Το θρίλερ με την μυστηριώδη οξεία ηπατίτιδα που εκδηλώθηκε ξαφνικά σε εκατοντάδες παιδιά σε όλο τον κόσμο το 2022, πιθανότατα οφείλεται σε έναν ιό, ο οποίος χρειάζεται την «βοήθεια» μερικών άλλων για να εκδηλώσει τη νοσογόνο δράση του, σύμφωνα με τρεις νέες μελέτες.
Από τον Απρίλιο έως και τον Νοέμβριο του 2022, τουλάχιστον 1.095 παιδιά σε 35 χώρες του κόσμου εκδήλωσαν τη νόσο, σύμφωνα με την πιο πρόσφατη έκθεση του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου & Προλήψεως των Ασθενειών (ECDC).
Οι 22 από αυτές τις χώρες είναι ευρωπαϊκές και κατέγραψαν συνολικώς 572 κρούσματα. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνεται η Ελλάδα που ανέφερε συνολικώς 21 περιστατικά.
Στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ) είχαν αναφερθεί μέχρι τις 12 Ιουλίου 2022 (σ.σ. δεν έχει εκδώσει έκτοτε άλλον αναθεωρημένο απολογισμό) τουλάχιστον άλλα:
- 435 περιστατικά στην Περιφέρεια της Αμερικής (τα 334 στις ΗΠΑ)
- 67 στην Περιφέρεια του Δυτικού Ειρηνικού
- 19 στην Περιφέρεια της Νοτιοανατολικής Ασίας
- 2 στην Περιφέρεια της Ανατολικής Μεσογείου
Από τα παιδιά, τουλάχιστον τα 46 χρειάσθηκαν μεταμόσχευση ήπατος, ενώ 22 έχασαν τη ζωή τους.
Ο ιός AAV2 και οι «βοηθοί» του
Οι νέες μελέτες, που δημοσιεύονται στην επιστημονική επιθεώρηση Nature, υποδηλώνουν ότι η έως πρότινος ανεξήγητη ηπατίτιδα στα παιδιά οφειλόταν στον ιό AAV2.
Πρόκειται για έναν συνηθισμένο ιό της παιδικής ηλικίας, ο οποίος όμως εθεωρείτο αβλαβής διότι δεν μπορεί να αναπαραχθεί μόνος του. Οι νέες μελέτες, όμως, αποκάλυψαν ότι στα παιδιά με ηπατίτιδα συνυπήρχε με άλλους ιούς (π.χ. αδενοϊό ή ιό έρπη). Οι ιοί αυτοί πιστεύεται ότι έδρασαν «βοηθητικά» στον AAV2.
Ο ιός αυτός ανιχνεύθηκε σε σχεδόν όλα τα παιδιά με ανεξήγητη ηπατίτιδα που εξετάστηκαν. Πολλά από αυτά, εξ άλλου, ήταν μολυσμένα με περισσότερους τους ενός «βοηθητικούς» ιούς.
Επιπλέον, μία από τις μελέτες έδειξε ότι τα περισσότερα άρρωστα παιδιά έφεραν και μία γενετική μετάλλαξη που τα καθιστά ευάλωτα στα αυτοάνοσα νοσήματα.
Οι μελέτες υποδηλώνουν επίσης ότι μεγάλο ρόλο έπαιξε και η χρονική συγκυρία. Η οξεία ηπατίτιδα αγνώστου αιτιολογίας εκδηλώθηκε σε μία εποχή που ήρθησαν οι περιορισμοί που είχε επιβάλλει η πανδημία. Επομένως, «τα παιδιά δέχθηκαν ξαφνικά μπαράζ επιθέσεων από ιούς μετά τα lockdown ή είχαν ελλιπώς εκπαιδευμένο ανοσοποιητικό σύστημα, που τα οδήγησε σε αυξημένη ευαισθησία σε κατά τα άλλα αβλαβείς ιούς», έγραψε σε ένα σχόλιο που συνοδεύει τις νέες μελέτες ο Dr. Frank Tacke, καθηγητής Ηπατολογίας & Γαστρεντερολογίας στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Charité του Βερολίνου.
Τι έδειξαν οι μελέτες για την ηπατίτιδα
Η πρώτη από τις μελέτες βασίστηκε στην ανάλυση ιστών από παιδιά στις ΗΠΑ. Ο ιός AAV2 ανιχνεύθηκε στο 93% των παιδιών με ηπατίτιδα που εξετάστηκαν, αλλά μόνο στο 4% υγιών συνομηλίκων τους. Όλα τα παιδιά με ηπατίτιδα και τον ιό AAV2 έφεραν επίσης κάποιον «βοηθητικό» ιό που ήταν:
- Ο ανθρώπινος ερπητοϊός 6
- Ο ιός Έπσταϊν-Μπαρ
«Τα ευρήματά μας υποδηλώνουν ότι η συνύπαρξη άλλων ιών με τον AAV2 μπορεί να προκαλεί πιο σοβαρή ηπατική νόσο απ’ ό,τι ένας αδενοϊός ή ένας ερπητοϊός από μόνος του», έγραψαν οι ερευνητές στο άρθρο τους.
