Καρκίνος του Δέρματος: Τύποι καρκίνου, Αίτια, Συμπτώματα και Θεραπεία

Ο καρκίνος του δέρματος είναι ένας τύπος καρκίνου που αναπτύσσεται από τα επιδερμικά κύτταρα. Οι τρεις κυριότεροι τύποι καρκίνου του δέρματος είναι το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα, το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα και το μελάνωμα.

• Βασικοκυτταρικό καρκίνωμα
  Πρόκειται για την πιο συχνή μορφή καρκίνου του δέρματος και αναπτύσσεται από τα βασικά κύτταρα της επιδερμίδας. Ο ρυθμός ανάπτυξής του είναι αργός, ενώ δεν εξαπλώνεται σε άλλα σημεία του σώματος. Ο συγκεκριμένος τύπος καρκίνου του δέρματος εκδηλώνεται με την εμφάνιση λευκού εξανθήματος με αγγείωση και εντοπίζεται στις περιοχές του προσώπου, του αυτιού και του λαιμού. Το εξάνθημα μπορεί επίσης να είναι επίπεδο, να ξεφλουδίζει, ενώ το χρώμα του να είναι όμοιο με αυτό του δέρματος ή πιο σκούρο. Σε σύγκριση με το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα και το μελάνωμα, η αντιμετώπισή του γίνεται πιο εύκολα.
• Ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα
  Είναι ο δεύτερος σε σειρά πιο διαδεδομένος τύπος καρκίνου του δέρματος και αναπτύσσεται από τα ακανθοκύτταρα της επιδερμίδας. Τα ακανθοκύττταρα καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος της επιδερμίδας. Τα ακανθοκυτταρικά καρκινώματα μπορούν να εμφανιστούν σε διάφορα σημεία του δέρματος. Ωστόσο, συνήθως εμφανίζονται στα σημεία που εκτίθενται περισσότερο στον ήλιο όπως είναι το πρόσωπο, το κάτω χείλος, τα χέρια, το αυτί κ.α. Όπως το βασικοκυτταρικό, έτσι και το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα σπάνια δημιουργεί μεταστάσεις. Ο τρόπος που εκδηλώνεται συνήθως έχει μορφή βλάβης από τον ήλιο, όπως αλλαγή στο χρώμα του δέρματος, ρυτίδες και έλλειψη ελαστικότητας.
• Μελάνωμα
  Αποτελεί τον πιο σπάνιο αλλά πιο επικίνδυνο τύπο καρκίνου του δέρματος και αναπτύσσεται από τα μελανοκύτταρα (που παράγουν τη μελανίνη) του δέρματος. Το μελάνωμα εμφανίζει έντονα προειδοποιητικά σημάδια. Για το λόγο αυτό, ο ασθενής συνήθως απευθύνεται άμεσα σε εξειδικευμένο γιατρό, με αποτέλεσμα να επιτυγχάνεται η έγκαιρη διάγνωσή του. Το μελάνωμα εμφανίζεται με σπίλους (ελιές) ακανόνιστου σχήματος και μεγάλης γκάμας χρώματος, σκουρόχρωμες κηλίδες (καφέ) και όζους δέρματος.

Καρκίνος του δέρματος: Παράγοντες που συμβάλλουν στην ανάπτυξη του

• Έκθεση στον ήλιο: Οι άνθρωποι με ανοιχτόχρωμο δέρμα έχουν μεγαλύτερη ευαισθησία στην υπεριώδη ακτινοβολία και άρα μεγαλύτερες πιθανότητες για την εμφάνιση κάποιου τύπου καρκίνου του δέρματος.
• Solarium (τεχνητό μαύρισμα): Εκτός από την έκθεση στον ήλιο, το solarium εκθέτει το δέρμα στην ακτινοβολία και μπορεί να έχει τις ίδιες επιπτώσεις με αυτές του ήλιου.
• Αδύναμο ανοσοποιητικό σύστημα: Αυτό μπορεί να προέρχεται από χρόνιες ασθένειες ή λοιμώξεις, όπως είναι ο ιός HIV (AIDS) ή από εξασθενημένο οργανισμό π.χ. λόγω χημειοθεραπείας ή ισχυρής φαρμακευτικής αγωγής.
• Ηλικία: Οι ηλικιωμένοι αποτελούν την κύρια ομάδα ανθρώπων που εμφανίζουν καρκίνο του δέρματος.

Καρκίνος του δέρματος: Συμπτώματα

Τα συμπτώματα στους τύπους καρκίνου του δέρματος εκδηλώνονται στις περιοχές, που είναι περισσότερο εκτεθειμένες στην υπεριώδη ακτινοβολία (πρόσωπο, χέρια, αυτιά, λαιμός, πόδια). Στην περίπτωση των βασικοκυτταρικών καρκινωμάτων τα συμπτώματα είναι ελάχιστα. Συχνά ο τρόπος εκδήλωσής τους μοιάζει με άλλες δερματικές παθήσεις, όπως είναι η ψωρίαση. Η μορφή του μπορεί να είναι:

• Μια λευκή κηλίδα, που δίνει την αίσθηση ότι το δέρμα τεντώνεται και γυαλίζει.
• Κηλίδα με κόκκινη απόχρωση, η οποία μπορεί να προκαλέσει πόνο και κνησμό.
• Πληγή που αιμορραγεί, εκκρίνει υγρό και μπορεί να δημιουργήσει καύκαλο.
• Όζος, που συχνά μοιάζει με ελιά. Έχει χρώμα ροζ, καφέ ή κοκκινωπό και γυαλίζει.

