Καρκίνος στο Πάγκρεας: Τα σύμπτωμα που δεν πρέπει να αγνοήσετε

Ο καρκίνος στο πάγκρεας είναι από τις σοβαρότερες μορφές καρκίνου. Είναι η τέταρτη συχνότερη αιτία θανάτων λόγω καρκίνου και ας  αποτελεί μόνο 2% του συνόλου των περιπτώσεων καρκίνων που εκδηλώνονται κάθε χρόνο.Ο καρκίνος του παγκρέατος είναι ένας από τους πλέον θανατηφόρους καρκίνους, καθώς το ποσοστό πενταετούς επιβίωσης μετά τη διάγνωση υπολογίζεται πως είναι μόλις 8%.

Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων περίπου  80% των ασθενών ο καρκίνος εντοπίζεται σε αρκετά προχωρημένο στάδιο. Η σημαντική καθυστέρηση στη διάγνωση οφείλεται τόσο στο γεγονός ότι ο καρκίνος του παγκρέατος σπανίως προκαλεί συμπτώματα σε αρχικό στάδιο όσο και στην έλλειψη αποτελεσματικών μεθόδων  ελέγχου όπως υπάρχουν για άλλες μορφές καρκίνου (π.χ. μαστογραφία για τον καρκίνο του μαστού, κολονοσκόπηση για τον ορθοκολικό καρκίνο).

Το πάγκρεας είναι όργανο το οποίο παράγει σημαντικές για τον ανθρώπινο οργανισμό ορμόνες με κυριότερες την ινσουλίνη και το γλυκαγόνο, οι οποίες παίζουν βασικό ρόλο στη ρύθμιση του σακχάρου.Βρίσκεται στο πίσω μέρος της κοιλιακής χώρας μεταξύ του δωδεκαδάκτυλου και του σπληνός για αυτό αποκαλείται από ορισμένους και «ερημίτης» της κοιλίας.

Έχει μήκος 15 εκατοστά περίπου και σχήμα πεπλατυσμένου αχλαδιού και αποτελείται από τέσσερα τμήματα, την κεφαλή, τον αυχένα, το σώμα και την ουρά. Εσωτερικά και κατά μήκος του οργάνου διέρχεται ο παγκρεατικός πόρος, μέσω του οποίου το παγκρεατικό υγρό (εξωκρινής μοίρα) εκκρίνεται στο έντερο. Το υγρό αυτό αποτελείται από ένζυμα τα οποία συμβάλουν στην απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών από το λεπτό έντερο.

Καρκίνος στο Πάγκρεας: Αιτίες 

Μέχρι και σήμερα δεν γνωρίζουμε τι ακριβώς προκαλεί τον καρκίνο παγκρέατος.Υπάρχουν όμως μερικοί παράγοντες που σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο για τη νόσο:

• Αύξηση της ηλικίας , ο καρκίνος αυτός είναι συχνότερος σε άτομα άνω των 60 ετών
• Άρρεν φύλο, η νόσος είναι συχνότερη στους άνδρες
• Κάπνισμα
• Διαβήτης
• Παγκρεατίτιδα χρόνια
• Οικογενειακό ιστορικό

Όμως δεν σημαίνει ότι οι άνθρωποι που έχουν τέτοιους παράγοντες, θα παρουσιάσουν τη νόσο. Επίσης άνθρωποι που δεν έχουν παράγοντες κινδύνου, μπορούν να προσβληθούν από τον καρκίνο αυτό.

