Οι ενδορφίνες είναι μικρές ομάδες πρωτεϊνών που παράγονται στην υπόφυση και τον υποθάλαμο του εγκεφάλου, απελευθερώνονται μέσω του νωτιαίου μυελού και διοχετεύονται στην κυκλοφορία του αίματος. Θεωρούνται το καλύτερο φάρμακο κατά της κακής διάθεσης και αποτελούν ισχυρότατο παυσίπονο – εκατό φορές πιο ισχυρό από τη μορφίνη.
Η δράση τους είναι ιδιαιτέρως ευεργετική, καθώς μας ηρεμούν, γεννούν αίσθημα ευδαιμονίας, βελτιώνουν τη διάθεση εξουδετερώνοντας τα υψηλά επίπεδα της αδρεναλίνης, που προκαλεί το στρες , ισχυροποιούν το ανοσοποιητικό σύστημα και καθυστερούν την εξέλιξη της γήρανσης. Όταν οι ενδορφίνες παράγονται σε μεγάλες ποσότητες, συμβάλλουν στην υγεία των οργάνων του σώματος.
Τα επίπεδα των ενδορφινών αυξάνονται όταν εκτελούμε κάποιες λειτουργίες. Η γυμναστική, το σεξ, το γέλιο και η κατανάλωση σοκολάτας είναι κάποιες από αυτές. Αναλυτικότερα:
Γυμναστική
Όταν γυμναζόμαστε αυξάνονται τα επίπεδα των ενδορφινών. Η γυμναστική αποτελεί έτσι κι αλλιώς το φάρμακο για διάφορες ασθένειες, όπως οι καρδιολογικές παθήσεις και η οστεοπόρωση, ταυτόχρονα όμως είναι και φυσικό αντικαταθλιπτικό, μια αποτελεσματική θεραπεία για τη θλίψη, το άγχος και τη μελαγχολία. Η έκκριση σεροτονίνης και ενδορφινών την ώρα της άσκησης, συμβάλλουν στην καλή διάθεση, δρουν κατευναστικά σε περιπτώσεις άγχους ή έντονου θυμού και βοηθούν το μυαλό να ξεχαστεί. Επιλέξτε το είδος γυμναστικής που σας ταιριάζει και θα αισθανθείτε ευτυχισμένοι.
Οι θετικές συνέπειες της άσκησης:
- Ενεργοποιεί τις ενδορφίνες.
- Αυξάνει την ευεξία.
- Βελτιώνει την αυτοεκτίμηση.
- Χαρίζει μια αίσθηση επιτυχίας.
- Αυξάνει τα επίπεδα ενέργειας.
- Ανακουφίζει από το άγχος και τα αρνητικά συναισθήματα.
- Κινητοποιεί.
- Βελτιώνει την πνευματική λειτουργία.
- Βελτιώνει τον ύπνο.
- Βελτιώνει τη φυσική κατάσταση και τη συνολική υγεία.
- Τονώνει το ηθικό.
Γέλιο
Τη στιγμή που γελάμε πραγματοποιείται ένας καταιγισμός βιοχημικών αλλαγών. Στον εγκέφαλο απελευθερώνονται πλήθος νευροδιαβιβαστών (π.χ. ενδορφίνες, εγκεφαλίνες, σεροτονίνη), που μας προκαλούν χαλάρωση και ευεξία. Σύμφωνα με έρευνες μάλιστα, το γέλιο μπορεί να μειώσει έως και 20% τη χρήση παυσίπονων, ακριβώς επειδή ενεργοποιεί τα φυσικά παυσίπονα του οργανισμού μας.
Μουσική
Θυμάστε το συγκρότημα που λατρεύατε ως έφηβοι; Ίσως ήρθε η ώρα να το ξαναθυμηθείτε αφού η μουσική δημιουργία είναι ευεργετική, όχι μόνο επειδή εκφράζει τα συναισθήματά μας, αλλά επειδή προκαλεί απελευθέρωση ενδορφινών. Αν παίζετε ήδη, πιάστε εκείνη τη σκονισμένη κιθάρα και θυμηθείτε το αγαπημένο σας κομμάτι. Αν όχι, ξεκινήστε απλά μαθήματα.