Στη δεύτερη μελέτη εξετάστηκαν παιδιά με ηπατίτιδα από τη Βρετανία. Το 96% είχαν υψηλά επίπεδα του AAV2. Στις περισσότερες περιπτώσεις συνυπήρχαν χαμηλά επίπεδα αδενοϊού και ερπητοϊού 6 στο ήπαρ των ασθενών. Όπως και στην πρώτη μελέτη, έτσι και σε αυτήν οι ερευνητές πιστεύουν ότι οι πρόσθετοι ιοί ευνοούν την αναπαραγωγή του AAV2.
Στην τρίτη μελέτη, που επίσης διεξήχθη στη Βρετανία, το κύριο εύρημα ήταν ότι οι βλάβες που προκαλεί ο ιός AAV2 ευνοούνται από την μη φυσιολογική αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος. Αυτή με τη σειρά της προκαλείται από συγκεκριμένη γενετική μετάλλαξη που εντοπίστηκε στο 93% των παιδιών με ηπατίτιδα.
Σε αυτή τη μελέτη, υψηλά επίπεδα του ιού AAV2 εντοπίστηκαν στο 81% των άρρωστων παιδιών. Στον αντίποδα, μόνο το 7% των υγιών συνομηλίκων τους έφεραν τον ιό – και μάλιστα σε χαμηλά επίπεδα.
Ηπατίτιδα: Ποιοι είναι οι διαφορετικοί τύποι
Η ηπατίτιδα είναι φλεγμονή του ήπατος. Η φλεγμονή είναι η αντίδραση ενός ιστού σε ερεθισμό ή τραυματισμό. Γενικά οδηγεί σε πόνο, ερυθρότητα και οίδημα. Υπάρχουν πολλές αιτίες της ηπατίτιδας. Η ιογενής ηπατίτιδα προκαλείται από έναν ιό. Η ιογενής ηπατίτιδα μπορεί να είναι είτε οξεία (διαρκεί λιγότερο από έξι μήνες) ή χρόνια (διαρκεί περισσότερο από έξι μήνες). Η ιογενής ηπατίτιδα μπορεί να μεταδοθεί από άτομο σε άτομο. Ορισμένοι τύποι ιογενούς ηπατίτιδας μπορεί να μεταδοθούν μέσω της σεξουαλικής επαφής.
Ηπατίτιδα: Ποιοι είναι οι τύποι της ιογενούς ηπατίτιδας;
Ηπατίτιδα Α
Αυτή η μορφή της ηπατίτιδας δεν οδηγεί σε χρόνια λοίμωξη και συνήθως δεν έχει επιπλοκές. Το ήπαρ θεραπεύει συνήθως από την ηπατίτιδα Α εντός δύο μηνών. Ωστόσο, περιστασιακά θάνατοι από ηπατίτιδα Α έχουν συμβεί λόγω ηπατικής ανεπάρκειας. Η ηπατίτιδα Α μπορεί να προληφθεί με εμβολιασμό.
Ηπατίτιδα Β
Αυτή η μορφή της ηπατίτιδας μολύνει μεταξύ 200.000 και 300.000 ανθρώπους στις ΗΠΑ κάθε χρόνο. Οι περισσότεροι άνθρωποι αναρρώνουν από τον ιό μέσα σε έξι μήνες. Ωστόσο, μερικές περιπτώσεις να αναπτύξουν χρόνια λοίμωξη. Η χρόνια ηπατίτιδα προκαλεί συνεχή βλάβη στο ήπαρ. Όσο νέο μολυνθεί ένα άτομο με ηπατίτιδα Β τόσο πιο πιθανό είναι να γίνει η λοίμωξη χρόνια. Οι άνθρωποι μπορούν να είναι φορείς του ιού χωρίς αδιαθεσία. Αυτοί οι άνθρωποι μπορούν ακόμα να μεταδώσουν τον ιό. Η ηπατίτιδα Β μπορεί να προληφθεί με εμβόλιο.
Ηπατίτιδα C
Η ηπατίτιδα C είναι μία από τις πιο κοινές αιτίες ηπατικής νόσου στον Δυτικό κόσμο , και αποτελεί την κύρια αιτία για μεταμόσχευση ήπατος. Τουλάχιστον το 80 τοις εκατό των ασθενών με ηπατίτιδα C αναπτύσσουν χρόνια ηπατική λοίμωξη.
Συχνά όσοι πάσχουν από χρόνια ηπατίτιδα C δεν παρουσιάζουν συμπτώματα. Το εμβόλιο για την πρόληψη της ηπατίτιδας C δεν είναι ακόμη διαθέσιμο.
