Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών είναι μια πολύ συνήθης πάθηση για τις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας, η οποία επηρεάζει τον τρόπο που λειτουργούν οι ωοθήκες τους. Τα βασικά χαρακτηριστικά του συνδρόμου είναι οι διαταραχές περιόδου, η υπερανδρογοναιμία (δασυτριχισμός, ακμή, λιπαρό δέρμα) και οι πολυκυστικές ωοθήκες. Αρκεί μία γυναίκα να έχει 2 από αυτά τα 3 χαρακτηριστικά για να διαγνωστεί με σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών.
Πολλές άλλες διαταραχές μπορεί να συνοδεύουν το σύνδρομο, όπως η αύξηση σωματικού βάρους, σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2, δυσλιπιδαιμία, αρτηριακή υπέρταση και η κακοήθεια του ενδομητρίου. Η έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία των πολυκυστικών ωοθηκών, σε συνδυασμό με την απώλεια του περιττού βάρους (όταν υπάρχει) περιορίζουν τον κίνδυνο των μακροπρόθεσμων αυτών επιπλοκών.
Πολυκυστικές Ωοθήκες: Ποια αίτια οδηγούν στην εμφάνιση τους;
Τα ακριβή αίτια δεν είναι σαφή. Τείνει να εμφανίζεται στις ίδιες οικογένειες, άρα πιθανόν να συνδέεται με γονιδιακά αίτια, τα οποία συνδυάζονται με την επίδραση των περιβαλλοντικών παραγόντων (παχυσαρκία και τρόπος ζωής).
Κύριοι μηχανισμοί είναι η διαταραχή της λειτουργίας των ωοθηκών (χρόνια ανωοθηλακιορρηξία, μειωμένη αναπαραγωγική ικανότητα), καθώς και η αντίσταση στην ινσουλίνη και η υπερινσουλιναιμία, η οποία συμβάλλει στη δημιουργία υπερανδρογοναιμίας και παχυσαρκίας. Η υπερανδρογοναιμία (πολύ υψηλά επίπεδα ανδρογόνων) προκαλεί δασυτριχισμό, ακμή και λιπαρό δέρμα.
Πολυκυστικές Ωοθήκες: Ποια είναι τα συμπτώματα;
Τα συνήθη συμπτώματα των πολυκυστικών ωοθηκών είναι:
- Αραιομηνόρροια
- Ανωοθηλακιορρηκτικοί κύκλοι (κύκλοι χωρίς ωορρηξία)
- Υπογονιμότητα
- Αυξημένος κίνδυνος αποβολής
- Δασυτριχισμός
- Ακμή
- Λιπαρή επιδερμίδα
- Αλωπεκία
- Αύξηση βάρους
- Παχυσαρκία
- Τριχόπτωση
Πολυκυστικές Ωοθήκες: Πώς πραγματοποιείται η διάγνωση;
Η διάγνωση των πολυκυστικών ωοθηκών γίνεται από τον αρμόδιο γιατρό που είναι ο γυναικολόγος ή ο ενδοκρινολόγος. Αρχικώς, θα καταγράψει το λεπτομερές ιατρικό ιστορικό σου και στη συνέχεια, ακολουθεί η κλινική εξέταση για να καταγραφούν τα σημεία υπερανδρογοναιμίας. Είναι πολύ σημαντικό να έχεις καταγράψει ακριβώς τη συχνότητα της περιόδου σου, καθώς και τυχόν ανωμαλίες που διαπιστώνεις στον κύκλο σου.
Απαιτείται ορμονολογικός έλεγχος με αιματολογικές εξετάσεις και υπέρηχος έσω γεννητικών οργάνων για να εξεταστεί ο όγκος των ωοθηκών και η υφή τους.
Πολυκυστικές Ωοθήκες: Οι επιλογές θεραπείας
Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών δεν αντιμετωπίζεται οριστικά, ωστόσο τα συμπτώματα μπορούν να γίνουν διαχειρίσιμα. Η θεραπεία που ακολουθείται κάθε φορά εξαρτάται από τα συμπτώματα που εμφανίζονται και από το στόχο που θέτουμε. Η θεραπεία σε γενικές γραμμές εστιάζει στη ρύθμιση του κύκλου και στη διόρθωση τυχόν προβλήματος δασυτριχισμού.
Αρχικώς, συνιστάται στην ασθενή να αλλάξει τις διατροφικές της συνήθειες και να εντάξει την άσκηση στην καθημερινότητά της. Έχει παρατηρηθεί ότι οι γυναίκες με αυξημένο σωματικό βάρος παρουσιάζουν συχνότερα σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών ή και πιο έντονα συμπτώματα, γι’ αυτό είναι σημαντικό να μειώσουν το βάρος τους.
Οι διαιτητικές αλλαγές που προτείνονται εστιάζουν στην κατανάλωση φρούτων, λαχανικών, δημητριακών ολικής άλεσης, άπαχου κρέατος, ψαριών και κοτόπουλου. Επίσης, είναι πολύ σημαντικό να ενυδατώνεις πολύ τον οργανισμό σου πίνοντας τουλάχιστον 1,5 λίτρο νερό την ημέρα. Συνιστάται να αποφεύγεις τους πολλούς υδατάνθρακες (λευκό ψωμί, ζάχαρη, γλυκά).
Για να ρυθμιστεί ο κύκλος και να αντιμετωπιστούν τα κλινικά σημεία της υπερανδρογοναιμίας δίνονται συνήθως αντισυλληπτικά χάπια. Για να βελτιωθεί η γονιμότητα και να περιοριστούν τα κλινικά σημεία της υπερανδρογοναιμίας, ο γιατρός μπορεί να προτείνει φαρμακευτική αγωγή (μετφορμίνη, κλομιφένη, γοναδοτροφίνες).