Η κρίση πανικού δυστυχώς έχει μπει για τα καλά στην καθημερινότητά μας, καθώς μπορεί να εμφανιστεί ανά πάσα στιγμή και είναι τρομακτική.

Τι είναι η κρίση πανικού

Κρίση πανικού ονομάζεται το αίσθημα του ξαφνικού και έντονο άγχους, το οποίο επιφέρει και σωματικά συμπτώματα, όπως το τρέμουλο, ο αποπροσανατολισμός, η ναυτία, ο γρήγορος και ακανόνιστος καρδιακός ρυθμός, η ξηροστομία, η δύσπνοια, η εφίδρωση και η ζάλη.

Τα συμπτώματα μιας κρίσης πανικού δεν είναι επικίνδυνα, αλλά μπορούν να γίνουν πολύ τρομακτικά, κάνοντας πολλές φορές τον ασθενή να νιώθει ότι παθαίνει έμφραγμα. ότι πρόκειται να καταρρεύσει ή ακόμα και να πεθάνει. Οι περισσότερες κρίσεις πανικού διαρκούν από πέντε λεπτά έως μισή ώρα.

Πώς να διαχειριστείτε μια κρίση πανικού

Ο Paul Salkovskis, καθηγητής Κλινικής Ψυχολογίας και Εφαρμοσμένων Επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Bath, τονίζει ότι είναι σημαντικό να μην αφήσετε τον φόβο της κρίσης πανικού να σας κυριεύσει.

«Οι κρίσεις πανικού περνάνε πάντα και τα συμπτώματα δεν αποτελούν σημάδια ότι συμβαίνει κάτι κακό. Πείτε στον εαυτό σας ότι τα συμπτώματα που βιώνετε, οφείλονται απλώς στο άγχος. Μην αναζητάτε περισπασμούς. Αμυνθείτε απέναντι στην επίθεση και προσπαθήστε να συνεχίσετε να κάνετε πράγματα. Αν είναι δυνατό, είναι σημαντικό να προσπαθήσετε να παραμείνετε στην κατάσταση μέχρι να υποχωρήσει το άγχος», αναφέρει ο καθηγητής και προσθέτει:

«Αντιμετωπίστε τον φόβο σας. Αν δεν συγκεντρωθείτε σε αυτόν, δίνετε στον εαυτό σας την ευκαιρία να ανακαλύψει ότι δε συμβαίνει τίποτα. Όταν το άγχος αρχίσει να περνά, επικεντρωθείτε στο περιβάλλον γύρω σας και συνεχίστε να κάνετε ό,τι και πριν. Αν βιώνετε μια σύντομη, ξαφνική κρίση πανικού, ίσως να σας βοηθήσει το να είναι κάποιος μαζί σας που να σας διαβεβαιώνει ότι θα περάσει και ότι τα συμπτώματα δεν πρέπει να σας ανησυχούν».

Ασκήσεις αναπνοής για τις κρίσεις πανικού

Αν κατά τη διάρκεια μιας κρίσης πανικού αναπνέετε γρήγορα, μπορείτε να κάνετε μια άσκηση αναπνοής που θα ανακουφίσει και τα άλλα συμπτώματα. Δοκιμάστε:

• να εισπνεύσετε όσο πιο αργά, βαθιά και απαλά μπορείτε από τη μύτη σας
• να εκπνεύσετε αργά, βαθιά και μαλακά από το στόμα σας
• κάποιους τους βοηθά να μετρούν σταθερά από το ένα έως το πέντε σε κάθε εισπνοή και εκπνοή
• κλείστε τα μάτια σας και επικεντρωθείτε στην ανάσα σας

Το πιθανότερο είναι να αρχίσετε να νιώθετε καλύτερα μέσα σε λίγα λεπτά, ενώ ενδεχομένως μετά να αισθάνεστε κουρασμένοι.

Τρόποι να αποτρέψετε τις κρίσεις πανικού

«Θα πρέπει να προσπαθήσετε να καταλάβετε τι είναι αυτό που σας προκαλεί στρες και επιδεινώνει τα συμπτώματα. Σημαντικό είναι, επίσης, να μην περιορίσετε τις κινήσεις και τις καθημερινές σας δραστηριότητες», υποδεικνύει ο Δρ. Salkovskis.

• Η καθημερινή εφαρμογή των ασκήσεων αναπνοής θα συμβάλουν στην πρόληψη, αλλά και την ανακούφιση των κρίσεων πανικού όταν τελικά συμβαίνουν.
• Η τακτική άσκηση, ειδικά η αεροβική, θα σας βοηθήσει να διαχειριστείτε τα επίπεδα του στρες, θα απελευθερώσει την ένταση, θα βελτιώσει τη διάθεση και θα ενισχύσει την αυτοπεποίθηση.
• Καταναλώνετε τακτικά γεύματα για να σταθεροποιήσετε τα επίπεδα του σακχάρου στο αίμα.
• Αποφύγετε την καφεΐνη, το αλκοόλ και το κάπνισμα, συνήθειες που επιδεινώνουν τις κρίσεις πανικού. Οι ομάδες υποστήριξης μπορούν να σας προσφέρουν χρήσιμες συμβουλές για το πώς να διαχειριστείτε αποτελεσματικά τις κρίσεις σας, ενώ ίσως να σας καθησυχάσει το να γνωρίζετε ότι και άλλοι άνθρωποι βιώνουν τα ίδια συναισθήματα.
• Η γνωστική συμπεριφορική θεραπεία (CBT) μπορεί να εντοπίσει και να αλλάξει τα αρνητικά μοτίβα σκέψης που τροφοδοτούν τις κρίσεις πανικού.

Ο πανικός είναι διαταραχή;

Αν νιώθετε συνέχεια στρες και άγχος, ιδιαίτερα για το πότε θα εκδηλωθεί η επόμενη κρίση σας, μπορεί να πάσχετε από διαταραχή πανικού.  Οι άνθρωποι με διαταραχή πανικού ίσως αποφεύγουν καταστάσεις που μπορούν να προκαλέσουν κρίση πανικού, ενώ μπορεί ακόμη να φοβούνται και να αποφεύγουν τους δημόσιους χώρους (αγοραφοβία).

«Δεν υπάρχει γρήγορη λύση, αλλά αν οι κρίσεις εκδηλώνονται η μία μετά την άλλη, καλό θα είναι να αναζητήσετε ιατρική βοήθεια», καταλήγει ο Δρ. Salkovskis.

Kρίση πανικού: Τι κάνω για να βοηθήσω

Η κρίση πανικού είναι ένα ξαφνικό επεισόδιο έντονου φόβου που προκαλεί σοβαρές σωματικές αντιδράσεις, παρά το γεγονός ότι επί της ουσίας δεν υπάρχει πραγματικός κίνδυνος ή κάποια προφανή αιτία που εκδηλώνεται η κρίση.

Η κρίση πανικού μπορεί να είναι μια έντονη και δύσκολη εμπειρία για το άτομο. Όταν συμβαίνουν κρίσεις πανικού, ίσως να νομίζετε ότι χάνετε τον έλεγχο, ότι παθαίνετε μια καρδιακή προσβολή ή ακόμα και ότι πεθαίνετε.

Αν κάποιος γνωστός σας παθαίνει μια κρίση πανικού, αυτός ή αυτή μπορεί να βιώσει υπερβολικό άγχος και να μην μπορεί να σκεφτεί καθαρά.

Μπορείτε να βοηθήσετε κάποιον που παθαίνει κρίση πανικού, κάνοντας τα εξής:

• Μείνετε μαζί του/της και διατηρήστε την ηρεμία και ψυχραιμία σας
• Ρωτήστε τον/την αν παίρνει κάποιο φάρμακο για την κατάστασή του/της και φροντίστε ώστε να το πάρει εκείνη τη στιγμή
• Μετακινήστε το άτομο σε ένα ήσυχο μέρος
• Μην κάνετε υποθέσεις σχετικά με το τι χρειάζεται το άτομο. Ρωτήστε το!
• Μιλήστε μαζί του χρησιμοποιώντας μικρές, απλές προτάσεις
• Να είστε “προβλέψιμοι”. Αποφύγετε τις εκπλήξεις και κάθε τύπου έντονη συμπεριφορά
• Βοηθήστε το άτομο να μείνει ήρεμο, ζητώντας του να επαναλάβει μαζί σας μια απλή, φυσική κίνηση, όπως το να σηκώσει τα χέρια του πάνω από το κεφάλι
• Βοηθήστε το άτομο να επιβραδύνει την αναπνοή του, μετρώντας μαζί του ήρεμα και σταθερά μέχρι το 10, παίρνοντας βαθιές και αργές αναπνοές

Είναι χρήσιμο όταν ένα άτομο βιώνει μια κρίση πανικού, να του λέμε πράγματα όπως:

• «Μπορείς να το ξεπεράσεις όλο αυτό»
• «Μπράβο, τα πας πολύ καλά. Είμαι περήφανος για σένα»
• «Πες μου τι χρειάζεσαι τώρα»
• ”Επικεντρώσου στην αναπνοή σου. Εστίασε στο τώρα, στο παρόν»
• «Αυτό που αισθάνεσαι σε τρομάζει, το καταλαβαίνω, αλλά δεν είναι επικίνδυνο. Θα σου περάσει»

Ακολουθώντας αυτές τις απλές οδηγίες, μπορείτε να:

• Μειώσετε το στρες του ατόμου σε αυτή την πολύ αγχωτική κατάσταση
• Αποτρέψετε την κατάσταση από το να επιδεινωθεί
• Βοηθήσετε το άτομο να ελέγξει όσο είναι δυνατόν μια κατάσταση σύγχυσης