Ένας πόνος στο αυτί είναι σύμπτωμα που μπορεί να προέρχεται από κάτι τελείως απλό έως κάτι αρκετά σύνθετο .Βασανιστικό σύμπτωμα που ταλαιπωρεί παιδιά και μεγάλους όλες τις εποχές του χρόνου.
Πόνο στο αυτί μπορεί να προκληθεί είτε από κάποια πάθηση του αυτιού ή αντανακλαστικός πόνος που σχετίζεται με άλλο όργανο από την περιοχή του κεφαλιού και του λαιμού. Αυτό συμβαίνει γιατί οι νευρώσεις από άλλες ανατομικές περιοχές διασταυρώνονται με αυτή του αυτιού. Ο αντανακλαστικός πόνος συχνά μπορεί να οφείλεται σε οδοντιατρικές παθήσεις (φλεγμονές, δυσλειτουργία της κροταφογναθικής άρθρωσης, έγκλειστους φρονιμίτες ), αμυγδαλίτιδα, περιαμυγδαλικό απόστημα αλλά και σπανιότερα σε όγκους της γλώσσας, του φάρυγγα και του λάρυγγα
Ο πόνος μπορεί να είναι συνεχής και έντονος, οξύς και διαπεραστικός (σαν σουβλιές), βαθύς και ενοχλητικός ή διακεκομμένος . Μπορεί επίσης να επιδεινώνεται όταν πιέζετε το αυτί, όταν μασάτε ή όταν φυσάτε τη μύτη σας. Για να έχετε σωστή διάγνωση πρέπει να καταλάβετε ποιο σημείο του αυτιού πάσχει.
Το αυτί αποτελεί μια πολύπλοκη ανατομική δομή στην οποία διακρίνουμε 3 κύρια μέρη: το έξω, το μέσο και το έσω αυτί. Υπεύθυνες για πόνο στο αυτί είναι συνήθως παθολογικές καταστάσεις του έξω και μέσου αυτιού. Οι φλεγμονές κι οι παθολογίες του έσω αυτιού είναι γενικά σπανιότερες, με συμπτώματα που συνδέονται με την ισορροπία και την ακοή.
Πόνος έξω αυτιού: (από το πτερύγιο έως την εξωτερική επιφάνεια του τυμπάνου)
Ο πόνος που οφείλετε στο έξω αυτί προέρχεται από περιπτώσεις εξωτερικής ωτίτιδας που μπορεί να προκληθεί από :
- Τραύματισμός από μπατονέτες, δάχτυλα, παρατεταμένη χρήση ακουστικών, αλλά και ξένα σώματα ή ακόμη και έντομα
- Βύσμα κυψέλης (κερί) που φράσσει τον πόρο συνήθως μετά από μπάνιο
- Αλλεργική αντίδραση σε σαμπουάν, βαφές μαλλιών, σκουλαρίκια.
Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις, παραβιάζεται η προστασία του δέρματος με αποτέλεσμα την είσοδο μικροοργανισμών μικροβίων ή/και μυκήτων που προκαλούν κνησμό, καύσο , οίδημα, απόφραξη του πόρου, η και διαρροή υγρού . Συνήθως η εξωτερική ωτίτιδα είναι συχνότερη τους καλοκαιρινούς μήνες και χαρακτηρίζεται από μεγάλη ευαισθησία στην επαφή με το αυτί (πχ κατά την έλξη του πτερυγίου, την πίεση του πόρου), συναντάτε συχνότερα σε κολυμβητές λόγω της συχνής και παρατεταμένης επαφής με το νερό, καθώς και σε ασθενείς με ψωρίαση, έκζεμα και διαβήτη.
Σημαντικό είναι κατά την διάρκεια της θεραπείας να αποφεύγεται το βρέξιμο του αυτιού, καθώς και τη μεγάλη έκθεση στον ήλιο.Προληπτικά, θα πρέπει να αποφεύγουμε το μπάνιο σε πισίνες και μη καθαρές θάλασσες καθώς και τον καθαρισμό με μπατονέτες.
Θα πρέπει να αναφέρουμε ότι ενώ η εξωτερική ωτίτιδα δεν είναι επικίνδυνη, εάν όμως συνδυάζεται με μέση ωτίτιδα δηλαδή, με διάτρηση του τύμπανου και προβλήματα στο μέσο αυτί, μπορεί να δημιουργηθούν επικίνδυνες καταστάσεις ακόμη και για τη ζωή του πάσχοντα.
