Τα πρώτα δόντια ή νεογιλά δόντια εμφανίζονται στην ηλικία των 4-7 μηνών. Υπάρχουν όμως παιδιά που θα γιορτάσουν τα πρώτα τους γενέθλια και δεν θα έχουν ούτε ένα δόντι, ενώ άλλα μπορεί να αποκτήσουν το πρώτο τους δόντι ενωρίτερα από την ηλικία των 4 μηνών ή ακόμη και να έχουν δόντι από την μέρα της γέννησης τους. Τα δόντια που θα εμφανιστούν πρώτα είναι οι δυο κάτω μέσοι τομείς (δυο δόντια στην μέση ακριβώς της κάτω σιαγόνας).
Νεογιλά δόντια: Τι σημαίνει εάν εμφανιστούν πρώτα τα πάνω;
Πολλοί γονείς πιστεύουν πως αν το παιδί τους εμφανίσει τα πρώτα δόντια στην πάνω σιαγόνα κάτι κακό θα του συμβεί. Μην ανησυχείτε και δε σημαίνει τίποτα απολύτως. Άλλοι γονείς πιστεύουν πως όσο πιο γρήγορα εμφανίσει τα δόντια του το μωρό, τόσο πιο έξυπνο θα γίνει. Ούτε και αυτό ισχύει, άρα αν αργήσει το παιδί σας να εμφανίσει τα πρώτα του δόντια, μην ανησυχείτε.
Πολλοί γονείς ζητούν από τον γιατρό να εξετάσει το παιδί και να τους πει αν είναι καιρός να εμφανιστούν τα πρώτα δόντια. Ο καλύτερος τρόπος είναι να βάλετε το χέρι σας πάνω στα ούλη του παιδιού. Αν αισθάνεστε κάτι σκληρό, τότε σημαίνει ότι από κάτω είναι το δόντι.
Νεογιλά δόντια: Πόσα δοντάκια θα εμφανίσει το παιδί σας;
Στην ηλικία των 2.5 χρόνων το παιδί σας θα αποκτήσει όλα τα νεογιλά του δόντια, αυτά που εσείς ονομάζετε τα πρώτα του δόντια. Αυτά είναι συνολικά 20. Ένα με δυο μήνες από την εμφάνιση των πρώτων κάτω δοντιών θα εμφανιστούν τα τέσσερα πάνω μπροστινά δόντια (τομείς). Ένα μήνα αργότερα θα εμφανιστούν οι κάτω πλάγιοι τομείς και στη συνέχεια θα κάνουν την εμφάνιση τους οι γομφίοι, τα δόντια που αλέθουν την τροφή.
Οι κυνόδοντες (τα μυτερά δόντια) της κάτω σιαγόνας, εμφανίζονται στην ηλικία περίπου των 16 μηνών, ενώ λίγο αργότερα εμφανίζονται οι κυνόδοντες της πάνω σιαγόνας. Έτσι στην ηλικία των 2.5-3 χρονών το παιδί σας θα έχει 20 δόντια, δέκα για κάθε σιαγόνα. Κάθε σιαγόνα έχει 4 τομείς, 2 κυνόδοντες και 4 γομφίους. Αν το παιδί σας αργοπορεί σημαντικά στην εμφάνιση των δοντιών του τότε πρέπει να συμβουλευτείτε τον γιατρό σας.
Νεογιλά δόντια: Συμπτώματα και ανησυχίες κατά την εμφάνιση τους
Όταν το παιδί σας θα αρχίσει να βγάζει δόντια τότε πολύ πιθανό να είναι ανήσυχο, να τρέχουν τα σάλια του και να θέλει συνεχώς να μασά κάτι. Το παιδί μπορεί επίσης να παρουσιάσει ελαφρό πυρετό και μερικές διάρροιες, συμπτώματα που παλαιότερα δεν πιστεύαμε ότι οφείλονται στα δόντια. Εάν όμως ο πυρετός είναι ψηλός, δεν είναι από τα δόντια και πρέπει να συμβουλευτείτε τον γιατρό του παιδιού.
Επίσης η σιελόρροια δεν είναι αποτέλεσμα της οδοντοφυίας, αλλά γιατί οι σιελογόνοι αδένες παράγουν αρκετό σάλιο που δεν προλαβαίνει το μωρό να το καταπίνει. Απλά λοιπόν η σιελόρροια και η οδοντοφυία γίνονται στον ίδιο χρόνο χωρίς να έχει σχέση το ένα με το άλλο.
Νεογιλά δόντια: Συμβουλές προς τους γονείς
- Σκουπίζετε τα σάλια από το πρόσωπο του παιδιού σας, γιατί μερικές φορές μπορεί να προκαλέσουν κάποιο εξάνθημα στο πρόσωπο.
