Σάρκωμα Kaposi: Ένας από τους σπάνιους τύπους καρκίνους του δέρματος είναι το σάρκωμα Kaposi, το οποίο προκαλείται από τον ιό του έρπητα HHV8, γνωστού και ως KSHV (Ερπητοϊός σχετιζόμενος με το σάρκωμα Kaposi). Αξίζει να σημειωθεί, ωστόσο, ότι μικρό ποσοστό όσων έχουν μολυνθεί από τον ιό νοσούν από σάρκωμα Kaposi.

Σάρκωμα Kaposi: Πώς ξεκινά – Τα συμπτώματα

Το σάρκωμα Kaposi ξεκινάει με τον ανεξέλεγκτο πολλαπλασιασμό των ενδοθυλιακών κυττάρων, τα οποία βρίσκονται στα αγγεία των λεμφαδένων και τα αιμοφόρα αγγεία, και εκδηλώνεται, όπως όλοι οι καρκίνοι του δέρματος, ως δερματικές βλάβες. Τα σημάδια του σαρκώματος Kaposi είναι συνήθως οζίδια με κόκκινο, μώβ ή καφέ χρώμα και μοιάζουν με μελανιές. Εντοπίζονται στα πόδια, το πρόσωπο και τη βλεννογόνο του στόματος και μπορούν να εξαπλωθούν σε διάφορα σημεία του πεπτικού συστήματος. Ενώ τα ίδια τα σημάδια είναι ασυμπτωματικά, μπορεί να συνυπάρχουν συμπτώματα όπως αιμόπτυση, πρήξιμο στους λεμφαδένες των ποδιών και των χεριών, ναυτία, στομαχόπονος, εμετός και διάρροια.

Σάρκωμα Kaposi: Οι 4 τύποι

Υπάρχουν 4 τύποι σάρκωμα Kaposi με βάση τον πληθυσμό που προσβάλλουν:

• Ενδημικό ή Αφρικανικό σάρκωμα Kaposi: Πρόκειται για έναν τύπο της ασθένειας που είναι συχνός σε πολλές χώρες της Αφρικής, όπου ο ιός HHV8 είναι ιδιαίτερα διαδεδομένος. Εμφανίζεται σε ανθρώπους κάτω των 40 ετών, ενώ υπάρχει και μια ιδιαιτέρως επιθετική μορφή του η οποία προσβάλλει παιδιά.
• Κλασσικό σάρκωμα Kaposi: Πρόκειται για ένα σπάνιο τύπο της ασθένειας, ο οποίος αναπτύσσεται με πολύ αργούς ρυθμούς. Εμφανίζεται συνήθως σε άνδρες άνω των 60 ετών που κατάγονται από την Μεσόγειο, την ανατολική Ευρώπη ή είναι εβραϊκής καταγωγής.
• Σάρκωμα Kaposi σχετιζόμενο με τον ιό HIV: Αποτελεί τον συνηθέστερο τύπο καρκίνου για φορείς του ιού HIV. Η διάγνωση σαρκώματος Kaposi σε έναν φορέα του HIV είναι ένας από τους παράγοντες που προσδιορίζουν την αρχή της ασθένειας του AIDS.
• Ιατρογενές ή σχετιζόμενο με μεταμόσχευση σάρκωμα Kaposi: Πρόκειται για μια σπάνια επιπλοκή που εμφανίζεται σε ασθενείς που βρίσκονται σε ανοσοκαταστολή έπειτα από μεταμόσχευση οργάνου.

Σάρκωμα Kaposi: Πώς γίνεται η διάγνωση

Εάν ο ιατρός, έπειτα από ενδελεχή εξέταση και αξιολόγηση, κρίνει ότι υπάρχουν ενδείξεις κακοήθειας, θα προχωρήσει σε αφαίρεση δέρματος, για την πραγματοποίηση ιστολογικής εξέτασης (βιοψίας). Συμπληρωματικά, ανάλογα με τις ιδιαιτερότητες του κάθε περιστατικού, ενδέχεται να απαιτηθεί ακτινογραφία θώρακος, αξονική τομογραφία, γαστροσκόπηση, βρογχοσκόπηση ή κολονοσκόπηση, ώστε να εντοπιστούν τα σημεία όπου έχει εξαπλωθεί το σάρκωμα Kaposi.

Τα αποτελέσματα των εξετάσεων θα κρίνουν το αν ο ασθενής νοσεί από σάρκωμα Kaposi και σε ποιο στάδιο βρίσκεται, δηλαδή πόσο βαθιά έχει εισχωρήσει μέσα στο δέρμα ή τα εσωτερικά όργανα (σταδιοποίηση).

