Κορονοϊός: Πώς ξεχωρίζουμε τις απλές παρενέργειες των εμβολίων από τις καρδιακές επιπλοκές

Να μην ανησυχεί ο κόσμος για τις καρδιακές επιπλοκές (περικαρδίτιδες και μυοκαρδίτιδες) που καταγράφονται, κυρίως από τα mRNA εμβόλια, τονίζει σε συνέντευξη του στο Πρακτορείο Fm κ ο καθηγητής Καρδιολογίας, και Γενικός Γραμματέας της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας Κωνσταντίνος Τούτουζας, διευκρινίζοντας ότι είναι εξαιρετικά σπάνιες, περίπου 15 με 16 περιστατικά ανά εκατομμύριο, και στην πλειονότητα διαχειρίσιμες, αφού όπως λέει παρατηρείται πολύ ήπια εξέλιξη.

Αποσαφηνίζει μάλιστα, για όσους δεν γνωρίζουν τη διαφορά, ότι η μυοκαρδίτιδα είναι φλεγμονή της ίδιας της καρδιάς, ενώ η περικαρδίτιδα είναι φλεγμονώδης αντίδραση γύρω από την καρδιά, (στο περικάρδιο που την περιβάλλει) και προσθέτει ότι υπάρχουν διαφορές καμία φορά όσον αφορά τα συμπτώματα και την εξέλιξη.

Τρία στα 4 περιστατικά είναι άνδρες κάτω των 30 και μετά τη δεύτερη δόση του εμβολίου

Πράγματι, λέει ο κ. Τούτουζας και ο ΕΜΑ, και στην Αμερική ο αντίστοιχος οργανισμός, και στο Ισραήλ, όπως και στην Ελλάδα, καταγράφουν πιθανές παρενέργειες κυρίως από τα mRNA εμβόλια, σε σχέση με μυοκαρδίτιδες και περικαρδίτιδες, σε πολύ μικρό ποσοστό. Αυτό που έχει παρατηρηθεί, εξηγεί, είναι ότι 3 στα 4 περιστατικά είναι άνδρες κάτω των 30 ετών, κυρίως μετά τη δεύτερη δόση εμβολίου, και η πλειονότητα των περιστατικών, εξελίσσεται πάρα πολύ ήπια. «Αυτό που φοβόμαστε, κυρίως στην μυοκαρδίτιδα είναι να μην αφήσει μόνιμη βλάβη στην καρδιά, αλλά τα μέχρι τώρα στοιχεία δεν συντείνουν προς κάτι τέτοιο. Υπάρχουν μόνο δύο περιστατικά στο Ισραήλ που ακόμη διερευνώνται».

Στην Ελλάδα 25 περιστατικά μέχρι τέλη Μαΐου σε 7 εκατ. δόσεις εμβολίων

Στην Ελλάδα μέχρι τέλος Μαΐου παρουσιάστηκαν γύρω στα 25 περιστατικά, κυρίως μετά από εμβολιασμούς από Pfizer και Moderna, πιο σπάνια από AstraZeneca, και μέχρι τώρα κανένα της Johnson, και μετά από 7 εκατ. δόσεις εμβολίων.

Στην Ευρώπη συνολικά είναι γύρω στα 250-300 περιστατικά. Και άλλα τόσα περίπου έχουν αναφερθεί στην Αμερική, από τα mRNA εμβόλια, λέει ο κ. Τούτουζας. Και το ερώτημα που εύλογα γεννάται είναι αν έχουν παρατηρηθεί περιπτώσεις μυοκαρδίτιδας ή περικαρδίτιδας, και με τα άλλα εμβόλια.

Πολύ λιγότερα περιστατικά με τα κλασσικά εμβόλια απαντά ο κ. Τούτουζας, τονίζοντας ότι τα πράγματα δεν είναι άσπρα ή μαύρα, αφού κάποιος που έχει ήδη νοσήσει, μπορεί να αναπτύξει μυοκαρδίτιδα και σπάνια περικαρδίτιδα και ως εκ τούτου, όπως αναφέρει, δεν είναι πάντα ξεκάθαρη η αλήθεια. «Στην Ευρώπη από το AstraZeneca έχουν παρατηρηθεί γύρω στα 30-40 περιστατικά».

Πότε πρέπει να επικοινωνήσουμε με το γιατρό

Ποια είναι όμως τα συμπτώματα εκείνα που θα μας υποψιάσουν για να επικοινωνήσουμε με τον γιατρό; «Μπορεί να είναι κάποιος πόνος στο στήθος σταθερός, δηλαδή πόνος που δεν αλλάζει με το περπάτημα ή την ένταση της κίνησης (ειδικά για μυοκαρδίτιδα, γιατί στην περικαρδίτιδα μπορεί να αλλάξει με την αλλαγή της θέσης), επίσης πυρετός, αδιαθεσία, κούραση. Μετά από αυτά κάποιος μπορεί να πάει στον καρδιολόγο να κάνει ένα καρδιογράφημα, όπου η μυοκαρδίτιδα θα φανεί αμέσως, αλλά και ένα υπερηχογράφημα, όπου εκεί μαζί και με τις εξετάσεις αίματος φαίνεται η περικαρδίτιδα. Συνήθως κάνουμε και μαγνητική, κυρίως για τη μυοκαρδίτιδα».

