Πόνοι περιόδου: Πρόκειται για φυσιολογικούς πόνους ή είναι «καμπανάκι» για ενδομητρίωση. Τα συμπτώματα που πρέπει να σας προβληματίσουν.
Αυτοί οι πόνοι είναι κάτι φυσιολογικό; Πρέπει να υπάρχουν κατά την περίοδο; Υπάρχει μια γενικευμένη τάση να θεωρούνται κάτι φυσιολογικοί, που πρέπει οι γυναίκες να υπομένουν χωρίς να διαμαρτύρονται. Αυτή η τάση ευνοεί το πέρασμα μέχρι και 7 ετών κατά μέσο όρο μέχρι να γίνει αντιληπτό ότι αυτή η δυσμηνόρροια δεν είναι κάτι φυσιολογικό. Αντίθετα, μπορεί να είναι μια παθολογική κατάσταση που ονομάζεται ενδομητρίωση.
Πόνοι περιόδου: Τι είναι ενδομητρίωση;
Η ενδομητρίωση πήρε το όνομα της από το ενδομήτριο, τη λεπτή εσωτερική επένδυση της μήτρας. Πρόκειται για μια κατάσταση κατά την οποία ιστός που μοιάζει και συμπεριφέρεται όπως το ενδομήτριο, αναπτύσσεται σε περιοχές εκτός της μήτρας.
Υπάρχουν πολλές θεωρίες για το πώς δημιουργείται η ενδομητρίωση. Μια θεωρία λέει ότι κατά τη διάρκεια της περιόδου κυλάει λίγο αίμα από τη μήτρα στην κοιλιακή κοιλότητα μέσω των σαλπίγγων. Λίγο πριν την ωορρηξία δημιουργείται μία κίνηση από την ενδομητρική κοιλότητα προς τις σάλπιγγες. Έτσι καταλήγουν ενδομητρικά κύτταρα και σπερπατοζωάρια στην ενδοκοιλιακή κοιλότητα. Αυτό όμως συμβαίνει σε 9 από τις 10 γυναίκες. Μάλιστα, δεν συμβαίνει μόνο κατά τη διάρκεια της περιόδου, αλλά έχει παρατηρηθεί και σε άλλες φάσεις του κύκλου.
Μια άλλη θεωρία ισχυρίζεται ότι η ενδομητρίωση δημιουργείται απευθείας σε ορισμένα κύτταρα τα οποία κατά την εμβρυογένεση παίρνουν αυτή την έκτοπη θέση.
Άλλη θεωρία υποστηρίζει ότι οι αλλαγές αυτές οφείλονται στο αμυντικό σύστημα της γυναίκας. Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι, ίσως, ο γενετικός παράγοντας παίζει ένα σημαντικό ρολό. Σε ορισμένες οικογένειες το φαινόμενο της ενδομητρίωσης είναι διαδεδομένο.
Καμιά όμως από τις θεωρίες αυτές δεν μπορεί να εξηγήσει επακριβώς τις αιτίες της ενδομητρίωσης.
Πόνοι περιόδου: Υπάρχουν παράγοντες που επηρεάζουν την εμφάνιση ενδομητρίωσης;
Ένας βασικός παράγοντας για την εμφάνιση της ενδομητρίωσης είναι ο αριθμός των εμμήνων ρήσεων που έχει μια γυναίκα στη ζωή της.
Οι γυναίκες με μικρό κύκλο, σε σύγκριση με γυναίκες με μεγαλύτερο κύκλο, έχουν κατά τη διάρκεια της ζωής τους πιο πολλές ημέρες εμμήνου ρύσεως. Εξαιτίας αυτού του γεγονότος διπλασιάζεται και το ρίσκο για την εμφάνιση της ενδομητρίωσης.
Επίσης, οι γυναίκες οι οποίες είχαν πολύ νωρίς την 1η τους περίοδο διατρέχουν υψηλότερο κίνδυνο. Ας μην ξεχνάμε και τις κοινωνικές αλλαγές που έχουν συμβεί τις τελευταίες δεκαετίες, αλλαγές οι οποίες βοηθούν στην εμφάνιση της ενδομητρίωσης.
