Η κολπική μαρμαρυγή είναι μία αρρυθμία, που προκαλεί ακανόνιστο και συχνά γρήγορο καρδιακό ρυθμό και συχνά συνδέεται με αύξηση του κινδύνου για εγκεφαλικό επεισόδιο, καρδιακή ανεπάρκεια και άλλες καρδιαγγειακές επιπλοκές.
Λόγω του αποδιοργανωμένου ρυθμού στους κόλπους, το αίμα δεν προωθείται επαρκώς και λιμνάζει μέσα σ’ αυτούς. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα την δημιουργία θρόμβων που μπορεί να αποσπαστούν και με την κυκλοφορία του αίματος να εμφράξουν κάποια αρτηρία και συνήθως κάποια εγκεφαλική αρτηρία προκαλώντας το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο (ΑΕΕ). Οι ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή εμφανίζουν 5 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης ΑΕΕ. Επίσης, η κολπική μαρμαρυγή προκαλεί κόπωση του καρδιακού μυός και καρδιακή ανεπάρκεια, κατάσταση κατά την οποία η καρδιά δεν μπορεί να προωθήσει επαρκή ποσότητα αίματος στα υπόλοιπα όργανα.
Ευτυχώς, οι κίνδυνοι αυτοί μπορούν να μειωθούν σημαντικά εάν οι ασθενείς παρακολουθούνται και αντιμετωπίζονται σωστά. Με την εξειδικευμένη παρακολούθηση από τους ειδικούς γιατρούς μπορεί να ακολουθηθεί η καταλληλότερη θεραπευτική αγωγή, που θα έχει σκοπό τόσο την ελάφρυνση των συμπτωμάτων του ασθενούς, όσο και την μείωση των επικείμενων κινδύνων.
Κολπική Μαρμαρυγή: Αίτια
- Υψηλή αρτηριακή πίεση
- Δυσλειτουργία και κυρίως υπερλειτουργία του θυρεοειδούς (υπερθυρεοειδισμός)
- Στεφανιαία νόσος
- Παθήσεις των καρδιακών βαλβίδων
- Καρδιακή ανεπάρκεια
- Μυοκαρδιοπάθειες (διατατική, υπερτροφική)
- Νόσος φλεβοκόμβου
- Σακχαρώδης διαβήτης
- Παχυσαρκία
- Υπερκατανάλωση αλκοόλ
- Συγγενείς καρδιοπάθειες
- Πνευμονοπάθειες
- Χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
- Φαρμακευτικοί παράγοντες όπως κοκαΐνη, αμφεταμίνες, αναβολικά, ναρκωτικά
- Υπνική άπνοια
- Οξείες καταστάσεις όπως λοιμώξεις πρόσφατα χειρουργεία (καρδιακά ή μη)
- Γενετική προδιάθεση
Κολπική Μαρμαρυγή: Συμπτώματα
- Αίσθημα γρήγορων και ακανόνιστων καρδιακών παλμών που να προκαλεί δυσφορία
- Αδυναμία, κόπωση
- Δύσπνοια
- Μειωμένη αντοχή στην άσκηση
- Δύσπνοια
- Ζάλη, λιποθυμία
- Σύγχυση
- Θωρακικό άλγος
Κάποιοι ασθενείς (ένα περίπου 20-30%) δεν έχουν συμπτώματα, είναι όπως λέμε ασυμπτωματικοί και η διάγνωση γίνεται από τον καρδιολόγο με ένα απλό καρδιογράφημα (ηλεκτροκαρδιογράφημα). Ωστόσο, η απουσία συμπτωμάτων δεν μετριάζει τους κινδύνους και τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει η κολπική μαρμαρυγή.
Κολπική Μαρμαρυγή: Τύποι
- Παροξυσμική κολπική μαρμαρυγή: Η κολπική μαρμαρυγή εμφανίζεται υπό μορφή επεισοδίων που παρουσιάζονται περιστασιακά και σταματούν από μόνα τους, χωρίς κάποια θεραπευτική παρέμβαση. Τα επεισόδια αυτά μπορεί να κρατήσουν από μερικά δευτερόλεπτα (εξ ορισμού >30΄΄), λεπτά, ώρες ή μερικές ημέρες έως ότου η καρδιά επανέλθει στο φυσιολογικό της ρυθμό.
- Εμμένουσα κολπική μαρμαρυγή: Στον τύπο αυτό η αρρυθμία δεν παρέρχεται αυτόματα. Για να τερματιστεί χορηγούνται φάρμακα ή γίνεται ηλεκτρική ανάταξη (καρδιομετατροπή) για την επαναφορά του φυσιολογικού ρυθμού.
