Η ρήξη μηνίσκου είναι από τους πιο συχνούς τραυματισμούς στο γόνατο. Οποιοσδήποτε μπορεί να υποστεί ρήξη μηνίσκου αλλά οι αθλητές και κυρίως αυτοί που συμμετέχουν σε ομαδικά αθλήματα (όπως το μπάσκετ, το ποδόσφαιρο και το βόλεϊ) είναι πιο επιρρεπείς.
Η οξεία ρήξη μηνίσκου συμβαίνει συνήθως σε νέους ασθενείς κατά τη διάρκεια μιας αθλητικής δραστηριότητας, αλλά μπορεί να συμβεί και σε οποιαδήποτε άλλη δραστηριότητα όταν δρουν στροφικά και συμπιεστικά φορτία τα οποία υπερβαίνουν την αντοχή του μηνίσκου. Ο μηχανισμός της ρήξης των μηνίσκων είναι συνήθως η φόρτιση του λυγισμένου γόνατος με ταυτόχρονη στροφή.
Ασθενείς μεγαλύτερης ηλικίας είναι πιθανό να παρουσιάζουν εκφυλιστικές αλλοιώσεις στους μηνίσκους ως αποτέλεσμα μικροτραυματισμών. Λόγω ηλικίας είναι πιο ευάλωτοι και μπορούν να υποστούν ρήξη και με πιο απλούς μηχανισμούς όπως την απλή έγερση ή ένα βαθύ κάθισμα.
Ρήξη Μηνίσκου: Κατηγοριοποίηση
Οι ρήξεις μηνίσκου διακρίνονται ανάλογα με:
- την μορφολογία τους, σε ακτινωτές, οριζόντιες και σύμπλοκες
- την εντόπιση σε πρόσθιου, οπισθίου κέρατος και σώματος μηνίσκου
- το τριτημόριο του μηνίσκου που αφορούν, δηλαδή αν είναι βλάβη στην περιφερική περιοχή που έχει αιμάτωση ή σε κεντρικότερη που δεν έχει
Ειδικές περιπτώσεις ρήξεων μηνίσκου αφορούν βλάβες στη ρίζα του μηνίσκου (Root Lesions) και βλάβες που αφορούν τη σύνδεση του οπισθίου κέρατος με τον θύλακο (Ramp lesions).
Ρήξη Μηνίσκου: Ποια είναι τα συμπτώματα που τη συνοδεύουν;
Την ώρα του τραυματισμού μπορεί να νιώσετε ή και να ακούσετε ένα θόρυβο σαν κάτι να έσπασε. Κάποιες φορές είναι δυνατό να συνεχίσει ο ασθενής τη δραστηριότητά του αλλά προοδευτικά μπορεί να πρηστεί το γόνατο και να γίνει δύσκαμπτο.
Τα συνηθέστερα συμπτώματα είναι:
- Πόνος στην έσω ή έξω πλευρά του γόνατος (αντίστοιχα με το μηνίσκο που έχει σπάσει) που επιδεινώνεται με το γόνατο λυγισμένο (όπως στο βαθύ κάθισμα ή τις σκάλες)
- Οίδημα και δυσκαμψία
- Μάγκωμα ή εμπλοκή του γόνατος όταν υπάρχει τεμάχιο που έχει παρεκτοπισθεί
- Αίσθημα αστάθειας
Ρήξη Μηνίσκου: Διάγνωση και Θεραπεία
Η διάγνωση γίνεται από το ιστορικό και την κλινική εξέταση με ειδικές τεχνικές. Η μαγνητική τομογραφία χρησιμεύει για επιβεβαίωση της διάγνωσης, για τον αποκλεισμό άλλων βλαβών και το σχεδιασμό της θεραπείας. Συστήνεται η άμεση αντιμετώπιση της ρήξης, συντηρητική ή χειρουργική, γιατί πιθανή καθυστέρηση μπορεί να φθείρει περισσότερο τον αρθρικό χόνδρο ή και να επεκτείνει την περιοχή της βλάβης.
Μικρές, χρόνιες εκφυλιστικές ρήξεις με ήπια συμπτώματα μπορούν να αντιμετωπισθούν συντηρητικά με ξεκούραση, παγοθεραπεία, ελαστική επίδεση του γόνατου, λήψη μη στεροειδών αντιφλεγμονωδών φαρμάκων καθώς και με εξειδικευμένο πρόγραμμα φυσιοθεραπείας και ενδυνάμωσης. Όλες οι υπόλοιπες ρήξεις καθώς και αυτές στις οποίες αποτυγχάνει η συντηρητική αγωγή, αντιμετωπίζονται με αρθροσκόπηση.
Αρθροσκοπική Αντιμετώπιση
Η αρθροσκόπηση μηνίσκου είναι μία μέθοδος με την οποία μέσα από 2 πολύ μικρές τομές μόλις λίγων χιλιοστών, με τη βοήθεια μίας μικροσκοπικής κάμερας και μικροεργαλείων, μπορούν να εντοπιστούν διάφορες ενδοαρθρικές βλάβες και να επιδιορθωθούν με την πιο κατάλληλη μέθοδο.