- Δώστε στο παιδί σας κάτι σκληρό να βάζει στο στόμα του. Υπάρχουν αρκετά στην αγορά αλλά αποφύγετε αυτά που έχουν υγρό στο εσωτερικό τους, γιατί αν σπάσουν πιθανό το υγρό να μην είναι ασφαλές για το παιδί σας. Επίσης πρέπει να μην είναι πολύ μικρά έτσι ώστε να μην υπάρχει κίνδυνος να το καταπιούν.
- Εάν είναι πολύ ανήσυχο μπορεί να του δώσετε κάποιο παυσίπονο που περιέχει παρακεταμόλη.
- Κυκλοφορούν στα φαρμακεία διάφορες αλοιφές που τοποθετούνται στα ούλη για να ανακουφίζεται το παιδί. Αυτά αλείφονται στα ούλη και δεν απαλύνουν ουσιαστικά τον πόνο, γιατί ο πόνος προέρχεται μέσα από τα ούλη ενώ αυτά αλείφονται στην επιφάνεια. Αν θέλετε όμως να τα χρησιμοποιήσετε, συμβουλευτείτε τον γιατρό σας.
Νεογιλά δόντια: Ποια είναι η σημασία τους;
Η σημασία των νεογιλών δοντιών είναι μεγάλη τόσο για τη σωστή ανάπτυξη του στοματογναθικού συστήματος του παιδιού, όσο και για την μάσηση της τροφής , την επικοινωνία, αλλά και την εμφάνιση. Επίσης – κι αυτό είναι κάτι που πολύς κόσμος αγνοεί – είναι απολύτως απαραίτητα για τη διατήρηση του χώρου για την ομαλή ανατολή των μονίμων δοντιών.
Για όλους αυτούς τους λόγους, η αντίληψη ότι τα νεογιλά δόντια δεν έχουν ιδιαίτερη σημασία, επειδή αντικαθίστανται με καινούργια, είναι πέρα για πέρα λανθασμένη.
Νεογιλά δόντια: Η ανατομία τους και οι διαφορές με τα μόνιμα
Η εσωτερική ανατομία των νεογιλών δοντιών είναι η ίδια με αυτή των μόνιμων. Εξωτερικά τα δόντια καλύπτονται από ένα στρώμα αδαμαντίνης στην περιοχή της μύλης, και οστείνης στην περιοχή της ρίζας. Κάτω από την αδαμαντίνη υπάρχει ένα στρώμα οδοντίνης, που με τη σειρά της περιβάλλει τον πολφό το ζωντανό τμήμα στο κέντρο του δοντιού. Η εξωτερική μορφολογία των παιδικών δοντιών είναι σε γενικές γραμμές παρόμοια με αυτή των μόνιμων δοντιών.
Υπάρχουν μόνο 20 νεογιλά δόντια έναντι των 32 μόνιμων δοντιών. Οι άλλες κύριες διαφορές τους είναι ότι τα νεογιλά δόντια έχουν:
- Μικρότερο μέγεθος
- Λεπτότερη, πιό διαφανής και λιγότερο ενασβεστιωμένη αδαμαντίνη
- Μεγαλύτερο πολφικό θάλαμα
- Μικρότερες και στενότερες ρίζες
- Δεν υπάρχουν προγόμφιοι
- Πέφτουν και παραχωρούν τη θέση τους στα μόνιμα δόντια
Νεογιλά δόντια: Πότε αντικαθίστανται;
Από τον 6ο χρόνο της ζωής τα νεογιλά δόντια αντικαθίστανται σταδιακά από τα μόνιμα δόντια, τα οποία αποτελούν τη δεύτερη και τελευταία γενιά δοντιών. Η ολοκλήρωση της μόνιμης οδοντοφυΐας γίνεται με την εμφάνιση των δευτέρων γομφίων περίπου στο 12ο με 13ο έτος της ηλικίας. Στη φάση αυτή τα μόνιμα δόντια είναι 28.
Να μην ξεχνάμε όμως ότι ακολουθεί και η εμφάνιση των τρίτων γομφίων (που ονομάζονται φρονιμίτες) περίπου σε ηλικία 17 ως 20 ετών. Τότε ο συνολικός τους αριθμός είναι 32, δεκαέξι στην άνω και άλλα τόσα στην κάτω γνάθο. Ανάλογα με το σχήμα και τη χρησιμότητά τους τα δόντια χωρίζονται σε τομείς (κοπτήρες), κυνόδοντες, προγομφίους και γομφίους.