Ωστόσο, αδιαθεσία, πυρετός, πονοκέφαλος, είναι συνήθεις απλές παρενέργειες, που αρκετός κόσμος παρουσιάζει μετά τον εμβολιασμό. Και η απορία που προκύπτει είναι πώς θα ξεχωρίσουμε πότε πρόκειται για μία μυοκαρδίτιδα ή μία περικαρδίτιδα; «Κυρίως εμφανίζονται στο δεύτερο εμβόλιο, ενώ οι απλές παρενέργειες εμφανίζονται κυρίως στο πρώτο, κυρίως είναι σε νέους και κρατάνε περισσότερο από τις απλές παρενέργειες του εμβολίου. Περίπου μία εβδομάδα η μέση διάρκεια των συμπτωμάτων αυτών».

Μεταλλάξεις κορονοϊού: Τα κριτήρια που δείχνουν αν μια μετάλλαξη «επικίνδυνη»

  1. αυξημένη μεταδοτικότητα
  2. αυξημένη νοσηρότητα
  3. αυξημένη θνησιμότητα
  4. ικανότητα του ιού να μην ανιχνεύεται από τα διαγνωστικά tests
  5. μειωμένη ευαισθησία στα αντιιϊκά φάρμακα (αν και όποτε αυτά είναι διαθέσιμα)
  6. μειωμένη ευαισθησία στα εξουδετερωτικά αντισώματα που προκύπτουν είτε μετά τον εμβολιασμό είτε μετά από φυσική νόσηση ή όταν δίνονται θεραπευτικά (μονοκλονικά αντισώματα).

Μεταλλάξεις κορονοϊού: Τι είναι;

Στην πλειονότητά τους οι μεταλλάξεις αφορούν την πρωτεΐνη – ακίδα (spike πρωτεΐνη) που βρίσκεται στην επιφάνειά του με την οποία ο ιός συνδέεται με τα κύτταρα του ξενιστή. Οι μεταλλάξεις αφορούν αμινοξέα της spike πρωτεΐνης και έχουν σαν τελικό αποτέλεσμα την αύξηση της πιθανότητας μόλυνσης των αναπνευστικών κυττάρων του ανθρώπινου οργανισμού. Αυτό γίνεται, επειδή η τροποποιημένη spike πρωτεΐνη, λόγω της μετάλλαξης, βοηθάει τον ιό να αγκιστρώνεται πιο γερά πάνω στους υποδοχείς των αναπνευστικών κυττάρων και να εισέρχεται σ’ αυτά γρήγορα. Έτσι αναπαράγεται ταχέως και προκαλεί νόσο.

Το κρίσιμο ερώτημα είναι αν οι μεταβολές της spike πρωτεΐνης καθιστούν τον ιό λιγότερο ή καθόλου ευαίσθητο στα «εξουδετερωτικά» αντισώματα που παράγονται, όπως είπαμε, είτε μετά την νόσηση είτε μετά τον εμβολιασμό είτε μετά την χορήγηση μονοκλονικών αντισωμάτων. Αν αυτό συμβαίνει τότε αν κάποιος έχει ήδη νοσήσει μπορεί να νοσήσει και πάλι από την μετάλλαξη και όποιος έχει εμβολιασθεί επίσης μπορεί να νοσήσει από τον μεταλλαγμένο ιό. 

Μεταλλάξεις κορονοϊού: Επηρεάζουν τα εμβόλια

Σύμφωνα με πρόσφατα δεδομένα φαίνεται ότι όσον αφορά το εμβόλιο της Pfizer η μείωση της αποτελεσματικότητας είναι μικρή παρά το γεγονός ότι παρετηρήθη μείωση κατά 2/3 των εξουδερωτικών αντισωμάτων έναντι της μετάλλαξης Β.1.3.5.1 της Νοτίου Αφρικής και το εμβόλιο της Astra – Zeneca παρουσιάζει ανάλογο πρόβλημα.

Το θετικό όμως είναι το γεγονός ότι τα Τ και Β λεμφοκύτταρα μνήμης (memory cells) του ανοσοποιητικού μας συστήματος φαίνεται ότι έχουν τη δυνατότητα να συμβάλλουν ώστε οι επαναμολύνσεις να είναι ηπιότερες. Το ίδιο συμβαίνει και με τους άλλους κορωνοϊούς οι οποίοι, λόγω της συνεχούς έκθεσής μας σ’ αυτούς, μας προκαλούν συχνές αναπνευστικές λοιμώξεις, οι οποίες όμως είναι ήπιες.

