ΥΓΕΙΑ

Απλό τεστ για να δείτε αν παθαίνετε άπνοια όταν κοιμάστε

17 Μαρτίου 2023
Newshealth.gr

Το τεστ της Ομάδας «Μελέτη Διαταραχών Αναπνοής στον Ύπνο» της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας που θα σας δείξετε αν έχετε άπνοια στον ύπνο σας.

Η άπνοια στη διάρκεια του ύπνου είναι μία πολύ συχνή διαταραχή, η οποία αποτελεί κύριο λόγο κακής ποιότητας ύπνου. Η ανάπτυξή της έχει σχετισθεί με πολλά και σοβαρά προβλήματα υγείας, στα οποία συμπεριλαμβάνονται η υπέρταση, ο διαβήτης και πολλά άλλα.

Όπως εξηγούν ειδικοί από την Επιστημονική Ομάδα «Μελέτη Διαταραχών Αναπνοής στον Ύπνο» της Ελληνικής Πνευμονολογικής Εταιρείας (ΕΠΕ), το κύριο χαρακτηριστικό της άπνοιας είναι το ροχαλητό που συνοδεύεται από πλήρεις διακοπές της αναπνοής.

Οι διακοπές αυτές διαρκούν από μερικά δευτερόλεπτα έως πάνω από ένα λεπτό. Όσο διαρκούν, διακόπτεται το ροχαλητό. Μόλις όμως ο πάσχων αρχίσει να αναπνέει εκ νέου, ξαναρχίζει το ροχαλητό και μάλιστα είναι πιο έντονο.

Οι διακοπές της αναπνοής ονομάζονται άπνοιες. Αν ένας άνθρωπος εκδηλώνει αρκετές άπνοιες στη διάρκεια του ύπνου, θεωρείται ότι πάσχει από το σύνδρομο της άπνοιας στον ύπνο.

Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα της άπνοιας στον ύπνο είναι:

  • Το χρόνιο ροχαλητό με παρουσία διακοπών της αναπνοής (απνοιών)
  • Η νυχτερινή συχνουρία
  • Οι πρωινοί πονοκέφαλοι
  • Η υπνηλία και η κόπωση στη διάρκεια της ημέρας

Το τεστ για την άπνοια

H Επιστημονική Ομάδα της ΕΠΕ (συντονιστές: Εμμανουήλ Βαγιάκης, Καλλιρόη Λάμπρου, Πέτρος Μπακάκος) έχει καταρτίσει το αυτοσυμπληρούμενο ερωτηματολόγιο STOP BANG, ένα χρήσιμο εργαλείο προς τους ιατρούς για την ανίχνευση ατόμων που είναι πιθανό να πάσχουν από αποφρακτική υπνική άπνοια.

Το ερωτηματολόγιο μπορούν να κάνουν και μόνοι τους, όσοι υποψιάζονται ότι παθαίνουν άπνοιες στον ύπνο. Απαντήστε καταφατικά  ή αρνητικά στις ερωτήσεις που παρατίθενται στη συνέχεια.

Το ροχαλητό σας είναι δυνατό, τόσο ώστε να ακούγεται μέσα από κλειστή πόρτα ή να ενοχλεί τον/την σύντροφό σας στο κρεββάτι; ΝΑΙ ΟΧΙ
Κατά τη διάρκεια της ημέρας αισθάνεστε συχνά κουρασμένοι ή νυστάζετε; Μπορεί λ.χ. να σας πάρει ο ύπνος ενώ οδηγείτε ή μιλάτε σε κάποιον; ΝΑΙ ΟΧΙ
Κατά τη διάρκεια του ύπνου σας έχει παρατηρήσει κάποιος ότι σταματάει η αναπνοή σας (άπνοια) ή έχετε αίσθημα πνιγμονής; ΝΑΙ ΟΧΙ
Έχετε αρτηριακή υπέρταση ή λαμβάνετε θεραπεία για αρτηριακή πίεση;  ΝΑΙ ΟΧΙ
Ο Δείκτης Μάζας Σώματος σας (ΔΜΣ) είναι μεγαλύτερος από 35 kg/m2;Για να τον υπολογίσετε, διαιρέστε το βάρος σας σε κιλά (kg) με το ύψος σας σε μέτρα (m) εις το τετράγωνο. Παραδείγματος χάριν, κάποιος που ζυγίζει 90 κιλά και έχει ύψος 1,70 μέτρα, έχει ΔΜΣ: 90 διά (1,7 επί 1,7) = 31,14 kg/m2. Οι τιμές από 25 έως 30 σημαίνουν υπέρβαρο άτομο. Πάνω από 30 σημαίνουν παχυσαρκία. ΝΑΙ ΟΧΙ
Είστε άνω των 50 ετών; ΝΑΙ ΟΧΙ
Έχετε αυξημένη περίμετρο λαιμού;Η μέτρηση της περιμέτρου του λαιμού γίνεται στο ύψος του μήλου του Αδάμ. Για τους άντρες αυξημένη θεωρείται η περίμετρος του λαιμού όταν υπερβαίνει τα 43 εκατοστά (cm). Για τις γυναίκες όταν υπερβαίνει τα 41 cm. ΝΑΙ ΟΧΙ
Είστε άνδρας; ΝΑΙ  ΟΧΙ

