Η εκκολπωματική νόσος και η εκκολπωματίτιδα σχετίζονται με πεπτικές παθήσεις που επηρεάζουν συνηθέστερα το παχύ έντερο.

Τα εκκολπώματα είναι μικρά εξογκώματα ή ‘’τσέπες’’ που μπορούν να αναπτυχθούν στο τοίχωμα του εντέρου, συνηθέστερα στο αριστερό τμήμα του αλλά μπορεί να αναπτυχθούν και σε ολόκληρο το παχύ ή και το λεπτό έντερο. Είναι συνηθέστερα στους ηλικιωμένους και σε αυτούς που δεν περιλαμβάνουν αρκετές φυτικές ίνες στη διατροφή τους.

Πιθανοί κίνδυνοι για την υγεία:

Όταν δεν υπάρχουν συμπτώματα, ονομάζεται εκκολπωμάτωση και τις περισσότερες φορές οι ασθενείς μαθαίνουν την ύπαρξη τους εάν κάνουν κάποια εξέταση για συνήθως άλλο λόγο.

Όταν τα εκκολπώματα προκαλούν συμπτώματα, όπως πόνο στο κάτω μέρος της κοιλιάς, ονομάζεται εκκολπωματική νόσος.

Εάν το εκκολπώματα μολυνθούν από μικρόβια που ‘’παγιδεύονται’’ στα στόμια τους, μπορεί να προκαλέσουν συστηματική φλεγμονή και πιο σοβαρά συμπτώματα, και ονομάζεται εκκολπωματίτιδα.

Η εκκολπωματίτιδα μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις να προκαλέσει σοβαρές επιπλοκές και θνητότητα, αλλά ευτυχώς αυτό είναι σπάνιο.

Η πιο συχνή σοβαρή επιπλοκή είναι όταν ένα εκκόλπωμα υποστεί ρήξη, προκαλώντας φλεγμονή ή απόστημα μέσα στην κοιλιά.

Αν συμβεί αυτό , χρειάζεται νοσηλεία στο νοσοκομείο επειγόντως και πιθανών χειρουργική επέμβαση. Εντούτοις, παρότι αυτή είναι η πιο συχνή επιπλοκή, δεν είναι πολύ συχνή και συμβαίνει σε λιγότερο από το 2% των ανθρώπων με εκκολπώματα.

Εκκολπωματίτιδα – αίτια

Δεν είναι γνωστό ακριβώς γιατί μερικοί άνθρωποι εμφανίζουν εκκολπωματική νόσο, αλλά φαίνεται να συνδέονται με την ηλικία, τη διατροφή, τον τρόπο ζωής και τη γενετική.·

• Ηλικία. Καθώς μεγαλώνουμε, τα τοιχώματα του παχέος εντέρου γίνονται πιο αδύναμα και η πίεση των σκληρών κοπράνων που διέρχονται από τα έντερα σας μπορεί να προκαλέσει εκκολπώματα. Η πλειοψηφία των ανθρώπων θα έχει εκκολπώματα μέχρι την ηλικία των 80 ετών.
• Διατροφή: Η μη κατανάλωση αρκετών ινών και η κατανάλωση ζωικού λίπους, πιστεύεται ότι συνδέεται με την ανάπτυξη εκφυλιστικών ασθενειών και εκκολπωματίτιδας
• Κάπνισμα
• Παχυσαρκία
• Έλλειψη άσκησης
• Ιστορικό δυσκοιλιότητας
• Μακροχρόνια τακτική χρήση φαρμάκων, όπως τα στεροειδή,  τα οπιοειδή και τα αντιφλεγμονώδη (όπως η ιβουπροφαίνη)
• Γενετικοί λόγοι: Είναι πιο πιθανό να αναπτύξετε εκκολπωματίτιδα εάν έχετε στενό συγγενή με εκκολπωματική νόσο, ειδικά εάν το ανέπτυξαν πριν από την ηλικία των 50 ετών.

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα της εκκολπωματικής νόσου περιλαμβάνουν:

• πόνο στην κοιλιά, συνήθως στην κάτω αριστερή πλευρά, που τείνει να έρχεται και να φεύγει (κωλικός) και επιδεινώνεται κατά τη διάρκεια ή λίγο μετά το φαγητό
• δυσκοιλιότητα, διάρροια ή και τα δύο
• περιστασιακά, αίμα στα κόπρανα.