Καρκίνος στο Πάγκρεας: Συμπτώματα

Ο καρκίνος παγκρέατος θεωρείται ως “σιωπηλή νόσος” διότι αρχικά δεν προκαλεί συμπτώματα. Με την αύξηση του όγκου τα συμπτώματα που μπορεί να εμφανιστούν είναι τα παρακάτω :

• Πόνος στο πάνω μέρος της κοιλιάς και της πλάτης.
• Ίκτερος με κίτρινη χροιά του δέρματος, των ματιών, τα ούρα χρώματος σκούρου καφέ και τα κόπρανα άχρωμα: Εάν ο όγκος επεκταθεί σε σημείο που να αποφράσσει τα χοληφόρα αγγεία, διακόπτεται η ελεύθερη ροή της χολής προς τον πεπτικό σωλήνα.
• Αδυναμία διότι τα καρκινικά κύτταρα καταναλώνουν τα θρεπτικά στοιχεία με αποτέλεσμα ο οργανισμός να στερείται βασικών στοιχείων και ενέργειας γεγονός που οδηγεί σε αδυναμία και απώλεια βάρους
• Ανορεξία
• Απώλεια βάρους: Η απώλεια βάρους προέρχεται όχι μόνο από την ανορεξία αλλά και από το γεγονός ότι το πάγκρεας δεν παράγει κανονικά τα ένζυμα που συμβάλλουν στην πέψη. Έτσι ο ασθενής δεν μπορεί να απορροφήσει τα διατροφικά στοιχεία που χρειάζεται, παρουσιάζει υποσιτισμό και χάνει βάρος
• Αναγούλες και εμετοί: Ο όγκος μπορεί να προκαλεί συμπίεση του πεπτικού σωλήνα στο επίπεδο του δωδεκαδάκτυλου και του λεπτού εντέρου
• Κατάθλιψη: Η κατάθλιψη μπορεί κάποτε να είναι το πρώτο σύμπτωμα της νόσου. Βέβαια οι περισσότερες περιπτώσεις κατάθλιψης οφείλονται και σε άλλους λόγους

Πρέπει να τονίσουμε ότι τα πιο πάνω σημεία και συμπτώματα μπορεί να προκληθούν και από άλλους λόγους. Εάν κάποιος παρουσιάζει κάποιο από αυτά, δεν σημαίνει ότι πάσχει από καρκίνο παγκρέατος. Η παρουσία όμως τέτοιων σημείων ή συμπτωμάτων επιβάλλει εξέταση από γιατρό.

Καρκίνος στο Πάγκρεας: Διάγνωση και εξετάσεις

Η ανίχνευση και διάγνωση της νόσου παρουσιάζουν δυσκολίες διότι:

1. Στα αρχικά στάδια δεν υπάρχουν αξιοσημείωτα σημεία ή συμπτώματα.
2. Τα συμπτώματα του καρκίνου του παγκρέατος όταν υπάρχουν, είναι παρόμοια με αυτά πολλών άλλων ασθενειών.
3. Η ανατομική θέση του παγκρέατος, βαθιά στην κοιλιά, πίσω από το στομάχι, το λεπτό έντερο, το συκώτι, τη σπλήνα, τη χοληδόχο κύστη, δεν ευκολύνει τη διάγνωση.
4. Οι εξετάσεις που χρειάζονται για τη διάγνωση του καρκίνου του παγκρέατος δεν είναι εύκολες.
5. Για τους λόγους αυτούς, η διάγνωση καρκίνου του παγκρέατος σπάνια γίνεται στα αρχικά στάδια. Επίσης η νόσος έχει την τάση να κάνει μεταστάσεις νωρίς στην εξέλιξη της.
6. Δυστυχώς πολλές φορές όταν γίνει η διάγνωση, ανακαλύπτεται ότι η νόσος έχει διηθήσει λεμφαδένες, αιμοφόρα αγγεία και άλλους ιστούς ή όργανα. Οι όγκοι αυτοί, συχνά δεν μπορούν να αφαιρεθούν. Όμως η ολική χειρουργική αφαίρεση του καρκίνου παγκρέατος, είναι η μόνη ελπίδα ίασης.

