Άλλο ένα Σαββατοκύριακο ολοκληρώθηκε. Ωστόσο, δεν είναι λίγες οι φορές που ενώ έχουμε περάσει ένα πολύ όμορφο Σάββατο νιώθουμε αυτή την, οικεία πια, «Μελαγχολία της Κυριακής».

Αυτό συνήθως συμβαίνει γιατί η προσοχή μας τις Κυριακές στρέφεται προς την Δευτέρα, τις υποχρεώσεις της εβδομάδας και την ρουτίνα της δουλειάς. Ένα συναίσθημα που συνήθως εντείνεται αν δεν είμαστε ιδιαίτερα ικανοποιημένοι με την δουλειά μας, αν δεν έχουμε προλάβει να ξεκουραστούμε το Σάββατο  ή αν δεν έχουμε προετοιμαστεί σωστά για τις υποχρεώσεις μας. Ακόμα όμως κι αν δεν μας συμβαίνει κάθε εβδομάδα είναι κάτι που, καλό θα ήταν, να αποβάλλουμε.

Πώς μπορούμε να μειώσουμε την μελαγχολία της Κυριακής;

Το κλειδί είναι να εκπαιδεύσουμε το μυαλό μας να επικεντρώνεται σε κάτι θετικό κάθε φορά που αρχίζει να μας κατακλύζει το συναίσθημα αυτό. Αντί λοιπόν για αρνητικές σκέψεις μπορούμε να σκεφτούμε τις όμορφες στιγμές που περάσαμε το Σαββατοκύριακο.

Μπορούμε να επικεντρωθούμε σε κάτι καλό που περιμένουμε να συμβεί ή να σκεφτούμε τα θετικά  «σημεία» της δουλειάς μας. Χρειάζεται να έχουμε κατά νου ότι οι σκέψεις μας είναι και αυτές ένας «μυς» και μπορούμε να τις κατευθύνουμε, σε έναν βαθμό, με υπομονή και «άσκηση».

Τρόποι διαχείρισης

Κυριακάτικος διαλογισμός

Ο διαλογισμός βοηθάει μιας και είναι ένας σημαντικός «μηχανισμός» μείωσης αυτού του συναισθήματος. Κλείνουμε τα μάτια μας και παίρνουμε πολλές βαθιές ανάσες, αργές και ήρεμες. Προσπαθούμε να μην σκεφτόμαστε τι συνέβη εχθές ούτε τι μπορεί να συμβεί αύριο. Επικεντρωνόμαστε στο  να «ευθυγραμμιστούμε» με το παρόν και προσπαθούμε να «στείλουμε» το οξυγόνο που παίρνουμε με τις ανάσες, σε όποιο σημείο του σώματός μας πιστεύουμε ότι το χρειάζεται.

Με τον τρόπο αυτό εστιάζουμε στο σώμα μας. Πως νιώθουμε; Είναι πιασμένοι οι μύες μας; Πονάει η πλάτη μας; Σε εκείνα ακριβώς τα σημεία του σώματος χρειάζεται να στείλουμε το οξυγόνο την ώρα της εισπνοής. Όχι κυριολεκτικά αλλά με το μυαλό μας, με την σκέψη μας.  Καθόμαστε οκλαδόν και προσέχουμε την πλάτη μας να είναι ευθεία. Κινούμε κυκλικά τους ώμους και προσπαθούμε, με αργές κινήσεις, να απελευθερώσουμε κάθε σωματική ένταση που μπορεί να νιώθουμε.

Οργάνωση: Ένα σημαντικό «εργαλείο»

Κάτι που μπορεί να είναι αρκετά βοηθητικό στην μείωση του άγχους, το οποίο  μπορεί με την σειρά του να προκαλέσει μελαγχολία, είναι το να παραμείνουμε οργανωμένοι. Γι’ αυτό μπορούμε να επιλέξουμε μια στιγμή, μέσα στην Κυριακή, για να φτιάξουμε μία λίστα με τις υποχρεώσεις που έχουμε, να τις ιεραρχήσουμε και να οργανώσουμε τις δραστηριότητές μας.

Tip: Θα βοηθούσε ακόμα περισσότερο εάν οργανώναμε και τα γεύματα της εβδομάδας μιας και αυτό είναι μια καθημερινή ασχολία η οποία μπορεί να μας προκαλέσει επιπλέον στρες.

Επιβραβεύουμε τον εαυτό μας

Είναι αρκετά σημαντικό να υπενθυμίζουμε στον εαυτό μας ότι κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε και δεν χρειάζεται να νιώθουμε ενοχές απλά επειδή περάσαμε «χαλαρά» το Σαββατοκύριακό μας. Άλλωστε οι δουλειές του σπιτιού μπορούν να περιμένουν. Αυτό που παίζει πιο σημαντικό ρόλο είναι η συναισθηματική μας αρμονία και η ψυχική μας ευεξία. Μόλις τα κερδίσουμε αυτά θα μπορέσουμε, ακόμα πιο εύκολα, να διώξουμε και την «μελαγχολία της Κυριακής».

Κατάθλιψη: Κανείς δεν είναι τέλειος !!

Οι καταθλιπτική διαταραχή συγκαταλέγετε στις πιο συχνά εμφανιζόμενες διαταραχές στην ψυχιατρική με ποσοστό εμφάνισης  10% στην ζωή ενός ανθρώπου.

Σε κάποια άτομα εμφανίζεται μονό ένα επεισόδιο διαταραχής,  που διαρκεί από κάποιες εβδομάδες μέχρι μήνες, αλλά οι περισσότεροι ασθενείς αντιμετωπίζουν χρόνια, επαναλαμβανόμενα καταθλιπτικά επεισόδια.  Επίσης, υπάρχει ακόμη μια υποομάδα ασθενών που πάσχουν από διπολική διαταραχή, εναλλάσσοντας μανιακά με καταθλιπτικά επεισόδια.

Η κατάθλιψη συχνά ξεκινά με την απώλεια ενδιαφέροντος και ευχαρίστησης. Το άτομο μπορεί να βιώνει έντονη και ανεξήγητη κούραση και αισθήματα αναξιότητας και ενοχής. Η θλίψη και η μελαγχολία αρχίζουν να επικρατούν καθημερινά και υπάρχει απόσυρση από τις κοινωνικές και διαπροσωπικές σχέσεις. Το άτομο νιώθει αβοήθητο, η αίσθηση ότι βρίσκεται σε αδιέξοδο εντείνεται και βιώνει απελπισία.Τα κύρια θέματα των καταθλιπτικών ασθενών σχετίζονται με το οδυνηρό αίσθημα άγχους και της θλίψης.

Η κατάθλιψη είναι πολύ πιο περίπλοκη σε σχέση με μια απλή συναισθηματική πτώση ή με εναλλαγές της διάθεσης. Θεωρείται μια σοβαρή ασθένεια και σε ακραίες περιπτώσεις μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε αυτοκτονία. Αποτελεί τη δεύτερη αιτία θανάτου των νέων μετά τα τροχαία ατυχήματα.

Κατάθλιψη: Συμπτώματα

Τα συμπτώματα και οι ενδείξεις της κατάθλιψης μπορεί να είναι είτε σωματικά είτε στη διάθεση και συνήθως διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Η κατάθλιψη δεν βιώνεται με τον ίδιο τρόπο από όλους. Συγκεκριμένα, τα συμπτώματα αποτελούν μέρος της καθημερινής ζωής και γίνονται αφόρητα όταν επαναλαμβάνονται συχνά. Μάλιστα, όσο περνάει ο καιρός τα συμπτώματα αυτά γίνονται ολοένα και εντονότερα. Μπορεί να προέρχονται είτε από την επαγγελματική είτε από την προσωπική ζωή σου.

• Συνεχώς κακή διάθεση
• Απώλεια ενδιαφερόντων
• Απώλεια ευχαρίστησης
• Το άτομο αισθάνεται αβοήθητο
• Το άτομο αισθάνεται άχρηστο
• Ενοχές
• Αρνητική στάση απέναντι στον εαυτό του
• Μειωμένη ικανότητα συγκέντρωσης
• Κακή μνήμη
• Σκέψεις θανάτου ή αυτοκτονίας
• Επιβράδυνση
• Κούραση/ έλλειψη ενεργητικότητας
• Προβλήματα ύπνου
• Διαταραγμένη όρεξη (Απώλεια/αύξηση βάρους)

Τα παραπάνω είναι μερικά από τα πιο συνήθη συμπτώματα, τα οποία συνήθως εμφανίζονται σωρευτικά και είναι επαναλαμβανόμενα.

Κατάθλιψη: Αίτια

Οι περισσότερες ασθένειες προκύπτουν από μία συγκεκριμένη κλινική αιτία, γεγονός που καθιστά τη θεραπεία τους πιο εύκολη. Η περίπτωση της κατάθλιψης είναι πολύ πιο περίπλοκη, καθώς η αιτία μπορεί να εντοπιστεί είτε μεμονωμένα είτε σε συνδυασμό με άλλες αιτίες.

Βιοχημικά αίτια: η κατάθλιψη εμφανίζεται όταν οι νευροδιαβιβαστές του εγκεφάλου είναι εκτός ισορροπίας. Οι νευροδιαβιβαστές βοηθούν τα διάφορα μέρη του εγκεφάλου να επικοινωνούν μεταξύ τους και σχετίζονται με το άγχος και την διάθεση.

Γενετικά αίτια: ο κίνδυνος εμφάνισης κατάθλιψης αυξάνεται αν κοντινά μέλη της οικογένειάς σου πάσχουν από εναλλαγές διάθεσης ή από κατάθλιψη.

Διαταραχές ύπνου: μερικές φορές η έλλειψη ύπνου σε συνδυασμό με άλλα ψυχολογικά αίτια μπορεί να προδιαθέσει σε κατάθλιψη.

Σοβαρή σωματική ασθένεια: ορισμένες παθήσεις συνοδεύονται από πολύ πόνο και άγχος και έχουν αρνητικές συνέπειες στην ψυχική κατάσταση ενός ατόμου. Πρόσφατα, έχει αρχίσει να μελετάται ο ρόλος της φλεγμονής στην κατάθλιψη.

Κοινωνικά αίτια

Κακοποίηση: άνθρωποι που έχουν παραμεληθεί ή κακοποιηθεί ή έχουν υποστεί ενδοοικογενειακή βία στο παρελθόν εμφανίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο μείζονος κατάθλιψης.

Φύλο: μελέτες έχουν δείξει ότι οι γυναίκες έχουν διπλάσιες πιθανότητες να εμφανίσουν κατάθλιψη τουλάχιστον μια φορά στη ζωή τους από ότι ένας άνδρας και ότι χρειάζονται θεραπεία συχνότερα. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και μετά τον τοκετό, οι γυναίκες είναι πιο ευάλωτες στην κατάθλιψη.

Έλλειψη κοινωνικής υποστήριξης: οι πιο κοινές αιτίες της κατάθλιψης είναι η κοινωνική απομόνωση, η έλλειψη φίλων ή οι υποστηρικτικές σχέσεις. Η αίσθηση της μοναξιάς ή του αποκλεισμού ενδέχεται να προκαλέσει ένα επεισόδιο κατάθλιψης σε ανθρώπους που είναι επιρρεπείς σε εναλλαγές της διάθεσης.

Σημαντικά γεγονότα στη ζωή: πολλά πράγματα στη ζωή, είτε δυσάρεστα είτε ευχάριστα, μπορεί να συνδέονται με στρες και να αυξήσουν τον κίνδυνο κατάθλιψης. Για παράδειγμα, η αγορά ενός σπιτιού, η αναμονή ενός μωρού, ένα διαζύγιο, μια νέα δουλειά κ.ά.

Φαρμακευτικά αίτια

Κατάχρηση ουσιών: τα ναρκωτικά και το αλκοόλ αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης κατάθλιψης, καθώς μπορούν να οδηγήσουν σε χημικές αλλαγές στον εγκέφαλο.

Φάρμακα: ορισμένα φάρμακα έχουν συνδεθεί με την εμφάνιση κατάθλιψης (ηρεμιστικά, υπνωτικά, στεροειδή, παυσίπονα, κτλ). Μίλα στο επιστήμονα ψυχικής υγείας σου για οποιαδήποτε ανησυχία μπορεί να έχεις σχετικά με αυτά. Σε κάθε περίπτωση, μην σταματήσεις την αγωγή σου χωρίς τη συγκατάθεσή του.

Κατάθλιψη: Μορφές της νόσου

• Μείζων καταθλιπτική διαταραχή: έντονα συμπτώματα που υπάρχουν καθημερινά για διάστημα τουλάχιστον δυο εβδομάδων και συνοδεύονται από αλλαγή στην προηγουμένη λειτουργικότητα του ατόμου.
• Άτυπη Κατάθλιψη: υπάρχει συναισθηματική αντίδραση σε ένα θετικό συμβάν, ωστόσο, χαρακτηρίζεται κυρίως από υπερευαισθησία στην κοινωνική κριτική και την απόρριψη, αύξηση του βάρους, υπερύπνια και βαριά άκρα.
• Δυσθυμία (επίμονη καταθλιπτική διαταραχή): καταθλιπτική διάθεση που διαρκεί τουλάχιστον δύο χρόνια.
• Περιγεννητική (επιλόχεια) καταθλιπτική διαταραχή: καταθλιπτική διαταραχή με έναρξη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ή μετά τον τοκετό.
• Ψυχωσική κατάθλιψη: βαριά καταθλιπτική διαταραχή που συνοδεύεται από κάποια μορφή ψυχωσικών συμπτωμάτων.
• Εποχιακή κατάθλιψη: ξεκινά τους χειμερινούς μήνες επηρεάζει περίπου το 2% του πληθυσμού και οφείλεται στην αλλαγή της θερμοκρασίας και τη μειωμένη ηλιοφάνεια.

Κατάθλιψη: Διάγνωση

Η διάγνωση της κατάθλιψης δεν είναι πάντοτε εύκολη υπόθεση. Και αυτό, γιατί πολλές φορές μπορεί να την μπερδέψουμε με το άγχος, τη θλίψη, το φυσιολογικό πένθος ή με άλλες παθήσεις, τα συμπτώματα των οποίων μοιάζουν. Αν διαπιστώσεις ότι σε ταλαιπωρούν πολλά από τα συμπτώματα που αναφέρονται παραπάνω, τότε ίσως θα πρέπει να απευθυνθείς σε κάποιον ειδικό.

Κάνε μια επίσκεψη σε έναν ψυχολόγο/ ψυχίατρο και θα σε βοηθήσει εκείνος να εξακριβώσεις τι ακριβώς είναι αυτό που νιώθεις, αλλά και αν όντως χρειάζεσαι βοήθεια. Κατά την κλινική εξέταση ο θεραπευτής θα καταγράψει το ιστορικό και τα συμπτώματά σου και θα σου κάνει μια σειρά ερωτήσεων. Θα ακούσει προσεκτικά αυτά που σου συμβαίνουν, ώστε να κατανοήσει τις ιδιαίτερες ανάγκες σου και να σου προτείνει την κατάλληλη θεραπεία.

Μερικοί άνθρωποι που υποφέρουν από τα συμπτώματα της κατάθλιψης διστάζουν να ζητήσουν βοήθεια λόγω του φόβου ύπαρξης της ασθένειας. Άλλοι ανησυχούν για το τι θα πουν η οικογένεια και οι φίλοι τους και φοβούνται ότι θα εκλάβουν την κατάθλιψη ως αδυναμία. Υπάρχουν επίσης και αυτοί που δεν θέλουν να αφιερώσουν το χρόνο και τα χρήματά τους στη θεραπεία. Συχνά, δεν θέλουν με τίποτα να επισκεφτούν κάποιον επιστήμονα ψυχικής υγείας για να τους χορηγήσει φάρμακα.

Όποιος και αν είναι ο λόγος που εσύ παρουσιάζεις συμπτώματα κατάθλιψης, θα πρέπει να λάβεις βοήθεια, για να μην χειροτερέψει η κατάσταση. Εάν δεν λάβεις την υποστήριξη που χρειάζεσαι από την οικογένεια ή τους φίλους σου, θα πρέπει να απευθυνθείς σε έναν επαγγελματία που μπορεί να χειριστεί το θέμα και να σε βοηθήσει.

• Θεραπεία: θα σε βοηθήσει να καταλάβεις τι σε προβληματίζει και πώς μπορείς να παρακινήσεις τον εαυτό σου να λάβει τα απαραίτητα μέτρα, ώστε να αισθανθείς καλύτερα και να μην ξανακυλήσεις.
• Φαρμακευτική αγωγή: είναι ζωτικής σημασίας εάν έχεις βίαιη και αυτοκαταστροφική συμπεριφορά. Η φαρμακευτική αγωγή μπορεί από τη μία να ανακουφίσει τα συμπτώματα της κατάθλιψης, αλλά από την άλλη μπορεί και να έχει κι άλλες επιπτώσεις. Συνεπώς, είναι σημαντικό να γνωρίζεις και τα υπέρ και τα κατά πριν πάρεις την απόφασή σου.

Δεν υπάρχει ένα μυστικό για να απαλλαγεί κανείς από τα συμπτώματα της κατάθλιψης. Για να αντιμετωπιστεί θα πρέπει να ληφθεί υπόψιν συνολικά το ιστορικό σου, να βρεθεί η βαθύτερη αιτία. Η θεραπεία της κατάθλιψης επιτυγχάνεται με αντικαταθλιπτικά φάρμακα ή με ψυχοθεραπεία ή με συνδυασμό των δύο. Η κατάθλιψη δεν είναι τρόπος ζωής. Είναι 100% ιάσιμη.