Το χρονικό διάστημα ανάμεσα στην 1η και στην τελευταία περίοδο στη ζωή μιας γυναίκας έχει μεγαλώσει.
Οι γυναίκες αποκτούν τα παιδιά σε όλο και μεγαλύτερη ηλικία και θηλάζουν όλο και λιγότερο. Όλοι αυτοί είναι λόγοι για τους οποίους μια γυναίκα έχει περισσότερες ήμερες εμμήνου ρύσεως απ’ ό,τι είχε πριν από 100 χρόνια. Τι ακριβώς συμβαίνει όμως με αυτές τις εστίες της ενδομητρίωσης Ενδομητρικά κύτταρα τα οποία «χάνουν το δρόμο τους» κατευθύνονται προς την ενδοκοιλιακή κοιλότητα όπου υπόι την ορμονολογική επίδραση αλλάζουν μορφή κατά τη διάρκεια της εμμήνου ρύσεως.
Αυτό σημαίνει ότι έρχεται στην ενδοκοιλιακή κοιλότητα ένα είδος περιόδου. Το λίγο αίμα που μαζεύεται εκεί, καθώς δεν μπορεί να φύγει από την περιοχή απορροφάται από την ίδια την κοιλιακή κοιλότητα.
Αυτή όμως η μικρή επαναλαμβανόμενη συγκέντρωση αίματος δημιουργεί έναν ερεθισμό και ένα είδος λοίμωξης. Αυτό το γεγονός σε βάθος χρόνου οδηγεί σε συμφύσεις και σε αλλαγές σε αυτές τις εστίες, που δεν είναι πια αναστρέψιμες. Αυτή η συγκέντρωση του αίματος μέσα σε ένα όργανο π.χ. στις ωοθήκες δημιουργεί κύστες, οι οποίες είναι γεμάτες με αίμα καφέ απόχρωσης, το οποίο μοιάζει με υγρή σοκολάτα.
Πόνοι περιόδου: Τα συμπτώματα της ενδομητρίωσης
Από όλες τις ασθενείς με ενδομητρίωση παρουσιάζει συμπτώματα ένα ποσοστό, το 60-70%. Τα βασικότερα συμπτώματα είναι:
- πόνοι στην ελάσσονα πύελο, συνήθως κατά το δεύτερο μέρος του κύκλου
- περιοδικά επαναλαμβανόμενοι πόνοι στην οσφυϊκή χώρα
- πόνοι κατά την έμμηνο ρύση που βαίνουν μειούμενοι μαζί της και μετά εξαφανίζονται
- πόνοι κατά την επαφή
- πόνοι κατά την ούρηση
- διαταραχές της εμμήνου ρύσεως
Πόνοι που φτάνουν στο μέγιστό τους σημείο μία με τρεις ημέρες πριν ξεκινήσει η έμμηνος ρύση
Φυσικά, η ενδομητρίωση η οποία έχει δημιουργήσει αλλοιώσεις στις ωοθήκες και στις σάλπιγγες όπως και συμφύσεις είναι ένα σοβαρό εμπόδιο για την απόκτηση παιδιού. Σ’ αυτή την περίπτωση πρέπει να γίνεται ένας προσεκτικός χειρουργικός χειρισμός.
Πόνοι περιόδου: Η διάγνωση της ενδομητρίωσης
Πώς γίνεται όμως η διάγνωση; Επί υποψίας ενδομητρίωσης ο θεράπων ιατρός πρέπει να παίρνει ένα πλήρες ιστορικό και να γίνεται γυναικολογική εξέταση και ενδοκολπικός υπέρηχος έσω γεννητικών οργάνων.