Οι περισσότεροι άνθρωποι αναρρώνουν από ηπατίτιδα, και η ασθένεια συχνά μπορούν να προληφθεί. Ωστόσο, εξακολουθεί να θεωρείται σοβαρός κίνδυνος για την υγεία, επειδή μπορεί να:
- Καταστρέψει τον ιστό του ήπατος
- Διαδοθεί εύκολα από άνθρωπο σε άνθρωπο
- Αποδυναμώσει το ανοσοποιητικό σύστημα του οργανισμού
- Οδηγήσει σε ηπατική ανεπάρκεια
- Οδηγήσει σε καρκίνο του ήπατος
- Οδηγήσει σε θάνατο
Ηπατίτιδα: Πώς μεταδίδεται;
Είστε σε υψηλό κίνδυνο μόλυνσης με ηπατίτιδα εάν:
- Μοιράζεστε χρησιμοποιημένες βελόνες (λήψη ναρκωτικών ουσιών)
- Δεν λαμβάνετε προφυλάξεις σε από του στόματος ή / πρωκτικό σεξ
- Έχετε πολλούς συντρόφους
- Πίνετε πολύ αλκοόλ
- Έχετε κακή διατροφή
- Εργάζεστε σε ένα νοσοκομείο ή γηροκομείο
- Λαμβάνετε μακροχρόνια αιμοκάθαρση
- Ταξιδεύετε σε περιοχές με κακές συνθήκες υγιεινής
Ένα άτομο μπορεί να μολυνθεί με ηπατίτιδα Α από την κατανάλωση τροφίμων ή πόσιμου νερού που μεταφέρουν τον ιό.
Ένα άτομο μπορεί να μολυνθεί με ηπατίτιδα Β με πολλούς τρόπους, όπως:
- Σεξ με ένα μολυσμένο άτομο
- Κοινή χρήση μολυσμένων βελόνων
- Όντας σε άμεση επαφή με μολυσμένο αίμα
- Τραυματισμοί με βελόνες
- Μετάδοση από τη μητέρα στο έμβρυο
- Όντας σε επαφή με τα σωματικά υγρά ενός μολυσμένου ατόμου
- Μια μολυσμένη μητέρα έχει μεγάλη πιθανότητα να μεταδώσει ηπατίτιδα Β στο παιδί της κατά τη διάρκεια ή μετά τη γέννηση. Όλες οι έγκυες γυναίκες θα πρέπει να ελέγχονται για ηπατίτιδα Β Εντός 12 ωρών από τη γέννηση, τα βρέφη που γεννήθηκαν από μητέρες με ηπατίτιδα Β πρέπει να λαμβάνουν αγωγή με αντισώματα ηπατίτιδας Β και εμβόλιο της ηπατίτιδας Β. Αυτό μπορεί να αποτρέψει τη μετάδοση της ηπατίτιδας Β από τη μητέρα στο μωρό.
Ένα άτομο μπορεί να μολυνθεί με ηπατίτιδα C από:
- Σεξ με ένα μολυσμένο άτομο(λιγότερο συχνά)
- Κοινή χρήση μολυσμένων βελόνων
- Όντας σε άμεση επαφή με μολυσμένο αίμα
- Τραυματισμοί με βελόνες
Ηπατίτιδα: Ποια είναι τα συνηθέστερα συμπτώματα;
- Σκούρα ούρα (ηπατίτιδα Α, Β, C)
- Στομαχικός πόνος (ηπατίτιδα Β, C)
- Κίτρινο δέρμα ή μάτια , που ονομάζεται ίκτερος (ηπατίτιδα Α, Β, C)
- Στο χρώμα του πηλού κόπρανα (ηπατίτιδα Α, C)
- Χαμηλός πυρετός (ηπατίτιδα Α, Β, C)
- Απώλεια της όρεξης (ηπατίτιδα Α, Β, C)
- Κόπωση (ηπατίτιδα Α, Β, C)
- Αίσθημα αδιαθεσίας στο στομάχι σας (ηπατίτιδα Α, Β, Γ)
- Πόνους στις αρθρώσεις (ηπατίτιδα Β)
Ηπατίτιδα: Διάγνωση και Θεραπεία
Υπάρχουν εξετάσεις αίματος που θα πληροφορήσουν τον γιατρό σας εάν έχετε μια μορφή ηπατίτιδας που προκαλείται από ιό.
Δεν υπάρχουν θεραπείες για τη θεραπεία της ηπατίτιδας Α, εκτός από προσεκτική παρακολούθηση της ηπατικής λειτουργίας. Η Ηπατίτιδα Β, όταν είναι χρόνια, μπορεί συχνά να αντιμετωπιστεί επιτυχώς. Τα συνηθέστερα χρησιμοποιούμενα φάρμακα για τη θεραπεία της χρόνιας ηπατίτιδας Β είναι το entecavir και το tenofovir. Για την ηπατίτιδα C, χρησιμοποιούμε τα φάρμακα simeprevir, daclatasvir, sofosbuvir, το συνδυασμό των sofosbuvir και ledipasvir, και τον συνδυασμό των paritaprevir, ombitasvir, ριτοναβίρη, και dasabuvir. Τα φάρμακα αυτά είναι καλά ανεκτά και το θεραπευτικό αποτέλεσμα αγγίζει ένα ποσοστό άνω του 90%.