Τα ακανθοκυτταρικά καρκινώματα μπορούν να προκαλέσουν πόνο και εμφανίζονται με τη μορφή:

• Ερυρθών κηλίδων με ακανόνιστο σχήμα, που συχνά προκύπτει αιμορραγία.
• Ανοιχτής πληγής που αιμορραγεί και εκκρίνει υγρό, ενώ επιμένει για αρκετό καιρό.
• Βλάβης με υπερυψωμένο σχηματισμό και σκληρή επιφάνεια.
• Το μελάνωμα εκδηλώνεται με σπίλους, οι οποίοι στο προκαρκινικό στάδιο ονομάζονται δυσπλαστικοί σπίλοι και εμφανίζουν μεταβολές στη μορφή τους. Έτσι, οι σπίλοι γίνονται ασύμμετροι, χωρίς σχηματισμένα όρια, το χρώμα τους μεταβάλλεται και συνήθως είναι μεγαλύτεροι από το 1 εκατοστό. Σπάνια οι σπίλοι εξελίσσονται σε καρκίνο του δέρματος.

Καρκίνος του δέρματος: Διάγνωση

Η διάγνωση για τους τύπους καρκίνου του δέρματος πραγματοποιείται από εξειδικευμένο γιατρό, ο οποίος θα στηριχθεί στη συμπτωματολογία και θα εξετάσει τη μορφή των δερματικών εκδηλώσεων. Η διαδικασία ολοκληρώνεται με αφαίρεση μέρους της πάσχουσας περιοχής, το οποίο θα δοθεί για βιοψία. Συγκεκριμένα για την περίπτωση του μελανώματος, η διάγνωση βασίζεται στον οδηγό των ABCDE (5 πρώτα γράμματα της αγγλικής αλφαβήτου):

• Asymmetry (ασυμμετρία στο σχήμα)
• Border (ασαφή όρια)
• Color (ανομοιομορφία του χρώματος)
• Diameter (Διάμετρος)
• Evolving (η εξέλιξη και μεταβολή του σπίλου)

Καρκίνος του δέρματος: Ποιες είναι οι επιλογές θεραπείας;

Η μέθοδος θεραπείας ορίζεται σύμφωνα με τον τύπο καρκίνου, την ηλικία του ασθενούς, τη μορφολογία και τη γενικότερη κατάσταση του οργανισμού.

Ο τρόπος αντιμετώπισης και διαχείρισης του καρκίνου του δέρματος μπορεί να είναι:

• Χειρουργική επέμβαση κατά την οποία γίνεται αφαίρεση του όγκου και της περιοχής γύρω από αυτόν με χειρουργικό νυστέρι. Για να κλείσει η πληγή γίνεται εφαρμογή ράμματος , ενώ ο ιστός στέλνεται στο εργαστήριο για να πιστοποιηθεί ότι έγινε αφαίρεση όλων των κακρκινικών κυττάρων. Το ποσοστό επιτυχίας αυτής της μεθόδου είναι 92%.
• Διαθερμοπηξία και απόξεση όπου γίνεται απόξεση και καυτηριασμός στον όγκο. Η διαδικασία είναι εύκολη, ωστόσο έχει αυξημένο ποσοστό πιθανοτήτων για την επανεμφάνιση του καρκίνου.
• Κρυοχειρουργική μέσω της οποίας ο όγκος καταστρέφεται παγώνοντάς το με υγρό άζωτο. Πρόκειται για μια οικονομική και εύκολη λύση, όμως τα ποσοστά επιτυχίας αυτής της μεθόδου είναι χαμηλά.
• Ακτινοθεραπεία, η οποία συνήθως απαιτεί πολλές συνεδρίες (1-4 εβδομάδες). Η συγκεκριμένη θεραπεία εφαρμόζεται στις περιπτώσεις όπου η χειρουργική επέμβαση δεν είναι υλοποιήσιμη, ενώ το ποσοστό επιτυχίας της είναι 85%-95%.
• Εφαρμογή φαρμάκων τοπικά, τα οποία έχουν σα σκοπό την ενίσχυση του ανοσοποιητικού συστήματος και έτσι πραγματοποιείται η παραγωγή της ιντερφερόνης που αντιμετωπίζει τον καρκίνο.
• Επέμβαση με laser, όπου με τη χρήση laser από διοξείδιο του άνθρακα αφαιρείται η βασική στοιβάδα, καθώς και μέρος της βαθύτερης στοιβάδας του δέρματος.

Καρκίνος του δέρματος: Πώς επιτυγχάνεται η πρόληψη;

Για την πρόληψη από τον καρκίνο του δέρματος το κυριότερο μέτρο, που πρέπει να πάρουμε είναι ο περιορισμός έκθεσης στον ήλιο. Έτσι είναι πολύ σημαντικό να χρησιμοποιούμε αντηλιακό με υψηλό δείκτη προστασίας, να παραμένουμε στη σκιά, να καλύπτουμε το σώμα μας με ρούχα, να φοράμε καπέλο, να κάνουμε εξετάσεις του δέρματος τακτικά. Επίσης, η καλή διατροφή παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στην πρόληψη του καρκίνου του δέρματος. Με αυτόν τον τρόπο βοηθάμε στην καταπολέμηση των ελεύθερων ριζών που προκαλούν βλάβες στο δέρμα.