Όταν υπάρχουν μικρές εστίες ενδομητρίωσης τότε είναι δύσκολο να ψηλαφηθούν όπως και να φανούν σε έναν υπέρηχο. Σε περίπτωση που υπάρχουν κάποιες αλλοιώσεις στις σάλπιγγες τότε ο υπέρηχος μπορεί να προσφέρει μια μεγάλη υπηρεσία. Την τελική όμως διάγνωση μπορούμε να την βγάλουμε μόνο με μια λαπαροσκόπηση.
Σε αυτή την περίπτωση γίνεται, υπό γενική αναισθησία, μια πάρα πολύ μικρή τομή στον ομφαλό. Τοποθετείται ένα μικρό λαπαροσκόπιο στην ενδοκοιλιακή κοιλότητα και έτσι μπορούμε να διαγνώσουμε και ταυτόχρονα να θεραπεύσουμε.
Πόνοι περιόδου: Η θεραπεία της ενδομητρίωσης
Η θεραπεία μπορεί να είναι χειρουργικός χειρισμός, ή θεραπευτική αγωγή, ή ορμονοθεραπεία, ή μια συνδυαστική θεραπεία. Ο ιατρός θα πρέπει να τη συζητήσει με την ασθενή και να την εξατομικεύσει.
Θεραπευτική αγωγή: συνήθως χορηγείται κάποια παυσίπονη αγωγή η οποία μειώνει πολύ τα ενοχλητικά συμπτώματα αλλά δεν δίνει μια οριστική λύση στο πρόβλημα μας.
Ορμονοθεραπεία: στόχος αυτής της θεραπείας είναι να μειωθεί η παραγωγή οιστρογόνων από τις ωοθήκες π.χ. με σκευάσματα προγεστερόνης ή με φαρμακευτικά ανάλογα της ορμόνης GnRH.
Χειρουργικός χειρισμός: σε βαριάς μορφής ενδομητρίωση πρέπει να γίνεται ολική αφαίρεση των εστιών. Σε ελαφριάς μορφής ενδομητρίωση αρκεί η εξάχνωση ή ο καυτηριασμός των εστιών αυτών.
Τέλος, ανάλογα με το στάδιο της ενδομητρίωσης, ίσως θα πρέπει να συνδυαστεί το χειρουργείο με ορμονοθεραπεία προκειμένου να έχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Πόνοι περιόδου: Πώς να τον αντιμετωπίσετε φυσικά
Διατροφή
Ένας καθοριστικός παράγοντας για τη διαχείριση του πόνου είναι η διατροφή μας. Μια δραστική λύση για τον πόνο που σχετίζεται με την έμμηνο ρύση είναι η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε βιταμίνες και κυρίως βιταμίνη Β και μαγνήσιο.
Όλες οι βιταμίνες που χρειάζεστε μπορούν να βρεθούν σε τρόφιμα, όπως το καστανό ρύζι, η παπάγια, οι μπανάνες, τα καρύδια, το πράσινο τσάι, τα πράσινα φυλλώδη λαχανικά και το κοτόπουλο. Το καστανό ρύζι και η παπάγια είναι πλούσια σε βιταμίνη Β6, η οποία βοηθά στο φούσκωμα και ανακουφίζει την πίεση από την πλάτη σας. Τα φυλλώδη λαχανικά και το κοτόπουλο είναι πλούσιες πηγές σιδήρου, που βοηθούν στην κυκλοφορία του αίματος. Τα καρύδια, τα αποξηραμένα φρούτα με βιταμίνη Κ και το πράσινο τσάι περιέχουν αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, που μπορούν να μειώσουν το πρήξιμο και τον πόνο στη μέση σας.
Με την ενσωμάτωση υγιεινών συστατικών στη διατροφή σας, μπορείτε να βοηθήσετε τον οργανισμό σας να καθαριστεί εσωτερικά, βρίσκοντας τη δύναμη να σταματήσει τον πόνο.
Μαύρη Σοκολάτα
Για τους λάτρεις της σοκολάτας τα νέα είναι καλά! Η μαύρη σοκολάτα είναι μια από τις καλύτερες λύσεις τόσο για τις κοιλιακές κράμπες όσο και για την οσφυαλγία.