Αποτελέσματα

  • Αν απαντήσατε ΝΑΙ σε 0-2 ερωτήσεις: Είστε χαμηλού κινδύνου για αποφρακτική άπνοια στον ύπνο
  • Αν απαντήσατε ΝΑΙ σε 3-4 ερωτήσεις: Είστε μέσου κινδύνου
  • Αν απαντήσατε ΝΑΙ σε 5-8 ερωτήσεις: Είστε υψηλού κινδύνου

Υψηλού κινδύνου για αποφρακτική άπνοια στον ύπνο είστε και αν:

  • Απαντήσατε ΝΑΙ σε 2 ή περισσότερες απαντήσεις από τις 4 πρώτες ερωτήσεις ΚΑΙ ταυτοχρόνως είστε άνδρες ή
  • Απαντήσατε ΝΑΙ σε 2 ή περισσότερες απαντήσεις από τις 4 πρώτες ερωτήσεις ΚΑΙ ταυτοχρόνως έχετε ΔΜΣ πάνω από 35 Kg/m2 ή
  • Απαντήσατε ΝΑΙ σε 2 ή περισσότερες απαντήσεις από τις 4 πρώτες ερωτήσεις ΚΑΙ ταυτοχρόνως έχετε περίμετρο τραχήλου πάνω από 43 εκατοστά για άνδρες

ΠΡΟΣΟΧΗ: Το ερωτηματολόγιο μπορεί να εκτιμηθεί και χωρίς την συμπλήρωση της ερώτησης για την αυξημένη περίμετρο λαιμού, αν η μέτρηση δεν είναι εύκολα εφικτή.

Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να απευθυνθείτε στην Επιστημονική Ομάδα «Μελέτη Διαταραχών Αναπνοής στον  Ύπνο» της ΕΠΕ, στο email: omadahypnouepe@gmail.com.

Υπνική Άπνοια: Συμπτώματα, αίτια, αντιμετώπιση

Η υπνική άπνοια είναι μία κατάσταση κατά την οποία οι μυς του φάρυγγα στο πλάι και στο πίσω μέρος του λαιμού χαλαρώνουν τόσο πολύ κατά τη διάρκεια του ύπνου που η αναπνοή σταματά για μερικά δευτερόλεπτα. Όταν συμβαίνει αυτό, ο εγκέφαλος αντιλαμβάνεται την έλλειψη οξυγόνου στο αίμα, ξυπνά τόσο ώστε να διεγείρει τους μυς και να πάρετε βαθιά αναπνοή. Κατόπιν πέφτετε σε βαθύ ύπνο ξανά και ο κύκλος συνεχίζεται, συνήθως χωρίς να το καταλαβαίνετε. Υπάρχουν 3 τύποι υπνικής άπνοιας:

  • Αποφρακτική Υπνική Άπνοια : ο πιο κοινός τύπος κατά τον οποίο οι μυς του λαιμού κλείνουν τον αεραγωγό προκαλώντας τη διακοπή της αναπνοής.
  • Κεντρική Υπνική Άπνοια: δεν είναι τόσο συχνή όσο η αποφρακτική– ο εγκέφαλος ή το νευρικό σύστημα δε δίνουν εντολή στους μυς ελέγχου της αναπνοής ώστε να ξεκινήσει ο κύκλος της αναπνοής.
  • Μικτή Υπνική Άπνοια: συγχρόνως συμβαίνει αποφρακτική και κεντρική υπνική άπνοια.

