδα), αν πρόκειται για βακτηριακή αμυγδαλίτιδα που δεν ανταποκρίνεται σε θεραπεία με αντιβιοτικά. Η χρόνια αμυγδαλίτιδα γενικά ορίζεται από τα εξής:

• Υπάρχουν περισσότερα από 7 επεισόδια αμυγδαλίτιδας μέσα σε ένα έτος
• Περισσότερα από 4-5 επεισόδια το χρόνο και για τα δύο προηγούμενα έτη
• Περισσότερα από τα 3 επεισόδια το χρόνο για κάθε ένα από τα τρία προηγούμενα έτη

Η αμυγδαλεκτομή μπορεί, επίσης, να εφαρμοστεί, αν η αμυγδαλίτιδα οδηγήσει σε σοβαρές επιπλοκές, όπως:

• Αποφρακτική άπνοια ύπνου
• Δυσκολία στην αναπνοή
• Δυσκολία στην κατάποση
• Ένα απόστημα που δεν βελτιώνεται με θεραπεία με αντιβιοτικά

Η αμυγδαλεκτομή γίνεται συνήθως ως εξωνοσοκομειακή διαδικασία, εκτός εάν το παιδί σας είναι πολύ μικρό, ή αν έχει μια σύνθετη ιατρική πάθηση, ή αν προκύψουν επιπλοκές κατά τη διάρκεια της χειρουργικής επέμβασης.

Το παιδί σας θα πρέπει κανονικά να είναι σε θέση να γυρίσει στο σπίτι ανήμερα της χειρουργικής επέμβασης. Μια πλήρης αποκατάσταση διαρκεί συνήθως 1-2 εβδομάδες.