Λεβάντα
Ένας άλλος εύκολος τρόπος να απελευθερώσετε ενδορφίνες, σύμφωνα με έρευνα του 2012, δημοσιευμένη στο Journal of Caring Sciences είναι η χρήσης μια αίσθησής μας, εκείνη της όσφρησης. Φαίνεται ότι αν εισπνεύσουμε λεβάντα και άλλα λουλούδια και έλαια της αρωματοθεραπείας, μπορούμε να αυξήσουμε την απελευθέρωση διάφορων νευροδιαβιβαστών, όπως ενδορφίνες και να μειώσουμε το άγχος και το στρες.
Σεξ
Όταν κάνουμε σεξ αισθανόμαστε ικανοποίηση, ο οργανισμός εκκρίνει όμως παράλληλα τις χημικές ουσίες της ευεξίας, δηλαδή τις ενδορφίνες, οι οποίες ελαττώνουν το στρες και ωφελούν τον τρόπο λειτουργίας του σώματος.
Σοκολάτα
Σύμφωνα με επιστημονικά στοιχεία η σοκολάτα διεγείρει τα μονοπάτια ευχαρίστησης του εγκεφάλου και μπορεί να προκαλέσει την απελευθέρωση ενδορφινών. Εικάζεται ότι το συστατικό φαινυλαιθυλαμίνη που περιέχει, αυξάνει τα επίπεδα των ενδορφινών.
Αναπνοές
Αυτή η άσκηση αναπνοών θα σας πάρει μόνο μερικά λεπτά, αλλά αν την κάνετε σωστά θα σας βοηθήσει πραγματικά να χαλαρώσετε:
- Τοποθετήστε το ένα χέρι επάνω στο στήθος σας και το άλλο στην κοιλιακή χώρα.
- Εισπνεύστε αργά (κατά προτίμηση από τη μύτη και με το στόμα κλειστό).
- Καθώς εισπνέετε σπρώξτε την κοιλιά σας προς τα έξω – νιώστε τη να φουσκώνει και το χέρι σας να ανεβαίνει.
- Κρατήστε την αναπνοή σας για δύο δευτερόλεπτα.
- Εκπνεύστε αργά από τη μύτη – νιώστε το στομάχι σας να ξεφουσκώνει και το χέρι σας να κατεβαίνει.
- Καθώς εκπνέετε, χαμογελάστε. Το χαμόγελο, σας κάνει από μόνο του να αισθανθείτε πιο ευτυχισμένοι.
- Σκεφτείτε κάτι – ένα αγαπημένο πρόσωπο, μια ηλιόλουστη παραλία, ένα ωραίο τοπίο.
- Επαναλάβετε τέσσερις φορές.
Πρόκειται για μια πάρα πολύ απλή άσκηση. Θα κάνει τους παλμούς σας να πέσουν, το σώμα σας να χαλαρώσει και επειδή εστιάζετε στην αναπνοή σας, ο νους σας θα κάνει κι αυτός ένα διάλειμμα, που τόσο το χρειάζεται.
Συνοπτικά, μπορούμε να πούμε ότι οι ενδορφίνες αποτελούν αναπόσπαστο τμήμα για την ομαλή λειτουργία του οργανισμού και τη ψυχολογική του κατάσταση.
Ενδορφίνες: Πώς να ανεβάσετε την συγκέντρωση τους μέσω της διατροφής;
Παρότι δεν υπάρχουν τροφές που περιέχουν ενδορφίνες, κάποιες τροφές διαθέτουν υψηλά επίπεδα βιταμινών και ανόργανων συστατικών που διεγείρουν την παραγωγή ενδορφινών.
Τέτοιες είναι όσες περιέχουν βιταμίνη Β12, βιταμίνη C, ψευδάργυρο, κάλιο και σίδηρο.