Εάν αντιμετωπίζετε πόνο χαμηλής έντασης, τότε λίγη μαύρη σοκολάτα είναι μια πιο υγιεινή εναλλακτική λύση σε σχέση με τα παυσίπονα – για να μην πούμε πιο νόστιμη. Η σκοτεινή σοκολάτα περιέχει μεγάλη ποσότητα κακάου, η οποία έχει αντιφλεγμονώδεις και ανακουφιστικές ιδιότητες. Η χαλάρωση των μυών αλλά και η παραγωγή ενδορφινών, που φτιάχνουν τη διάθεση θα λειτουργήσουν με ένα πολύ θετικό τρόπο για τις δύσκολες στιγμές αυτών των ημερών.
Συνδυαστικά, δεν πρέπει να παραλείπετε τις γενναίες ποσότητες νερού, γιατί η ενυδάτωση βελτιώνει και την οξυγόνωση του οργανισμού. Αποφύγετε την κατανάλωση αλκοόλ, κρασιού και καφεΐνης και μειώστε όσο μπορείτε το κάπνισμα γι’ αυτό το επίπονο διάστημα.
Γυμναστική
Είναι γνωστό πως η άσκηση ενδυναμώνει τους μύες και βελτιώνει την κυκλοφορία του αίματος, εξασφαλίζοντας καλύτερη υγεία και φυσική κατάσταση. Σε σχέση με τις δύσκολες μέρες, όσο βαριά κι αν νιώθετε, πρέπει να προσπαθείτε να εντάξετε κάποιες απλές ασκήσεις, καθώς αυτό μειώνει τις κοιλιακές κράμπες και κάνει τους μύες της πλάτης πιο ανθεκτικούς και τονωμένους. Από τις πιο ενδεδειγμένες ασκήσεις είναι η αεροβική γυμναστική, το περπάτημα, η κολύμβηση και φυσικά η yoga. Οι ασκήσεις χαμηλής έντασης, βοηθούν την αντιμετώπιση του χρόνιου πόνου με ήπιο αλλά συστηματικό τρόπο.
Τα συχνά τεντώματα και το stretching της πλάτης είναι ένας ακόμη πιο εύκολος τρόπος για να ξεμπλοκάρετε την πλάτη και τη μέση σας, αφού ανακουφίζουν άμεσα τους σφιγμένους μύες. Ένα τέτοιο παράδειγμα είναι να ξαπλώσετε να φέρετε τα γόνατά σας στο στήθος και να τα κρατήσετε εκεί σφιχτά, για να μειώσετε την πιθανότητα να εμφανίζετε κράμπες.
Αιθέρια Έλαια
Το τοπικό μασάζ με αποστάγματα από αιθέρια έλαια, είναι ένας φυσικός τρόπος χαλάρωσης, βελτίωσης της κυκλοφορίας του αίματος και ευεξίας για την πάσχουσα περιοχή της μέσης. Μπορείτε να επιλέξετε ανάμεσα στο έλαιο της μέντας (peppermint), που έχει αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες και δροσίζει άμεσα το πονεμένο σημείο, ή και το λιβάνι (Frankincense) για τη ζωηρή, χαλαρωτική του μυρωδιά. Ένα άλλο πολύ ευεργετικό εκχύλισμα είναι αυτό της λυγαριάς (chasteberry), γνωστό για τη ρύθμιση του γυναικείου ορμονικού συστήματος και τη δυσμηνόρροια.
Θερμά Επιθέματα
Tοποθετήστε μια ζεστή θερμοφόρα στην κοιλιακή χώρα για να χαλαρώσετε το σημείο από τον μυϊκό σπασμό και να ηρεμήσετε τα αιμοφόρα αγγεία. Ένα χαλαρωτικό ντους με ζεστό νερό, θα διώξει από το σώμα σας όλη αυτή την πίεση, επιτρέποντάς σας να συνέλθετε και να ξεφορτωθείτε τους πόνους περιόδου.