Προστατέψτε τους κοιλιακούς, κόψτε το ρούφηγμα της κοιλιάς. Γιατί δεν κάνει καλό;
Οι κοιλιακοί είναι από τους πιο σκληρά εργαζόμενους μύες του σώματος.
Συμμετέχουν σχεδόν σε κάθε κίνηση που κάνουμε, διατηρώντας το σώμα σταθερό και ισορροπημένο, προστατεύοντας τη σπονδυλική μας στήλη και ακόμη και διασφαλίζοντας ότι τα εσωτερικά μας όργανα παραμένουν εκεί που πρέπει.
Ωστόσο, ορισμένες παθήσεις υγείας και ακόμη και το άσκοπο τέντωμα των μυών κατά τη διάρκεια της καθημερινότητάς σας μπορεί να προκαλέσουν ανισορροπία των κοιλιακών μυών. Με την πάροδο του χρόνου, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μια κατάσταση που ονομάζεται “σύνδρομο της κλεψύδρας”: μια επιζήμια αλλαγή στη δομή του κοιλιακού τοιχώματος, η οποία μπορεί να προκαλέσει τη δημιουργία μιας ορατής στένωσης στο μέσον της κοιλιάς. Όχι μόνο αυτό, αλλά αυτή η αλλαγή μπορεί επίσης να έχει μια αρνητική επίδραση στα εσωτερικά όργανα και σε άλλα μέρη του σώματος εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία.
Υπάρχουν τέσσερις κύριες αιτίες του συνδρόμου της κλεψύδρας. Όλες καταλήγουν σε ανισορροπία στην λειτουργία των κοιλιακών μυών.
- Η πρώτη οφείλεται σε ορισμένες συγγενείς παθήσεις (όπως η γαστροσχιστία) που προκαλούν λανθασμένη ανάπτυξη των κοιλιακών μυών, οδηγώντας σε μυϊκές ανισορροπίες.
- Η κακή στάση είναι μια άλλη αιτία. Προκαλεί τη σπονδυλική στήλη να απομακρύνεται από την κανονική της καμπυλότητα σε σχήμα s, με αποτέλεσμα επιζήμιες αλλαγές στην ένταση και την λειτουργία των κοιλιακών μυών, οδηγώντας σε ανισορροπίες.
- Ο πόνος στην κοιλιά (από προβλήματα στο στομάχι, το ήπαρ ή τη χοληδόχο κύστη) μπορεί επίσης να προκαλέσει σε ένα άτομο εκούσια ή ακούσια σύσπαση των κοιλιακών μυών του για να μειώσει ή να αποφύγει τον πόνο.
- Αλλά μια άλλη αιτία του “συνδρόμου της κλεψύδρας” μπορεί να είναι τα προβλήματα με την λεγόμενη αυτο-εικόνα του σώματος, τα οποία είναι ένα αυξανόμενο ζήτημα γενικότερα στην κοινωνία, ειδικά στους νέους. Άτομα που μπορεί να αισθάνονται ανασφάλεια με το σώμα τους ή που θέλουν επίπεδη κοιλιά μπορεί να “ρουφάνε” τους μυς στην κοιλιά τους για να… πετύχουν μια πιο λεπτή φιγούρα σώματος.
Μυϊκή ανισορροπία
Όταν ρουφάμε το στομάχι μας σε αυτό προκαλεί τη σύσπαση των κοιλιακών μυών. Αλλά επειδή τείνουμε να αποθηκεύουμε περισσότερο λιπώδη ιστό στο κάτω μέρος της κοιλιάς μας, οι μύες στην κορυφή του στομάχου τείνουν να είναι πιο ενεργοί. Αυτό δημιουργεί μια πτυχή στην κοιλιά με τον αφαλό να τραβιέται προς τα πάνω.
Ανεξάρτητα από την αιτία –εκούσια ή ακούσια– το να ρουφάτε την κοιλιά σας ασκεί μεγαλύτερη πίεση στο κάτω μέρος της πλάτης και του λαιμού. Αυτό συμβαίνει επειδή τώρα οι μυς της πλάτης καλούνται να αντισταθμίσουν τις αλλαγές στη σταθερότητα του κορμού του σώματος.