Αν χρειάζεστε λοιπόν λίγη τόνωση, δείτε 8 τροφές που προκαλούν την απελευθέρωση ενδορφινών στον εγκέφαλο:
1. Σοκολάτα
2. Φράουλες
3. Πρωτεΐνες ζωικής προέλευσης
4. Πορτοκάλια
5. Πικάντικες τροφές
6. Σταφύλια
7. Ξηροί καρποί και σπόροι
8. Ginseng
Ενδορφίνες: Οι 4 ορμόνες της χαράς
Οι ενδορφίνες απελευθερώνονται σε απόκριση στον πόνο και στο στρες, και βοηθούν στην ανακούφιση της ανησυχίας. Όταν αθλούμαστε και τρέχουμε τότε απελευθερώνονται οι ορμόνες της ευφορίας, που είναι οι ενδορφίνες. Όμοια με τη μορφίνη, έχουν αναλγητική και χαλαρωτική δράση, μειώνοντας τα επίπεδα του πόνου.
Ντοπαμίνη
Η ντοπαμίνη σας δίνει το κίνητρο να αναλάβετε δράση για να επιτύχετε τους στόχους σας και σας δίνει την αίσθηση της ευχαρίστησης όταν τους επιτυγχάνετε. Η αναβλητικότητα, η αυτοαμφισβήτηση και η έλλειψη ενθουσιασμού συνδέονται με χαμηλά επίπεδα ντοπαμίνης. Οι μελέτες σε ποντικούς έχουν δείξει ότι τα χαμηλά επίπεδα ντοπαμίνης πάντα οδηγούν στην επιλογή ευκολότερων λύσεων και στη μικρότερη ανταμοιβή/φαγητό. Οι ποντικοί με υψηλότερα επίπεδα ντοπαμίνης κατέβαλλαν μεγαλύτερη προσπάθεια για να εξασφαλίσουν διπλάσια ποσότητα τροφής.
Ωκυτοκίνη
Η απελευθέρωση ωκυτοκίνης δημιουργεί οικειότητα, εμπιστοσύνη και δυνατές σχέσεις. Απελευθερώνεται κατά τη διάρκεια του οργασμού στους άνδρες και στις γυναίκες, και στις γυναίκες κατά τη διάρκεια του τοκετού και του θηλασμού. Η ωκυτοκίνη αυξάνει την αφοσίωση. Χαρακτηρίζεται ως ορμόνη της αγάπης. Η ωκυτοκίνη είναι καθοριστικός παράγοντας για τις υγιείς σχέσεις.
Συχνά αναφέρεται ως η “ορμόνη της αγκαλιάς”, καθώς ο πιο απλός τρόπος για την απελευθέρωση ωκυτοκίνης είναι η αγκαλιά. Το άγγιγμα στις διαπροσωπικές σχέσεις όχι μόνο αυξάνει την ωκυτοκίνη , αλλά μειώνει το καρδιαγγειακό στρες και βελτιώνει το ανοσοποιητικό σύστημα. Από πολλούς ψυχοθεραπευτές προτείνεται να κάνουμε οχτώ αγκαλιές την ημέρα.
Σεροτονίνη
Η σεοτονίνη απελευθερώνεται όταν αισθανόμαστε σημαντικοί. Η μοναξιά και η κατάθλιψη εμφανίζονται όταν η σεροτονίνη απουσιάζει. Έτσι εξηγείται γιατί οι άνθρωποι συμμετέχουν σε συμμορίες και διαπράττουν εγκληματικές ενέργειες, η αίσθηση του “ανήκειν” διευκολύνει την απελευθέρωση της σεροτονίνης. Οι ανθυγιεινές συμπεριφορές που έχουν ως σκοπό την αναζήτηση της προσοχής αποτελούν μια απόδειξη της δράσης της σεροτονίνης. Τα περισσότερα αντικαταθλιπτικά στοχεύουν στην παραγωγή σεροτονίνης.