Εάν η  εκκολπωματική νόσος  μολυνθεί και προκαλέσει φλεγμονή (εκκολπωματίτιδα), μπορεί ξαφνικά να αναπτυχθεί:

• συνεχής, πιο σοβαρός πόνος στην κοιλιά
• υψηλή θερμοκρασία
• διάρροια ή δυσκοιλιότητα
• βλέννα ή αίμα στην κόπρανα ή αιμορραγία από το ορθό.

Πότε να ζητήσετε ιατρική συμβουλή

Ζητήστε  ιατρική συμβουλή εάν έχετε εμφανίσει για πρώτη φορά συμπτώματα της εκκολπωματικής νόσου ή, αν έχετε συμπτώματα εκκολπωματίτιδας, δηλαδή συνεχή, ανεξήγητο κοιλιακό άλγος, ιδιαίτερα εάν συνοδεύεται από πυρετό και δυσκοιλιότητα ή διάρροια

Διαγνωστικές εξετάσεις που γίνονται για την εκκολπωματίτιδα:

Όταν τα εκκολπώματα σχηματιστούν, είναι εδώ για να μείνουν. Είναι πολύ σημαντικό πριν αποδοθεί οποιοδήποτε σύμπτωμα σε εκκολπωματική νόσο ή εκκολπωματίτιδα, να αποκλειστούν  άλλες καταστάσεις με παρόμοια συμπτώματα, όπως σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (IBS), κοιλιοκάκη ή καρκίνο του εντέρου. Για αυτό το λόγο το ιατρικό ιστορικό είναι απολύτως απαραίτητο. Μπορεί να χρειαστούν επιπλέον εξετάσεις αίματος, αξονική τομογραφία κοιλίας και κολονοσκόπηση ή αξονική κολονογραφία

Πρόληψη

Για να αποτρέψετε την εκκολπωματίτιδα:

• Κάντε τακτική άσκηση

Η άσκηση προάγει τη φυσιολογική λειτουργία του εντέρου και μειώνει την πίεση στο κόλον σας. Προσπαθήστε να ασκηθείτε τουλάχιστον 30 λεπτά τις περισσότερες ημέρες.

• Τρώτε περισσότερες φυτικές ίνες.

Μια δίαιτα με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες μειώνει τον κίνδυνο για εκκολπωματίτιδα. Τροφές πλούσιες σε ίνες, όπως φρέσκα φρούτα και λαχανικά και δημητριακά ολικής αλέσεως, μαλακώνουν τα απορρίμματα και βοηθούν να περάσει πιο γρήγορα μέσω του παχέος εντέρου σας. Η κατανάλωση σπόρων και ξηρών καρπών δεν σχετίζεται με την ανάπτυξη εκκολπωματίτιδας.

• Πίνετε πολλά υγρά.

Oι φυτικές ίνες, λειτουργούν απορροφώντας νερό και αυξάνοντας τα μαλακά, ογκώδη απορρίμματα στο παχύ έντερο. Αλλά αν δεν πίνετε αρκετό υγρό για να αντικαταστήσετε αυτό που απορροφάται, οι ίνες μπορεί να προκαλέσουν δυσκοιλιότητα.

• Αποφύγετε το κάπνισμα.

Το κάπνισμα σχετίζεται με αυξημένο κίνδυνο για εκκολπωματίτιδα.

