Διάσειση: Τα συμπτώματα, η αντιμετώπιση και οι πρώτες βοήθειες

Διάσειση: Η διάσειση είναι μια διαταραχή της λειτουργίας των νευρικών κυττάρων στον εγκέφαλο ως αποτέλεσμα χτυπήματος στο κρανίο. Αυτό σημαίνει ότι τμήματα των λειτουργιών του εγκεφάλου μπαίνουν προσωρινά «σε αναμονή».

Είναι κάτι που συμβαίνει συχνά μετά από ένα χτύπημα στο κεφάλι – ίσως κατά τη διάρκεια μιας πτώσης ή αθλητικού τραυματισμού – και αποτελεί τον λιγότερο επικίνδυνο τύπο εγκεφαλικού τραυματισμού.

Εξ ορισμού, μια διάσειση δεν είναι μια απειλητική για τη ζωή, αλλά μπορεί να προκαλέσει τόσο βραχυπρόθεσμα, όσο και μακροπρόθεσμα προβλήματα. Η διάσειση δεν πρέπει να συγχέεται με τραυματισμό που υπάρχει αιμορραγία κάτω από το κρανίο, ή στον εγκέφαλο.

• Σε μια ήπια διάσειση ο ασθενής μπορεί να μην εκδηλώσει απώλεια συνείδησης (αίσθημα ζάλης).
• Μια σοβαρή διάσειση μπορεί να περιλαμβάνει παρατεταμένη απώλεια των αισθήσεων με μια καθυστερημένη επιστροφή στο φυσιολογικό.

Διάσειση: Συμπτώματα – Πώς εκδηλώνεται;

Τα πιο κοινά σημάδια και συμπτώματα μιας διάσεισης είναι:

• Απώλεια συνείδησης μετά από οποιοδήποτε τραύμα στο κεφάλι
• Σύγχυση
• Πονοκέφαλος
• Ναυτία ή έμετος
• Θολή όραση
• Απώλεια της βραχυπρόθεσμης μνήμης (ο ασθενής δεν μπορεί να θυμηθεί τον τρόπο που χτύπησε καθώς και τα γεγονότα πριν ή μετά τον τραυματισμό του)
• Επιμονή και επαναλαμβανόμενη συμπεριφορά (ο ασθενής επαναλαμβάνει το ίδιο πράγμα ξανά και ξανά, παρά το γεγονός ότι πήρε την απάντηση που αναζητούσε. Για παράδειγμα, μπορεί να ρωτάει συνέχεια “Έπαθα κάποιο ατύχημα;”)

Διάσειση: Τι κάνουμε εάν κάποιος πάθει διάσειση;

Η αιμορραγία κάτω από το τριχωτό της κεφαλής, αλλά έξω από το κρανίο, δημιουργεί ένα “εξόγκωμα”, ή μεγάλη μελανιά (αιμάτωμα) στη θέση του τραυματισμού στο κεφάλι. Ένα αιμάτωμα είναι σύνηθες και θα υποχωρήσει από μόνη του.

Η χρήση πάγου αμέσως μετά τον τραυματισμό μπορεί να βοηθήσει στο να μειωθεί το μέγεθος του αιματώματος.

• Μην εφαρμόζετε πάγο απευθείας στο δέρμα. Χρησιμοποιήστε μια πετσέτα ως κάλυμμα και τυλίξτε τον πάγο σε αυτή. Μπορείτε επίσης να χρησιμοποιήσετε μια σακούλα από κατεψυγμένα λαχανικά τυλιγμένη και πάλι σε πανί.
• Εφαρμόστε πάγο για 20-30 λεπτά κάθε φορά και επαναλάβετε περίπου κάθε 2-4 ώρες.
• Η ανάπαυση είναι σημαντική, ώστε να επιτραπεί στον εγκέφαλο να επουλώσει τις βλάβες που υπέστη από το χτύπημα.
• Μην προσπαθήσετε να αξιολογήσετε μόνοι σας την σοβαρότητα του τραύματος. Σε κάθε περίπτωση επικοινωνήστε άμεσα με κάποιον γιατρό. Ο γιατρός θα πρέπει να επικοινωνήσει μαζί σας στις ακόλουθες περιπτώσεις:
  • Εάν ο ασθενής δεν έχει τις αισθήσεις του, ακόμα και αν έχει αναρρώσει.
  • Εάν ο ασθενής έχει υπνηλία και δυσκολεύεστε να επικοινωνήσετε.
  • Εάν η κατάσταση του ασθενούς επιδεινωθεί μετά από τη βελτίωση.
  • Εάν ο ασθενής κάνει εμετό – ωστόσο αυτό είναι συχνό φαινόμενο σε παιδιά κάτω των 12 ετών.
  • Εάν ο ασθενής πάθει επιληπτικό σοκ.
  • Εάν υπάρχει αμνησία (απώλεια μνήμης για συμβάντα πριν ή μετά τον τραυματισμό).
  • Εάν παρουσιάσει απώλεια ισορροπίας ή αδυναμίας σε ένα χέρι ή πόδι.
  • Μπερδεύει τα λόγια του.
  • Εάν ο ασθενής έχει πληγή στο πρόσωπο ή το κεφάλι του.