Πόνος μέσου αυτιού: (από το τύμπανο έως την ανατομική περιοχή του ακρωτηρίου)
Ο πόνος στο μέσο αυτί συνήθως εμφανίζεται μετά από λοίμωξη του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος ή κάποια αλλεργία και βέβαια συνυπάρχει με ρινική απόφραξη . Είναι συχνότερη τους ψυχρούς μήνες δηλαδή χειμώνα και φθινόπορο . Τα συμπτώματα που μπορεί να εμφανιστούν όταν πάσχετε από ωτίτιδα στο μέσο αυτί μπορεί να είναι :
- Αίσθημα απόφραξης του αυτιού που αλλάζει όταν κάνετε κινήσεις κατάποσης η όταν χασμουριέστε
- Ήπιο πόνο στο χασμουρητό ή στο ρέψιμο
- Βαρηκοΐα,
- Έντονο πόνο που δύσκολα υποχωρεί με τα συνηθισμένα αναλγητικά
- Ωτόρροια δηλαδή υγρό από το αυτί, πυώδες ή και αιματηρό
- Στα αίτια του πόνου του αυτιού δεν θα πρέπει να ξεχάσουμε να συμπεριλάβουμε και τις τραυματικές ρήξεις του τυμπάνου, όπως μετά από χτύπημα στην περιοχή του αυτιού (χαστούκι, πτώση, βίαια πρόσκρουση στην επιφάνεια της θάλασσας μετά από βουτιά, κλπ). Σε αυτές συνήθως υπάρχει σαφής συσχέτιση με το αίτιο.
Παρακάτω αναφέρονται πιθανές παθήσεις που μπορεί να δημιουργήσουν αντανακλαστικό πόνο στο αυτί και είναι οι εξής:
- Πρόβλημα με τα δόντια:Ένας φρονιμίτης που βγαίνει ή δεν μπορεί να βγει ή κάποια ρίζα δοντιού που έχει μείνει μετά από εξαγωγή δοντιού, μπορεί να προκαλεί οδοντικό πόνο στο αυτί.
- Αρθρίτιδα κροταφογναθικής άρθρωσης : Όταν τα δόντια δεν πατάνε καλά, τότε η άρθρωση κουράζεται, κάνει φλεγμονή και πονάει το αυτί. Απευθυνθείτε σε οδοντίατρο ή γναθολόγο.
- Παθήσεις στόματος και φάρυγγα : Η οξεία αμυγδαλίτιδα, η αμυγδαλεκτομή, τα έλκη του στόματος και του φάρυγγα μπορεί να προκαλούν πόνο στο αυτί.
- Νευραλγίες : Υπάρχει ένα νεύρο που λέγεται γλωσσοφαρυγγικό και μερικές φορές κάνει έντονο πόνο στο πίσω μέρος της γλώσσας, στον φάρυγγα και το αυτί. Καθώς και μερικές παθήσεις της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης
Πόνος στο αυτί: Αντιμετώπιση
Μια μόλυνση που προκαλεί στο αυτί είναι συνήθως εύκολα αντιμετωπίσιμη. Η θεραπεία μπορεί να περιλαμβάνει φάρμακα για τον πόνο και τον πυρετό και αντιβιοτικά για βακτηριακή λοίμωξη.
- Ανακούφιση από τον πόνο. Η ακεταμινοφαίνη, ή η ιβουπροφαίνη μπορεί να μειώσουν τον πόνο από κρυολόγημα και πυρετό. Αυτά τα φάρμακα συνήθως μειώνουν τον πόνο μέσα σε μία έως δύο ώρες.
- Αντιβιοτικά για λοίμωξη του αυτιού. Τα συνταγογραφούμενα αντιβιοτικά θα σκοτώσουν τα βακτήρια που προκαλούν την λοίμωξη. Δεν ενδείκνυνται σε περίπτωση που ο πόνος οφείλεται σε κρυολόγημα, ή σε κάποιον ιό. Τα αντιβιοτικά μπορεί να σας προκαλέσουν ναυτία, διάρροια, εξανθήματα, ζυμομύκητες και μπορεί να αλληλεπιδράσουν με άλλα φάρμακα, που ενδεχομένως παίρνετε.
- Μυριγγοτομία για την αποστράγγιση του υγρού στο αυτί. Εάν το υγρό παραμένει στο αυτί για περισσότερο από τρεις μήνες, ή αν το παιδί σας έχει επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις του αυτιού, ο γιατρός σας μπορεί να εισάγει μικρούς μεταλλικούς, ή πλαστικούς σωλήνες μέσα από το τύμπανο για να αποστραγγίσει τεχνητά το υγρό. Αυτή η διαδικασία εφαρμόζεται συνήθως σε παιδιά και γίνεται υπό γενική αναισθησία. Οι σωλήνες παραμένουν συνήθως στο αυτί για περίοδο 8-18 μηνών και συνήθως πέφτουν από μόνοι τους. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο γιατρός μπορεί να επιλέξει να αφήσει τους σωλήνες στο αυτί του παιδιού για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα