Η Pseudomonas aeruginosa (Ψευδομονάδα αεριογόνος) είναι ένα μικρόβιο ευρέως διαδεδομένο στη φύση και βρίσκεται συνήθως σε υγρά περιβάλλοντα, κυρίως νοσοκομειακά. Μπορεί να αποικίζει φυσιολογικούς ανθρώπους ζώντας ως σαπρόφυτο, μπορεί όμως να προκαλέσει νόσο σε ανθρώπους με προβλήματα στο ανοσοποιητικό σύστημα.
Η Pseudomonas aeruginosa γίνεται παθογόνος μόνον όταν εισέρχεται σε περιοχές που λείπουν οι φυσιολογικοί αμυντικοί μηχανισμοί, όπως για παράδειγμα όταν διασπάται η ανατομική ακεραιότητα των βλεννογόνων και του δέρματος εξαιτίας ιστικής βλάβης, όταν χρησιμοποιούνται ενδοφλέβιοι καθετήρες ή ουροκαθετήρες ή όταν υπάρχει ουδετεροπενία όπως κατά τις χημειοθεραπείες.
Λοίμωξη από ψευδομονάδα: Πώς εκδηλώνεται και τι προκαλεί;
Η Pseudomonas aeruginosa επιμολύνει δερματικές πληγές και εγκαύματα, δημιουργώντας μπλε-πράσινο πύον. Προκαλεί μηνιγγίτιδα, όταν εισαχθεί ιατρογενώς στο ΕΝΥ κατά την οσφυονωτιαία παρακέντηση και λοίμωξη του ουροποιητικού συστήματος, όταν εισαχθεί με καθετήρες ή άλλα ιατρικά εργαλεία στο ουροποιητικό.
Προκαλεί, επίσης, λοίμωξη της αναπνευστικής οδού, ιδίως από μολυσμένους αναπνευστήρες, οδηγεί σε νεκρωτική πνευμονία. Το βακτήριο βρίσκεται συχνά στην ήπια εξωτερική ωτίτιδα των κολυμβητών, μπορεί όμως να προκαλέσει κακοήθη εξωτερική ωτίτιδα σε διαβητικούς ασθενείς. Λοίμωξη του οφθαλμού, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε ταχεία καταστροφή του, συμβαίνει πιο συχνά μετά από τραυματισμό ή χειρουργικές επεμβάσεις.
Σε βρέφη ή εξασθενημένους οργανισμούς, η Pseudomonas aeruginosa μπορεί να εισβάλει στην κυκλοφορία του αίματος και να οδηγήσει σε θανατηφόρα σηψαιμία. Αυτό συνήθως συμβαίνει σε ασθενείς με λευχαιμία ή λέμφωμα που λαμβάνουν αντινεοπλασματικά φάρμακα ή ακτινοβολίες και σε ασθενείς με σοβαρά εγκαύματα.
Στις περισσότερες λοιμώξεις που εμπλέκεται η Pseudomonas aeruginosa, τα κλινικά συμπτώματα και σημεία είναι μη ειδικά και έχουν σχέση με το όργανο που πάσχει. Συχνά, κατά την σηψαιμία που οφείλεται στην Pseudomonas aeruginosa εμφανίζεται αιμορραγική νέκρωση του δέρματος που ονομάζεται γαγγραινώδες έκθυμα.
Λοίμωξη από ψευδομονάδα: Πώς πραγματοποιείται η διάγνωση;
Ως διαγνωστικό υλικό για έρευνα στο εργαστήριο, χρησιμοποιούνται ούρα, κόπρανα, έμετος, νερό πλύσης, αίμα, υγρό, διαχωρισμένο από το τραύμα. Η επιλογή του υλικού για τη μελέτη εξαρτάται από τη θέση εστίασης της λοίμωξης από Pseudomonas aeruginosa, καθώς και από τις κλινικές της εκδηλώσεις.
Το υλικό που ελήφθη για εξέταση καλλιεργείται στο θρεπτικό μέσο και αναπτύσσονται μέσα σε λίγα 24h οι αποικίες Pseudomonas aeruginosa. Οι αποκτηθείσες αρωματικές αποικίες διερευνώνται για την ευαισθησία στα αντιβακτηριακά φάρμακα και για τη δυνατότητα επαρκούς διόρθωσης της συνταγογραφούμενης θεραπείας, όταν αυτή είναι αναποτελεσματική.
Εκτός από τη βακτηριολογική μελέτη, για τη διάγνωση της διάγνωσης χρησιμοποιούνται ορολογικές αντιδράσεις, όπως η αντίδραση συγκόλλησης με την αυτοτραυματική και την παθητική αντίδραση αιμοσυγκόλλησης (RPHA), με το διαγνωστικό της ομάδας των ερυθροκυττάρων (για τον προσδιορισμό των ειδών που ανήκουν στο ανιχνευόμενο βακτήριο). Οι ορολογικές αντιδράσεις εκτελούνται επανειλημμένα για να προσδιοριστεί ο τίτλος της ανάπτυξης αντισωμάτων ειδικών για το Pseudomonas aeruginosa.
Τέλος, μπορεί να πραγματοποιηθεί και μοριακός έλεγχος για την Ψευδομονάδα (Pseudomonas aeruginosa), για την γρήγορη και με μεγάλη ακρίβεια εργαστηριακή διάγνωση των λοιμώξεων που οφείλονται στον συγκεκριμένο μικροοργανισμό.
Λοίμωξη από ψευδομονάδα: Πώς αντιμετωπίζεται;
Οι κλινικά σημαντικές λοιμώξεις από Pseudomonas aeruginosa δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με θεραπεία ενός μόνον φαρμάκου, επειδή τα βακτήρια μπορούν να αναπτύξουν γρήγορα αντοχή στα αντιβιοτικά. Δραστικά συνήθως αντιβιοτικά έναντι της Pseudomonas aeruginosa είναι η τικαρσιλλίνη ή η πιπερακιλλίνη σε συνδυασμό με μια αμινογλυκοσίδη, συνήθως τη τομπραμυκίνη. Άλλα φάρμακα δραστικά έναντι της Pseudomonas aeruginosa είναι η αζτρεονάμη, η ιμιπενέμη και οι νεότερες κινολόνες, συμπεριλαμβανομένης της σιπροφλοξακίνης. Από τις νεότερες κεφαλοσπορίνες, η κεφταζιδίμη και η κεφοπεραζόνη είναι δραστικές έναντι της Pseudomonas aeruginosa.