Μια δεύτερη διάσειση (δεύτερο χτύπημα) προτού ο εγκέφαλος επανέλθει πλήρως από τον πρώτο τραυματισμό (συνήθως μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα ωρών, ημερών, ή εβδομάδων) μπορεί να επιβραδύνει την ανάρρωση, ή να αυξήσει την πιθανότητα κάποιου μακροχρόνιου προβλήματος.

Σε σπάνιες περιπτώσεις, μια δεύτερη διάσειση μπορεί να οδηγήσει σε οίδημα (πρήξιμο του εγκεφάλου), μόνιμη εγκεφαλική βλάβη, ακόμα και θάνατο.

Διάσειση: Πότε η ιατρική βοήθεια είναι απαραίτητη;

Καλέστε το γιατρό για οποιαδήποτε από τις ακόλουθες καταστάσεις. Ο γιατρός θα αποφασίσει για το αν αρκεί η φροντίδα στο σπίτι, ή αν πρέπει να στείλετε τον ασθενή στο τμήμα επειγόντων περιστατικών ενός νοσοκομείου.

• Το άτομο χτύπησε σε σκληρό αντικείμενο με το κεφάλι (για παράδειγμα: πλακάκια, πάγος, μπανιέρα), αλλά δεν έχασε τις αισθήσεις του
• Ήπια ζάλη ή ναυτία μετά από έναν τραυματισμό στο κεφάλι
• Απώλεια μνήμης του συμβάντος τραυματισμού (αμνησία) για λίγα λεπτά
• Ήπιος πονοκέφαλος χωρίς διαταραχές της όρασης

Πηγαίνετε στο τμήμα επειγόντων περιστατικών ενός νοσοκομείου με ασθενοφόρο στις ακόλουθες καταστάσεις. Για τα άτομα με λιγότερο σοβαρά τραύματα που δεν απαιτούν μεταφορά με ασθενοφόρο, μπορείτε να τα μεταφέρετε και με ιδιωτικό όχημα.

• Σοβαρό τραύμα στο κεφάλι, για παράδειγμα, μια πτώση από περισσότερο από 1,5μ ή απότομη πτώση σε σκληρή επιφάνεια ή σε αντικείμενο με αποτέλεσμα την αιμορραγία ή το σχίσιμο του τριχωτού της κεφαλής.
• Σε κάθε περίπτωση που ένα παιδί χάσει τις αισθήσεις του ως αποτέλεσμα ενός τραυματισμού στο κεφάλι.
• Παρατεταμένη απώλεια της συνείδησης (περισσότερο από δύο λεπτά)
• Οποιαδήποτε καθυστερημένη απώλεια της συνείδησης (για παράδειγμα, ο τραυματίας έχασε αρχικά τις αισθήσεις του, στη συνέχεια ξύπνησε και επικοινωνεί, αλλά μετά έχει και πάλι απώλεια συνείδησης)
• Εμετός πάνω από μία φορά
• Σύγχυση που δεν υποχωρεί γρήγορα
• Ανησυχία ή διέγερση
• Ακραία υπνηλία, αδυναμία ή ανικανότητα να περπατήσει
• Έντονος πονοκέφαλος
• Απώλεια μνήμης του συμβάντος τραυματισμού (αμνησία)
• Επιμονή και επαναλαμβανόμενη συμπεριφορά (ο τραυματίας λέει το ίδιο πράγμα ξανά και ξανά)
• Κρίσεις ή σπασμοί
• Μπερδεμένη ομιλία

Κάποιος που παίρνει η βαρφαρίνη (Coumadin) ή αναστολείς αιμοπεταλίων, όπως η κλοπιδογρέλη (Plavix) και ασπιρίνη (Aggrenox) για κάποιο άλλο ιατρικό πρόβλημα και χτυπήσει σοβαρά στο κεφάλι, πρέπει να πάει επειγόντως στο νοσοκομείο.