Μεταλλάξεις κορονοϊού: Ποιες είναι;

Νιγηρίας 

Εμφανίστηκε τον Αύγουστο του 2020, έχει κωδική ονομασία Β.1.1.207. δεν υπάρχουν σαφή δεδομένα για μεταδοτικότητα, διεισδυτικότητα, αντιγονική συμπεριφορά. Φαίνεται να έχει τοπική εξάπλωση. 

Αγγλίας 

Εμφανίσθηκε τον Σεπτέμβρη του 2020. Οι κωδικοί των μεταλλάξεων είναι Ν501Υ, 69 – 70 del και Ρ681Η. Η μεταδοτικότητα είναι αυξημένη κατά 50% και η λοιμογόνος δύναμη είναι αυξημένη κατά 30%. Φαίνεται ότι τελικά προκαλεί περισσότερους θανάτους. Είναι λιγότερο ευαίσθητο στα εξουδετερωτικά αντισώματα. Έχει παγκόσμια διασπορά.

Δανίας

Εμφανίσθηκε Οκτώβριο του 2020. Το στέλεχος αυτό έχει τις μεταλλάξεις Υ453F και 69 – 70 delta HY. Δεν υπάρχουν πληροφορίες για μεταδοτικότητα, λοιμογόνο δύναμη. Είναι μετρίως ευαίσθητο στα εξουδετερωτικά αντισώματα. Η διασπορά του είναι μικρή. 

Νότιας Αφρικής

Εμφανίσθηκε Δεκέμβριο του 2020. Οι γνωστές μεταλλάξεις είναι: 501Υ, Κ417Ν, Ε484Κ. Παρουσιάζει κατά 50% αυξημένη μεταδοτικότητα. Δεν υπάρχουν στοιχεία για την λοιμογόνο δύναμη. Έχει κατά 21% μειωμένη ευαισθησία στα εξουδετερωτικά αντισώματα. Εμφανίζει παγκόσμια διασπορά. 

Ιαπωνίας, Βραζιλίας

Εμφανίσθηκε τον Ιανουάριο του 2021. Οι γνωστές μεταλλάξεις είναι Ν501Υ και Ε484Κ. Εμφανίζει αυξημένη μεταδοτικότητα όχι αυξημένη λοιμογόνο δύναμη. Μειωμένη ευαισθησία στα εξουδετερωτικά αντισώματα. Διασπορά παγκόσμια.

Ινδική μετάλλαξη

Η «ινδική» παραλλαγή του νέου κορωνοϊού είναι πιο μεταδοτική και φαίνεται να είναι ανθεκτική στα εμβόλια κατά της Covid-19, επιδεινώνοντας την έκρηξη της πανδημίας στην Ινδία, προειδοποίησε χθες η δρ. Σούμια Σουαμινάθαν, επικεφαλής επιστήμονας του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.

Σε συνέντευξη που παραχώρησε στο Γαλλικό Πρακτορείο, η Σουαμινάθαν, μια Ινδή παιδίατρος και ερευνήτρια, δήλωσε ότι η παραλλαγή B.1.617, που οποία εντοπίστηκε για πρώτη φορά στην Ινδία τον Οκτώβριο, είναι αναμφίβολα ένας παράγοντας που επιταχύνει την πανδημία που βρίσκεται εκτός ελέγχου στην δεύτερη πολυπληθέστερη χώρα στον κόσμο.

Αυτή η παραλλαγή θα μπορούσε να ταξινομηθεί από τον ΠΟΥ στη λίστα παραλλαγών που θεωρούνται πιο επικίνδυνες από την αρχική εκδοχή του ιού, λόγω της μεγαλύτερης μεταδοτικότητάς της, της ικανότητάς της να υπερνικήσει τις άμυνες που παρέχει ο εμβολιασμός και λόγω των ποσοστών θνησιμότητας των προσβεβλημένων ασθενών, εκτίμησε η επιστήμονας.

Η παραλλαγή B.1.617 «έχει μεταλλάξεις που αυξάνουν τη μετάδοση και που μπορεί επίσης να την καταστήσουν ανθεκτική σε αντισώματα που έχουν αναπτυχθεί μέσω εμβολιασμού ή φυσικής μόλυνσης», εξήγησε.

Ωστόσο, η παραλλαγή από μόνη της δεν μπορεί να κατηγορηθεί για τη δραματική αύξηση των κρουσμάτων στην Ινδία, η οποία φαίνεται να εφησυχάστηκε πολύ γρήγορα, επιτρέποντας «μαζικές συγκεντρώσεις», σημείωσε.

Σε μια πολυπληθέστατη χώρα όπως η Ινδία, οι μολύνσεις μπορούν να εξαπλώνονται αθόρυβα για μήνες. «Αυτά τα αρχικά σημάδια δεν εντοπίστηκαν έως ότου οι μεταδόσεις έφτασαν σε ένα σημείο όπου η εκτόξευση κρουσμάτων ήταν απότομη».