Συναγερμός και για τη μηνιγγίτιδα έχει σημάνει, μετά τη φυματίωση. Αναλυτικά τα συμπτώματα.

Αν και ο εμβολιασμός ενάντια στη χειρότερη μορφή της νόσου, τη μηνιγγίτιδα Β, εφαρμόζεται επαρκώς τα τελευταία χρόνια, εντούτοις ο κίνδυνος παραμένει υπαρκτός.

Τα αίτια της μηνιγγίτιδας

Οι περισσότερες περιπτώσεις μηνιγγίτιδας προκαλούνται από κάποια ιογενή λοίμωξη. Ωστόσο, βακτηριακές και μυκητιακές λοιμώξεις μπορεί επίσης να οδηγήσουν σε αυτήν. Ανάλογα με την αιτία της μόλυνσης, η μηνιγγίτιδα μπορεί να περάσει από μόνη της σε μερικές εβδομάδες, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να αποδειχτεί απειλητική για τη ζωή του ατόμου και να απαιτεί επείγουσα θεραπεία με αντιβιοτικά.

Πώς θα καταλάβετε έχετε μηνιγγίτιδα – Συμπτώματα

Τα συμπτώματα της μηνιγγίτιδας μπορεί να αναπτυχθούν μέσα σε αρκετές ώρες ή πιο σταδιακά σε 1-2 ημέρες. Τα συμπτώματα αυτά μπορεί να εμφανιστούν σε οποιοδήποτε άτομο ηλικίας άνω των 2 ετών και περιλαμβάνουν:

• Ξαφνικό υψηλό πυρετό
• Σοβαρό πονοκέφαλο που δεν μοιάζει με άλλους τύπους πονοκεφάλου που είχατε στο παρελθόν
• Πόνο στον αυχένα και δυσκολία των κινήσεων στον λαιμό (δυσκαμψία)
• Έμετο ή ναυτία με πονοκέφαλο
• Σύγχυση ή δυσκολία συγκέντρωσης
• Κρίσεις επιληψίας
• Υπνηλία ή δυσκολία να ξυπνήσετε
• Ευαισθησία στο φως
• Μειωμένη όρεξη
• Δερματικό εξάνθημα (σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως στην μηνιγγοκοκκική μηνιγγίτιδα)

Συμπτώματα σε νεογέννητα μωρά

Τα νεογνά και τα βρέφη μπορεί να μην εκδηλώσουν τα τυπικά συμπτώματα του πονοκεφάλου και της δυσκαμψίας στον αυχένα. Αντ’ αυτού, τα σημάδια της μηνιγγίτιδας σε αυτή την ηλικιακή ομάδα μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Υψηλό πυρετό
• Αδιάκοπο κλάμα
• Υπερβολική υπνηλία ή ευερεθιστότητα
• Αδράνεια ή νωθρότητα
• Μειωμένη όρεξη
• Εξόγκωμα στο μαλακό σημείο στην κορυφή του κεφαλιού
• Ακαμψία στο σώμα και τον λαιμό

Πότε θα πάτε σε γιατρό

Αναζητήστε ιατρική φροντίδα αμέσως εάν εσείς ή κάποιος στην οικογένειά σας έχει σημάδια ή συμπτώματα μηνιγγίτιδας, όπως:

• Πυρετό
• Σοβαρή, αδυσώπητη κεφαλαλγία
• Σύγχυση
• Εμετό
• Δυσκαμψία στον αυχένα

Η ιογενής μηνιγγίτιδα μπορεί να βελτιωθεί χωρίς θεραπεία, αλλά η βακτηριακή μηνιγγίτιδα είναι σοβαρή, μπορεί να έρθει απότομα και απαιτεί άμεση θεραπεία με αντιβιοτικά για πιο ταχεία ανάρρωση. Η καθυστέρηση στην έναρξη θεραπείας για την βακτηριακή μηνιγγίτιδα αυξάνει τον κίνδυνο μόνιμης βλάβης του εγκεφάλου ή και θανάτου. Η βακτηριακή μηνιγγίτιδα μπορεί να αποβεί μοιραία για το άτομο μέσα σε λίγες ημέρες.

Γιατί οι έφηβοι κινδυνεύουν από τη μηνιγγίτιδα

Κοινές καθημερινές συμπεριφορές των εφήβων τους καθιστούν σε υψηλό κίνδυνο για τη μετάδοση του μηνιγγιτιδόκοκκου. Οι συμπεριφορές που αυξάνουν τον κίνδυνο περιλαμβάνουν τις ομαδικές συνθήκες διαβίωσης, το φιλί, τον συγχρωτισμό και τη χρήση κοινών αντικειμένων εστίασης. Τα επιστημονικά δεδομένα επιβεβαιώνουν αυτό τον κίνδυνο, με μελέτη που έχει δημοσιευτεί στο Lancet να δείχνει ότι η φορεία του νοσήματος έχει αρχίσει να αυξάνεται από την ηλικία των 10 ετών, με αποτέλεσμα στην ηλικία των 19 ετών 1 στα 4 άτομα να είναι φορέας του βακτηρίου.

