Το ανεύρυσμα εγκεφάλου είναι μία παθολογική κατάσταση κατά την οποία το τοίχωμα κάποιου αγγείου στον εγκέφαλο παρουσιάζει διόγκωση. Πρόκειται για εξασθένηση στο μεσαίο στρώμα του τοιχώματος του εγκεφάλου, οδηγώντας σε προβολή, δηλαδή ανεύρυσμα εγκεφάλου. Συχνά μοιάζει με μία ρόγα σταφυλιού που κρέμεται από τον μίσχο.
Ένα ανεύρυσμα μπορεί να συμβεί σε οποιοδήποτε αγγείο του σώματος, όμως πιο συχνά παρατηρείται στον εγκέφαλο. Εάν προκύψει ρήξη ανευρύσματος τότε προκαλείται αιμορραγία στη βάση του εγκεφάλου, μία ιδιαίτερα επικίνδυνη κατάσταση που χρήζει άμεσης αντιμετώπισης και είναι γνωστή ως «υπαραχνοειδής αιμορραγία». Παρόλα αυτά, τα περισσότερα ανευρύσματα εγκεφάλου δεν παθαίνουν ρήξη και δεν εμφανίζουν συμπτώματα. Για το λόγο αυτό, συνήθως εντοπίζονται κατά τη διάρκεια εξετάσεων για την αξιολόγηση άλλων παθήσεων.
Τα αίτια του ανευρύσματος εγκεφάλου δεν έχουν αποσαφηνιστεί μέχρι σήμερα, ωστόσο υπάρχει ποικίλοι παράγοντες που μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο της πάθησης.
Ποια είναι τα συμπτώματα που μπορεί να εκδηλωθούν
Ένα ανεύρυσμα εγκεφάλου μπορεί να μην προκαλέσει συμπτώματα, ειδικά εάν είναι μικρό. Σε περιπτώσεις όπου το ανεύρυσμα είναι μεγαλύτερο, υπάρχει πιθανότητα να ασκεί πίεση στου εγκεφαλικούς ιστούς και τα νεύρα, προκαλώντας:
- Πόνο πίσω και πάνω από το ένα μάτι
- Διεσταλμένη κόρη του ματιού
- Αλλαγή στην όραση ή διπλωπία (διπλή όραση)
- Μούδιασμα στη μία πλευρά του προσώπου
Εάν συμβεί ρήξη ανευρύσματος, το κύριο σύμπτωμα είναι ξαφνικός και έντονος πονοκέφαλος, ο οποίος συχνά περιγράφεται από τον ασθενή ως «ο χειρότερος πονοκέφαλος που έχει βιώσει ποτέ».
Άλλα κοινά συμπτώματα σε περίπτωση ρήξης ανευρύσματος είναι:
- Ναυτία και έμετος
- Πόνος στο λαιμό
- Θολή όραση ή διπλωπία
- Ευαισθησία στο φως
- Επιληπτική κρίση
- Βλεφαρόπτωση
- Απώλεια συνείδησης
- Σύγχυση
Η σοβαρού βαθμού ρήξη ανευρύσματος συνήθως συνοδεύεται από αιμορραγία στη βάση του εγκεφάλου.
Ανεύρυσμα Εγκεφάλου – Παράγοντες Κινδύνου
Ένας αριθμός παραγόντων μπορεί να συμβάλει στην αδυναμία του αρτηριακού τοιχώματος και να αυξήσει τον κίνδυνο εγκεφαλικού ανευρύσματος ή ρήξης ανευρύσματος.
Οι παράγοντες κινδύνου αναπτύσσονται με την πάροδο του χρόνου ή είναι παρόντες κατά τη γέννηση. Αυτοί περιλαμβάνουν:
- Μεγαλύτερη ηλικία
- Κάπνισμα
- Υψηλή αρτηριακή πίεση (υπέρταση)
- Χρήση ναρκωτικών (ιδιαίτερη η χρήση κοκαΐνης)
- Αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ
- Πολυκυστική νόσος νεφρών
- Σύνδρομο Ehlers-Danlos (κληρονομικές διαταραχές του συνδετικού ιστού)
- Στένωση αορτής
- Αρτηριοφλεβική δυσπλασία
- Οικογενειακό ιστορικό ανευρύσματος εγκεφάλου
Διάγνωση
Η διάγνωση των περισσότερων μη-ραγέντων ανευρυσμάτων τίθεται τυχαία κατά τη διαδικασία απεικονιστικού ελέγχου με αξονική ή μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου. Εάν υπάρχει οικογενειακό ιστορικό ανευρύσματος εγκεφάλου, ο ασθενής πρέπει να υποβάλλεται σε τακτικές προληπτικές εξετάσεις. Σε περίπτωση που παρουσιάζονται συμπτώματα όπως έντονη κεφαλαλγία, διαταραχές στην όραση, κ.α., τότε ο ασθενής είναι απαραίτητο να επισκεφθεί νευροχειρουργό ο οποίος θα ορίσει τις κατάλληλες εξετάσεις για τη διερεύνηση της αιτίας.
Αντιμετώπιση
Η αντιμετώπιση εξαρτάται από τον τύπο του ανευρύσματος, δηλαδή εάν πρόκειται για ρήξη ανευρύσματος εγκεφάλου ή όχι.
Σε περίπτωση ρήξης όπου προκαλείται αιμορραγία, η αντιμετώπιση πρέπει να είναι άμεση, εντός μερικών ωρών, και περιλαμβάνει είτε εμβολισμό είτε χειρουργική επέμβαση.
Σε περιστατικά όπου η διάγνωση του ανευρύσματος γίνεται τυχαία, δεν υπάρχει ρήξη ενώ το ανεύρυσμα είναι μικρότερο από 7mm, τότε δεν ακολουθείται κάποια παρεμβατική διαδικασία, ωστόσο απαιτείται η τακτική παρακολούθησή του από νευροχειρουργό.
Εάν πρόκειται για μη-ραγέν ανεύρυσμα, όμως το μέγεθός του είναι μεγαλύτερο από 7mm, τότε προγραμματίζεται εμβολισμός ή χειρουργική επέμβαση.