Η συμπίεση της κοιλιάς μειώνει επίσης τον διαθέσιμο χώρο για τα κοιλιακά όργανα. Αν φανταστείτε την κοιλιά σαν ένα σωληνάριο οδοντόκρεμας, πιέζοντάς την στη μέση δημιουργείται πίεση πάνω και κάτω. Αυτή η πίεση στην κορυφή επηρεάζει την αναπνοή κάνοντας το διάφραγμα (ο κύριος μυς που εμπλέκεται στην άντληση αέρα) να μην μπορεί να λειτουργήσει τόσο αποτελεσματικά.
Η πίεση στο κάτω μέρος ασκεί μεγαλύτερη δύναμη στους μύες του πυελικού εδάφους καθώς η κοιλιακή κοιλότητα μειώνεται σε όγκο όταν αναρροφάται η κοιλιά. Παράλληλα, υπάρχουν αυξημένες δυνάμεις που ασκούνται στις αρθρώσεις της σπονδυλικής στήλης και της λεκάνης επειδή οι κοιλιακοί μύες είναι λιγότερο ικανοί για να απορροφήσουν την επίπτωση, όταν τεντώνονται.
Αν και υπάρχει μόνο μερική περιορισμένη έρευνα που εξετάζει την επίδραση του συνδρόμου της κλεψύδρας στην αναπνευστική ικανότητα, η έρευνα για το “δέσιμο” της κοιλιάς (όπου ολόκληρη η κοιλιά ή μόνο μέρος της είναι δεμένη με ζώνη για να βοηθήσει στην ανάρρωση από μυϊκό τραυματισμό ή μετά από χειρουργική επέμβαση), δείχνει μείωση κατά 34% στην ποσότητα του αέρα που εκπνέεται και 27%-40% μείωση της συνολικής χωρητικότητας των πνευμόνων. Είναι αβέβαιο εάν αυτό οδηγεί σε μακροπρόθεσμες αλλαγές στην αναπνευστική ικανότητα. Αλλά βραχυπρόθεσμα, αυτό μπορεί να σας δυσκολέψει να ασκηθείτε και μπορεί επίσης να αισθάνεστε κουρασμένοι νωρίτερα λόγω του μειωμένου οξυγόνου που εισέρχεται στην κυκλοφορία του αίματος.
Το να ρουφάτε την κοιλιά μπορεί να επιβαρύνει το πυελικό έδαφος, το οποίο επηρεάζει και την λειτουργία της κύστης, της μήτρας και του ορθού, προκαλώντας πιθανώς διαρροή ούρων ή κοπράνων, καθώς και πρόπτωση της μήτρας. Για άτομα που έχουν ήδη προβλήματα με δυσλειτουργία του πυελικού εδάφους (όπως ακράτεια ούρων ή κοπράνων), το να ρουφάνε την κοιλιά τους μπορεί να τα επιδεινώσει.
Ευτυχώς, το σύνδρομο της κλεψύδρας είναι αναστρέψιμο.
Η αντιμετώπιση της μυϊκής ανισορροπίας μέσω ασκήσεων που ενισχύουν όλους τους μυς του πυρήνα θα βοηθήσει. Ομοίως, δραστηριότητες όπως η γιόγκα ή το pilates είναι επίσης πιθανό να είναι ευεργετικές για τη χαλάρωση των μυών.
Το σύνδρομο της κλεψύδρας είναι πιθανώς κάτι που θα αναπτυχθεί σταδιακά σε μεγάλο χρονικό διάστημα, μετά από εβδομάδες συνεχούς ρουφήγματος της κοιλιάς. Έτσι, το να ρουφάτε την κοιλιά σας μόνο κάποιες μεμονωμένες φορές δεν είναι πιθανό να προκαλέσει προβλήματα.
Υπάρχουν επίσης πολλοί τρόποι που μπορείτε να το αποφύγετε. Εάν έχετε ανεξήγητο ή παρατεταμένο κοιλιακό πόνο, αξίζει να αναζητήσετε ιατρική συμβουλή. Όχι μόνο για την πρόληψη μυϊκών ανισορροπιών αλλά και για τη θεραπεία της βασικής αιτίας του πόνου. Εάν έχετε την τάση να ρουφάτε την κοιλιά σας για να βελτιώσετε την εμφάνισή σας, ασκήσεις που δυναμώνουν τους μύες και την πλάτη θα σας βοηθήσουν να διατηρήσετε καλή στάση και να ισιώσετε την κοιλιά σας.