Τρεις είναι οι μέθοδοι αντιμετώπισης: αφαίρεση του κατεστραμμένου μέρους (μερική μηνισκεκτομή), επιδιόρθωση–συρραφή των βλαβών ή ο συνδυασμός τους.
Η μέθοδος που θα επιλεγεί εξαρτάται από την εντόπιση και το είδος της ρήξης, τις τυχόν συνοδευτικές βλάβες καθώς και από άλλους παράγοντες όπως είναι η ηλικία, το είδος δραστηριοτήτων του ασθενούς και η ανατομική δομή του συγκεκριμένου γόνατος. Επίσης, θα πρέπει να ληφθούν υπόψη οι σημαντικές διαφορές στο χρόνο της μετεγχειρητικής αποκατάστασης.
Επιδιόρθωση Μηνίσκου
Αν η ρήξη αφορά την περιφέρεια του μηνίσκου, περιοχή η οποία αιματώνεται φυσιολογικά, ο μηνίσκος μπορεί να συρραφεί-επιδιορθωθεί προκειμένου να διασωθεί και να σταθεροποιηθεί. Η μέθοδος αυτή ενδείκνυται κυρίως για νέους ασθενείς.
Υπάρχουν διάφορες τεχνικές συρραφής με ειδικά ράμματα ανάλογα με την εντόπιση και τη μορφολογία της βλάβης. Ενδεικτικά, αναφέρονται οι πιο συχνές τεχνικές, οι all-inside, inside-out και outside-in, τεχνικές που βελτιστοποιούνται συνεχώς. Η συρραφή του μηνίσκου είναι μια εξαιρετικά απαιτητική επέμβαση.
Βλάβες “Root lesions”
Είναι ακτινωτές ρήξεις της «ρίζας» του μηνίσκου, που είναι το σημείο όπου το κέρας του μηνίσκου, πρόσθιο ή οπίσθιο, συνδέεται με το οστό της κνήμης. Συνηθέστερος αλλά και εξαιρετικά σοβαρός τραυματισμός είναι αυτός του οπισθίου κέρατος. Συναντάται πιο συχνά όταν υπάρχουν συνδεσμικές κακώσεις όπως η ρήξη του προσθίου χιαστού συνδέσμου.
Πρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι αν η συγκεκριμένη βλάβη δεν επιδιορθωθεί, παύει να υπάρχει η προστατευτική ιδιότητα του μηνίσκου και ισοδυναμεί με την αφαίρεσή του, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε πρώιμη αρθρίτιδα ή σε εμφάνιση αυτόματης οστεονέκρωσης. Η θεραπεία του είναι η επανακαθήλωση της «ρίζας» στην ανατομική της θέση με ειδικές αρθροσκοπικές τεχνικές.
Βλάβες »Ramp lesions»
Πρόκειται για βλάβες που αφορούν τη σύνδεση του μηνίσκου με τον θύλακο, οι ονομαζόμενες και ως κρυφές βλάβες, γιατί μπορεί να μην είναι εμφανείς ούτε με την μαγνητική τομογραφία αλλά ούτε και κατά την αρθροσκόπηση. Εντοπίζονται στο οπίσθιο κέρας του έσω μηνίσκου και συνυπάρχουν συχνά με τη ρήξη του προσθίου χιαστού συνδέσμου. Οι ρήξεις αυτές προκαλούν αστάθεια του μηνίσκου και αν δεν επιδιορθωθούν, εκτός από συμπτώματα από το γόνατο, μπορεί να οδηγήσουν σε πρώιμη αρθρίτιδα.
Η διάγνωση και η θεραπεία τους απαιτούν την χρήση μιας 3ης οπίσθιας αρθροσκοπικής οπής μέσω της οποίας γίνεται η διάγνωση και η συρραφή της βλάβης.
Μερική Μηνισκεκτομή
Όταν η ρήξη εντοπίζεται κεντρικότερα, στην περιοχή που δεν αιματώνεται φυσιολογικά, τότε αφαιρείται μόνο το κατεστραμμένο τμήμα (μερική μηνισκεκτομή), διατηρώντας όσο το δυνατόν μεγαλύτερο τμήμα του μηνίσκου ακέραιο.
Ρήξη Μηνίσκου: Αποκατάσταση
Μετά από αρθροσκοπική αποκατάσταση ο ασθενής πρέπει να ακολουθήσει ένα πρόγραμμα αποκατάστασης προκειμένου να επανέλθει πλήρως στις δραστηριότητές του.
Ο χρόνος αποθεραπείας εξαρτάται από το είδος της ρήξης και την αντιμετώπισή της. Έτσι, όταν πραγματοποιείται μερική μηνισκεκτομή, ο ασθενής επανέρχεται στις καθημερινές του δραστηριότητες μέσα σε λίγες ημέρες μετά την αρθροσκόπηση και σε αθλητικές δραστηριότητες σε 10-20 ημέρες. Στις περιπτώσεις εκείνες που γίνεται αρθροσκοπική συρραφή, χρειάζεται αποφόρτιση του σκέλους με χρήση βακτηριών για 1 μήνα περίπου ενώ η επάνοδος στις αθλητικές δραστηριότητες μπορεί να γίνει μετά από 3-4 μήνες.