Μηνιγγίτιδα: Ποια είδη υπάρχουν;

Ιογενής Μηνιγγίτιδα

Η Ιογενής μηνιγγίτιδα, λέγεται και άσηπτη μηνιγγίτιδα, είναι πιο ήπια και πιο συχνή από την προηγούμενη. Εμφανίζεται συχνότερα αργά το καλοκαίρι ή νωρίς το φθινόπωρο, σε παιδιά και νέους ενήλικες (<30 ετών).

Οι περισσότερες συμβαίνουν σε παιδιά κάτω των 5 ετών. Το πιο συχνό αίτιό τους είναι οι εντεροϊοί, οι οποίοι προκαλούν και γαστρεντερίτιδες.

Άλλοι ιοί που την προκαλούν είναι οι ιοί του απλού έρπη, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι κάποιος που έχει έρπη (π.χ. επιχείλιο έρπη ή έρπη γεννητικών οργάνων) εμφανίζει μεγαλύτερες πιθανότητες να νοσήσει από μηνιγγίτιδα. Τα συμπτώματά της διαρκούν από 7 έως 10 ημέρες και η πλήρης θεραπεία είναι πολύ πιθανή.

Βακτηριακή Μηνιγγίτιδα

Η βακτηριακή μηνιγγίτιδα είναι σπάνια, αλλά δυνητικά θανατηφόρος πάθηση. Μπορεί να προκληθεί από διάφορα βακτήρια, τα οποία πρώτα προκαλούν κάποια λοίμωξη του αναπνευστικού συστήματος (όπως ωτίτιδα, ιγμορίτιδα, πνευμονία) και μετά ταξιδεύουν με το αίμα στον εγκέφαλο.

Η νόσος εμφανίζεται ακόμη και όταν το βακτήριο “επιτίθεται” κατευθείαν στις μήνιγγες (τις μεμβράνες που καλύπτουν τον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό). Η νόσος μπορεί να αποφράξει αγγεία στον εγκέφαλο και να οδηγήσει σε εγκεφαλικό επεισόδιο ή / και μόνιμη εγκεφαλική βλάβη.

Η οξεία βακτηριακή μηνιγγίτιδα είναι πολύ επείγουσα κατάσταση και χρειάζεται ΑΜΕΣΗ αντιμετώπιση στο νοσοκομείο.

Πνευμονιοκοκκική Μηνιγγίτιδα

Η πνευμονιοκοκκική μηνιγγίτιδα είναι ο πιο συχνός και ο πιο σοβαρός τύπος βακτηριακής μηνιγγίτιδας. Περίπου 6000 περιπτώσεις δηλώνονται κάθε χρόνο στις ΗΠΑ.

Η νόσος προκαλείται από το “στρεπτόκοκκο της πνευμονίας” (Streptococcus pneumoniae). Οι νευρολογικές επιπλοκές της κυμαίνονται από κώφωση έως σοβαρή εγκεφαλική βλάβη.

ΜηνιγγιτιδοκοκκικήΜηνιγγίτιδα

Η μηνιγγιτιδοκοκκική μηνιγγίτιδα προκαλείται από το βακτήριο “ναϊσέρια της μηνιγγίτιδας” (Naisseria meningitidis) και είναι συχνή σε παιδιά μεταξύ 2 και 18 ετών.

Καταγράφονται περίπου 2600 περιπτώσεις το χρόνο στις ΗΠΑ, ενώ το 10 – 15% των περιπτώσεων είναι θανατηφόρες και άλλο ένα 10 – 15% καταλήγει με εγκεφαλική βλάβη ή άλλες επιπλοκές. Παράγοντες υψηλού κινδύνου είναι τα νεογνά, άτομα με κατεσταλμένο ανοσοποιητικό σύστημα (μεταμοσχευθέντες, κλπ), άτομα που ταξίδεψαν σε χώρες που ενδημεί η νόσος, αλκοολικοί, κ.ά.

Η εμφάνιση της μηνιγγίτιδας που οφείλεται στον αιμόφιλο της ινφλουένζαςέχει μειωθεί πολύ, λόγω της χρήσης του εμβολίου (Hib).