Αν δεν είστε σίγουροι για τη σοβαρότητα του τραυματισμού, μεταφέρετε τον τραυματία στο τμήμα επειγόντων περιστατικών αμέσως.

Προσοχή!

Αν το άτομο αδυνατεί να ανακτήσει τις αισθήσεις του μετά από δύο λεπτά, ή η ζημιά είναι πολύ σοβαρή, ακόμη και αν δεν έχουν περάσει δύο λεπτά, ΜΗΝ μετακινήσετε το άτομο.

Προσπαθήστε να ακινητοποιήσετε τον λαιμό του, ώστε να μην κινεί το κεφάλι του, αφού κάτι τέτοιο μπορεί να επιδεινώσει τυχόν τραυματισμό στην σπονδυλική στήλη.

Αν το άτομο χρειάζεται να κάνει εμετό, γυρίστε το πολύ προσεκτικά ολόκληρο στο πλάι χωρίς να στρίψετε το κεφάλι του. Καλέστε το 166 αμέσως για βοήθεια.

Διάσειση: Πώς αντιμετωπίζεται;

Ο γιατρός θα στείλει τον ασθενή στο νοσοκομείο για διάγνωση και τεστ, και για να κάνει αξονική τομογραφία, αν έχει κάποιο από τα παραπάνω συμπτώματα.

Εάν ο τραυματισμός της κεφαλής δεν προκάλεσε τα σοβαρά συμπτώματα που περιγράφηκαν παραπάνω ή η αξονική τομογραφία είναι φυσιολογική, τότε θα γίνει διάγνωση ενός μικρού τραυματισμού της κεφαλής ή διάσεισης και ο ασθενής μπορεί συνήθως να γυρίσει στο σπίτι.

Ο ασθενής πρέπει να επιστρέψει με έναν ενήλικα και να ακολουθήσει κάποιες συγκεκριμένες οδηγίες.

Οι εξαιρέσεις θα ήταν ένα άτομο μεγαλύτερης ηλικίας άνω των 65 ετών, κάποιος που είχε προηγούμενο εγκεφαλικό τραύμα ή χειρουργική επέμβαση και ασθενείς με πρόβλημα πήξης αίματος, όπως αιμορροφιλία, ή επειδή λαμβάνει συγκεκριμένα φάρμακα, όπως η βαρφαρίνη.

Αυτοί οι ασθενείς κινδυνεύουν περισσότερο να αναπτύξουν επιπλοκές, όπως αιμορραγία στον εγκέφαλο και μπορεί να χρειαστεί να περάσουν περισσότερο χρόνο στο νοσοκομείο.

Διάσειση: Όταν ο ασθενής βρίσκεται πια στο σπίτι

Συνήθως τα συμπτώματα διάσεισης εξαφανίζονται σταδιακά μετά από λίγες μέρες ή λίγες εβδομάδες. Μερικά πράγματα που πρέπει να θυμάστε περιλαμβάνουν:

• Ξεκουραστείτε όσο περισσότερο μπορείτε.
• Η σκληρή σωματική δραστηριότητα πρέπει να αποφεύγεται κατά την πρώτη εβδομάδα.
• Πρέπει να υπάρξει σταδιακή επιστροφή στις αθλητικές δραστηριότητες.
• Ο ασθενής πρέπει να φροντίζεται από έναν ενήλικα για 12-24 ώρες μετά το περιστατικό.

Αρχικά κάθε μισή ώρα και στη συνέχεια σε μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα, ο ασθενής θα πρέπει  να επαναλάβει κάτι απλό όπως το όνομα και τη διεύθυνσή του και επίσης να τον ελέγχει κάποιος τη νύχτα για να βεβαιωθεί ότι μπορεί να έχει εγρήγορση χωρίς να χρειάζεται να ξυπνήσει πλήρως.