Απεικονιστικός έλεγχος: Το υπερηχογράφημα κοιλίας είναι συνήθως η αρχική εξέταση όταν υπάρχει υποψία παγκρεατικού καρκίνου. Για περαιτέρω εκτίμηση χρησιμοποιούνται ο ενδοσκοπικός υπέρηχος (EUS), η πολυτομική αξονική τομογραφία με χρήση σκιαγραφικού (MD-CT) και η μαγνητική τομογραφία (ΜRI). Η MRI με την μαγνητική χολαγγειο-παγκρεατογραφία (MRCP) έχουν την υψηλότερη ευαισθησία όχι μόνο για την ανίχνευση του παγκρεατικού καρκίνου αλλά παρέχουν επιπλέον πληροφορία για τους παγκρεατικούς και τους χοληδόχους πόρους.

Εργαστηριακές εξετάσεις: Το CA9 είναι ένας υδατάνθρακας ο οποίος παράγεται από τα καρκινικά κύτταρα του παγκρέατος, βρίσκεται στο αίμα και μπορεί να μετρηθεί από ένα δείγμα αίματος. Τα επίπεδα του CA 19.9 στο αίμα δεν είναι πολύ χρήσιμα για τη διάγνωση αλλά είναι συχνά ως σημείο αναφοράς ώστε να ελέγχεται η ανταπόκριση στη θεραπεία και η παρακολούθηση.

Ιστοπαθολογική εξέταση: Είναι η εργαστηριακή εξέταση των κυττάρων του όγκου τα οποία λαμβάνονται από ένα δείγμα του όγκου (βιοψία). Αυτή η εξέταση πραγματοποιείται από έναν παθολογοανατόμο ο οποίος θα επιβεβαιώσει τη διάγνωση του παγκρεατικού καρκίνου και θα δώσει περισσότερες πληροφορίες για τα χαρακτηριστικά του όγκου. Είναι υποχρεωτική σε περιπτώσεις κατά τις οποίες ο όγκος δεν μπορεί να αφαιρεθεί χειρουργικά ή όταν προγραμματίζεται άλλη θεραπεία πριν το χειρουργείο. Υπάρχουν 2 τρόποι για να ληφθεί ένα δείγμα του όγκου

• Η βιοψία διά λεπτής βελόνας είναι μία διαδικασία κατά την οποία ο γιατρός εισάγει μία λεπτή βελόνα είτε διαμέσου του δέρματος στο πάγκρεας με τη καθοδήγηση αξονικής τομογραφίας, ή απευθείας στο πάγκρεας μέσω του ενδοσκοπίου χρησιμοποιώντας τον ενδοσκοπικό υπέρηχο.
• Οι γιατροί χρησιμοποιούν τη λαπαροσκόπηση (μερικές φορές ονομάζεται χειρουργική της κλειδαρότρυπας) σαν τρόπο για να παρατηρήσουν και να αφαιρέσουν ένα κομμάτι από το πάγκρεας (βιοψία).

Καρκίνος στο Πάγκρεας & Διαβήτης τύπου 2

Σύμφωνα με επιστημονική μελέτη που δημοσιεύεται στο επίσημο περιοδικό του Εθνικού Ινστιτούτου των ΗΠΑ για τον Καρκίνο JNCI η εκδήλωση διαβήτη τύποθ 2 είναι μια προειδοποίηση για  αυξημένο κίνδυνο εκδήλωσης παγκρεατικού καρκίνου έως και τρία χρόνια αργότερα.

Η πρόσφατη διάγνωση για διαβήτη τύπου 2, διαπίστωσαν οι ερευνητές, συσχετίζεται με 2,3 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου στο πάγκρεας.

Παλαιότερα ευρήματα έχουν υποδείξει ότι οι διαβητικοί διατρέχουν περίπου διπλάσιο κίνδυνο να εμφανίσουν τον συγκεκριμένο καρκίνο και ταυτόχρονα η συχνότητα του διαβήτη μεταξύ των ασθενών με καρκίνο του παγκρέατος είναι πολύ μεγαλύτερη συγκριτικά με ασθενείς που έχουν διαγνωστεί με άλλες μορφές καρκίνου.