 Αντιμετώπιση

Συντηρητική αντιμετώπιση:

Η εκκολπωματική νόσος αντιμετωπίζεται συντηρητικά με:

• Διατροφή: Η κατανάλωση δίαιτας με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων της εκκολπωματικής νόσου και να εμποδίσει να εξελιχθεί σε εκκολπωματίτιδα. Καλές πηγές ινών περιλαμβάνουν φρέσκα και αποξηραμένα φρούτα, λαχανικά, φασόλια και όσπρια, ξηρούς καρπούς, δημητριακά και ολικής άλεσης τρόφιμα. Αξίζει να αναφερθεί ότι οι άνθρωποι με συμπτώματα εκκολπωματικής νόσου αντιδρούν διαφορετικά στη διατροφή με πολλές φυτικές ίνες καθώς ορισμένοι, ωφελούνται τελικά από μείωση των φυτικών ινών ή ενναλακτικά από χρήση διαλυτών ινών, όπως η ισπαγκουλα (fybogel).
• Φάρμακα: Η παρακεταμόλη μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ανακούφιση του πόνου. Ορισμένα παυσίπονα, συμπεριλαμβανομένης της ασπιρίνης και της ιβουπροφαίνης, δεν πρέπει να λαμβάνονται τακτικά, καθώς μπορούν να προκαλέσουν διαταραχές στο στομάχι. Μπορεί να σας συνταγογραφηθεί ένα καθαρτικό για να διευκολύνεται οποιαδήποτε δυσκοιλιότητα ή διάρροια ή σε ορισμένες περιπτώσεις και αντισπασμωδικό. Επίσης μπορούν να λαμβάνονται συμπληρώματα που βοηθούν ώστε τα κόπρανα να διατηρούνται μαλακά

Εκκολπωματίτιδα

Η εκκολπωματίτιδα, έχει διάφορα συστήματα ταξινόμησης της βαρύτητας της. Σε γενικές γραμμές, οι ήπιες περιπτώσεις εκκολπωματίτιδας μπορεί να αντιμετωπιστούν στο σπίτι με δίαιτα μόνο με υγρά και σούπες για μερικές μέρες μέχρι να υποχωρήσουν τα συμπτώματα, και πιθανών και αντιβιοτικά και παυσίπονα από το στόμα.

Οι πιο σοβαρές περιπτώσεις εκκολπωματίτιδας μπορεί να χρειάζονται νοσηλεία σε νοσοκομείο, αρχικά για ενδοφλέβια αντιβίωση και ενυδάτωση, ή και διαθερμική παροχέτευση αποστημάτων.

Χειρουργική επέμβαση

Στις περιπτώσεις, όπου η συντηρητική θεραπεία δεν αποδίδει, ή όταν έχουν δημιουργηθεί χρόνιες επιπλοκές από πολλαπλές υποτροπιάζουσες κρίσεις, μπορεί να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση για τη θεραπεία σοβαρών επιπλοκών της εκκολπωματίτιδας, όπως είναι η διάτρηση και κοπρανώδης περιτονίτιδα, η απόφραξη, ο σχηματισμός συριγγίων , η στένωση στο παχύ έντερο. Η χειρουργική επέμβαση συνήθως περιλαμβάνει την αφαίρεση του προσβεβλημένου τμήματος (κολεκτομή). Η πιο συχνή επέμβαση είναι η επέμβαση όπου το ένα άκρο του εντέρου εκτρέπεται μέσω μιας στομίας- ενός ανοίγματος στην κοιλιά -(επέμβαση Hartmann). H κολοστομία αυτή είναι δυνητικά προσωρινή αλλά πάνω από το 1/3 των ασθενών καταλήγει στο να μην αποκαθιστά ποτέ τη συνέχεια του εντέρου. Οι περισσότερες από αυτές τις επεμβάσεις πραγματοποιούνται με την παραδοσιακή ‘’ανοιχτή’’ μέθοδο, λόγω του υψηλού βαθμού δυσκολίας τους, που καθιστά ιδιαίτερα δύσκολη τη λαπαροσκόπηση.

Ο ρόλος της ρομποτικής χειρουργικής στη χειρουργική αντιμετώπιση της εκκολπωματίτιδας

Η ρομποτική κολεκτομή δεν είναι μόνο η συνέχιση της λαπαροσκόπησης αλλά είναι η εξέλιξή της, δίνοντας στους ασθενείς όχι μόνο τα οφέλη της λαπαροσκόπησης, αλλά  προσθέτοντας πολύ περισσότερα και δίνοντας λύσεις σε κάποια από τα προβλήματα που μπορεί να αντιμετωπίσουμε με τη λαπαροσκόπηση, όπως είναι οι πολύ δύσκολες, τεχνικά επεμβάσεις, που μας αναγκάζουν να μετατρέψουμε στην ανοιχτή μέθοδο, χάνοντας όλα τα οφέλη της ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής.