Υπνική Άπνοια: Πώς θα αναγνωρίσετε τα συμπτώματα;

Η υπνική άπνοια έχει μεγάλο εύρος συμπτωμάτων. Ίσως πάσχετε από υπνική άπνοια εάν έχετε περισσότερα από 2-3 συμπτώματα :

  • Ροχαλητό: πολλοί ασθενείς υπνικής άπνοιας απευθύνθηκαν στον ιατρό τους επειδή το ροχαλητό τους ξυπνούσε τον/την σύντροφό τους
  • Υπνηλία: κατά τη διάρκεια της ημέρας- ορισμένοι άνθρωποι αναζητούν βοήθεια επειδή αποκοιμήθηκαν ενώ οδηγούσαν ή εργαζόντουσαν.
  • Έλλειψη προσοχής
  • Κατάθλιψη, εκνευρισμός, κακή διάθεση
  • Μειωμένη σεξουαλική διάθεση ή στυτική δυσλειτουργία
  • Συχνοουρία
  • Εφιάλτες

Υπνική Άπνοια: Ποια αίτια οδηγούν στην εμφάνιση της;

Υπέρταση

Αν κάποιος πάσχει από Σύνδρομο Υπνικής Άπνοιας, είναι πιο πιθανό να έχει υψηλή αρτηριακή πίεση. Λάβετε υπ’όψιν ότι το 30% των υπερτασικών ασθενών πάσχουν από Σύνδρομο Υπνικής Άπνοιας  και το 50% των ασθενών που πάσχουν από ΣΑΥ έχουν υπέρταση.

Καρδιαγγειακή νόσος

Το Σύνδρομο Υπνικής Άπνοιας μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα με τον καρδιακό ρυθμό και μπορεί να προκαλέσει καρδιακή αρρυθμία (κολπική μαρμαρυγή) και βραδυκαρδία.

Έμφραγμα

H υπνική άπνοια μπορεί να οδηγήσει σε στεφανιαία νόσο και μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα το έμφραγμα. Αν το Σύνδρομο Υπνικής Άπνοιας παραμείνει χωρίς θεραπεία, ο κίδυνος της καρδιακής προσβολής διπλασιάζεται.

Εγκεφαλικό επεισόδιο

Το Σύνδρομο Υπνικής Άπνοιας συσχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου στην μέση ηλικία και σε γηραιότερους ενήλικες, ειδικά σε άνδρες.

Διαβήτης τύπου 2

Φαρμακευτικές έρευνες έχουν επιβεβαιώσει τη συσχέτιση μεταξύ υπνικής άπνοιας και διαβήτη τύπου 2. Το 40% των ασθενών, οι οποίοι νοσούν από Σύνδρομο Υπνικής Άπνοιας, πάσχουν και από διαβήτη τύπου 2.

Υπνική Άπνοια: Προδιαθεσικοί Παράγοντες & Παράγοντες Κινδύνου

  • Ηλικία: Η υπνική άπνοια εμφανίζεται σημαντικά συχνότερα σε ενήλικες άνω των 50 ετών.
  • Αρσενικό φύλλο: Το Σύνδρομο Υπνικής Άπνοιας είναι περισσότερο κοινή ασθένεια στους άνδρες, παρά στις γυναίκες. Αυτό έχει αποδοθεί σε διαφορές σε ανατομικές και λειτουργικές ιδιότητες του ανωτέρου αεραγωγού μεταξύ τω δύο φύλων.
  • Το υπερβολικό βάρος: Ένας ενήλικας με ΔΜΜ (Δείκτη Μυϊκής Μάζας) 30 ή υψηλότερο, θεωρείται ότι είναι παχύσαρκος. Ο κίνδυνος της υπνικής άπνοιας αυξάνεται όσο μεγαλύτερο είναι το βάρος.
  • Οικογενειακό ιστορικό: Η υπνική άπνοια μπορεί να εμφανιστεί περισσότερο συχνά μεταξύ συγγενών πρώτου βαθμού. Αυτό μπορεί να είναι αποτέλεσμα είτε κληρονομικών χαρακτηριστικών, είτε παρόμοιων τρόπων ζωής.
  • Στενότητα αεραγωγού: Αν κάποιος έχει ρινική συμφόρηση, ένα ανατομικό ελάττωμα ή μια αναπνευστική αλλεργία, είναι πιο πιθανό να αναπτύξει Σύνδρομο Υπνικής Άπνοιας.
  • Κάπνισμα: Σχετίζεται με υψηλότερο ρίσκο ροχαλητού και ανάπτυξης του Σύνδρομο Υπνικής Άπνοιας.
  • Αλκοόλ: Μπορεί να αυξήσει την απόφραξη των άνω αεραγωγών, οδηγόντας σε άπνοιες.