- Χρόνια κολπική μαρμαρυγή: Εδώ η διάρκεια της αρρυθμίας είναι μεγαλύτερη από 1 έτος και έχει εγκαταλειφθεί ή έχει αποτύχει κάθε προσπάθεια αποκατάστασης του φυσιολογικού ρυθμού και λαμβάνονται απλώς μέτρα για την, κατά το δυνατόν, ομαλοποίηση της καρδιακής συχνότητας.
Κολπική Μαρμαρυγή: Διάγνωση
Η διάγνωση της κολπικής μαρμαρυγής γίνεται με ένα απλό ηλεκτροκαρδιογράφημα ή με μία καταγραφή του καρδιακού ρυθμού, η οποία μπορεί να γίνει με την 24ωρη καρδιογραφική παρακολούθηση (Holter ρυθμού), με την παρακολούθηση του ασθενούς σε μόνιτορ ή με εμφυτεύσιμο Holter. Τελευταία έχουν δημιουργηθεί εφαρμογές σε smartphones που μπορούν να διαβάσουν τον καρδιακό ρυθμό και να διαγνώσουν αρρυθμία, όμως ακόμη δεν θεωρούνται ιδιαίτερα αξιόπιστος τρόπος για την βέβαιη διάγνωση.
Ένας επιπλέον τρόπος διάγνωσης που αφορά ασθενείς που φέρουν εμφυτευμένες καρδιακές συσκευές (βηματοδότες, απινιδωτές) είναι ο έλεγχος και η ανάσυρση από την μνήμη της συσκευής καταγεγραμμένων επεισοδίων κολπικής μαρμαρυγής, που μπορεί να έγιναν σε παρελθόντα χρόνο. Η διαδικασία αυτή βοηθά την συγκεκριμένη ομάδα αυτών των ασθενών, ώστε να ακολουθηθεί η κατάλληλη θεραπεία.
Κολπική Μαρμαρυγή: Θεραπεία
Η θεραπευτική αντιμετώπιση της κολπικής μαρμαρυγής πρέπει να έχει 2 κυρίως στοχεύσεις:
Την πρόληψη του σχηματισμού θρόμβων και της εμφάνισης θρομβοεμβολών και αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων.
Τον έλεγχο των συμπτωμάτων, που προέρχονται από την ίδια την αρρυθμία και που μπορεί να γίνει είτε με την προσπάθεια διατήρησης του φυσιολογικού ρυθμού, είτε, όταν η αρρυθμία παραμένει, με την προσπάθεια ρύθμισης της καρδιακής συχνότητας σε κατά το δυνατόν φυσιολογικά επίπεδα. Αυτό συμβαίνει μέσω των παρακάτω θεραπευτικών επιλογών:
- Αντιπηκτικά φάρμακα
- Φάρμακα, που παρεμβαίνουν στον καρδιακό ρυθμό
- Καρδιομετατροπή (ή ηλεκτρική ανάταξη)
- Κατάλυση με καθετήρα
- Εμφύτευση βηματοδότη
- Σύγκλιση του ωτίου του αριστερού κόλπου
Αλλαγή του τρόπου ζωής
Εκτός από τις φαρμακευτικές και επεμβατικές θεραπείες για την κολπική μαρμαρυγή πρέπει να δίνεται μεγάλη έμφαση, κυρίως από τη μεριά του ασθενούς, στην αλλαγή του τρόπου ζωής, ώστε να εξαλείφονται οι γνωστοί παράγοντες, που μπορούν να προκαλέσουν κολπική μαρμαρυγή. Γενικά η προσπάθεια των ασθενών πρέπει να έγκειται στα παρακάτω:
- Μείωση του σωματικού βάρους, εάν απαιτείται.
- Καλός έλεγχος της αρτηριακής πίεσης
- Αποφυγή του αλκοόλ
- Αποφυγή της καθιστικής ζωής και άσκηση
- Αποφυγή της υπέρμετρης λήψης αλατιού με το φαγητό
- Αναφορικά με την κατανάλωση καφέ, έχει παρατηρηθεί πως σε κάποιες περιπτώσεις η υπερβολική κατανάλωση μπορεί να
- πυροδοτήσει επεισόδια.
- Αποφυγή του στρες και των έντονων ψυχολογικών εντάσεων.
- Σε ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη καλή ρύθμιση του σακχάρου του αίματος.
- Εάν συνυπάρχει καρδιολογική πάθηση πρέπει να ο ασθενής να υποβάλλεται στην ενδεδειγμένη παρακολούθηση και να ακολουθεί με αυστηρότητα τις θεραπευτικές οδηγίες.
- Εάν λαμβάνονται παλαιού τύπου αντιπηκτικά (κουμαρινικά αντιπηκτικά) πρέπει να δίνεται προσοχή στην ταυτόχρονη λήψη άλλων φαρμάκων, όπως και στη λήψη τροφών που περιέχουν βιταμίνη Κ (πράσινα λαχανικά, μπρόκολο, κουνουπίδι, λάχανο).