Συχνά τη δυσκοιλιότητα πολλοί ασθενείς την θεωρούν ως κάτι δεδομένο, που θα πρέπει να μάθουν να ζουν με αυτή. Ο όρος αυτός αναφέρεται στην αργή προώθηση του περιεχομένου του παχέος εντέρου που έχει ως αποτέλεσμα τη μη συχνή και δύσκολη αφόδευση και τη δημιουργία, συνήθως, στεγνών και σκληρών κοπράνων. Η δυσκοιλιότητα είναι ένα σύμπτωμα και όχι μια ξεχωριστή νόσος.

Η δυσκοιλιότητα παρουσιάζεται ως:

-Αφόδευση λιγότερο συχνά από 3 φορές την εβδομάδα

-Υπέρμετρη προσπάθεια αφόδευσης

-Σκληρά ή ‘σαν σβόλους’ κόπρανα

-Αίσθηση μη ολοκληρωμένης κένωσης

-Αίσθηση περιπρωκτικής απόφραξης

Τις περισσότερες φορές πρόκειται για μια προσωρινή κατάσταση η οποία όμως εάν δεν αντιμετωπισθεί έγκαιρα μπορεί να μετατραπεί σε σοβαρή και δύσκολα αντιμετωπίσιμη.

Ποια είναι τα αίτια της δυσκοιλιότητας;

1. Φάρμακα (χημειοθεραπευτικά όπως η σισπλατίνη, οπιοειδή όπως η κωδείνη και η μορφίνη, αντικαταθληπτικά, αντιόξινα, αντιεμετικά, διουρητικά, αντιυπερτασικά, ο σίδηρος). Σε αυτή την περίπτωση η αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας γίνεται με τη μείωση και τη προσαρμογή των δόσεων αυτών των φαρμάκων αλλά και τη συγχορήγηση υπακτικών με τα οπιοειδή.
2. Αφυδάτωση λόγω μειωμένης πρόσληψης υγρών, απώλειας υγρών λόγω εμπυρέτου, έντονου ιδρώτα, εμέτων, πολυουρίας και χρήσης διουρητικών. Σε αυτή την περίπτωση η αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας γίνεται με την αύξηση πρόσληψης υγρών.
3. Μειωμένη πρόσληψη φυτικών ινών λόγω ανεπαρκούς πρόσληψης τροφής ή λήψη τροφής με φτωχό υπόλειμμα. Σε αυτή την περίπτωση η αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας γίνεται με τη λήψη τροφής πλούσιας σε φυτικές ίνες (απαραίτητη η συγχορήγηση υγρών). Τροφές πλουσιες σε φυτικές ίνες είναι τα φρούτα κυρίως με τη φλούδα, λαχανικά, όσπρια, αρτοσκευάσματα ολικής αλέσεως, σικάλεως και πολύσπορα, δημητριακά πρωινού, ρύζι αναποφλοίωτο, ξηροί καρποί, αποξηραμένα φρούτα.
4. Μειωμένη δραστηριότητα λόγω αδυναμίας. Σε αυτή τη περίπτωση η αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας γίνεται με την ενθάρρυνση της άσκησης (κυρίως καθημερινό περπάτημα).
5. Μεταβολικές διαταραχές όπως υπερασβεστιαιμία, υπερκαλιαιμία, υποκαλιαιμία,υποθυρεοειδισμός. Για την αντιμετώπισή της χρειάζεται η διόρθωση της διαταραχής.
6. Νευρολογικές διαταραχές λόγω πίεσης ή διήθησης από τον όγκο του ιερού πλέγματος ή διαταραχή του αυτόνομου νευρικού συστήματος λόγω φαρμακευτικής αγωγής ή τοξικών ουσιών. Πρέπει σε αυτή την περίπτωση να βελτιωθεί φαρμακευτικά η συχνότητα των κενώσεων.

Ποιες είναι οι πιθανές επιπλοκές της δυσκοιλιότητας;

-Η ανεπαρκής απορρόφηση φαρμάκων

-Ενσφήνωση κοπράνων με απόφραξη του εντέρου (η οποία ορίζεται ως ανθεκτική στη θεραπεία δυσκοιλιότητα, με πλήρωση του παχέος εντέρου και κυρίως του ορθού με κόπρανα, η οποία έχει επιβεβαιωθεί με φυσική εξέταση της κοιλιακής χώρας και του ορθού εντέρου).

-Πρόκληση σχισμών ή ραγάδων του δακτυλίου του πρωκτού

-Αιμορροϊδοπάθεια

-Εντερική απόφραξη (ατελής ή πλήρης αποφρακτικός ειλεός)

Δυσκοιλιότητα: Τι να αποφύγεις;

Τα επεξεργασμένα τρόφιμα

Τροφές, όπως είναι το junk food, επεξεργασμένες ζύμες και πλούσιες σε ζάχαρη επιδεινώνουν τη δυσκοιλιότητα. Αυτό συμβαίνει, γιατί τέτοια τρόφιμα, εκτός από τα λιπαρά, περιέχουν συγκεκριμένους υδατάνθρακες που συμβάλλουν στη μεγαλύτερη διατήρησή τους. Το έντερο όμως δεν διαθέτει τα απαραίτητα ένζυμα, ώστε να τους καταστρέψει. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με τα λιπαρά τους αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης δυσκοιλιότητας ή και την επιδείνωσή της.