Σάρκωμα Kaposi: Τα στάδια

Η σταδιοποίηση του σαρκώματος Kaposi σε κάποιες περιπτώσεις ακολουθεί την κλασσική κλίμακα που χρησιμοποιείται στους υπόλοιπους τύπους καρκίνου του δέρματος, λαμβάνοντας υπόψιν το μέγεθος του όγκου, την ύπαρξη ή μη έλκους πάνω στον όγκο, την εξάπλωση του όγκου σε λεμφαδένες και την μετάσταση του όγκου.

Όταν, όμως, ο ασθενής έχει διαγνωστεί με σάρκωμα Kaposi σχετιζόμενο με τον ιό HIV, ο ιατρός χρησιμοποιεί το σύστημα ACTG(AIDS Clinical Trials Group) για να καθορίσει το στάδιο που βρίσκεται ο ασθενής. Το σύστημα ACTG λαμβάνει υπόψη 3 παράγοντες:

• Το μέγεθος του όγκου.
• Την κατάσταση του ανοσοποιητικού συστήματος, που καθορίζεται από τον αριθμό των CD4 κυττάρων.
• Το μέγεθος της εξάπλωσης της ασθένειας(του σαρκώματος και του AIDS) στο σώμα.

Σάρκωμα Kaposi: Πώς θεραπεύεται

Ανάλογα με το στάδιο του σαρκώματος Kaposi και συνυπολογίζοντας τη γενική εικόνα της υγείας του ασθενή, ο ιατρός θα επιλέξει την κατάλληλη φαρμακευτική αγωγή και θεραπεία είτε ανεξάρτητα, είτε συνδυαστικά:

• Τοπική θεραπεία: Αναφέρεται σε μια γκάμα επεμβάσεων όπως χειρουργική αφαίρεση, απόξεση, κρυοθεραπεία, φαρμακευτική αγωγή με κρέμες και τζελ ή και φωτοδυναμική θεραπεία (PDT).
• Αντιρετροϊική θεραπεία: Αφορά όσους ασθενείς πάσχουν από σάρκωμα Kaposi σχετιζόμενο με τον ιό HIV.
• Ακτινοθεραπεία: Χρησιμοποιείται για τη καταστροφή των σαρκωμάτων που βρίσκονται στο δέρμα, το στόμα ή το φάρυγγα.
• Χημειοθεραπεία: Αποτελεί ισχυρή φαρμακευτική αγωγή που δίνεται συνήθως ενδοφλέβια και επιδρά στον οργανισμό καταστρέφοντας τα καρκινικά κύτταρα, εμποδίζοντας την εξάπλωση τους, ανακουφίζοντας συμπτώματα ή επιβραδύνοντας την εξάπλωση των σαρκωμάτων.
• Ανοσοθεραπεία με ιντερφερόνη: Πρόκειται για φαρμακευτική αγωγή με στόχο την ενεργοποίηση και διέγερση του ανοσοποιητικού συστήματος, ώστε να επιτεθεί στα καρκινικά κύτταρα.

Σάρκωμα Kaposi: Επιπλοκές και παρενέργειες

Κάποιες εκ των θεραπειών για το σάρκωμα Kaposi αποτελούνται από ισχυρά φαρμακευτικά σκευάσματα και επεμβατικές διαδικασίες, συνεπώς είναι αναμενόμενο να υπάρχουν παρενέργειες.

Οι πιο συνηθισμένες παρενέργειες των θεραπειών είναι:

• Ναυτία και εμετοί
• Διάρροια ή δυσκοιλιότητα
• Απώλεια μαλλιών
• Αίσθημα κόπωσης
• Ευαισθησία σε μολύνσεις
• Απώλεια της όρεξης
• Πληγές στο εσωτερικό του στόματος
• Ευαισθησία στο δέρμα (κνησμός, πόνος, αίσθηση εγκαύματος, ευκολότερη αιμορραγία ή μελάνιασμα)

Οι στατιστικές και οι έρευνες αποδεικνύουν ότι ένας ασθενής που έχει θεραπευτεί από το σάρκωμα Kaposi, αντιμετωπίζει πολλές πιθανότητες να το επανεμφανίσει ή να νοσήσει από ένα διαφορετικό τύπο καρκίνου. Γι αυτό και κρίνεται απαραίτητο, οι ασθενείς που ολοκληρώσει επιτυχημένα την θεραπεία τους, να συνεχίσουν να παρακολουθούνται από τον ιατρό τους, κάνοντας προληπτικές εξετάσεις, να συνεχίσουν να ελέγχουν το σώμα τους για αλλαγές, νέα σημάδια ή αλλοιώσεις και να υιοθετήσουν έναν υγιεινό τρόπο ζωής.