Άλλες μορφές μηνιγγίτιδας

• Μηνιγγίτιδα που οφείλεται στη Λιστέρια πρέπει να ερευνάται πάντα στις εγκύους (διότι μπορεί να προκαλέσει γέννηση νεκρού εμβρύου ή θάνατο στο νεογνό), στους ηλικιωμένους (>60 ετών), στους αλκοολικούς και τους ανοσοκατεσταλμένους (π.χ. μεταμοσχευθέντες).
• Μηνιγγίτιδα που οφείλεται σε κολοβακτηρίδιο (Escherichia coli) εμφανίζεται συνήθως σε ηλικιωμένους και νεογέννητα (στα οποία μεταδίδεται με τη δίοδό τους από το γεννητικό σωλήνα κατά τη γέννα).
• Μηνιγγίτιδα που οφείλεται στο μυκοβακτηρίδιο της φυματίωσης είναι σπάνια και εμφανίζεται στα πλαίσια γενικευμένης φυματίωσης.
• Σταφυλοκκοκικές μηνιγγίτιδες συνήθως εμφανίζονται μετά από νευροχειρουργικές επεμβάσεις.

Μηνιγγίτιδα: Πώς μεταδίδεται;

Ο μηνιγγιτιδόκοκκος είναι ένα μικρόβιο το οποίο υπάρχει φυσιολογικά στον φάρυγγα και μεταδίδεται με τον βήχα, το φτέρνισμα και την άμεση παρατεταμένη επαφή.

Ο μηνιγγιτιδόκοκκος είναι ιδιαίτερα ευαίσθητος και δεν επιβιώνει στο περιβάλλον. Το ποσοστό των ασυμπτωματικών φορέων ανέρχεται στο 10% του πληθυσμού. Ο εντεροϊός, ο πιο συχνός αιτιολογικός παράγοντας, της ιογενούς μηνιγγίτιδας, μεταδίδονται από άνθρωπο σε άνθρωπο μέσω της κοπρανοστοματικής οδού.

Ο εντεροιός μπορεί να μεταδοθεί και μέσω των αναπνευστικών εκκρίσεων (σάλιο, πτύελα ή ρινικές εκκρίσεις) του μολυσμένου ατόμου. Άλλοι ιοί, οι οποίοι μπορούν να προκαλέσουν μηνιγγίτιδα όπως ο ιός της παρωτίτιδας και της ανεμευλογιάς, μεταδίδονται επίσης με άμεση ή έμμεση επαφή με τις εκκρίσεις του πάσχοντα.

Μηνιγγίτιδα: Πώς πραγματοποιείται η διάγνωση;

Η έγκαιρη διάγνωση είναι το κλειδί της θεραπείας της μηνιγγίτιδας. Όσο νωρίτερα επισκεφθεί τον ιατρό κάποιος που εμφανίζει συμπτώματα της νόσου, τόσο καλύτερα είναι για τη θεραπεία του.
Το καλό και πλήρες ιστορικό, καθώς και μια καλή κλινική εξέταση προσανατολίζουν τον θεράποντα ιατρό στη διάγνωση.

Πιθανές εξετάσεις που χρειάζονται για τη διάγνωση περιλαμβάνουν την καλλιέργεια αίματος, ακτινογραφία θώρακος, αξονική τομογραφία εγκεφάλου και ειδικές εξετάσεις του εγκεφαλονωτιαίου υγρού (λήψη υγρού με οσφυονωτιαία παρακέντηση).

Μηνιγγίτιδα: Πώς αντιμετωπίζεται;

Η θεραπεία της μηνιγγίτιδας διαφοροποιείται ανάλογα με το αίτιο. Η βακτηριακή μηνιγγίτιδα αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά με αντιμικροβιακά φάρμακα. Είναι σημαντικό η θεραπεία της μηνιγγίτιδας να ξεκινήσει άμεσα.

Παρ’ όλο που η αντιμικροβιακή θεραπεία μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο θανάτου, μερικές φορές η λοίμωξη είναι δυνατόν να έχει πολύ σοβαρές συνέπειες για τον οργανισμό.

Η πρόγνωση της νόσου ποικίλει, με κάποιους ασθενείς να αναρρώνουν μέσα σε λίγες ημέρες και με κάποιους άλλους να χρειάζονται μεγαλύτερο διάστημα παραμονής στο νοσοκομείο ή ακόμα και στη μονάδα εντατικής θεραπείας.

Η ιογενής μηνιγγίτιδα, δε θεραπεύεται. Οι περισσότεροι ασθενείς αναρρώνουν μετά από 7-10 ημέρες. Η νοσηλεία κρίνεται απαραίτητη ειδικά σε σοβαρές περιπτώσεις μηνιγγίτιδας ή σε ανοσοκατεσταλμένα άτομα.

Μηνιγγίτιδα: Πιθανές επιπλοκές που μπορεί να προκληθούν

Η συχνότερη επιπλοκή τόσο της ιογενούς όσο και της μικροβιακής μηνιγγίτιδας είναι η κώφωση. Επίσης, στις επιπλοκές περιλαμβάνονται οι εξής:

• Επιληψία
• Μαθησιακές δυσκολίες
• Προβλήματα οράσεως
• Αλλαγές συμπεριφοράς
• Κεφαλαλγία
• Κόπωση
• Απώλεια μνήμης
• Δυσκολίες συγκέντρωσης