Καφεΐνη και αλκοόλ

Η ενυδάτωση του οργανισμού είναι σημαντικός παράγοντας στην αντιμετώπιση και την αποφυγή δυσκοιλιότητας. Η καφεΐνη, όμως, όπως και το αλκοόλ είναι άμεσα συνδεδεμένα με την αφυδάτωση, γεγονός που φυσικά συμβάλλει στη δυσκοιλιότητα.

Γαλακτοκομικά προϊόντα

Τα γαλακτοκομικά είναι μία ιδιαίτερη κατηγορία τροφίμων. Για την ακρίβεια, για να διασπαστούν από τον οργανισμό, απαιτούν την χρήση του ενζύμου, που ονομάζουμε λακτάση. Η μεγάλη κατανάλωσή τους οδηγεί σε ανεπάρκεια λακτάσης, άρα και μη επαρκή διάσπασή τους κι έτσι οδηγούν στη δυσκοιλιότητα.

Δυσκοιλιότητα: Έτσι θα την αντιμετωπίσετε

Στις περισσότερες περιπτώσεις οι αλλαγές στην διατροφή και στις καθημερινές μας συνήθειες μπορούν να βοηθήσουν στην πρόληψη της δυσκοιλιότητας και στην ανακούφιση από τα συμπτώματα.

Ακολουθήστε μία ισορροπημένη διατροφή πλούσια σε φυτικές ίνες.

Οι φυτικές ίνες διαλύονται στο νερό σχηματίζοντας ένα gel με αποτέλεσμα το εντερικό περιεχόμενο να αυξάνει σε βάρος και όγκο αλλά και να μαλακώνει. Αυτό οδηγεί σε αύξηση της κινητικότητας του εντέρου και βελτίωση της διέλευση των κοπράνων.

Οι καθημερινές ανάγκες του οργανισμού καλύπτονται με την πρόσληψη 25-35 γρ. φυτικών ινών την ημέρα. Τροφές πλούσιες σε φυτικές ίνες είναι τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά, το ψωμί και τα ζυμαρικά ολικής αλέσεως, τα όσπρια και ιδιαίτερα οι φακές καθώς και τα δημητριακά τύπου all bran.

Μπορείτε να συνοδεύετε το κύριο γεύμα σας με μία μεγάλη σαλάτα με ποικιλία λαχανικών και να εντάξετε στην καθημερινότητά σας φρούτα όπως το πορτοκάλι, το ακτινίδιο ή το μήλο.
Μία εναλλακτική λύση αποτελεί το ψύλλιο, το οποίο προέρχεται από το φυτό του γένους plantago, ανήκει στις διαλυτές φυτικές ίνες και είναι γνωστό για την ήπια καθαρτική του δράση.
Παρόλο που οι φυτικές ίνες βοηθούν την λειτουργία του εντέρου, η αύξηση της πρόσληψής τους καλό είναι να γίνει σταδιακά ώστε να αποφευχθεί εμφάνιση πρηξίματος και μετεωρισμού.

Καταναλώστε περίπου 2 λίτρα υγρών την ημέρα

Τα υγρά είναι σημαντικά γιατί μαλακώνουν το εντερικό περιεχόμενο και βοηθούν τη δράση των φυτικών ινών. Μπορείτε να εναλλάσσετε το νερό με άλλα υγρά όπως σούπες, χυμούς φρούτων και τσάι. Προτιμήστε το μεταλλικό νερό γιατί περιέχει μαγνήσιο το οποίο έχει ήπια καθαρτική δράση.

Αυξήστε τη σωματική δραστηριότητα βάζοντας την άσκηση στην ζωή σας.

Καλό είναι να ακολουθούμε ένα πρόγραμμα άσκησης 3-4 φορές την εβδομάδα διάρκειας περίπου 30 λεπτών. Ακόμα, όμως, και μικρές βόλτες ή απλές ασκήσεις συμβάλλουν στη διατήρηση της κινητικότητας των μυών του εντέρου.

Διατηρήστε τη σωστή λειτουργία της εντερικής χλωρίδας καταναλώνοντας τροφές πλούσιες σε προβιοτικά όπως το γιαούρτι, το ξινόγαλο, το κεφίρ, και η μαύρη σοκολάτα.

Εκπαιδεύστε το έντερο σας

Το έντερο είναι ένα όργανο που αγαπά τις καλές συνήθειες. Συνηθίστε να πηγαίνετε στην τουαλέτα πάντα την ίδια ώρα, ακόμα και αν δεν έχετε το ερέθισμα. Μην καταπιέζετε ποτέ την ανάγκη σας να πάτε στην τουαλέτα γιατί αν αγνοείτε το ερέθισμα για αφόδευση μπορεί με το πέρασμα του χρόνου να σταματήσετε να το νιώθετε.

Παραχωρήστε στον εαυτό σας μικρές παρενθέσεις χαλάρωσης κατά τη διάρκεια της ημέρας. Η χαλάρωση επηρεάζει τη σωστή δραστηριότητα του εντέρου ενώ το άγχος την παρακωλύει.

Εάν οι αλλαγές στις καθημερινές συνήθειες δεν σας ανακουφίσουν από τα συμπτώματα της δυσκοιλιότητας αναζητήστε ιατρική βοήθεια. Ο ιατρός θα διαγνώσει τα αίτια και θα συστήσει την ανάλογη θεραπεία.