Υπνική Άπνοια: Πώς θα την αντιμετωπίσετε

Οι θεραπευτικές προσεγγίσεις  της άπνοιας κατά τον  ύπνο κυμαίνονται από πράγματα που μπορείτε να κάνετε μόνοι στο σπίτι σας, όπως απώλεια βάρους ή αλλαγή της θέσης στον ύπνο, και ως τη χειρουργική επέμβαση. Σε ήπιες περιπτώσεις υπνικής άπνοιας του ύπνου, μπορεί να είστε σε θέση να την αντιμετωπίσετε  με την αλλαγή της συμπεριφοράς σας, όπως:

  • Η απώλεια βάρους
  • Αποφυγή αλκοόλ και υπνωτικών χαπιών
  • Αλλαγή των θέσεων ύπνου για τη βελτίωση της αναπνοής
  • Η διακοπή του καπνίσματος. Το κάπνισμα μπορεί να επιδεινώσει τόσο το ροχαλητό και την άπνοια.
  • Αποφυγή ύπνου στην πλάτη

Η συνεχής θετική πίεση αεραγωγών (CPAP)

Η συνεχής θετική πίεση αεραγωγών – που ονομάζεται επίσης CPAP – είναι μια επεξεργασία κατά την οποία μια μάσκα φοριέται πάνω από τη μύτη ή / και το στόμα ενώ κοιμάστε. Η μάσκα είναι συνδεδεμένη  με ένα μηχάνημα που παρέχει μια συνεχή υπό πίεση ροή του αέρα μέσα στη μύτη. Αυτή η ροή του αέρα βοηθά στη διατήρηση της διάνοιξης των αεραγωγών έτσι ώστε η αναπνοή να είναι κανονική. Η  CPAP θεωρείται από πολλούς εμπειρογνώμονες ότι  είναι η πιο αποτελεσματική θεραπεία για την υπνική άπνοια.

Άπνοια κατά τον ύπνο και Οδοντιατρική Συσκευές

Ειδικές οδοντιατρικές συσκευές μπορούν να βοηθούν και να κρατούν  τον αεραγωγό ανοιχτό κατά τη διάρκεια του ύπνου. Τέτοιες συσκευές μπορεί να είναι ειδικά σχεδιασμένες από τους οδοντιάτρους με ιδιαίτερη εμπειρία στη θεραπεία της άπνοιας ύπνου.

Χειρουργική επέμβαση για την υπνική άπνοια

Εάν έχετε ένα σκολίωση ρινικού διαφράγματος, διογκωμένες αμυγδαλές ή μια μικρή κάτω γνάθο με μια κατακόρυφη επικάλυψη που έχει σαν αποτέλεσμα ο λαιμός να είναι πολύ στενός, ίσως χρειαστεί χειρουργική επέμβαση για τη διόρθωση της άπνοιας κατά τον  ύπνο.

Οι πιο συχνές χειρουργικές επεμβάσεις  που  εκτελούνται για την άπνοια ύπνου περιλαμβάνουν:

  • Η ρινική χειρουργική επέμβαση: Διόρθωση ρινικών  προβλήματα , όπως σκολίωση ρινικού διαφράγματος.
  • Uvulopalatopharyngoplasty (UPPP): Μια διαδικασία που αφαιρεί μαλακούς  ιστούς  στο πίσω μέρος του λαιμού και του ουρανίσκου, αυξάνοντας το πλάτος του αεραγωγού  στο άνοιγμα του λαιμού.
  • Χειρουργική επέμβαση διαμόρφωσης άνω και κάτω γνάθου : Χειρουργική επέμβαση για να διορθώσει ορισμένα προβλήματα του προσώπου ή του λαιμού που συμβάλλουν στην άπνοια κατά τον ύπνο.