Τα πλεονεκτήματα:

Τα οφέλη της ρομποτικής πλατφόρμας στην αντιμετώπιση των παθήσεων του παχέως εντέρου είναι πολλά και σημαντικά. Οι ασθενείς έχουν πολύ μικρότερο μετεγχειρητικό πόνο, λιγότερες λοιμώξεις χειρουργικού τραύματος και μετεγχειρητικές επιπλοκές, μικρότερη απώλεια αίματος , μικρότερη παραμονή στο νοσοκομείο και  ταχύτερη επιστροφή στις καθημερινές λειτουργίες

Τα οφέλη είναι περισσότερο εμφανή στις τεχνικά δύσκολες επεμβάσεις και στους ‘’δύσκολους’’ ασθενείς, όπως είναι αυτές στους ασθενείς με διάτρηση από εκκολπωματιτιδα ή χρόνιες στενώσεις.

Οι ασθενείς με διάτρηση μετά από εκκολπωματίτιδα, που θα χρειαστούν χειρουργείο έχουν περιτονίτιδα και φλεγμονή μέσα στην κοιλιά και αυτό καθιστά την επέμβαση και την ορατότητα εξαιρετικά δυσχερή και τις κινήσεις τεχνικά δύσκολες, για αυτό και συνήθως πραγματοποιούνται με την παραδοσιακή ‘’ανοιχτή’’ μέθοδο και καταλήγουν στη δημιουργία κολοστομίας.

Η ρομποτική πλατφόρμα με τα τεράστια οφέλη που μας παρέχει, μπορεί να μας βοηθήσει να το αποφύγουμε και να μπορέσουμε να ενώσουμε τα δυο μέρη του εντέρου, μετά την αφαίρεση του πάσχοντος τμήματος,.

Σε αυτό μας βοηθάει η  καλύτερη, τρισδιάστατη (3D), υψηλής ανάλυσης (HD)  εικόνα,  η μεγέθυνση (10χ) και ο καλύτερος έλεγχος (Better ergonomics) με τα εργαλεία που ακολουθούν τις κινήσεις του καρπού (articulated instruments), και μας επιτρέπουν να έχουμε  μεγαλύτερη ακρίβεια, ευελιξία και έλεγχο χειρουργικών χειρισμών.

Επίσης,  επειδή η διάτρηση μπορεί να συμβεί και χαμηλά στο ορθό, με τη ρομποτική πλατφόρμα,  μπορούμε να απεικονίσουμε και να διατηρήσουμε καλύτερα τα πυελικά νεύρα. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι ασθενείς μετά από ρομποτική κολεκτομή να έχουν καλύτερη λειτουργία του εντέρου, καλύτερο έλεγχο της ουροδόχου κύστης και καλύτερη στυτική λειτουργία αν πρόκειται για άντρες.

Τέλος, σημαντικό είναι να αναφέρουμε ότι μετά από επεμβάσεις με τη ρομποτική πλατφόρμα, η δημιουργία συμφύσεων είναι σχεδόν μηδαμινή: αυτό έχει ως αποτέλεσμα να αποφεύγονται οι επιπλοκές από τη χρόνια δημιουργία συμφύσεων, όπως είναι η απόφραξη του εντέρου (ειλεός) καθώς και ο χρόνιος πόνος. Επίσης, το χειρουργείο για την αποκατάσταση της συνέχειας του πεπτικού (εάν έχουμε πραγματοποιήσει Hartmann),  είναι πολύ πιο εύκολο με αποτέλεσμα να αυξάνουν κατά πολύ τα ποσοστά επιτυχίας του.

Οι διεθνείς και Ευρωπαϊκές Οδηγίες, συνιστούν πλέον, οι παθήσεις του  παχέως εντέρου να πραγματοποιούνται με Ελάχιστα Επεμβατικές Τεχνικές, εάν η χειρουργική ομάδα έχει εμπειρία στη συγκεκριμένη μέθοδο και οφείλουμε να παρέχουμε αυτές τις τεχνικές στους ασθενείς μας.